Outcome of Trans-Pacific Partnership presents uncertainties and opportunities for flight-to-quality activities30 November 2016, Singapore – Knight Frank, the independent global property consultancy, today launches the Asia-Pacific Prime Office Rental Index for Q3 2016. The index monitors prime office rents in 19 cities across Asia-Pacific. For Q3 2016, eight cities registered positive rental growth, down from 10 in the previous quarter.Results for Q3 2016Knight Frank Asia-Pacific Prime Office Rental Index grew 0.6% in Q3 2016 compared to the previous quarter as a result of rising rents in eight markets and rental declines in six markets.Tokyo continues to experience the highest rental growth, although demand is expected to taper off as a strong supply pipeline looms.Singapore sees the largest decline in rental due to slowing global economy.Going forward, we expect rents in 14 cities to remain steady or increase, unchanged from last quarter’s forecast.While it is still early days, the results of the US election is likely to lead to more uncertainty across the region, with the likely end of the Trans-Pacific Partnership (TPP) a blow to export-dependent economies.   Mr Nicholas Holt, Head of Research for Asia-Pacific, says, “The outlook for the regional economy is uncertain as the future of the TPP hangs. We expect a knock-on effect on office demand when export-driven economies are dealt a blow should the TPP be dissolved.“Given the significant amount of supply coming into a number of markets, we do see opportunities for occupiers to upgrade into superior space, as the pendulum swings from landlord to tenant-friendly conditions.”Download the full Knight Frank Report

ថ្វីបើបានដើរលើផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយ និងឆ្លងកាត់ឧបសគ្គជាច្រើន ទោះជាយ៉ាងណាប្រទេសកម្ពុជាបានឈានដល់ការងើបឡើងនៃវិស័យឧស្សាហកម្មអចលនទ្រព្យផងដែរនាពេលបច្ចុបន្ន។  ជាមួយនឹងភាពជោគជ័យបន្តបន្ទាប់ ក៏ទាមទារនូវចំណេះដឹងពីរបៀបនៃការអភិវឌ្ឍន៍ទីផ្សារធៀបទៅនឹងតំបន់។ ដោយធ្វើការសិក្សាស្វែងយល់ពីប្រទេសកម្ពុជានៃទីផ្សារស្រដៀងគ្នាក្នុងតំបន់ យើងអាចប៉ានស្មានបាន កាន់តែប្រសើរពីអនាគតនៃវិស័យអចលនទ្រព្យ និងអាចដោះស្រាយនូវបញ្ហាសំខាន់ៗមុនពេល ដែលបញ្ហាទាំងនោះកើតឡើង។នេះបើយោងទៅតាម នាយកគ្រប់គ្រង CBRE វៀតណាម លោក Marc Townsend ដែលបានលើកឡើងនៅក្នុង របាយការណ៍នៃទស្សនវិស័យទីផ្សារអចលនទ្រព្យ CBRE កម្ពុជា ត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០១៦ កាលពីសប្តាហ៍មុន។ក្នុងរបាយការណ៍នោះលោក  Townsend បាននិយាយថា “យើងទាំងអស់គ្នាបានពាក់ព័ន្ធក្នុងឧស្សាហកម្មអចលនទ្រព្យ សម្រាប់ការស្វែងយល់ពីទីផ្សារគឺត្រូវដឹងការវិលជុំនៃទីផ្សារ  និងថាតើមានអ្វីកំពុងកើតឡើងក្នុងទីផ្សារកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ដែលបញ្ហានោះបានកើតឡើងនៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសជិតខាងរួចទៅហើយ។”ជាមួយនឹងទស្សននេះ យើងអាចស្វែងយល់ពីលក្ខខណ្ឌទីផ្សារបច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជា និងគំនិតមួយចំនួនដូចជាការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការលើទីផ្សារខុនដូ កំណើនតម្លៃដីធ្លីដែលរំពឹងទុកនៅក្រុងភ្នំពេញ បញ្ហាប្រឈមទាក់ទងនឹងឥណទានជុំវិញប្រាក់កម្ចីសម្រាប់អចលនទ្រព្យក្នុងបរិបទនៃបញ្ហា និងលំហូរសាច់ប្រាក់។នៅពេលមានការធ្លាក់ចុះទីផ្សារបច្ចុប្បន្នមួយ ជាធម្មតាវានៅតែមានឱកាសប្រែក្លាយខ្លួនជាទីផ្សារធម្មតាវិញ ហើយទីបំផុតការផ្លាស់ប្តូរក្លាយជាទីផ្សារប្រសើរឡើងសម្រាប់ទីផ្សារអចលនទ្រព្យទាំងមូលផងដែរ។ទស្សនៈវិស័យទីផ្សាររបស់ក្រុមហ៊ុន CBRE កម្ពុជាសម្រាប់ត្រីមាសទី ២ ឆ្នាំ ២០១៦៖ធនាគារពិភពលោកបានតម្លើងចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជាជាផ្លូវការក្នុងនាមជាប្រទេស "ដែលមានប្រាក់ចំណូលទាបទៅជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យម" ក្នុងត្រីមាសទី២នេះ។ការអភិវឌ្ឍន៍ចម្រុះរបស់ Hong Kong Land ជាមួយគម្រោង Exchange Squareយោងតាមរបាយការណ៍ត្រីមាសទី២ជាមួយនឹងរបាយការណ៍បញ្ចប់ ត្រីមាសទី ៤ ឆ្នាំ ២០១៦។ តម្លៃលក់ និងជួលបានកើនឡើងយ៉ាងទូលំទូលាយ នៅត្រីមាសទី២ លើកលែងនៃការជួលសេវាកម្មអាផាត ដែលនៅតែទ្រឹងនៅលើត្រីមាសនេះ។ តម្លៃជួលមធ្យមនៃប្រភេទអគារកម្រិតBដែលបានកើនឡើង៤.៥%ធៀបនឹងត្រីមាសមុន  ខណៈពេលដែលតម្លៃជួល មធ្យមសម្រាប់អគារកម្រិត C បានថយចុះ ៣.៩% ធៀបនឹងត្រីមាសមុន ។ខុនដូចំនួន២៧៩៦យូនីតនៃគម្រោងទំាង៨ ដែលបានចាប់ផ្តើមបើកដំណើរការនៃត្រីមាសទី២ មានទីតំាងស្ថិតនៅខណ្ឌឬស្សីកែវ ចាប់ផ្តើមដំណើរការលក់មុនគម្រោងជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន។   ដីធ្លី & ការវិនិយោគនៅកម្ពុជាត្រីមសាទី២ ឆ្នាំ ២០១៦៖ ខណៈពេលអ្នកទិញជាជនបរទេសបានផ្តោតសំខាន់លើតំបន់សក្តានុពលក្នុងទីផ្សារដែលមានតម្លៃដីបានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតនៅកណ្តាលក្រុងភ្នំពេញដូចជា៖  បឹងកេងកង និងទន្លេបាសាក់ លោក  Townsend បានពន្យល់ថា “អ្នកវិនិយោគដីធ្លីក្នុងស្រុក និងម្ចាស់ដី គឺជាក់ស្តែងផ្លាស់ប្តូរតាមផ្នែកផ្សេងៗគ្នា  ពួកគេគិតពីរយៈពេលបួនទៅប្រាំឆ្នាំទៅមុខ។” នេះដោយសារតែអ្នកទិញក្នុងស្រុកជាច្រើនពេញចិត្តតំបន់នោះ ដូចនេះត្រូវចំណាយប្រាក់ជាច្រើននៅតំបន់នោះ។ អ្នកទិញដីក្នុងស្រុកទាំងនោះត្រូវយល់ដឹងអំពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជា៖ ស្ពាន ផ្លូវ និងលូគឺនឹងបន្តការ អភិវឌ្ឍន៍ ដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់តម្លៃដីនៅតំបន់ជាយក្រុង។ នេះបានកើតមានឡើងច្រើននៅតំបន់ ជ្រោយចង្វារ ដែលមានតម្លៃកើនឡើងខ្លាំងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ក្នុងអត្រាតម្លៃកើនឡើងលឿនជាង តម្លៃដីនៅ តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗ។វិនិយោគិនកំណត់គោលដៅលើតំបន់ដែលមានអ្នកស្គាល់តិចតួចនៅក្រុងភ្នំពេញដែលអាចប៉ាន់ស្មាននូវការកើនឡើងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ នឹងផ្តល់មកវិញនូវប្រាក់ចំណេញដ៏ច្រើនក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ។ ការផ្តល់ជូននូវទំនាក់ទំនង និងចំណេះដឹងក្នុងស្រុក ទោះជាយ៉ាងណាឱកាសនេះនៅតែមាននៅក្នុងវិស័យសម្រាប់អ្នកទិញក្នុងស្រុក និងភា្នក់ងារអចលនទ្រព្យសម្រាប់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ទីផ្សារលំនៅដ្ឋានភ្នំពេញត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០១៦៖ថ្វីបើចំនួនអ្នកអភិវឌ្ឍន៍បរទេសកំពុងកើនឡើង និងរំពឹងថានឹងចូលរួមក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូប្រមាណជាង២៥,០០០យូនីត ត្រឹមឆ្នាំ២០១៨  លោក Townsend លើកឡើងថា “អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងស្រុកគឺជាអ្នកដើរតួសំខាន់។ លក្ខណៈនេះមិនគួរធ្វើនៅគ្រប់ត្រីមាសនោះទេ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងភាពខ្លាំងរបស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាគឺកំពុងតែកើនឡើង។ ”អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងស្រុកទាំងនេះមានការយល់ដឹងប្រសើរជាងមុនអំពីមធ្យោបាយនៃទីផ្សារអ្នកទិញក្នុងស្រុក ហើយនេះត្រូវបានបង្កើតជម្រើសដែលមានតម្លៃសមរម្យនៅលើទីផ្សារ។ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ទាំង នេះជារឿយៗសម្លឹងមើលក្រៅពីតំបន់ដែលមានតម្លៃថ្លៃបំផុតរបស់រាជធានីភ្នំពេញ ជាថ្មីម្តងទៀត