ស្ថិតក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំ អ្នកមានពេលវេលា និងឱកាសជាច្រើនដើម្បីរកចំណូល។ វាក៏ជាពេលមួយដែលអ្នកគួរតែចាប់ផ្ដើមសន្សំប្រាក់ក្នុងការវិនិយោគទិញផ្ទះដំបូងរបស់អ្នក។ប្រសិនបើអ្នកមានអាយុក្រោម៣០ឆ្នាំ មានការងារសមរម្យមួយ ប៉ុន្ដែមិនទាន់មានផ្ទះជារបស់ខ្លួន នេះជាពេលមួយសម្រាប់អ្នកក្នុងការសន្សំប្រាក់ទិញផ្ទះដំបូងរបស់អ្នក។ អចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញុកំពុងមានការរីកដុះដាលយ៉ាងខ្លាំង ហើយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខទៀត អ្នកនឹងមានជម្រើសកាន់តែច្រើនជាមួយគម្រោងខុនដូ ឬបុរីថ្មី។ក្នុងចិត្តអ្នកប្រហែលជាគិតថា «តែខ្ញុំនៅក្មេងទេ! ខ្ញុំចង់ឃើញពិភពលោក និងទទួលបទពិសោធន៍ថ្មីៗ។ ឬ តើអ្នកមានឃើញតម្លៃទេ? វាថ្លៃណាស់។» ខណៈដែកការព្រួយបារម្ភទាំងពីរនេះហាក់ដូចជារឿងសាមញ្ញ ប៉ុន្ដែការពិតវាមិនពិបាកដូចអ្នកគិតនោះទេ។ហេតុអ្វីអ្នកគួរចាប់ផ្ដើមសន្សំប្រាក់​សម្រាប់ការទិញផ្ទះខណៈពេលដែលអ្នកមានអាយុ២០ឆ្នាំ?ស្ថិតក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំជាពេលវេលាល្អបំផុតសម្រាប់អ្នកក្នុងការសន្សំប្រាក់ដើម្បីទិញផ្ទះ។ ប៉ុន្ដែយុវវ័យភាគច្រើនតែងតែខ្ចះខ្ជាយនូវពេលវេលារបស់ពួកគេ។ ពួកគេភាគច្រើនតែងតែចំណាយប្រាក់លើការដើរកម្សាន្ដ និងការបរិភោគអាហារខាងក្រៅ។ ពួកគេតែងគិតថាពួកគេធ្វើការរកលុយ​សម្រាប់សកម្មភាពទាំងអស់នេះ ហេតុអ្វីមិនចំណាយវា? ត្រង់ចំណុចនេះហើយជាបញ្ហា។ នៅក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំ អ្នកមានពេលវេលា និងឳកាសច្រើនដើម្បីរកប្រាក់ ដែលមិនមានកម្រិតដូចគ្នា​ ពេលឈានដល់វ័យ៣០ ឬ៤០ឆ្នាំ។ ការដាក់ប្រាក់សន្សំសម្រាប់ផ្ទះ ជាពិសេសក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំនឹងផ្ដល់នូវប្រយោជន៍មួយនៅពេលដែលអ្នកដឹងពីតម្លៃនៃការកាន់កាប់ផ្ទះ។ប្រាក់សន្សំមិនចាំបាច់ទាល់តែមានច្រើននោះទេ។ តែអ្នកគួរកាត់បន្ថយការចំណាយប្រចាំថ្ងៃ ឬការចំណាយផ្សេងៗ និងត្រូវប្រាកដថាអ្នកមានប្រាក់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រាក់កក់ផ្ទះជាលើកដំបូង។ នេះមិនមានន័យថាអ្នកគួរបញ្ឈប់ការចំណាយលើរបស់ទាំងនោះទាំងស្រុងទេ ប៉ុន្ដែអ្នកគួរតែពិចារណាក្នុងការកាត់បន្ថយនូវការចំណាយដែលមិនចាំបាច់ដើម្បីសុវត្ថិភាពនាពេលអនាគតរបស់អ្នក។គន្លឹះសន្សំប្រាក់ប្រចាំថ្ងៃ សប្ដាហ៍ និងខែកាត់បន្ថយការធ្វើដំណើរកម្សាន្ដទៅក្រៅប្រទេសប្រសិនបើអ្នកធ្វើដំណើរកម្សាន្ដក្រៅប្រទេស ២ ឬ៣ដងក្នុងមួយឆ្នាំ អ្នកគួរកាត់បន្ថយទៅ១ ឬ២ដងក្នុងមួយឆ្នាំវិញ។ សំបុត្រយន្ដហោះមានតម្លៃទាបបំផុតប្រមាណ ២០០ដុល្លារ ក្នុងការធ្វើដំណើរទៅមក។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកមិនត្រឹមតែចំណាយលើសំបុត្រយន្ដហោះតែមួយមុខនោះទេ ការចំណាយលើកន្លែងស្នាក់នៅ អាហារ វត្ថុអនុស្សាវរីយ និងសកម្មភាពផ្សេងៗ។ ការចំណាយទៅលើការស្នាក់នៅ និងអាហារអាចមានចន្លោះពី៣០០ ទៅ១០០០ដុល្លារ ចំពោះដំណើរកម្សាន្ដម្ដងៗ។(កាត់បន្ថយការធ្វើដំណើរក្រៅប្រទេសគឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អមួយក្នុងការសន្សំប្រាក់សម្រាប់អ្នក។ រូបភាពដោយ៖ Economytraveller.com)ប្រសិនបើអ្នកកាត់បន្ថយការធ្វើដំណើរកម្សាន្ដនេះបាន នោះអ្នកនឹងអាចសន្សំប្រាក់បានជាមធ្យមប្រមាណ៥០០ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។ ដែលប្រាក់នេះអាចសន្សំសម្រាប់ការទិញលំនៅដ្ឋានបាន។បន្ថយការបរិភោគអាហារថ្លៃៗ(ប៊ឺរហ្គឺរដូចក្នុងរូបភាពនេះអាចមានតម្លៃរហូតដល់១០ដុល្លារ. រូបភាពដោយ៖ Timothy O’Toole)ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសរាជធានីភ្នំពេញសម្បូរទៅដោយហាងអាហារឆ្ងាញ់ៗ។ ភោជនីដ្ឋានជាច្រើនកំពុង រីកដុះដាលដូចផ្សិត ដែលមានបម្រើទាំងមុខម្ហូបខ្មែរ និងបរទេស។ ការបរិភោគអាហារនៅតាមហាងទំនើបថ្លៃៗ អ្នកត្រូវចំណាយជាមធ្យមចាប់ពី ១០ ទៅ ៣០ដុល្លារក្នុងមួយ ពេល។ ប្រសិនបើអ្នកចំណាយលើការបរិភោគអាហារ១០ដុល្លារ ឬច្រើនជាងនេះក្នុងការទទួលទានមួយពេល នោះអ្នកនឹងចំណាយប្រមាណ២០ ទៅ ៣០ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ។អ្នកគួរតែជ្រើសរើសអាហារដែលមិនសូវថ្លៃ ប៉ុន្តែនៅតែរក្សាបានរសជាតិឆ្ងាញ់ ពីព្រោះនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក៏សម្បូរដោយហាងអាហារឆ្ងាញ់​ និងមានតម្លៃសមរម្យចន្លោះពី ៣ ទៅ៥ដុល្លារផងដែរ។ ការបរិភោគនៅផ្ទះក៏ជួយសម្រួលដល់ការចំណាយរបស់អ្នកដែរ។ ប្រសិនបើអ្នកមិន ចេះធ្វើម្ហូប អ្នកគួរតែតែរៀនធ្វើម្ហូប ព្រោះវាអាចជួយអ្នកឲ្យសន្សំប្រាក់បានច្រើន។រៀននិយាយថា «ទេ» ចំពោះសកម្មភាព និងការចំណាយថ្លៃៗ(និយាយថា «ទេ» អាចជាជម្រើសល្អសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងការចំណាយរបស់អ្នកខណៈពេលដែលអ្នកកំពុងបង់រំលស់ផ្ទះ។ រូបភាពដោយ៖ LostPlate.com )អ្នកស្រឡាញ់មិត្តភក្ដិ និងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក ប៉ុន្ដែបើអ្នកយល់ព្រមរាល់ការស្នើរសុំ ឬការធ្វើដំណើរទៅកាន់កន្លែងណាមួយជាមួយពួកគេញឹកញាប់ នោះវាអាចប៉ះពាល់ដល់ការសន្សំប្រាក់របស់អ្នក។ ឧទាហរណ៍ប្រសិនបើអ្នកចំណាយ៤០ដុល្លារទៅលើការចេញទៅក្រៅជារៀងរាល់សប្ដាហ៍ រួមមានការចំណាយទៅលើអាហារ ភេសជ្ជៈ ការមើលកុន ថ្លៃធ្វើដំណើរ ឬក៏ការចំណាយផ្សេងៗ ហើយបើក្នុងមួយខែអ្នកចេញទៅក្រៅចំនួន៤ដង នោះអ្នកនឹងចំណាយអស់១៦០នៅក្នុងមួយខែ។ការចំណាយទៅលើសកម្មភាពទាំងនោះមានភាពខុសៗគ្នា។ ប៉ុន្ដែអ្នកត្រូវចាំថា ការធ្វើដំណើរទៅក្រៅនៅចុងសប្ដាហ៍ វាជាសកម្មភាពមួយដែលមិនល្អចំពោះការសន្សំប្រាក់ឡើយ។ជៀសវាងការចំណាយទៅលើកាហ្វេថ្លៃៗ(កាត់បន្ថយការចំណាយលើកាហ្វេប្រចាំថ្ងៃ អាចជួយទៅដល់ការសន្សំប្រាក់អ្នកអ្នក។ រូបភាពដោយ៖ Discover Cambodia)ការចំណាយទៅលើកាហ្វេថ្លៃៗប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នកអាចប៉ះពាល់ទៅដល់ការសន្សំប្រាក់ ប្រសិនបើអ្នកចំណាយទៅលើវាជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ កាហ្វេប្រែនមានតម្លៃជាមធ្យមប្រមាណពី២.៥ ទៅដល់ ៤.៥ដុល្លារ មានន័យថាជាមធ្យមអ្នកអាចចំណាយរហូតទៅដល់ ១០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ប្រសិនបើអ្នកអាច កាត់បន្ថយការចំណាយនេះបាន អ្នកអាចសន្សំប្រាក់ ១២០០​ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។តាមដានការចំណាយប្រចាំថ្ងៃ សប្ដាហ៍ និងប្រចាំខែ(ការតាមដានការចំណាយប្រចាំខែអាចធ្វើឲ្យអ្នកស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់ពីទម្លាប់ចំណាយរបស់អ្នក និងដឹងពីខ្ទង់ចំណាយដែលត្រូវសន្សំ។ រូបថតដោយ Review Geek។)ការធ្វើបញ្ជីចំណាយប្រចាំខែរបស់អ្នក មិនមែនជារឿងអាក្រក់ឡើយ។ វាជារឿងមួយដែលល្អ ព្រោះវានឹងធ្វើឲ្យអ្នកដឹងច្បាស់ពីការចំណាយរបស់អ្នក។ នេះគឺជាសំណួរមួយចំនួនដែលអ្នកគួរ សួរខ្លួនឯងដើម្បីតាមដានការចំណាយរបស់អ្នក៖តើខ្ញុំចំណាយទៅលើអ្វីខ្លះ?តើខ្ញុំត្រូវចំណាយប៉ុន្មានលើសកម្មភាពទាំងនោះ?តើខ្ញុំចំណាយលើសកម្មភាពនេះញឹកញាប់កំរិតណា?ឆ្លើយនឹងសំណួរទាំងនេះ អ្នកនឹងដឹងកាន់តែច្បាស់នូវទម្លាប់ចំណាយប្រចាំខែរបស់អ្នក ជាពិសេសក្នុងការកាត់បន្ថយការចំណាយប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក។ ហេតុអ្វីបានជាខ្ញុំមិនអាចសន្សំលុយបាន?តើវាជាការចាំបាច់ទេក្នុងការចំណាយទៅលើរបស់អស់ទាំងនេះ?តើខ្ញុំអាចកំណត់ការចំណាយទាំងអស់នេះបានទេ?បង្កើតគណនីដាច់ដោយឡែកមួយ ជាពិសេសគណនីសន្សំ(រូបភាព ABA) ដូចដែលម្ដាយខ្ញុំតែងនិយាយ «សន្សំលុយទុកមុន ហើយចំណាយអ្វីដែលនៅសល់»។ មានធនាគារជាច្រើនដូចជា ABA អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកបង្កើតគណនីសន្សំដាច់ដោយឡែកដោយភ្ជាប់ជាមួយនឹងទូរស័ព្ទរបស់អ្នក។ នៅពេលដែលអ្នកទទួលបានប្រាក់ចំណូលប្រចាំខែរបស់អ្នក ឬប្រាក់ផ្សេងៗ អ្នកគួរតែបញ្ចូលទៅក្នុងគណនីសន្សំរបស់អ្នក ចៀសវាងការចំណាយផ្សេងៗ។ចំនួនប្រាក់ដែលត្រូវសន្សំគឺអាស្រ័យទៅតាមតម្រូវការរបស់អ្នក។ បើតាមការណែនាំភាគច្រើន អ្នកគួរតែរក្សាទុក ២០ ទៅ ៣០ភាគរយនៃប្រាក់ចំណូលសរុបរបស់អ្នក ហើយអ្នកត្រូវចងចាំថា អ្នកមិនត្រូវប៉ះពាល់ប្រាក់សន្សំរបស់អ្នកឡើយ លុះត្រាក្នុងករណីចាំបាច់បំផុត។ការសន្សំប្រាក់នឹងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនឲ្យអ្នកក្នុងថ្ងៃអនាគតអ្នកប្រហែលជាលឺម្ដងជាពីរដងរួចមកហើយពីឪពុកម្ដាយ ឬបងប្អូនរបស់អ្នក ហើយវារឿងដដែលៗមិនមានអ្វីថ្មីឡើយ ប៉ុន្ដែវាជាការពិត។ ការកាត់បន្ថយការចំណាយប្រចាំថ្ងៃជាលើកដំបូង វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេសម្រាប់អ្នក តែការព្យាយាមរបស់អ្នកនឹងធ្វើឲ្យអ្នករីករាយនៅពេលដែលអ្នកទទួលបានផ្ទះជារបស់ខ្លួន។ ការមានផ្ទះ ផ្ដល់នូវអារម្មណ៍សុវត្ថិភាព និងការធានានូវអនាគតដ៏ប្រសើរសម្រាប់អ្នក។ ដូច្នេះ នៅពេលដែលអ្នកគិតពីការទិញកាហ្វេកែវទី៣របស់អ្នកនៅម៉ោង៥ល្ងាច អ្នកគួរតែសួរខ្លួនអ្នកថា តើអ្នកពិតជាត្រូវការវាណាស់មែនទេ?ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗអំពីវិស័យអចលនទ្រព្យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង ការវិវត្តន៍នានានៅក្នងវិស័យនេះ សូមធ្វើការទាញយកកម្មវិធីប្រើប្រាស់នៅលើទូរស័ព្ទដៃរបស់យើងឥឡូវនេះ។ សម្រាប់កម្មវិធី iOS និង Android។អត្ថបទដោយ

(ផ្ទះក្នុងបុរី ដែលមានប្រជាជនរស់នៅស្រាប់)ការទិញអចលនទ្រព្យ គឺជារឿងមួយដែលងាយស្រួល ប្រសិនបើអ្នកមានលុយគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទិញវា ឬមិនចាំបាច់មានលុយគ្រប់គ្រាន់ក៏បាន ដោយលោកអ្នកអាចទិញវាតាមរយៈការបង់រំលស់ ឬខ្ចីលុយពី ធនាគារជាដើម នេះជាការគិតបែបសាមញ្ញ និងទូទៅបំផុតសម្រាប់សាធារណៈជនទូទៅ។ ទោះជាយ៉ាង នេះក៏ដោយ អ្នកទិញភាគច្រើនមិនបានដឹង ឬយល់ឲ្យស៊ីជម្រៅពីរបៀប ឬដំណើរការនៃការទិញ អចលនទ្រព្យណាមួយឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមក្បួន ឬតាមវិធីសាស្ត្រណែនាំរបស់អ្នកជំនាញ មេធាវី ឬអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ ឬភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យជំនាញណាម្នាក់។ឬអាចនិយាយបានថា ការដែលលោកអ្នកមានត្រឹមតែលុយ ហើយចង់ទិញអចលនទ្រព្យណាមួយមិនមែន ជារឿងងាយស្រួលដូចការគិតរបស់អ្នកនោះទេ ប៉ុន្តែគឺត្រូវគិតពីកត្តាមួយចំនួន ឬវិធីសាស្ត្រនៃ ការទិញដែលបានណែនាំដោយអ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យ អ្នកច្បាប់/មេធាវី ជាដើម ដើម្បីជៀសវាងការ ទិញអចលនទ្រព្យខុស ឬគេនិយមហៅថា “ទិញអចលនទ្រព្យត្រូវទទួលបានអចលនទ្រព្យ មិនមែនទិញអចលនទ្រព្យទទួលបានក្រដាសនោះទេ”។ ដំណើរការ ឬរបៀបនៃការទិញអចលនទ្រព្យ មានពីរប្រភេទផ្សេងគ្នា គឺការទិញអចលនទ្រព្យដែលប្រកាសលក់នៅក្នុងគម្រោង (សំដៅលើផ្ទះមិនទាន់សាងសង់រួច ឬកំពុងសាងសង់) និងមួយទៀត គឺការទិញអចលនទ្រព្យ ដែលទិញម្តងហើយ ឬច្រើនដងហើយ ប៉ុន្តែអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានម្ចាស់ដែលទិញនោះដាក់លក់បន្ត។នៅទីនេះ យើងនឹងលើកយកដំណើរការនៃការទិញអចលនទ្រព្យដែលដាក់លក់បន្តនោះមកធ្វើការពន្យល់​។ ការទិញអចលនទ្រព្យដែលលក់បន្ត បានផ្តល់គុណសម្បត្តិល្អមួយសម្រាប់អ្នកទិញ ព្រោះថាការទិញអចលនទ្រព្យបែបនេះ លោកអ្នកមិនចាំបាច់រង់ចាំរហូតដល់ផ្ទះសាងសង់រួចហើយ ដូចការទិញផ្ទះនៅក្នុងគម្រោងនោះទេ គឺទិញភ្លាមបានចូលនៅភ្លាម និងគ្រប់គ្រង អាស្រ័យផល និងកាន់កាប់អចលនទ្រព្យក្នុងសុបិន្តរបស់លោកអ្នកដោយស្របច្បាប់ភ្លាមៗ។ឆ្លង់កាត់តាមបទពិសោធន៍ និងការស្រាវជ្រាវបន្ថែម មុនលោកអ្នកសម្រេចចិត្តទិញអចលនទ្រព្យណាមួយ (ប្រភេទដាក់លក់បន្ត) លោកអ្នកត្រូវអនុវត្តតាមការណែនាំដូចខាងក្រោម៖១ ស្រាវជ្រាវផ្លូវច្បាប់ (Conducting a Due Diligence) វាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់អ្នកទិញអចលនទ្រព្យគ្រប់ប្រភេទ ទោះជាប្រភេទ ដីទំនេរ ឬដីមានសំណង់ (ផ្ទះ) ខុនដូ សណ្ឋាគារ ឬអចលនទ្រព្យណាមួយក៏ដោយចុះ លោកអ្នកត្រូវតែសិក្សាស្រាវជ្រាវជាមុន ដើម្បីប្រាកដថាអចលនទ្រព្យនោះមានភាពស្របច្បាប់ អាចលក់ និងទិញបាន ដោយមិនមានបញ្ហា ឬវិវាទផ្លូវច្បាប់ណាមួយនោះ​ទេ ។ការស្រាវផ្លូវច្បាប់គឺត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងចម្បងៗចំនួន ៣ គឺ៖-   ដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណរបស់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យដែលលក់បន្តនោះ ថាតើគាត់ពិតជាម្ចាស់ ពិតប្រាកដ និងជាម្ចាស់ស្របច្បាប់ដែរឬទេ? និងដើម្បីកំណត់ពីប្រវត្តិនៃការកាន់កាប់ អចលនទ្រព្យ តាំងពីម្ចាស់ដើមដំបូងរហូតដល់ម្ចាស់ដែលលក់បន្តនេះ តើមានប៉ុន្មានដំណរហើយ តើអចលនទ្រព្យនោះមានប្រវត្តិនៃការកាន់កាប់យ៉ាងណាខ្លះ? ហើយក្នុងនេះផងដែរ លោកអ្នកក៏អាចសិក្សាពីប្រវត្តិនៃការបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ដូចជា ករណីដីទំនេរមិនប្រើប្រាស់ពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ ពន្ធប្រថាប់ត្រា សម្រាប់ការផ្ទេរសិទ្ធិពីមុនៗ។ល។ នៅក្នុងចំណុចនេះផងដែរ លោកអ្នកត្រូវពិនិត្យមើលឯកសារពាក់ព័ន្ធនឹងអចលនទ្រព្យដែលដាក់លក់បន្តនោះ ពិសេសគឺឯកសារកាន់កាប់អចលនទ្រព្យនោះ ឬឯកសារបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់នៃអចលនទ្រព្យដែលលក់បន្តនោះ មានដូចជា ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុ​ ឬវិញ្ញាបនបត្រ សម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ ឬឯកសារប្លង់ទន់ មានដូចជា លិខិតផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងជាដើម និងឯកសារទិញលក់ និងឯកសារផ្ទេរសិទ្ធិផ្សេងៗ ដែលអ្នកលក់បន្តបានទិញពីម្ចាស់អចលនទ្រព្យដើម ឬម្ចាស់គម្រោងណាមួយ បូករួមនឹងឯកសារបញ្ជាក់ពីការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ (ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ) ពីម្ចាស់ដើម មកអ្នកលក់បន្តនេះ។ បញ្ជាក់៖ ឯកសារទាំងនោះត្រូវតែជាឯកសារច្បាប់ដើម (មិនមែនជាឯកសារថតចំលង)។- ដើម្បីកំណត់ ឬស្វែងរកឲ្យឃើញបញ្ហាវិវាទផ្សេងៗនៅលើអចលនទ្រព្យដែលលក់បន្តនោះ ថាតើវាកំពុងមានវិវាទឬទេ មានការឈ្លោះដណ្តើមកេរ្តិ មានដីកាហាមឃាត់របស់តុលាការ ដីការក្សាការពារ ឬបណ្តឹងជំទាស់មិនឲ្យមានការលក់ដូរ និងផ្ទេរអចលនទ្រព្យនេះពីជនណាមួយ ដែលទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់ជាដើម ។-  ដើម្បីកំណត់ ឬស្វែងរកឲ្យឃើញនូវបន្ទុកលើអចលនទ្រព្យ មានដូចជា ជាប់ដាក់បញ្ចាំ នៅធនាគារ ខ្ចីប្រាក់ធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុណាមួយ ឬជាប់ខ្ចីប្រាក់ស្ថាប័ន ឬបុគ្គលឯកជនណាមួយ ដោយបានយកប្លង់កម្មសិទ្ធិ ឬប្លង់ភោគៈនៃអចលនទ្រព្យ ដែលដាក់ លក់បន្តនោះទៅធានាកម្ចីនោះជាដើម។ បើរកឃើញករណីអស់នេះ លោកអ្នកមិនត្រូវទិញ វានោះទេ វានឹងនាំឲ្យមានបញ្ហាឈឺក្បាល ឬបើលោកអ្នកចង់ទិញត្រូវតែដោះស្រាយបញ្ហា នោះឲ្យចប់ជាមុនសិន (គឺត្រូវដោះបន្ទុកអចលនទ្រព្យនោះឲ្យជ្រះស្រឡះជាមុនសិន) ។២ ស្វែងរកអ្នកជំនាញផ្នែកអចលនទ្រព្យ នេះគឺដើម្បីឲ្យជួយពិគ្រោះយោបល់ និងវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ដើម្បីឲ្យលោកអ្នកអាចកំណត់ ដឹងពីតម្លៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យមួយ ដែលអាចទទួលយកបាន និងសាកសមសម្រាប់ដំណើរការនៃ ការលក់ទិញនោះ។ អ្នកជំនាញអាចជួយប្រឹក្សាយោបល់ផ្សេងៗទៅលើតម្លៃលក់ទិញអចលនទ្រព្យ ទីតាំងសមរម្យ ឬមិនសមរម្យ ប្រភេទអចលនទ្រព្យល្អ ឬមិនល្អ ទីតាំងមានសក្តានុពល ឬមិនមាន អាចទិញទុកលក់ចំណេញ ឬគ្រាន់តែអាចស្នាក់នៅធម្មតា ឬអាចបើករកស៊ីអ្វី បានខ្លះ? ជាដើម។ ដូច្នេះ ការស្វែងរកជំនួយពីសំណាក់ អ្នកជំនាញអលចនទ្រព្យគឺវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនទាន់មានបទពិសោធន៍ច្បាស់លាស់ ឬមានចំណេះលើ ការលក់ទិញអចលនទ្រព្យនេះ ។៣ ចរចារតម្លៃលក់ទិញអចលនទ្រព្យដែលដាក់លក់បន្តនោះដំណាក់កាលនេះ លោកអ្នកអាចរួមបញ្ចូល ការដាក់សំណើទិញ (Make an Offer) ឬ លិខិតស្នើទិញ (Letter of Intent) ដើម្បីស្នើសុំទិញអចលនទ្រព្យណាមួយដែលលោកអ្នកចង់ទិញ ដោយស្នើតម្លៃទិញ ភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់ និងលក្ខខណ្ឌអនុវត្តមួយចំនួនទៀត។ ក្រោយពីអ្នកលក់បានយល់ព្រមតាមសំណើទិញពីអ្នកទិញហើយ អ្នកលក់អាចចេញលិខិតមួយជូន អ្នកទិញ (Letter of Offer) ទៅឲ្យអ្នកទិញវិញ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការយល់ព្រមលក់ អចលនទ្រព្យរបស់គាត់ក្នុងតម្លៃណាមួយ ដោយភ្ជាប់ទៅជាមួយនូវលក្ខខណ្ឌយល់ព្រមពីសំណាក់ អ្នកលក់។ នៅពេលព្រមព្រៀងគ្នាអស់ហើយ អ្នកទិញអាចណាត់ជួបជាមួយអ្នកលក់ដើម្បីកក់ប្រាក់។៤ ការកក់ប្រាក់ ថ្លៃទិញ-លក់(ផ្ទះដាក់លក់នៅតាមបណ្តោយផ្ទះធំ)ការកក់ប្រាក់ថ្លៃលក់ទិញអចលនទ្រព្យអាចមានពីររបៀប ឬពីរយ៉ាងតាមការនិយម និងអនុវត្តកន្លងមកសម្រាប់វិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ៖ទី១  ការកក់ពាក្យសម្តី កក់ភ្ជាប់ពាក្យសម្តី ឬអ្នកច្បាប់ហៅថា “កក់ធានា” ។ ការកក់ប្រាក់ធានានេះ គឺជាការកក់ប្រាក់ដើម្បីភ្ជាប់ពាក្យសម្តី ឬដើម្បីបញ្ជាក់ថា អ្នកទិញចង់ទិញអចលនទ្រព្យនេះហើយ ប៉ុន្តែត្រូវការពេលវេលា ទៅពិចារណាជាមួយដៃគូ ឬត្រូវការពេលវេលាដើម្បីប្រមូលលុយឲ្យគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់យកមកទិញអចលនទ្រព្យនេះជាដើម។ ការកក់នេះ ជាទូទៅអ្នកទិញសុំពេលវេលាពីអ្នកលក់ត្រឹមពេលខ្លី ៣ ថ្ងៃ ឬយ៉ាងយូរ ១ អាទិត្យ ដោយអ្នកទិញស្នើសុំឲ្យអ្នកលក់បិទការលក់អចលនទ្រព្យនេះទៅឲ្យអ្នកផ្សេង ក្នុងរយៈពេលកក់ប្រាក់ធានានេះ ហើយប្រសិនបើផុតកំណត់ រយៈពេលស្នើសុំនោះហើយ អ្នកលក់មានសិទ្ធិយកប្រាក់កក់ធានានោះ ហើយបើកការលក់អចលនទ្រព្យបន្ត ។ទី២ កក់ប្រាក់នៅក្នុងកិច្ចសន្យា៖  នេះជាដំណាក់កាលកក់ប្រាក់នៅក្នុងកិច្ចសន្យា លក់ទិញអចលនទ្រព្យ ដោយការកក់ប្រាក់របៀបនេះ គេអាចកក់ប្រាក់ចន្លោះពី ៥% ១០% ឬ២០%​ជាដើម ហើយពេលខ្លះគេនិយម ហៅប្រាក់កក់នេះ ថាជាប្រាក់បង់លើកទី១ ក៏បាន។ ការកក់ប្រាក់នេះជាទូទៅត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីបើកឱកាសឲ្យអ្នកទិញធ្វើការសិក្សា ស្រាវជ្រាវផ្លូវច្បាប់ដើម្បីកំណត់ថាអចលនទ្រព្យ ដែលដាក់លក់នេះមានភាពស្របច្បាប់ មិនមានបញ្ហា ឬ​ វិវាទ ហើយជាទូទៅគេទុករយៈពេល ១ អាទិត្យ ដើម្បីឲ្យអ្នកទិញធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងពិនិត្យផ្ទៀងផ្ទាត់។៥ ដំណាក់កាលរៀបចំកិច្ចសន្យាទិញ-លក់នេះជាដំណាក់កាលសំខាន់បំផុតសម្រាប់ទាំងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញ ដោយពួកគាត់ត្រូវជួបចចារ គ្នាយ៉ាងហ្មត់ចត់ ទៅលើតម្លៃលក់ទិញ លក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់ កាតព្វកិច្ចផ្សេងៗរបស់គូភាគី ការចុះបញ្ជីអចលនទ្រព្យ ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យជាដើម។ ដើម្បីរៀបចំកិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនទ្រព្យមួយឲ្យបានត្រឹមត្រូវមានវិជ្ជាជីវៈ អាចយល់ និងទទួលយកបានពីគូភាគីនៃកិច្ចសន្យា។ ជាប្រការល្អដើម្បីជៀសវាងបញ្ហា អ្នកគួរស្វែងរកសេវាកម្មផ្នែកច្បាប់ ឬមេធាវី ដើម្បីឲ្យជួយរៀបចំកិច្ចសន្យាលក់ ទិញអចលនទ្រព្យនេះ និងឲ្យជួយប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកច្បាប់លើការលក់ទិញអចលនទ្រព្យនេះផង ពីព្រោះបើមិនមានមេធាវី ឬអ្នកច្បាប់ជួយទេ វារមែងជួបបញ្ហាមួយចំនួន នេះបើតាមបទពិសោធន៍កន្លងមក ដែលការលក់ទិញអចលនទ្រព្យមិនប្រើប្រាស់មេធាវី ឬអ្នកច្បាប់ជាជំនួយ ទាំងការរៀបចំកិច្ចសន្យា និងការពិគ្រោះយោបល់ផ្នែកច្បាប់។ ៦ ការចុះបញ្ជីអចលនទ្រព្យ ការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ និងការបង់ពន្ធនេះជាដំណាក់កាលសំខាន់មួយដែរ ក្នុងដំណើរការនៃការលក់ទិញអចលនទ្រព្យ។ អ្នកទិញមុនពេលទិញអចលនទ្រព្យ ត្រូវជជែកគ្នាជាមុនថា តើអចលនទ្រព្យដែលត្រូវទិញនោះ ជាអចលនទ្រព្យប្រភេទប្លង់រឹង (ចុះបញ្ជីរួច) ឬប្លង់ទន់ (មិនទាន់ចុះបញ្ជី) ហើយត្រូវជជែក និងព្រមព្រៀងគ្នាឲ្យច្បាស់ថា តើភាគីណាមួយជាអ្នកទទួលខុសត្រូវរត់ការចុះបញ្ជី ឬផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យពីអ្នកលក់មកឲ្យឈ្មោះរបស់អ្នកទិញ ហើយភាគីណាមួយជាអ្នកទទួលបន្ទុកបង់ពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិ (ពន្ធប្រថាប់ត្រា) ជាដើម។ ភាគីអ្នកលក់ និងអ្នកទិញត្រូវជជែកគ្នាឲ្យច្បាស់ និងសរសេរវាចូលក្នុងកិច្ចសន្យាលក់ទិញ ជៀសវាងការភ័ន្តច្រឡំ ឬប្រកែកទាស់ទែងគ្នាចំពោះការងារទាំងនេះ។ ជាទូទៅ ការងារចុះបញ្ជី អចលនទ្រព្យ (ធ្វើប្លង់រឹង) ការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះ និងការបង់ពន្ធ គឺជាការទទួលខុសត្រូវ ទាំងស្រុងរបស់អ្នកលក់ ខណៈ ដែលការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រាក្នុងច្បាប់បានសរសេរយ៉ាងច្បាស់ថា គឺអ្នកទិញគឺជាអ្នកទទួលបន្ទុកបង់ ដោយសារគាត់ជាអ្នកទទួលផលចុងក្រោយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត សម្រាប់ការរត់ការចុះបញ្ជី ឬផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះ ពេលខ្លះដើម្បីផ្តល់ទំនុកចិត្តខ្ពស់ អ្នកទិញគឺជាអ្នកយកមករត់ការខ្លួនឯង ដោយមានកិច្ចសហការណ៍យ៉ាងរលូនពីអ្នកលក់អចលនទ្រព្យ។៧ ដំណាក់កាលប្រគល់ប្លង់ និងបង់លុយផ្តាច់ថ្លៃលក់ទិញអចលនទ្រព្យនេះជាដំណាក់កាលចុងក្រោយគេបង្អស់ ក្នុងដំណើរការលក់ និងទិញអចលនទ្រព្យ ដោយក្រោយពីដំណើរការនៃការចុះបញ្ជី ឬផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យ និងបង់ពន្ធបាន ចប់សព្វគ្រប់ហើយ អ្នកលក់មានកាតព្វកិច្ចត្រូវប្រគល់ប្លង់ដែលបានចុះបញ្ជីរួចហើយ  ឬផ្ទេរសិទ្ធិរួចហើយនោះឲ្យទៅអ្នកទិញ ហើយអ្នកទិញត្រូវប្រគល់លុយបង្គ្រប់ថ្លៃលក់ទិញអចលនទ្រព្យនោះទៅឲ្យអ្នកលក់ ដើម្បីបញ្ចប់ការលក់ទិញអចលនទ្រព្យជាស្ថាពរ ។ នេះជាការអនុវត្ត និងបទពិសោធន៍កន្លងមកដែលសេវាកម្មមេធាវី ឬអ្នកច្បាប់គេតែងផ្តល់យោបល់ឲ្យធ្វើ និងអនុវត្តតាមសម្រាប់រាល់ការលក់ និងទិញអចលនទ្រព្យប្រភេទលក់បន្ត (Resale Property)។ ឲ្យតែលោកអ្នកធ្វើតាមការណែនាំខាងលើនេះ នោះការលក់ទិញអចលនទ្រព្យរបស់លោកអ្នកនឹងមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ និងជៀសផុតហានិភ័យ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មិនមែនខ្លឹមសារ ឬរូបមន្តខាងលើ គឺជាវិធីសាស្ត្រដាច់ខាត ឬល្អតែមួយគត់ដែលត្រូវតែអនុវត្ត តាមនោះទេ វាក៏អាចនៅមានចំណុចបន្ថែម ឬដកចេញខ្លះ អាស្រ័យទៅលើការលក់ទិញនោះវាមានទំហំប៉ុណ្ណា ទឹកប្រាក់ប៉ុណ្ណា? ស្មុគស្មាញប៉ុណ្ណា? មានន័យថា បើអចលនទ្រព្យ ដែលជាកម្មវត្ថុនៃការលក់ទិញនោះមានវាទំហំធំ ទឹកប្រាក់ច្រើន វាអាចនឹងមានដំណើរកាស្មុគស្មាញជាងនេះ ហើយដំណើរការលក់ទិញនេះក៏មានភាពស្មុគស្មាញជាងនេះ​ដែរ៕តាមដានព័ត៌មានថ្មីៗអំពីវិស័យអចលនទ្រព្យ ឬស្វែងរកស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាចចូរអានមគ្គុទេសនៃការវិនិយោគឆ្នំា២០១៩របស់យើងបានផងដែរ! អត្ថបទដោយ

កិច្ចសន្យាជាការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគី ដើម្បីផ្តល់ឲ្យ និងទទួលយកនូវកម្មវត្ថុអ្វីមួយ ដោយភ្ជាប់ជាមួយនូវកាតព្វកិច្ច ការទទួលខុសត្រូវ និងការធានាផ្សេងៗរបស់គូភាគីនៅក្នុងកិច្ចសន្យា។ទោះជាយ៉ាងណា គេតែងជួបផលលំបាកជាច្រើនក្នុងការរៀបចំកិច្ចសន្យាឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមលំដាប់លំដោយ មានរបៀបវារៈ ងាយយល់ និងមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ ។នៅក្នុងនោះ កិច្ចសន្យាជួលគឺជាកិច្ចសន្យាមួយប្រភេទ ដែលម្ចាស់អចលនវត្ថុ និងអ្នកជួលត្រូវរៀបចំឡើង ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការសន្យា ការធានា និងកាតព្វកិច្ចផ្សេងៗរបស់ខ្លួនដែលត្រូវអនុវត្ត និងបំពេញតាម។ វាប្រហែលជាមានភាពលំបាក ឬជួបឧបសគ្គខ្លះៗមិនខាន សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់រៀបចំកិច្ចសន្យាប្រភេទនេះ (កិច្ចសន្យាជួល) ព្រោះតែមិនដឹងពីទម្រង់របស់វា មិនដឹងខ្លឹមសារដែលត្រូវសរសេរចូលមិនដឹងពីលក្ខខណ្ឌអនុវត្តទូទៅរបស់កិច្ចសន្យាប្រភេទនេះ ដែលជាទូទៅវាត្រូវបានរាប់បញ្ចូល ។ ជាការពិតណាស់ នៅពេលជួបផលលំបាកទាំងអស់នេះ គេតែងស្វែងរកសេវាមេធាវី ឬជំនួយផ្នែកច្បាប់ ឬអ្នកជំនាញរៀបចំកិច្ចសន្យាឲ្យជួយដើម្បីឆ្លងផុតឧបសគ្គនេះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយមិនមែនគ្រប់ពេលវេលា គ្រប់កាលៈទេសៈ អ្នកត្រូវតែស្វែងរកអ្នកមេធាវី អ្នកច្បាប់ ឬអ្នកជំនាញណាមួយដើម្បីជួយនោះទេ អ្នកគួរតែស្វែងយល់ ឬរៀនពីរបៀបរៀបចំកិច្ចសន្យាជួល ពិសេសគឺកិច្ចសន្យាជួលអចលនវត្ថុ ដែលអ្នកតែងជួបជាញឹកញាប់សម្រាប់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ ភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ និងអ្នកជួលអចលនវត្ថុផងដែរ។ដូចលោកអ្នកបានដឹង ឬជ្រាបខ្លះៗហើយ ការរៀបចំកិច្ចសន្យាអ្វីក៏ដោយតែងតែត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរបៀប និងគម្រូផ្សេងៗគ្នា មានវែង មានខ្លី មានខ្លះសរសេរបែបប្រទាក់ក្រឡា ចងកាតព្វកិច្ចគ្នាទៅវិញទៅមក អ្នកខ្លះក៏ចូលចិត្តអ្វីដែលមិនសាំញ៉ាំ មិនស្មុគ្រស្មាញ ងាយអាន ងាយយល់ ជាដើម ។ខាងក្រោមនេះ ជាគម្រូ ឬទម្រង់នៃកិច្ចសន្យាជួលអចលនវត្ថុ (ដី និងផ្ទះ) មួយប្រភេទ ដែលអ្នកច្បាប់ ឬមេធាវីចូលចិត្តប្រើ។​១) បាវនាជាតិ “ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ (ចំណុចនេះ តាមការនិយមចូលចិត្តរបស់អ្នកតាក់តែងកិច្ចសន្យា គេអាចដាក់ក៏បាន ឬមិនដាក់ក៏បាន) ប៉ុន្តែភាគច្រើនគឺគេដាក់ ដើម្បីលើកតម្កើងពី បាវនាជាតិ របស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ​​២) ចំណងជើងនៃកិច្ចសន្យា​(ត្រូវតែដាក់ ហើយដាក់ឲ្យសមទៅនឹងកម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា ដែលមានចែងក្នុងប្រការ១)។ សម្រាប់កិច្ចសន្យាជួលអចលនវត្ថុនេះ គេអាចដាក់ឲ្យចំទៅតាមកម្មវត្ថុតែម្តងក៏បាន ឧទាហរណ៍ថា បើកិច្ចសន្យាជួលនោះ សំដៅទៅលើការជួលផ្ទះ គេអាចដាក់ចំណងជើងឲ្យចំថា “កិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ” ក៏បាន “កិច្ចសន្យាជួលអចលនវត្ថុ” ក៏បាន “កិច្ចសន្យាជួលដី និងផ្ទះ” ក៏បាន ។៣) ទីកន្លែង និងកាលបរិច្ឆេទនៃកិច្ចសន្យាសម្រាប់អ្នកច្បាប់ ឬមេធាវី គេចូលចិត្តសរសេរកិច្ចសន្យាដែលមានកំណត់ និងបញ្ជាក់ពីទីកន្លែងចុះកិច្ចសន្យា និងកាលបរិច្ឆេទនៃកិច្ចសន្យានៅផ្នែកខាងលើបន្ទាប់ពីចំណងជើងនៃកិច្ចសន្យា។ ឧទាហរណ៍៖ កិច្ចសន្យានេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០១    ខែ០១ ឆ្នាំ២០១៩  នៅរាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា លោក-អ្នកក៏អាចសរសេរទីកន្លែង និងកាលបរិច្ឆេទ នៅផ្នែកខាងក្រោម បន្ទាប់ពីផ្នែកនៃសក្ខីកម្មនៃកិច្ចសន្យាបានដែរ។៤) ព័ត៌មានរបស់គូភាគីនៃកិច្ចសន្យាចំណុចចនេះគឺសំខាន់ណាស់ ដែលមិនអាចខ្វះបានជាដាច់ខាត ដែលលោក-អ្នកត្រូវតែដាក់ព័ត៌មានរបស់គូភាគីនៃកិច្ចសន្យា (ហើយព័ត៌មានគូភាគី ត្រូវតែលម្អិតទៅតាមអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬលិខិតឆ្លងដែន) ជាព័ត៌មានបឋម ដែលក្នុងកិច្ចសន្យានីមួយៗមិនអាចខ្វះបាន។ នៅចំនុចព័ត៌មានរបស់គូភាគីនេះ អ្នកត្រូវចងចាំថា គូភាគី អាចជា រវាងវន្តបុគ្គល និងរូបវន្តបុគ្គល ឬរូបវន្តបុគ្គល និងនីតិបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល និងនីតិបុគ្គល ។ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាត្រូវបានរៀបចំឡើងរវាងរូបវន្តបុគ្គល និងរូបវន្តបុគ្គល នោះកិច្ចសន្យាត្រូវសរសេរព័ត៌មានរបស់គូភាគី ដោយចាប់ផ្តើមពី ឈ្មោះ ភេទ អាយុ សញ្ជាតិ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬលិខិតឆ្លងដែន លេខ និងកាលបរិច្ឆេទរបស់វា អាសយដ្ឋាន ឬ ទីលំនៅអចិន្ត្រៃយ៍របស់គូភាគី។  ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាត្រូវបានធ្វើឡើងដោយមានភាគីណាមួយជានីតិបុគ្គល អ្នកត្រូវចាប់ផ្តើមដោយ ឈ្មោះរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលបាន ចុះបញ្ជីស្របច្បាប់ លេខចុះបញ្ជី កាលបរិច្ឆេទចុះបញ្ជី ការិយាល័យចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន ឈ្មោះ និងតួនាទីរបស់អ្នកតំណាងរបស់ក្រុមហ៊ុន។ ចំណុចបន្ថែមគេតែងនិយមដាក់លេខទូរស័ព្ទទំនាក់ទំនង ឬអាសយដ្ឋានអ៊ីម៉ែលផងដែរ ដើម្បីភាពងាយស្រួលដល់ការទាក់ទងគ្នាតាមការចាំបាច់។៥) កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា ឬគោលបំណងនៃកិច្ចសន្យាក្នុងប្រការនេះ គឺជាប្រការដំបូងគេ ដែលត្រូវបញ្ជាក់ពីគោលបំណងឲ្យបានច្បាស់លាស់ រវាងម្ចាស់អចលនវត្ថុ និងអ្នកជួល ថាតើពួកគេទាំងពីរម្នាក់ៗចង់បានអ្វីជាដើម។ ឧទាហរណ៍៖ ម្ចាស់អចលនវត្ថុយល់ព្រមជួលឲ្យអ្នកជួល នូវផ្ទះ ០១ ល្វែង (E0 និង E1) ដែលមានទំហំ (E0) ៤ម x ១២ម និង (E1) ៤ម x ១២ម  ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅឡូត៍លេខ…ផ្លូវ…ភូមិ…………ឃុំ/សង្កាត់ …………… ស្រុក/ខណ្ឌ… ……………ខេត្ត/ក្រុង……………ហើយត្រូវចែងអំពីគោលបំណងនៃការជួលឲ្យច្បាស់ថា ជួលយកទៅធ្វើអ្វី ហើយប្រសិនបើអ្នកជួល ប្រើប្រាស់ផ្ទះជួលនេះប្រាសចាកពីគោលបំណង ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យា នោះចាត់ទុកថា អ្នកជួលបានបំពានលក្ខខណ្ឌកិច្ចសន្យា ពិសេសគឺថា អ្នកជួលមិនអាចប្រើប្រាស់ផ្ទះជួល យកទៅបម្រើនយោបាយ ឬធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានឡើយ ។៦) រយៈពេលជួលនេះជាប្រការមួយក្នុងចំណោមប្រការសំខាន់ៗនៅក្នុងកិច្ចសន្យាជួល ដែលត្រូវតែសរសេរចូល ហើយជាទំលាប់ គេសរសេរវានៅបន្ទាប់ពី ប្រការ ១ តែម្តង (ប្រការ ២៖ រយៈពេលជួល) ។រយៈពេលជួល គឺជាលក្ខខណ្ឌដែលចែងពីរយៈពេលច្បាស់លាស់ ដែលម្ចាស់អចលនវត្ថុ និងអ្នកជួល បានព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងការជួលអចលនវត្ថុណាមួយ ដោយកំណត់រយៈពេល ជួលច្បាស់លាស់ មានទាំងថ្ងៃ ខែ និង ឆ្នាំ ចាប់ផ្តើមជួល និងថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ បញ្ចប់កិច្ចសន្យាជួល ។ ឧទាហរណ៍៖ កិច្ចសន្យានេះត្រូវមានសុពលភាពរយៈពេល ០២ឆ្នាំ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី ០១ ខែ ០១ ឆ្នាំ ២០១៩ (ហៅថា “កាលបរិច្ឆេទចាប់ផ្តើម”) ដល់ថ្ងៃទី ០១ ខែ ០១ ឆ្នាំ ២០២១ (ហៅថា “កាលបរិច្ឆេទបញ្ចប់”)។៧)  ថ្លៃឈ្នួល និងការទូទាត់ជាទូទៅ ថ្លៃឈ្នួល និងការទូទាត់ថ្លៃឈ្នួល គេតែងសរសេរចូលនៅក្នុងប្រការ ៣ បន្ទាប់ពីរយៈពេលជួល ឬជួនកាលគេសរសេរវានៅក្នុងប្រការ ២ បន្ទាប់ពីកម្មវត្ថុ ហើយដាក់រយៈពេលជួលទៅក្នុងប្រការ ៣ ជំនួសវិញ។ ក្នុងប្រការនេះ គេត្រូវសរសេរឲ្យច្បាស់ពី ការកក់ប្រាក់ និងថ្លៃឈ្នួលដែលគូភាគីក្នុងកិច្ចសន្យាបានព្រមព្រៀងគ្នា តើគិតជាខែ ឬគិតជាឆ្នាំ? ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា ជាទូទៅទៅហើយ ដែលថ្លៃឈ្នួល ត្រូវបានគិតជាខែ។ប្រការនេះ ត្រូវចែងឲ្យច្បាស់ពីថ្លៃឈ្នួលក្នុងមួយខែប៉ុន្មាន? ហើយត្រូវបង់នៅ ចន្លោះពីថ្ងៃណា ដល់ថ្ងៃណា? ហើយប្រសិនបើមានការយឺតយ៉ាវក្នុងការបង់ថ្លៃឈ្នួល មានពិន័យឬទេ? មានគិតការប្រាក់ឬទេ? ហើយបើយឺតយ៉ាវ ឬមានការអាក់ខានបង់ យូរពេក តើនឹងមានការបញ្ចប់កិច្ចសន្យាដែរឬទេ? ជាដើម ។៨) ការបញ្ចប់កិច្ចសន្យានៅក្នុងកិច្ចសន្យាជួលណាមួយក៏ដោយ គេតែងចែងអំពីកាលបរិច្ឆេទបញ្ចប់កិច្ចសន្យា ដោយស្វ័យប្រវត្តិ នៅថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា? ហើយត្រូវចែងឲ្យច្បាស់បន្ថែមថា ភាគីណាមួយនៅក្នុងកិច្ចសន្យា មិនអាចបញ្ចប់កិច្ចសន្យានេះបានទេ ប្រសិនបើភាគី ម្ខាងទៀតមិនបានបំពានកិច្ចសន្យា។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមានភាគីណាមួយបំពាន ឬរំលោភកិច្ចសន្យា នោះភាគីម្ខាងទៀតមានសិទ្ធិបញ្ចប់កិច្ចសន្យា មុនកាលបរិច្ឆេទ កំណត់បានដោយឯកតោភាគីបាន។ នេះជាខ្លឹមសារ ឬប្រការ មួយដែលត្រូវរាប់ បញ្ចូលក្នុងទម្រង់នៃកិច្ចសន្យាជួល ហើយជាទូទៅ វាត្រូវបានសរសេរចូលក្នុងកិច្ចសន្យា ជួល។៩) សេវាថាមពល និងការប្រើប្រាស់ផ្សេងៗនេះជាប្រការមួយ ដែលត្រូវសេរសេរចូលដែរគ្រប់កិច្ចសន្យាជួល។ ប្រការនេះ គឺជាលក្ខខណ្ឌដែលចែងអំពីការផ្តល់របស់ម្ចាស់អចលនវត្ថុទៅឲ្យអ្នកជួលបានប្រើប្រាស់ ដូចជា៖ ទឹក ភ្លើង អ៊ិនធើណេត ការប្រមូលសំរាម សំរួលប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកឲ្យបានស្រួល ជាដើម។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា ថ្លៃប្រើប្រាស់ សេវាទាំងនោះ គឺអ្នកជួលជាអ្នកទទួលបន្ទុកទាំងស្រុង ។១០) ការកែប្រែ ការជួសជុល និងការកែលម្អផ្ទះសម្រាប់កិច្ចសន្យាជួលផ្ទះ គឺត្រូវតែរាប់បញ្ចូលប្រការនេះចូលជាដាច់ខាត។ ប្រការនេះ គឺប្រការសំខាន់មួយ ដែលចែងអំពីចំណុចយល់ព្រម និងមិនយល់ព្រមរបស់ម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងការអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកជួលធ្វើការជួស ជុលផ្ទះ កែលម្អ ឬវាយចោលនូវផ្នែកណាមួយ ឬទាំងស្រុង នៃផ្ទះជួល ឬធ្វើការកែប្រែនូវផ្នែកណាមួយ ឬទាំងស្រុងនៃផ្ទះជួល ជាដើម។ ហើយជាទូទៅ រយៈពេលជួសជុល និងកែលម្អនេះ គេមិនគិតថ្លៃឈ្នួលទាំងស្រុង ឬ បើការជួសជុល និងការកែលម្អមានរយៈពេលយូរពេក គេអាចអនុគ្រោះមិនគិតថ្លៃឈ្នួល ត្រឹម ០១ខែ ឬយ៉ាងយូរ ០២ខែ ជាដើម ។១១) ការថែរក្សាផ្ទះជួលនេះជាប្រការមួយដែលចែងអំពីកាតព្វកិច្ចរបស់អ្នកជួល ដែលត្រូវថែរក្សាផ្ទះជួលបានល្អប្រសើរ មិនបាក់បែក មិនប្រេះស្រាំ មិនខូចខាតខ្លាំង ជាដើម ។១២) ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងការជួលបន្តនៅក្នុងប្រការនេះ គេត្រូវចែងអំពីករណីម្ចាស់ផ្ទះចង់លក់ផ្ទះក្នុងរយៈពេលជួល ទៅឲ្យតតិយជន ត្រូវអនុលោមតាមលក្ខខណ្ឌដូចម្តេច? ប្រសិនបើអ្នកជួលចង់ជួលបន្ត ឬផ្ទេរសិទ្ធិជួលទៅឲ្យអ្នកផ្សេង ត្រូវអនុលោមតាមលក្ខខណ្ឌដូចម្តេច? ជាដើម ។១៣) ពន្ធផ្សេងៗនេះក៏ជាចំណុចដែលត្រូវតែសរសេរឲ្យច្បាស់ដែរពីកាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវ លើការបង់ពន្ធផ្សេងៗ ពាក់ព័ន្ធនឹងផ្ទះជួល (ប្រសិនបើករណីជួលផ្ទះ)។ ពន្ធទាំងនោះ រួមមាន៖ ពន្ធលើថ្លៃឈ្នួល ពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំជាដើម តើអ្នកណាអ្នកបង់? ជាទូទៅគឺម្ចាស់ជាអ្នក បង់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ត្រូវតែសរសេរ និងចែងឲ្យច្បាស់ពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ភាគីទៅលើកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធនេះ ។១៤) ការចេញចូលទីតាំងជួលនេះជាលក្ខខណ្ឌមួយដែលនិយាយពីម្ចាស់ផ្ទះ ថាតើគាត់មានសិទ្ធិចេញចូលផ្ទះ ឬទី តាំងជួល បានត្រឹមកំរិតណា ថ្ងៃណា ពេលវេលាណា? ជាដើម។ ហើយត្រូវមានការជូនដំណឹងដល់អ្នកជួល ហើយត្រូវមានការ អនុញ្ញាតយ៉ាងណាពីអ្នកជួលជាមុន ឬមិនចាំបាច់ទេ?១៥)ករណីប្រធានសក្តិ (ព្រឹតិ្តការណ៍ប្រធានសក្តិ)ជាទូទៅ កិច្ចសន្យាជួល ត្រូវសរសេរពីករណីប្រធានសក្តិ ដើម្បីការពារអ្នកជួល ពីការបង់ថ្លៃឈ្នួលដល់ម្ចាស់ផ្ទះ ក្នុងករណីកើតមានឡើងនូវព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានសក្តិ។ (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)១៦) ប្រការ ឬលក្ខខណ្ឌទូទៅលក្ខខណ្ឌទូទៅនៅក្នុងកិច្ចសន្យា គឺជាទម្រង់ទូទៅដែលគេតែងតែងនិយម សរសេរ នៅគ្រប់កិច្ចសន្យាទាំងអស់មិនថាតែកិច្ចសន្យាជួល ឬកិច្ចសន្យាលក់ទិញ នោះទេ ។ប្រការ ឬលក្ខខណ្ឌទាំងនោះ រួមមាន៖ក.    ច្បាប់គ្រប់គ្រង និងដំណោះស្រាយវិវាទខ.    ការកែប្រែគ.    ភាសា និងការតម្កល់កិច្ចសន្យាដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួល និងងាយយល់ យើងមានគម្រូកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះមួយ ដើម្បីឲ្យលោកអ្នកអានយកជាគតិ និងចងចាំដូចខាងក្រោម៖ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រš®›កិច្ចសន្យាជួលផ្ទះកិច្ចសន្យាជួលផ្ទះនេះ (ហៅថា “កិច្ចសន្យា”) ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី     ខែ     ឆ្នាំ២០១៩  នៅរាជធានីភ្នំពេញដោយ និង រវាង៖១ លោក/លោកស្រី.....................................អាយុ........ឆ្នាំ សញ្ជាតិខ្មែរ កាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណលេខ​.........................  ចុះថ្ងៃទី……/……/…….. អាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្នផ្ទះលេខ ...... ផ្លូវលេខ......ភូមិ.................. សង្កាត់..................ខណ្ឌ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​..................រាជធានីភ្នំពេញ (ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ហៅថា​ ភាគី “ក”) ។ទូរស័ព្ទលេខ៖ ..................                      ២. លោក/លោកស្រី.....................................អាយុ........ឆ្នាំ សញ្ជាតិខ្មែរ កាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណលេខ​.........................  ចុះថ្ងៃទី……/……/…….. អាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្នផ្ទះលេខ ...... ផ្លូវលេខ......ភូមិ.................. សង្កាត់..................ខណ្ឌ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​..................រាជធានីភ្នំពេញ (ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ហៅថា​ ភាគី “ខ”) ។ទូរស័ព្ទលេខ៖ ..................                              (ភាគី “ក” និង ភាគី “ខ” អាចហៅដាច់ឡែកហៅថា “ភាគី” និងអាចហៅរួមគ្នាថា “គូភាគី”) ។បុព្វកថាដោយហេតុថា៖ ភាគី “ក” គឺជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៃដី និងផ្ទះវីឡាមួយកន្លែង ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅដីឡូត៍លេខ......... ផ្លួវលេខ...........ភូមិ............. សង្កាត់.............. ខណ្ឌ............. (​ចាប់ពីពេលនេះតទៅហៅថា “អចលនវត្ថុ”) ដែលកំណត់អត្តសញ្ញាណដោយវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុលេខ................និងប្រើប្រាស់ដីធ្លី ចុះថ្ងៃទី......ខែ.......ឆ្នាំ...........(តទៅនេះហៅថា “ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ”) ដូចមានភ្ជាប់ជូនជាឧបសម្ព័ន្ធនៃកិច្ចសន្យានេះ ។ដោយហេតុថា៖ ភាគី “ក” មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការជួលអចលនវត្ថុដូចដែលបាន​រៀបរាប់ខាងលើ និងដែល​មាននៅក្នុងប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ដែលមានភ្ជាប់ជាឧបសម្ព័ន្ធ​នៃកិច្ចសន្យានេះ ។ដោយហេតុថា៖ ភាគី “ក” មានបំណងជួលអចលនវត្ថុទៅឲ្យភាគី “ខ” ហើយភាគី “ខ” មានបំណងជួល​​អចលនវត្ថុពីភាគី “ក” ដោយអនុលោមតាម​ខ្លឹមសារ​ និងលក្ខខណ្ឌ​ ដែលមានចែងដូច​ខាងក្រោមនេះ ។ហេតុដូច្នេះ ភាគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាតាមលក្ខខណ្ឌ និងប្រការដូចខាងក្រោម៖ប្រការ ១:-​ គោលបំណងនៃការជួលភាគី “ក” យល់ព្រមជួលផ្ទះវីឡាទៅឲ្យភាគី ”ខ” ហើយភាគី “ខ” យល់ព្រមជួលផ្ទះវីឡាពីភាគី “ក” ដែលមានវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុលេខ............................ ចុះថ្ងៃទី........ ខែ........ ឆ្នាំ........ ទំហំដីសរុប ........ ម៉ែត្រការ៉េ និងទំហំអគារ​ ........ ម៉ែត្រ​ គុណនឹង ........ ​ម៉ែត្រ កម្ពស់ ........ ជាន់ (ផ្ទៃក្រឡាសំណង់សរុបប្រហែល ........ ........ ម៉ែត្រការ៉េ) មានទីតាំងស្ថិតនៅដីឡូតិ៏លេខ......... ផ្លួវលេខ........... សង្កាត់.............. ខណ្ឌ............. រាជធានីភ្នំពេញក្នុងគោលបំណង ” .............................” (ហៅថា “អចលនវត្ថុ”) ។ភាគី ”ខ” មិនអាចប្រើប្រាស់អចលនវត្ថុនេះ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ ឬប្រកបអាជីវកម្មណាមួយដែលច្បាប់ហាមឃាត់ ឬធ្វើជាទីតាំងឃោសនា ឬបម្រើគណបក្សនយោបាយ ណាមួយឡើយ។ ក្នុងករណីមានហេតុការណ៍ទាំងនេះកើតឡើង ភាគី “ខ” ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ទាំងស្រុង និងមិនឲ្យពាក់ព័ន្ធដល់ភាគី “ក” ឡើយ ។ប្រការ ២:-​ រយៈពេល និងថ្លៃឈ្នួល         ២.១ រយៈពេលជួលរយៈពេលជួលដែលបានព្រមព្រៀងក្នុងកិច្ចសន្យានេះ គឺចំនួន........ឆ្នាំ(........)ឆ្នាំ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី........ ខែ........ឆ្នាំ....... ដល់ថ្ងៃទី........ខែ........ឆ្នាំ........ (ហៅថា “រយៈពេលជួល”) ។ប្រការ ៣:-​ ថ្លៃឈ្នួល និងការទូទាត់         ៣.