ការខ្វះខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបានដើរតួនាទីយ៉ាងធំក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីទទួលបានដីដែលមានតំលៃសមរម្យ និងបង្កើតជាខុនដូមានតំលៃសមរម្យ។ ប្រសិនបើពួកគេសំណាងល្អ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនឹងចាប់ផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍ នៅពេលគម្រោងរបស់ពួកគេជិតទីបញ្ចប់ការសាងសង់។លោក Townsend បានពណ៌នាថា នៅពេលទីផ្សារមានភាពចំណាស់ អចលនទ្រព្យប្រភេទផ្សេងៗគ្នា បានកើតមានឡើងនៅក្នុងទីផ្សារអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញដូចជា៖ ប្រភេទលំនៅដ្ឋានជាមួយហាងលក់ទំនិញ(hybrids) លំដ្ឋានជាមួយការិយាល័យ(SoHo) និងលំនៅដ្ឋានយូនីតតូចៗផ្សេងទៀត។ការអភិវឌ្ឍន៍ចម្រុះបានបង្កើនដំណើរការរបស់ខ្លួនមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញកាន់តែច្រើន របៀបមូយដែលអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ដោះស្រាយលើហានិភ័យក្នុងទីផ្សារខុនដូជាច្រើនដោយរួមបញ្ចូលភាពចម្រុះនៃការលក់រាយ លំនៅដ្ឋាន និងជម្រើសពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់អ្នកទិញនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ទោល។បើទោះបីជាមានការកើនឡើងនូវការប្រកួតប្រជែង តម្លៃខុនដូហាក់មើលឃើញថាមានតម្លៃទាប ប៉ុន្តែកើនឡើងជាបណ្តើរៗពីឆ្នាំ ២០១៥ រហូតដល់ត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០១៦។ ជាមួយនឹងកំណើនយឺតនេះ លោក Townsend  និយាយថា “លក្ខខណ្ឌបានផ្លាស់ប្តូរ ពីផលប្រយោជន៍របស់អ្នកអភិវឌ្ឍ ន៍ទៅជាផលប្រយោជន៍របស់អ្នកទិញវិញ។”Townsend ពន្យល់ថាប្រសិនបើមិនមានអ្នកលក់លំនៅដ្ឋានបន្តគ្នានោះទេវាជាសញ្ញាបង្ហាញថាទីផ្សារកំពុងតែធ្លាក់ចុះអាក្រក់។  អ្នកអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាត្រូវតែប្រុងប្រយ័ត្ន និងយកចិត្តទុកដាក់លើការណែនាំនេះ។ប៉ុន្តែលោក Townsend លើកឡើងថាជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌដែលសេវាកម្មទីផ្សារអាផាតមេន គឺកំពុងតែដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។លោក Townsend លើកឡើងថា “នៅពេលដែលទីផ្សារលំនៅដ្ឋានបានបញ្ចប់ ឫក៏ផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌ នៃការលក់ក្នុងមួយខែ ឫក្នុងមួយត្រីមាស” អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ចាប់ផ្តើមស្វែងរកមើលប្រសិន ថាតើពួកគេ អាចផ្លាស់ប្តូរប្រភេទយូនីតមួយចំនួនទៅជាសេវាកម្មអាផាតមេនយូនីត ដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយ និងធានាលើប្រាក់ចំណូលត្រលប់។ លោក Townsend កត់សម្គាល់ថា ទីផ្សារសេវាកម្មអាផាតមែន នៅកម្ពុជានៅតែមានដំណើរការរឹងមាំ។ទាក់ទងនឹងទីផ្សារខុនដូសម្រាប់វិនិយោគិនអន្តរជាតិ លោក Townsend ក៏បញ្ជាក់ដែរថា “សម្រាប់ បច្ចុប្បន្នភាគច្រើនគឺជាទីផ្សារតូចៗ។ ហើយជាក់ស្តែងចំណុចមួយចំនួន គឺនឹងដាក់បង្ហាញឲ្យ ដឹងសម្រាប់មនុស្សទូទៅ។” ចំណុចនេះហាក់បីដូចជាយើងបានចងចាំជានិច្ចរហូតដល់ពេលនេះ... លោកបញ្ជាក់ថា ការសំខាន់ត្រូវស្គាល់ពីទីផ្សារ និងចែកចាយភាពជោគជ័យរបស់ខ្លួន និងធ្វើទីផ្សារ ទូលំទូលាយ មិនត្រឹមតែសម្រាប់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ម្នាក់ៗ ឫភ្នាក់ងារណាមួយទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេស ជាតិទាំងមូល។លោកបន្ថែមថា តម្រូវការសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវមានក្រុមអ្នកវិនិយោគផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីបញ្ជៀសពីហានិភ័យក្នុងទីផ្សារៈ “យើងត្រូវការវិនិយោគិនពីគ្រប់តំបន់ មិនមែនពីតំបន់តែមួយ។ យើងត្រូវធ្វើឲ្យមានតុល្យភាព។” បើមិនដូច្នេះទេ នៅពេលក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចាកចេញពីទីផ្សារ ឫបាត់បង់ សក្តានុពលក្នុងប្រទេស នោះទីផ្សារមិនអាចនៅមានដំណើរការបានទៀតទេ តែអាចនៅមាននិរន្តរ ភាពដោយសារមានវិនិយោគិនទូទៅផ្សេងទៀតបានចូលរួមច្រើន។បច្ចុប្បន្នភាពទំនុកចិត្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាពឹងផ្នែកលើវិនិយោគិនខុនដូមកពីតៃវ៉ាន់ ចិន និងកូរ៉េ មើលទៅពាក្យណែនាំទាំងនេះហាក់កាន់តែមានប្រសិទ្ធិភាពសម្រាប់កម្ពុជា។ទីផ្សារការិយាល័យភ្នំពេញត្រីមាសទី២ឆ្នាំ២០១៦៖លោក Townsend លើកឡើងទៀតថា អាជីវកម្មធំៗមិនសាទរនឹងមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាសម្រាប់ ការពង្រីកទីផ្សារបន្ថែមទៀតនោះទេ។លោកនិយាយថា “ជាអកុសលយើងកំពុងនៅក្នុងដំណាក់កាលមួយ ដែលមនុស្សភាគច្រើនបានមកវិនិយោគ ដោយពង្រីកអាជីវកម្មនៅប្រទេសគេរួចរាស់ទៅហើយ។” ដូច្នេះលោកមិនបានព្យាករណ៍ សកម្មភាពទាំងមូលដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងទីផ្សារជាសកម្មភាពថ្មីនោះទេ។ លោកបន្ថែមថា “តាមការពិតមិនមែនក្រុមហ៊ុនធំៗទាំង៥០០របស់ ពិភពលោកនឹងមក វិនិយោគនៅកម្ពុជានោះទេ ប៉ុន្តែមូយក្នុងចំណោមពួកគេបានមកដល់ហើយ គឺពួកគេចង់នៅវិនិយោគក្នុងប្រទេសនេះ” គាត់បានបញ្ជាក់ដល់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ថា “មួយចំនួននៃអ្នកទាំងអស់គ្នានឹងគិតថាសាងសង់អគារមួយ បានក្នុងរយៈមួយឆ្នាំមិនមែនសាងសង់អគារលក់រាយទេ ប៉ុន្តែជាអគារការិយាល័យ។ នៅពេលដែល ស្ថានភាពកាន់តែលំបាក អ្នកគ្រប់គ្នាមានគំនិតដូចគ្នា ញាំកាហ្វេក្នុងពេលជាមួយគ្នា ឫឡើងជណ្តើរយន្តក្នុងពេលជាមួយគ្នា ឫនៅពេលអ្នកបើកយន្តហោះបើកភ្លើងក្នុងយន្តហោះទៅបន្ទប់ទឹកក្នុងពេល ជាមួយគ្នា ដូចគ្នាដែរក៏មានរឿងដូចគ្នាកើតឡើងក្នុងទីផ្សារការិយាល័យ។ ដូច្នេះ ពេលខ្លះអ្នកមួយ ចំនួនអាចយល់ខុស។ ជំនួសឲ្យការសាងសង់មួយឆ្នាំ អគាររបស់អ្នកត្រូវចំណាយពេល៣ឆ្នាំក្នុងការបញ្ចប់។ នេះគឺជាភាពជាក់ស្តែងនៃទីផ្សារអភិវឌ្ឍន៍ការិយាល័យពាណិជ្ជកម្ម និងអចលនទ្រព្យ។”ទិន្នន័យត្រូវបានប្រមូលដោយ  CBRE បង្ហាញថាទោះបីជាការផ្គត់ផ្គង់ការិយាល័យបានកើនឡើង យ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយភាគច្រើន ការិយាល័យកម្រិត A តម្រូវការមានការថយចុះចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៨។ របាយការណ៍ក៏បង្ហាញដែរថា អាជីវកម្មធំៗដែលកាន់កាប់លើប្រភេទការិយាល័យទាំងនេះ គឺជាធនាគារ &ហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន ដែលមាន ២២% និង១៤%ដោយឡែកពីគ្នា។លោក Townsend ក៏បានពន្យល់ដែរថា ការិយាល័យដែលប្រើប្រាស់វិញ្ញាប័ណ្ណបត្របញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិ នៅក្នុងទីផ្សារ កម្ពុជា ហើយវាមិនមែនជាចំណុចអាក្រក់នោះទេ ប៉ុន្តែជាចំណុចឆ្លុះបញ្ជាំងមួយ ដោយសារមានការលំបាកក្នុងការដោះស្រាយលើប្រភេទអគារដែលប្រើប្រាស់វិញ្ញាប័ណ្ណបត្របញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិ នេះគឺជាទស្សនរបស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍។ទីផ្សារលក់រាយនៅភ្នំពេញ ត្រីមាសទី២ឆ្នាំ២០១៦៖ទីផ្សារលក់រាយក៏មើលឃើញពីកំណើននៃការផ្គត់ផ្គង់ភាគច្រើនជាមួយនឹងផ្សារទំនើប ផ្សារសហគមន៍  និងហាងទំនិញកន្លែងដែល  CBRE រំពឹងថាមានការកើនឡើងក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំបន្ទាប់។ទិន្និន័យក៏បានបង្ហាញដែរថា ផ្សារទំនើប តំបន់អាជីវកម្មសំខាន់ៗ និងផ្លូវអាជីវកម្មធំៗ  មានអត្រា តម្លៃជួលមធ្យមក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ $៣១.៤៤ $៤៨.៣  $៣០ $៥២.៥ ដោយឡែកពីគ្នា។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍រួមបញ្ចូលទាំង  Exchange Square,  AEON  និង Naga Citywalk។លោក Townsend និយាយថា ភាពចំណាស់នៃទីផ្សារ ដែលអាចបញ្ជាក់ដោយគម្រោងថ្មីៗ ដូចជា ផ្ទះសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម។ លោកបាននិយាយដែរថា បច្ចុប្បន្នមានតម្រូវការច្រើន សម្រាប់ការជួល រយៈការដែលជាធម្មតាទាមទារជាមួយនឹងឱកាសវិនិយោគដែលមានគុណភាព សម្រាប់អ្នកវិនិយោគ ដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថាទីផ្សារលក់រាយកម្ពុជាកំពុងខំអូសទាញអតិថិជនផងដែរ ជាមួយការមកដល់នៃយីហោលំដាប់ អន្តរជាតិផ្សេងគ្នាដូចជាហាងកាហ្វេ Starbucks ម៉ាកLevi’s, Hugo Boss, Long Champ, Salvatore Ferragamo និង L’Occitane។ ទិន្នន័យស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមហ៊ុន CBRE សម្រាប់ត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញថាបានចូលរួមឲ្យ អត្រានៃការកាន់កាប់ខ្ពស់សម្រាប់ផ្នែកលក់រាយ ដែលភាគច្រើននៃអ្នកដែលកាន់កាប់នៃការិយាល័យ ហិរញ្ញវត្ថុ & ការប្រើប្រាស់សម្រាប់ការលក់រាយធំៗ។ វាក៏បានបង្ហាញថា “២៦% នៃការស្ទង់មតិ អ្នកលក់រាយ បញ្ជាក់ថាប្រទេសតំបន់អាស៊ីជាទីផ្សារគោលដៅឆ្នាំ២០១៦។ ជាលទ្ធផលលើការស្ទង់មតិ ក្រុមហ៊ុនCBRE រពឹងថាអាចមានការសាងសង់ និងការង្រីកបន្ថែម សម្រាប់អាជីវកម្មលក់រាយ។ សៀមរាម និងក្រុងព្រះសីហនុ របាយការណ៍ត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០១៦៖យើងទៅតាមលោក Townsend មានការអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើននៅសៀមរាប និងក្រុងព្រះសីហនុ ជាពិសេស សកម្មភាពការលក់រាយ និងមន្ទីរពេទ្រ។ ការពង្រឹងលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគឺកំពុងជួយ ពន្លឿនលើការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងខេត្តទាំងពីរ។ ជាក់ស្តែងក្នុងពេលថ្មីៗ ក្រុមហ៊ុនរថភ្លើង Royal Railway បានសាងសង់ឡើងវិញសម្រាប់សេវាកម្មដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុ។ លោកបន្ថែមថា “កំណើននៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនឹងជម្រុញការលក់រាយ ការលក់ខុនដូ និងការលក់ផ្ទះបន្ត។“ អចលនទ្រព្យមួយចំនួនមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលស្ថិតនៅក្នុងកោះខុសៗគ្នាដូចជា៖ កោះតារាសាគរ កោះសង្សារ កោះរុង និងកោះចន្លុះ។  ប៉ុន្តែលោក  Townsend ពន្យល់ថា ការលំបាកនា ពេលបច្ចុប្បន្នគឺការនាំមនុស្សទៅកាន់ខេត្តទាំងនេះ ដោយសារមានការងារជាច្រើនទៀតដែល ត្រូវធ្វើទាក់ទងនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ប៉ុន្តែលោកនិយាយពីតុល្យភាពនៃបញ្ហាទាំងនោះថា តម្លៃគឺមានភាពទាក់ទាញ៖ ឧទាហរណ៍៖ វីឡាប្រណិតសម្រាប់សំរាកលំហែរមានតម្លៃពី ២,០០០- ៣,០០០ ដុល្លារ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។និយាយអំពីតម្លៃប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងខេត្តទាំងនេះ លោក Townsend បន្ថែមថា “ នៅពេលអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ចាប់ផ្តើមផ្លាស់ប្តូរគោលដៅពីទីផ្សារលំនៅដ្ឋាននៅក្នុងទីក្រុងសំខាន់ធំៗ និងផ្តោតសំខាន់លើ តំបន់ឆ្នេរ បន្ទាប់មកកន្លែងដែលពួកគេសម្លឹងរកទីផ្សារថ្មី និងផលិតផលថ្មី អ្នកអាចមើល ឃើញពីការឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងប្រទេសនេះ ជាមួយនឹងការកំណត់តម្លៃនោះ។”ទស្សនទូទៅត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ ២០១៦៖លោក  Townsend ក៏បានលើកឡើងថា ការស្វែងរកទីផ្សារថ្មីដែលអាចមានស្រាប់ ប៉ុន្តែមិនទាន់បានកំណត់យកសម្រាប់ទីផ្សារនៅឡើយ ដូចជាឱកាសដើម្បីទាញយកការកើនឡើងការចាប់អារម្មណ៍សម្រាប់អ្នកចូលនិវត្តន៍។ក្នុងរបាយការណ៍របស់  International Living កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ២១ ជាទីកន្លែងល្អបំផុត ក្នងពិភពលោកសម្រាប់ការសំរាកចូនិវត្តន៍។ លោក Townsend  បន្ថែមថា “យើងនៅតែបន្តស្វែងរកទីផ្សារថ្មី អ្វីដែលថ្មី និងធ្វើការវិភាគលើចំណុចទាំងនេះ។”វិស័យមួយមានការរីចម្រើនខ្លាំងក្នុងទីផ្សាគឺវិស័យឧស្សាហកម្ម ដែលតំបន់សួនឧស្សាហកម្ម និងនៅ តំបន់សេដ្ដកិច្ចពិសេសកំពុងចាប់ផ្តើមមានការរីកចម្រើនជាបណ្តើរៗ ដោយសារតម្រូវការកើនឡើង លើគោលបំណងសម្រាប់ការសាងសង់រោងចក្រជាច្រើន នេះបើយោងតាមលោក Townsend។លោកក៏បានលើកឡើងដែរថាវិស័យទេសចរណ៏គឺជាវិស័យទីមួយដែលជម្រុញសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាឲ្យមានការរីកចំរើន “ប៉ុន្តែអ្នកទទួលបានទីផ្សាជាច្រើនអ្នកមិនអាចពឹងផ្អែកទៅលើកត្តាមួយនោះបានទេ។ អ្នកត្រូវតែពឹងផ្នែកលើប្រភពធនធានផ្សេងទៀត ហើយជាការប្រសើរដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ព្រលានយន្តហោះ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធច្រើនបែបនេះ។”  លោក Townsend បាននិយាយថានៅពេលដែលការអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនេះកើតមានឡើងនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា នោះវិស័យទេសចរណ៏ប្រាកដជាមានការរីកចំរើនជាក់ជាមិនខាន។សរុបជារួមមក លោក Townsend បាននិយាយថា “ប្រសិនជាអ្នកមិនទាន់ចាប់ផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍អគារពាណិជ្ជកម្មលក់រាយ” នោះអ្នកយឺតពេលហើយ។ប្រសិនបើអ្នកសាងសង់អគារកម្រិតA ត្រូវបញ្ចប់ការ សាងសង់ឲ្យឆាប់រហ័ស។ប្រសិនបើអ្នកសាងសង់ ឫគិតចង់សាងសង់អគារកម្រិតB ហើយនិងកម្រិតC ត្រូវប្រាកដថាអ្នកដាក់ជណ្តើរយន្តគ្រប់គ្រាន់ និងមានកន្លែងចតឡានគ្រប់គ្រាន់ និងកន្លែងចតម៉ូតូ គ្រប់គ្រាន់ ព្រោះថាបើមិនមានគ្រប់គ្រាន់ទេ អ្នកក៏ត្រូវតែរៀបចំដាក់ឲ្យមានស្រេចនៅក្នុងគម្រោង ប្រសិនបើអ្នកសាងសងអ្វីមួយនៅក្នុងសួនឧស្សាហកម្ម អ្នកប្រហែលជានឹងត្រូវការចំណាយលុយជា ច្រើនលើការផ្សព្វផ្សាយ និងរៀបចំក្នុងការវិនិយោគទៅលើរោងចក្រ អ្នកអាចទាក់ ទាញទាំងអតិថិជនពីអឺរ៉ុប ឫអាស៊ីប៉ែកខាងជើង និងប្រទេសចិន។ប្រសិនបើអ្នកកំពុងធ្វើគម្រោង លំនៅដ្ឋានធំមួយ ត្រូវមានប្រាំមួយដំណាក់កាល បន្ទាប់មកត្រូវសម្លឹងមើលទៅលើទីផ្សារនៃការលក់ឡើងវិញ។ត្រូវធ្វើជានិយោគិនម្នាក់ដែលមានទស្សនវិស័យត្រឹមត្រូវ សូមតាមដានព័ត៌មានលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh

ក្នុងឆ្នំា២០០៧ Camko City និងគម្រោងខុនដូទំាង៣របស់ De Castle ជាមួយនឹងគម្រោងផ្សេងៗទៀត បានចាប់ផ្តើមគម្រោងនៅប៉ែកខាងជើងនៃភ្នំពេញ។ គម្រោងទំាងនោះត្រូវបាន បង្ហាញខ្លួនជាគម្រោងដំបូងនៅក្នុងទីផ្សារលំនៅដ្ឋានចំនួន១,៧០០យូនីត ត្រូវដាក់លក់ជាមុន នៅក្នុងឆ្នំានោះ។ ទីផ្សារលំនៅដ្ឋានគឺទើបតែចាប់កំណើតនៅពេលនោះ ក៏បានទទួលការចាប់អារម្មណ៍គ្រាន់ បើពីប្រជាជនក្នុងតំបន់ ជាពិសេសជនបរទេសដែលមាន ការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លំាង។នៅពេលបច្ចុប្បន្នវាមិនមែនជាទីផ្សារថ្មីថ្មោងទៀតទេ វាមានរយៈកាលជាង១០ឆ្នំាហើយ ជាមួយនឹងវត្តមានខុនដូជាច្រើនពាសពេញ ទីក្រុង ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់ចំការមន ឬនៅទិសខាងជើង ឈាងខាងកើតនៃទីក្រុងភ្នំពេញ។ក្រុមហ៊ុន Century 21 បានចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនថាមានចំនួនខុនដូចំនួន១១០គម្រោង ជាមួយនឹងអគារចំនួន១៤៨ គម្រោងទំាងពីរប្រភេទនេះបានបញ្ចប់ និងកំពុងតែដំណើរការសាងសង់ ហើយចំនួនយូនីតនឹងកើនឡើងដល់៣៧,៥៧០យូនីតដល់ឆ្នំា២០២០។ ការផ្គត់ផ្គង់ត្រូវបានកត់សំគាល់យ៉ាងខ្លំាងប្រមាណរយៈកាល២ឆ្នំានេះ ទីផ្សារកំពុងស្ថិតនៅ ភាពលាយឡំគ្នាថ្ងៃកំពុងប្រកួតប្រជែងគ្នា ថ្ងៃស្អែកទទួលភាពជោគជ័យ!ការផ្គត់ផ្គង់អាចមានចំនួនលើសតម្រូវការ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការដាក់សំពាធនៅក្នុងទីផ្សារមួយនេះទេនៅក្នុង រយៈពេលខ្លី ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃអនាគតវាអាចជាទីផ្សារមួយ និងមានសមតុល្យ។សម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងមានកត្តាពីរសំខាន់ដែលយើងត្រូវពិនិត្យ ផលធៀបរវាងការលក់ និង ស្តុកហើយនិងផល ធៀបនៃការស្រូបយកនៃទីផ្សារផងដែរ។កត្តាទី១៖ យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រុមហ៊ុន Century 21 ឆមាសទី១ឆ្នំា២០១៦ត្រូវបានមើលឃើញ ថាមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លំាង។ ខុនដូ១៣,៣០០យូនីតត្រូវបានដាក់លក់មុននៅក្នុងទីផ្សារ ខុនដូប៉ុន្តែត្រឹមតែ១៣ ភាគ រយត្រូវបានលក់ ប្រៀបជាមួយនឹង១៨ភាគរយនិង៣១ភាគរយដែលបានដាក់ក្នុងពេលដូចគ្នានៅក្នុងឆ្នំា ២០១៥ និង២០១៤។កត្តាទី២៖កំលំាងស្រូបទាញទីផ្សារអំឡុងពេល ៦ ខែដំបូងនៃឆ្នំា២០១៦ ដែលមានរយៈពេល ៣ឆ្នំា៨ខែ យឺតជាងការស្រូបយកទីផ្សារនៅឆ្នាំ ២០១៥ ដែលមានតែ ២ឆ្នំា៨ខែ។“វាមិនមានភាពគួរឲ្យភាពភ្ញាក់ផ្អើលទេពីព្រោះការផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងក្នងដើមឆ្នាំនេះមានការ កើនឡើងបើយោងតាមសំដីលោក ច្រឹក សុខនីម អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Century 21 Mekong។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ដូចគ្នា ទីផ្សារចាប់ផ្តើមមានដំណើរការយឺត ដោយសារមានការបន្ថែម ចំនួនខុនដូថ្មីៗជាច្រើនកាលពី ឆ្នំាមុន និងកន្លះឆ្នំាដំបូងក្នុងឆ្នំានេះ បានធ្វើឲ្យចំនួនលក់ចេញ យឺត នៅក្នុងរយៈពេលខ្លី។លោក ទូច សំណាង នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទុនអនិកជន (OCIC) ដែលជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគគម្រោងខុនដូ Olympia City បាននិយាយថា “ការលក់ខុនដូក្នុងឆ្នំានេះមានការ ធ្លាក់ចុះយ៉ាងរហ័សដោយសារមានការផ្គត់ផ្គង់យ៉ាងច្រើនសម្បើម” គាត់បន្ថែមទៀតថា “អ្នកអភិវឌ្ឍន៍បាន ផ្តោតទៅលើជនបរទេសសម្រាប់ទីផ្សារប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះពួកគេបានបែរទៅឆ្ពោះទៅរក អ្នកដែលមានជីវភាពមធ្យមវិញ”។ការសាងទំនុកចិត្តយ៉ាងច្រើនលើទីផ្សារអន្តរជាតិត្រូវបាននំាឲ្យមានការប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារ ចំណែកឯទីផ្សារក្នុងស្រុកការចំណាយវាមិនទាន់ជាកត្តាដែលជម្រុញឲ្យទីផ្សារកើនឡើងនោះទេ ក្នុងឆ្នំា២០១៤ ផាកកាហ្វេបានធ្វើការស្រាវជ្រាវអំពីចំណូលអ្នករស់នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញបានបង្ហាញថាប្រជាជនប្រមាណ១ភាគរយមានប្រាក់ចំណូលចន្លោះពី$២០០០ទៅ៛៥០០០ក្នុងមួយខែ ហើយ៦ភាគរយមានប្រាក់ចំណូលចន្លោះពី$១០០១ទៅ$២០០០ក្នុងមួយខែ។តាមរបាយការណ៍របស់ Vtrust ស្តីពីទីផ្សារលំនៅដ្ឋានក្នុងឆ្នំា ២០១៥ ប្រមាណ៥៤ភាគរយនៃ បានឆ្លើយតបនៃតម្លៃខុនដូដែលគេចង់ទិញចន្លោះពី$៣0,000ទៅ$៧០,០០០ក្នុងមួយយូនីត។ ប្រមាណ៤០ភាគរយចង់ទិញក្នុងតម្លៃតិចជាង$៧០,០០០។ ចំណែកឯ ៩ភាគរយនៃអ្នកទិញ ក្នុងតំបន់បាននិយាយថាប្រហែលជានឹងទិញខុនដូ។ ម្យ៉ាងទៀតការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូនៅក្នុងទីផ្សារពេលបច្ចុប្បន្នអាចមានសក្តានុពលសម្រាប់ទីផ្សាររយៈពេលវែង អាចពី៣ឆ្នំាទៅ៦ឆ្នំាខាងមុខទៀត។វាមានគុណសម្បត្តិពីព្រោះនៅពេលការផ្គត់ផ្គង់កាន់តែទូលំទូលាយនៅក្នុងទីផ្សារ វាផ្តល់ឱកាសយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ជនបរទេសដែលមកធ្វើការ និងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ខុនដូបានធ្វើ ឡើងក្នុងគម្រោងពហុបំណងដែលផ្តល់ជម្រើសយ៉ាងច្រើនជាមួយនឹងភាពងាយ ស្រួលក្នុង ជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគាត់។លោក គុយ វ៉ាត់ ជានាយកក្រុមហ៊ុន និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Century 21 Cambodia គំាទ្រក្នុងការយល់ឃើញនេះ លោកបានលើកឡើងថា “នៅពេលអ្នកជំនួញ ឬអ្នកវិនិយោគ បរទេសចង់មកកម្ពុជា_តើនឹងយ៉ាងម៉េចវិញប្រសិនបើយើងគ្មានលំនៅដ្ឋានផ្គត់ផ្គង់ដល់ពួកគេ ដែលជាប្រភេទលំនៅដ្ឋានដែលផ្តល់ភាពងាយស្រួលរួមជាមួយនឹងភាពគាប់ចិត្តដូចជា ប្រភេទលំនៅដ្ឋានដែលផ្តល់ភាពជាកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់កាន់កាប់ដោយជនបរទេស?”ភាពល្អប្រសើរមួយវិញទៀត នៅពេលខុនដូចដ៏ច្រើនបានផ្គត់ផ្គង់នៅលើទីផ្សារ តំណាលគ្នាជាមួយនឹងតម្រូវការមានកំណត់ជាមួយនឹងការស្រូបយកតម្លៃថ្មី ហើយតម្លៃបន្ទាប់បន្សំផ្សេងទៀតក្នុងពេលដែលតម្រូវការកាន់តែកើនឡើង។ចូលមើលបញ្ចីខុនដូផ្សេងៗនៅលើ Realestate.com.kh!