១ អំពីថ្លៃឈ្នួលភាគី “ក” យល់ព្រមជួលអចលនវត្ថុនេះ ទៅឲ្យភាគី “ខ”  ចែកចេញជាពីរដំណាក់កាល ដូចតទៅ៖ដំណាក់កាលទី១៖ សម្រាប់រយៈពេល ........ឆ្នាំដំបូង គិតចាប់ពីថ្ងៃទី........ខែ........ឆ្នាំ........ រហូតដល់ ថ្ងៃទី........ខែ........ ឆ្នាំ........ ភាគី “ខ” ត្រូវបង់ថ្លៃឈ្នួលចំនួន...............ដុល្លារ (.....................ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក) ក្នុងមួយខែ ដោយបូកបញ្ចូលទាំងពន្ធកាត់ទុក (ពន្ធលើថ្លៃឈ្នួល) ចំនួន ១០%  តាមច្បាប់កំណត់ ។ដំណាក់កាលទី២៖ សម្រាប់រយៈពេល ........ឆ្នាំបន្ទាប់ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី........ខែ........ឆ្នាំ........ រហូតដល់ ថ្ងៃទី........ ខែ........ ឆ្នាំ........ ភាគី “ខ” ត្រូវបង់ថ្លៃឈ្នួលចំនួន...............ដុល្លារ (.....................ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក) ក្នុងមួយខែ ដោយបូកបញ្ចូលទាំងពន្ធកាត់ទុក (ពន្ធលើថ្លៃឈ្នួល) ចំនួន ១០%  តាមច្បាប់កំណត់។​​        ៣.២ ការបង់ថ្លៃឈ្នួលភាគី “ខ” នឹងត្រូវធ្វើការបង់ប្រាក់ថ្លៃឈ្នួលទៅឲ្យភាគី “ក” តាមលក្ខខណ្ឌដូចខាងក្រោម៖ប្រាក់ចំនួន....................ដុល្លារ​ (.......................ដុល្លារ) ជាប្រាក់កក់ធានាសម្រាប់រយៈពេល ......... (.........)ខែ ហើយប្រាក់កក់នេះ នឹងត្រូវបង់ឲ្យភាគី “ក” នៅថ្ងៃចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យានេះ។ ប្រាក់កក់ធានានេះនឹងត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់ការចំណាយផ្សេងៗលើការខូចខាត (ប្រសិនបើមាន) និងសម្រាប់ការជួលជុលឡើងវិញនៃបំណែកដែលបានរុះរើ ឬកែកលម្អដោយភាគី “ខ” ។ ប្រសិនបើគ្មានការខូចខាតនោះទេ ប្រាក់កក់ធានានេះ នឹងត្រូវបង្វិលជូនភាគី “ខ” វិញ នៅពេលបញ្ចប់កិច្ចសន្យា និងបន្ទាប់ពីការត្រួតពិនិត្យលើវិក្ក័យបត្រទឹក ភ្លើង សំរាម និងការប្រើប្រាស់ផ្សេងៗទៀត និងការទូទាត់ផ្សេងៗទៅការធ្វើឲ្យខូចខាតដល់ ផ្ទះវីឡាជួល ដែលតម្រូវឲ្យភាគី “ខ” ត្រូវធ្វើការជួសជុល ឬកែលម្អ ដើម្បីឲ្យមានលក្ខណៈប្រសើរឡើងវិញ ។ប្រាក់ចំនួន.................ដុល្លារ (....................សហរដ្ឋអាមេរិក) ជាថ្លៃឈ្នួលសម្រាប់ខែដំបូង ដែលភាគី “ខ” ត្រូវបង់ទៅឲ្យភាគី “ក” នៅថ្ងៃផ្តិតមេដៃលើកិច្ចសន្យានេះ ។ភាគី ”ក” ទុកពេលឲ្យភាគី “ខ” រយៈពេល ០១(មួយ)ខែ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី......... ខែ.........ឆ្នាំ......... រហូតដល់ថ្ងៃទី......... ខែ.........ឆ្នាំ.........ដើម្បីឲ្យភាគី “ខ” ធ្វើការជួសជុល និងកែលម្អផ្ទះវីឡាជួលនេះ ឲ្យសមស្របទៅតាមតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ភាគី “ខ” ។បន្ទាប់ពីការបង់ថ្លៃឈ្នួលលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី......... ខែ.........ឆ្នាំ......... រួចហើយ ភាគី ”ខ” ត្រូវបង់ប្រាក់ឈ្នួលបន្តបន្ទាប់ជូនភាគី ”ក” ឲ្យបានទៀងទាត់ពេលវេលានៅរៀងរាល់ដើមខែនីមួយៗ ដោយមិនឲ្យលើស ពីរយៈពេល ០៧ (ប្រាំពីរ)ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការឡើយ។ ប្រសិនបើមានការយឺតយ៉ាវ ភាគី “ខ” ត្រូវបង់ប្រាក់ពិន័យទៅឲ្យភាគី “ក” តាមចំនួនថ្ងៃដែលបានយឺតយ៉ាវនោះ គិតចំនួន ១០ ភាគរយនៃថ្លៃឈ្នួលប្រចាំខែ។ប្រសិនបើភាគី “ខ” មានការខកខានមិនបានបង់ថ្លៃឈ្នួល លើសថ្ងៃកំណត់រយៈពេល ០២ (ពីរ) ខែ នោះ ភាគី “ក” មានសិទិ្ធបញ្ចប់ កិច្ចសន្យានេះមុនកាលបរិច្ឆេទកំណត់ជាឯកតោភាគី និងដោយស្វ័យប្រវត្តិ ។ប្រការ ៤:-​ ​​ ការបញ្ចប់កិច្ចសន្យា៤.១  កិច្ចសន្យានេះនឹងត្រូវបញ្ចប់ដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅថ្ងៃទី.........ខែ.........ឆ្នាំ......... ។៤.២ រយៈពេល ០៣(បី)ខែ មុនពេលបញ្ចប់កិច្ចសន្យា ភាគីទាំងពីរត្រូវជួបគ្នាដើម្បីពិភាក្សាថាត្រូវបញ្ចប់ ឬបន្តកិច្ចសន្យានេះ ដោយការជូនដំណឹងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ។ ក្នុងករណីភាគី “ក” មានបំណងបន្តជួលអចលនវត្ថុនេះ ភាគី “ខ” ត្រូវមានសិទិ្ធអាទិភាពក្នុងការចចារអំពីថ្លៃឈ្នួល ចុះកិច្ចសន្យាជួលជាថ្មីជាមួយ ភាគី “ក” ហើយភាគី “ក” មិនអាចជួលអចលនវត្ថុនេះទៅឲ្យ ដោយមិនបានចចារ ឬជូនដំណឹងណាមួយដល់ភាគី “ខ” ឡើយ ។៤.៣ ភាគី “ក” ពុំមានសិទ្ធិបញ្ចប់កិច្ចសន្យានេះមុនពេលកាលបរិច្ឆេទ កំណត់បានឡើយ ប្រសិនបើ ភាគី “ខ” មិនបានល្មើស ឬបំពានលក្ខខណ្ឌណាមួយ ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យានេះ។ប្រការ ៥:-​ ​​ សេវាថាមពល និងការប្រើប្រាស់ភាគី “ក” នឹងធានាថា ប្រព័ន្ធលូ ប្រព័ន្ធទឹក ភ្លើង គឺបានរៀបចំរួចជាស្រេច និងមានដំណើរការធម្មតា សម្រាប់ឲ្យភាគី “ខ” ប្រើប្រាស់ក្នុងអចលនវត្ថុជួលនេះ ប៉ុន្តែរាល់ការចំណាយលើការប្រើប្រាស់ ទឹក ភ្លើង សំរាម អ៊ិនធើណេត ទូរស័ព្ទ និងសេវាដទៃទៀត ជាបន្ទុករបស់ភាគី ”ខ” ដោយគិតទៅតាមលេខកុងទ័រកំណត់ និង/ឬ វិក្កយបត្រ ដែលបានចេញដោយអាជ្ញាធរ ឬក្រុមហ៊ុនដែលផ្តល់ សេវាទាំងនោះ ។ប្រការ ៦:-​ ការកែប្រែ ការជួសជុល និងការកែលម្អភាគី “ខ” មានសិទិ្ធធ្វើការកែប្រែ ជួសជុល និងកែលម្អផ្សេងៗទៅលើផ្ទះជួលនេះ ត្រូវមានការឯកភាព និងការអនុញ្ញាតជាមុនពីភាគី “ក” ។ រាល់ការចំណាយទៅលើការកែប្រែ ជួសជុល និងការកែលម្អ ជាបន្ទុករបស់ភាគី “ខ” ខ្លួនឯង ។ប្រការ ៧:-​ ​​ ការថែរក្សា៧.១ ភាគី “ខ” ត្រូវត្រួតពិនិត្យ និងថែរក្សាផ្ទះវីលាជួល និងសម្ភារៈផ្សេងៗដែលតាំងភ្ជាប់នឹងផ្ទះជួលនេះ (សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ ១) ដែលបានផ្តល់ជូនឲ្យបានល្អ និងមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ អាចទទួលយកបានពីភាគី “ក” ។​   ភាគី “ខ” ត្រូវទទួលខុសត្រូវរាល់ការខូចខាតទាំងឡាយដែលកើតឡើងដោយការធ្វេស ប្រហែស និងការប្រើប្រាស់របស់ខ្លួន។៧.២ នៅពេលបញ្ចប់កិច្ចសន្យា ភាគី ”ខ” ត្រូវប្រគល់ផ្ទះជួល និងសម្ភារៈផ្សេងៗដែលបានបំពាក់ជូនដោយភាគី “ក”  ដូចមានចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ ១ ជូនភាគី ”ក” វិញ ក្នុងលក្ខណៈល្អដូចដើម លើកលែងតែការសឹករេចរិលធម្មតា ។៧.៣ ដោយឡែក ភាគី ”ក” នឹងបំពាក់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ចំនួន​ .........គ្រឿង ក្នុងមួយជាន់ .........គ្រឿង ដែលមានកម្លាំង ១.៥សេស ក្នុងករណីភាគី “ខ” ប្រើប្រាស់មិនគ្រប់គ្រាន់ ភាគី “ខ” មានសិទ្ធិក្នុងការបំពាក់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់បន្ថែមតាមតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ខ្លួន ដោយត្រូវចំណាយសោហ៊ុយផ្ទាល់ខ្លួន ហើយនៅពេលចប់កិច្ចសន្យា ភាគី “ខ” មានសិទ្ធិក្នុងការរុះរើយកម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលខ្លួនបានបំពាក់នោះវិញដោយមិនមានការជំទាស់ពីភាគី “ក” ឡើយ ។៧.៤ ភាគី “ក” ត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការជួសជុល ការលិចទឹកពីដំបូល ប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹក និងសំណង់អគារទាំង ឡាយណាដែលមានការខូចខាត ដែលបង្កឡើងដោយ ឬការធ្វេសប្រហែសរបស់ភាគី ”ក” ។ រាល់សម្ភារៈ ឬបរិក្ខារផ្សេងៗ ដែលកំពុងប្រើប្រាស់ខូច ភាគី “ក” មិនទទួលខុសត្រូវឡើយ ។៧.៥ ភាគី “ខ” ត្រូវទទួលខុសត្រូវលើករណីអគ្កីភ័យ ដែលបង្កឡើងដោយភាគី “ក” ផ្ទាល់ ឬ ដោយបុគ្គលិក ឬ កម្មករនិយោជិតរបស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេលសុពលភាពនៃកិច្ចសន្យានេះ ។ប្រការ ៨:-​ ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងការជួលបន្ត៨.១  ក្នុងរយៈពេលជួលនៃកិច្ចសន្យានេះ ប្រសិនបើភាគី “ក” មានបំណងចង់លក់អចលនវត្ថុនេះ ទៅឲ្យម្ចាស់ថ្មី ម្ចាស់ថ្មីនោះ ត្រូវតែទទួលយកលក្ខខណ្ឌទាំងឡាយដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យានេះ រវាងភាគី “ក” និងភាគី “ខ” រហូតដល់បញ្ចប់កិច្ចសន្យា ហើយភាគី “ក” ត្រូវណែនាំម្ចាស់អចលនវត្ថុថ្មីនោះ ឲ្យស្គាល់ភាគី “ខ” ។ ទោះជាយ៉ាងណា ភាគី “ខ” មិនអាចជួលបន្ត ឬផ្ទេរសិទិ្ធជួលនេះ ទៅឲ្យតតិយជន ដោយមិនមានការអនុញ្ញាតជាមុនពីភាគី “ក” ឡើយ ។​៨.២ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្នុងរយៈពេលជួលនៃកិច្ចសន្យានេះ ភាគី ”ខ” មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រង ចាត់ចែង ថែរក្សា និងអាស្រ័យផលលើអចលនវត្ថុជួល ឬទីតាំងជួលនេះ ទៅឲ្យតតិយជនដោយមិនចាំបាច់ជូនដំណឹងទៅភាគី “ក” ឡើយ ។ ចំពោះការជួលអចលនវត្ថុបន្តទៅឲ្យតតិយជន (ភាគីទី៣) ភាគី “ខ” មិនអាចជួលទីតាំងអចលនវត្ថុទាំងមូលដោយមិនជូនដំណឹងទៅភាគី “ក” បានឡើយ​ ប៉ុន្តែដោយ តតិយជន (ភាគីទី៣) នឹងត្រូវគោរពតាម និងទទួលយកលក្ខខណ្ឌគ្រប់ប្រការនៃកិច្ចសន្យា រវាងភាគី “ក” និង ភាគី “ខ” ដដែល ។ប្រការ ៩:-​ ពន្ធអាករ៩.១  ភាគី “ក” ត្រូវទទួលខុសត្រូវបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ ទៅតាមច្បាប់នៃប្រទេសកម្ពុជា ។៩.២ ភាគី “ក” ត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការបង់ពន្ធលើការជួលអចលនវត្ថុ ប្រចាំខែ ១០% នៃថ្លៃឈ្នួលដុល ទៅតាមច្បាប់នៃប្រទេសកម្ពុជា ។៩.៣ ភាគី “ខ” ត្រូវទទួលខុសត្រូវលើការបង់ពន្ធលើអាជីវកម្ម និងពន្ធផ្សេងៗទៀត (ប្រសិនបើមាន) តាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ប្រការ ១០:-​ ការចេញ-ចូលទីតាំងផ្ទះវីឡាជួលក្នុងរយៈពេលសុពលភាពនៃកិច្ចសន្យានេះ ភាគី “ក” មានសិទ្ធិចេញ-ចូលក្នុងបរិវេណ ឬទីតាំងអគារ (អចលនទ្រព្យជួល)នេះ ដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យមើលស្ថានភាព និងការប្រើប្រាស់អចលនទ្រព្យជួល ប៉ុន្តែការចេញ-ចូលនេះ មិនត្រូវឲ្យលើសពី ០១(មួយ)ខែម្តងឡើយ ដោយត្រូវជូនដំណឹងដល់ភាគី “ខ”​ ជាមុន ឲ្យបាន ០១ (មួយ)ថ្ងៃ ។ប្រការ ១១:-​ ព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានសក្តិភាគី “ខ” មិនតម្រូវឲ្យបង់ប្រាក់ថ្លៃឈ្នួល ក្នុងអំឡុងពេលនៃការកើតឡើងព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានសក្តិ ដែលប្រកាសដោយ រដ្ឋាភិបាល ដូចជា៖ រញ្ជួយដី ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ កុប្បកម្ម បដិវត្តន៍ ចលាចលសង្គម រដ្ឋប្រហារ  ជំងឺរាតត្បាត ដែលកើតឡើងហួសពីការគ្រប់គ្រងបានរបស់ភាគី “ខ” ហើយដែលមិនអាចឲ្យភាគី “ខ” ធ្វើអាជីវកម្ម ឬបន្តអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនបានទៀត ប៉ុន្តែភាគី “ខ” ត្រូវចាប់ផ្តើមបង់ប្រាក់ថ្លៃឈ្នួលទាំងនោះវិញ នៅពេលព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានសក្តិនោះបានបញ្ចប់ ។ ភាគី “ខ” នឹងមិនទទួលខុសត្រូវលើការខូចខាត ឬបាត់បង់អចលនទ្រព្យ ឬសម្ភារៈតាំងភ្ជាប់ ឬការខូចខាតណាមួយដែលកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេល នៃការកើតឡើងព្រឹត្តិការណ៍ប្រធានសក្តិ ហើយដែលការខូចខាតទាំងនោះ មិនមែនបណ្តាលមកពីអំពើរបស់ភាគី “ខ” ។ប្រការ ១២:-​ ច្បាប់គ្រប់គ្រង និងដំណោះស្រាយវិវាទ ១២.១   កិច្ចសន្យានេះ ត្រូវគ្រប់គ្រងដោយ និងស្ថិតក្រោមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។១២.២  ក្នុងករណីមានវិវាទកើតឡើងជាយថាហេតុណាមួយ ភាគីទាំងពីរត្រូវធ្វើដោះស្រាយគ្នាដោយសន្តិវិធី ការយោគយល់គ្នា និងចចារក្នុងលក្ខណៈជាមិត្តភាព ។ ប្រសិនបើក្នុងរយៈពេល ៣០(សាមសិប)ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការ ភាគីទាំងពីរមិនអាចដោះស្រាយវិវាទនោះបានទេ ភាគីមិនសុខចិត្ត ត្រូវបញ្ចូនវិវាទ (សំណុំរឿង)នោះ ទៅតុលាការមានសមត្ថកិច្ចនៃប្រទេសកម្ពុជា។ប្រការ ១៣:-​ ​​ ​សុពលភាពកិច្ចសន្យា១៣.១  ភាគីទាំងពីរបានអាន និងឯកភាពគ្រប់ចំណុច ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ។១៣.២  កិច្ចសន្យានេះមានសុពលភាព ចាប់ពីថ្ងៃផ្តិតមេដៃស្តាំរបស់ភាគីទាំងពីរ ខាងក្រោមនេះតទៅ ។ប្រការ ១៤:-​ ភាសា និងការតម្កល់កិច្ចសន្យា​ កិច្ចសន្យានេះត្រូវបានធ្វើឡើងជាភាសាខ្មែរ ចំនួន ០៤ (បួន) ច្បាប់ ដែលមានអានុភាពគតិយុត្តស្មើៗគ្នាចំពោះមុខច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ កិច្ចសន្យានេះត្រូវបានរក្សាទុកដោយ ភាគី “ក” ចំនួន ០១ច្បាប់ រក្សាទុកដោយភាគី “ខ” ចំនួន ០១ច្បាប់ រក្សាទុកដោយសាក្សី ក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ០១ច្បាប់ និងមួយច្បាប់ទៀត សម្រាប់ចុះបញ្ជីនៅឃុំ/សង្កាត់ នៃទីតាំងអចលនវត្ថុជួលនេះស្ថិតនៅ  ។ដើម្បីជាសក្ខីកម្ម ភាគីទាំងពីរក្នុងកិច្ចសន្យានេះ បានយល់ព្រមចុះហត្ថលេខា ឬផ្តិតមេដៃស្តាំរបស់ខ្លួន ដើម្បីផ្តល់សុពលភាព និងអនុវត្តកិច្ចកិច្ចសន្យានេះ ចាប់ពីកាលបរិច្ឆេទដូចមានចែងខាងលើតទៅ។ ហត្ថលេខា ភាគី “ក”                                            សាក្សី                                               ភាគី “ខ”                                                                                                                                        លោកស្រី៖ ..................                       លោក៖ ..................                          លោក៖ ..................                                                                       បានឃើញស្នាមមេដៃស្តាំអ្នកខាងលើពិតជាស្នាមមេដៃ របស់ភាគី "ក" និង ភាគី "ខ" ប្រាកដមែន។ ថ្ងៃទី ....   ខែ  ....   ឆ្នាំ ២០១៩ចៅសង្កាត់ ដើម្បីស្វែងរកព័ត៌មានថ្មីៗ ឬការណែនាំថ្មីៗអំពីវិស័យអចលនទ្រព្យសូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាច ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃនេះ!

កិច្ចសន្យាជាការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីដើម្បីផ្តល់ឲ្យ និងទទួលយកនូវកម្មវត្ថុអ្វីមួយដោយភ្ជាប់ជាមួយនូវកាតព្វកិច្ច ការទទួលខុសត្រូវ និងការធានាផ្សេងៗរបស់គូភាគីនៅក្នុងកិច្ចសន្យា។ទោះជាយ៉ាងណា គេតែងជួបផលលំបាកជាច្រើនក្នុងការរៀបចំកិច្ចសន្យាឲ្យបានត្រឹមត្រូវ តាមលំដាប់លំដោយមានរបៀបវារៈងាយយល់ និងមានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ។ វាប្រហែលជាពិបាកបន្តិចសំរាប់អ្នកមិនធ្លាប់សរសេរ ឬមិនបានរៀនអំពីរបៀបរៀបចំកិច្ច សន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុនេះ។ កិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនវត្ថុមានច្រើនបែប ច្រើនទម្រង់ មានវែង មានខ្លី មានលក្ខខណ្ឌចងកាតព្វកិច្ចច្រើន ឬតិច អាស្រ័យទៅតាមការព្រមព្រៀងរបស់គូភាគី ឬអាស្រ័យទៅលើអ្នកតាក់តែងកិច្ចសន្យានោះផងដែរ។​ កិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុខ្លះ គេនិយមសរសេរខ្លីៗ ហើយអ្នកខ្លះទៀតក៏និយមសរសេរវែងអន្លាយទៅតាមខ្លឹមសារដែលបានចចារ និងព្រមព្រៀងគ្នារវាងគូភាគី និងមេធាវី ។ ខាងក្រោមនេះជាគម្រូ ឬទំរង់នៃកិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុ (ដី និងផ្ទះ) មួយប្រភេទ ដែលអ្នកច្បាប់ ឬមេធាវីចូលចិត្ត ឬនិយមប្រើ។១) បាវនាជាតិ“ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ” ចំណុចនេះ តាមការនិយមចូលចិត្តរបស់អ្នកតាក់តែងកិច្ចសន្យា គេអាចដាក់ក៏បាន មិនដាក់ក៏បាន ប៉ុន្តែភាគច្រើនគឺគេដាក់ ដើម្បីលើកតម្កើងពី បាវនាជាតិ របស់ប្រទេសកម្ពុជា ។២) ចំណងជើងនៃកិច្ចសន្យា​ អ្នកត្រូវតែដាក់ ហើយដាក់ឲ្យសមទៅនឹងកម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា ដែលមានចែងក្នុងប្រការ១។ សម្រាប់កិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនវត្ថុនេះ គេអាចដាក់ឲ្យចំទៅតាមកម្មវត្ថុតែម្តងក៏បាន ឧទាហរណ៍ថា បើកិច្ចសន្យាលក់-ទិញនោះ សំដៅទៅលើការលក់ និងទិញ ផ្ទះល្វែង គេអាចដាក់ចំណងជើងឲ្យចំថា “កិច្ចសន្យាលក់-ទិញផ្ទះល្វែង ឬកិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុ ឬកិច្ចសន្យាលក់-ទិញដី និងផ្ទះក៏បាន”។៣) ទីកន្លែង និងកាលបរិច្ឆេទនៃកិច្ចសន្យា សម្រាប់អ្នកច្បាប់ ឬមេធាវី គេចូលចិត្តសរសេរកិច្ចសន្យាដែលមានកំណត់ និងបញ្ជាក់ពីទីកន្លែងចុះកិច្ចសន្យា និងកាលបរិច្ឆេទនៃកិច្ចសន្យា នៅផ្នែកខាងលើបន្ទាប់ពីចំណងជើងនៃកិច្ចសន្យា។ ឧទាហរណ៍៖ កិច្ចសន្យានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី០១    