The Asia Pacific region is the place to be in right now if prime office property and rental growth is what you’re searching for. This is what one of the leading global property consultancy firms, Knight Frank, suggests in their Asia Pacific Prime Office Rental Index 2016 report. According to the firm’s thorough research, the Asia Pacific region has seen a combination of significant progress and constant stability in the first quarter of 2016. This is despite some prominent cities experiencing troubles and slowly slipping down the index.  In the Multi-sector Snapshot Q1 2016 report of Cushman & Wakefield, it is stated that in Beijing, “new supply in core markets elevated the overall vacancy rate, while rents remained stable.” While that may be true, Knight Frank’s data provides insight as to a projected decrease in rental returns and rent prices for the rest of the year for the city. Knight Frank’s report continues to explain that “in the first quarter of 2016, robust leasing demand from domestic firms in the finance and technology sectors drove net absorption to outstrip new supply in Beijing, arresting the downward trend in rents.” Also among the cities that saw a downward rental trend are Jakarta, Perth and Kuala Lumpur; where an expected increase in supply has forced property owners to reduce rent prices, further decreasing rental returns for their properties.This, however, did not slow down or do significant damage to the Asia Pacific Prime Office Rental Index. As the average vacancy decreased by 0.2 percentage points, the index grew by 1 percent in the first quarter and accelerated from 0.2 percent in the previous quarter. The highest contributor to this growth is probably Tokyo which showed the highest 3-month percentage increase of 3.4 percent, followed by Seoul at 2.6 percent where both cities show a projected increase for the next 12 months.As Head of Research for Knight Frank Asia Pacific, Nicholas Holt, puts it, “despite our longer term forecasts suggesting we are nearer to the top of the rental cycle in many markets, the next 12 months will see further rental growth in the majority of markets tracked as tight supply and steady demand prevails.”This growth is expected to be seen across 14 out of 19 cities which include Melbourne, Sydney, Shanghai, Hong Kong, Bengaluru, Mumbai, Taipei and Bangkok. "In Southeast Asia, Phnom Penh saw rents remain stable even as a surge in demand drove down the vacancy rate by 10.0 percentage points. With landlords vying to secure tenants as Hongkong Land’s Exchange Square nears completion, this trend is expected to continue." Considering that there are still many factors like government policy changes that may affect this continuous growth, Knight Frank is confident that prime office rental will remain to have stability at the very least. Holt explains, “While the macro-economic story across the region remains uncertain, office markets have tended to see rents hold up fairly well over recent months.”Recent years have showcased both extremes in terms of economic growth and the property market. It’s had its fair share of ups and downs, but as it continues to rise, it will really be an interesting and exciting time for the Asia Pacific region as it learns to nurture and cultivate its potential through proper investments.SEE KNIGHT FRANK CAMBODIA'S PROPERTY NOW