ខែ០១ ឆ្នាំ២០១៩  នៅរាជធានីភ្នំពេញ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា លោកអ្នកក៏អាចសរសេរទីកន្លែង និងកាលបរិច្ឆេទនៅផ្នែកខាងក្រោមបន្ទាប់ពីផ្នែកនៃសក្ខីកម្មនៃកិច្ចសន្យា ។៤) ព័ត៌មានរបស់គូភាគី នៃកិច្ចសន្យាចំនុចនេះក៏សំខាន់ណាស់ដែរ ដែលអ្នកត្រូវតែដាក់ព័ត៌មានរបស់គូភាគីនៃកិច្ចសន្យាជាព័ត៌មានបឋម ដែលក្នុងកិច្ចសន្យានីមួយៗមិនអាចខ្វះបាន។ នៅចំនុចព័ត៌មានរបស់គូភាគីនេះ អ្នកត្រូវចងចាំថា គូភាគី អាចជារវាងវន្តបុគ្គល និងរូបវន្តបុគ្គល ឬរូបវន្តបុគ្គល និងនីតិបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល និងនីតិបុគ្គល ។ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាត្រូវបានរៀបចំឡើងរវាងរូបវន្តបុគ្គល និងរូបវន្តបុគ្គល នោះកិច្ចសន្យា ត្រូវសរសេរ ព័ត៌មានរបស់គូភាគី ដោយចាប់ផ្តើមពី ឈ្មោះ ភេទ អាយុ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ឬលិខិតឆ្លងដែន លេខ និងកាលបរិច្ឆេទរបស់វា អាសយដ្ឋាន ឬ ទីលំនៅអចិន្ត្រៃយ៍របស់គូភាគី។  ក្នុងករណីកិច្ចសន្យាត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយមានភាគីណាមួយ ជានីតិបុគ្គល អ្នកត្រូវចាប់ផ្តើមដោយឈ្មោះរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលបានចុះបញ្ជីស្របច្បាប់ លេខចុះបញ្ជី កាលបរិច្ឆេទចុះបញ្ជី ការិយាល័យចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន ឈ្មោះ និងតួនាទីរបស់អ្នកតំណាងរបស់ក្រុមហ៊ុន។៥) កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា ឬគោលបំណងនៃកិច្ចសន្យាត្រង់ចំណុចកម្មវត្ថុនេះ គេអាចប្រើពាក្យថា “ការលក់ទិញអចលនវត្ថុ” ក៏បាន គេអាចប្រើពាក្យ “គោលបំណងនៃកិច្ចសន្យា” ក៏បាន ឬប្រើពាក្យ “កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា” ក៏បាន តាមការនិយម ។នៅក្នុងចំណុចឬប្រការនេះ គេត្រូវសរសេរអំពីគោលបំណងរបស់អ្នកលក់ និងអ្នកទិញឲ្យបានច្បាស់ ថាតើគាត់ចង់លក់ និងទិញអ្វី? បើកម្មវត្ថុនោះជា “ផ្ទះល្វែង” គេត្រូវសរសេរឲ្យច្បាស់ថា “ដី និងផ្ទះល្វែង មួយកន្លែង/ល្វែង លេខ…ផ្លូវ…ភូមិ…………ឃុំ/សង្កាត់ …………… ស្រុក/ខណ្ឌ………………………ខេត្ត/ក្រុង………………… ។៦) តម្លៃលក់-ទិញ និងលក្ខខណ្ឌនៃការទូទាត់តម្លៃលក់-ទិញអចលនវត្ថុ និងលក្ខខណ្ឌទូទាត់ប្រាក់ថ្លៃលក់-ទិញអចលនវត្ថុ គឺជាលក្ខខណ្ឌដែលជាទូទៅ ត្រូវបានចែងយ៉ាងច្បាស់អាស្រ័យទៅតាមការចរចា និងការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីនៃកិច្ចសន្យា។ តម្លៃលក់-ទិញអចលនវត្ថុ និងលក្ខខណ្ឌទូទាត់ប្រាក់ ជាទូទៅត្រូវបានសរសេរឡើងក្នុងប្រការ ២ នៃកិច្ចសន្យា បន្ទាប់ពី កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា ហើយការទូទាត់ប្រាក់ថ្លៃ លក់-ទិញអចលនវត្ថុ ជាទូទៅមាន ៣ ទៅ ៤ ដំណាក់កាល អាស្រ័យទៅតាមព្រមព្រៀង និងការចចាររវាងគូភាគី ។៧) ការចុះបញ្ជី ការផ្ទេរសិទ្ធិ ការចំណាយ និងការបង់ពន្ធផ្សេងៗក្នុងប្រការនេះត្រូវចែងអំពីអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងការរត់ការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនវត្ថុ ពីអ្នកលក់ទៅអ្នកទិញ ហើយត្រូវចែងឲ្យច្បាស់ ពីការផ្ទេរសិទ្ធិនោះ តើពីប្លង់ទន់ ទៅប្លង់ទន់? ឬពីប្លង់ទន់ ទៅប្លង់រឹង? ឬពីប្លង់រឹង ទៅប្លង់រឹង? ជាដើម ភាគីណាជាអ្នករត់ការកាត់ឈ្មោះផ្ទេរសិទ្ធិនោះ? ភាគីណាទទួលខុសត្រូវលើការចំណាយ និងការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិ ៤% ជាដើម ហើយត្រូវប្រើរយៈពេលរត់ការប៉ុន្មានថ្ងៃ ប៉ុន្មានខែ លក្ខខណ្ឌពិន័យ និងការអនុគ្រោះផ្សេងៗ ក្នុងករណីការចុះបញ្ជី ឬការផ្ទេរសិទ្ធិមិនបានជោគជ័យ ឬមានបញ្ហាអាកខាន ជាដើម ។៨) ការធានា កាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវរបស់គូភាគីនេះជាប្រការមួយដែលត្រូវតែដាក់ និងចែងឲ្យច្បាស់ពីការធានា និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ភាគីនីមួយៗនៅក្នុងកិច្ចសន្យា ជៀសវាងមានជំលោះ ឬការមិនគោរព ឬអនុលោមតាមខ្លឹមសារនៃកិច្ចសន្យារបស់ភាគីណាមួយ ។ ក្នុងប្រការ មានរបៀបសរសេរពីរយ៉ាង គឺគេអាចរួមបញ្ចូល ការធានា និងការទទួលខុសត្រូវរបស់គូភាគី ក្នុងប្រការតែមួយ ប៉ុន្តែបែងចែកជាផ្នែករបស់អ្នកលក់ និងអ្នកទិញ ឬបំបែកជា ពីរប្រការផ្សេងគ្នា ដោយដាក់ការធានា និងការទទួលខុសត្រូវ របស់អ្នកលក់ដាច់មួយប្រការតែឯង ហើយអ្នកទិញដាច់តែមួយប្រការម្នាក់ឯង ។៩) លក្ខខណ្ឌទូទៅដែលគេនិយមសរសេរក្នុងកិច្ចសន្យា លក្ខខណ្ឌទូទៅនៅក្នុងកិច្ចសន្យា គឺជាទម្រង់ទូទៅដែលគេតែងតែងនិយម សរសេរ នៅគ្រប់កិច្ចសន្យាទាំងអស់មិនថាតែកិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនវត្ថុនោទេ ។គេតែងប្រើពាក្យថា “បញ្ញត្តិផ្សេងៗ” សំរាប់លក្ខខណ្ឌទូទៅដែលគេត្រូវសរសេរចូលក្នុងកិច្ចសន្យា ដោយនៅក្នុងបញ្ញត្តិផ្សេងៗនោ មានអនុបញ្ញត្តិ ដូចខាងក្រោម៖ ក.    កិច្ចសន្យាទាំងមូល (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ខ.    វិសោធនកម្មនៃកិច្ចសន្យា (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)គ.    អនុប្បទាន និងការផ្ទេរសិទ្ធិ (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ឃ.    ស្វ័យភាពនៃបញ្ញតិ្ត (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ង.    ភាសា និងការតម្កល់កិច្ចសន្យា (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ច.    ច្បាប់គ្រប់គ្រង (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ឆ.    ដំណោះស្រាយវិវាទ (សូមមើលគម្រូខាងក្រោម)ដើម្បីបានជាគតិ និងជាគំនិតមូលដ្ឋានខ្លះក្នុងការសរសេរកិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនវត្ថុឲ្យបានត្រឹមត្រូវ យើងខ្ញុំសូមភ្ជាប់ជូននូវគំរូ ឬទំរង់នៃកិច្ចសន្យាលក់ទិញអចលនវត្ថុមួយបែប ជូនលោកអ្នកអានយកចំណេះដឹង ដូចខាងក្រោម៖(សូមមើលគំរូនៃកិច្ចសន្យាលក់-ទិញ អចលនវត្ថុ ខាងក្រោម)ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រš®› កិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុ កិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុនេះ (ហៅថា “កិច្ចសន្យា”) ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី........ខែ........ឆ្នាំ២០១៩ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ដោយ និង រវាងៈ       ឈ្មោះ……………………ភេទ ប្រុស អាយុ ………ឆ្នាំ សញ្ជាតិខ្មែរ កាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណលេខ……………………. ចុះថ្ងៃទី……/………/……… មានអាសយដ្ឋានផ្ទះលេខ……ផ្លូវ ………ភូមិ………………ឃុំ/សង្កាត់………………… ស្រុក/ខណ្ឌ…………………ខេត្ត/ក្រុង………………………(ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ហៅកាត់ថា “អ្នកលក់”) ។   ឈ្មោះ……………………ភេទ ប្រុស អាយុ ………ឆ្នាំ សញ្ជាតិខ្មែរ កាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណលេខ……………………. ចុះថ្ងៃទី……/………/……… មានអាសយដ្ឋានផ្ទះលេខ……ផ្លូវ ………ភូមិ………………ឃុំ/សង្កាត់………………… ស្រុក/ខណ្ឌ…………………ខេត្ត/ក្រុង………………………(ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ហៅកាត់ថា “អ្នកទិញ”) ។(“អ្នកលក់” និង “អ្នកទិញ” អាចហៅដាច់ឡែកហៅថា “ភាគី” និង​ ហៅរួមគ្នាថា “គូភាគី”) ។បុព្វកថាដោយហេតុថា៖ អ្នកលក់ ជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៃដី និងផ្ទះល្វែងមួយកន្លែង ដែលមានក្បាលដី លេខ ........(E1 & E2) ដែលមានផ្ទៃក្រឡាសរុប.........ម២ (................​ម៉ែត្រការេ) ដែលមាន ទីតាំង​ស្ថិតនៅផ្លូវលេខ ២៩៤ ភូមិ ៤ សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ (​ចាប់ពីពេលនេះតទៅ ហៅថា “អចលនវត្ថុ”) ដែលកំណត់អត្តសញ្ញាណដោយលិខិតផ្ទេរសិទ្ធិ កាន់កាប់ និងប្រើប្រាស់ដីធ្លី ចុះថ្ងៃទី......ខែ.......ឆ្នាំ...........(តទៅនេះហៅថា “លិខិតផ្ទេរ​សិទ្ធិ”) ដូចមានភ្ជាប់ជូនជាឧបសម្ព័ន្ធនៃកិច្ចសន្យានេះ ។ដោយហេតុថា៖ អ្នកលក់មានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការលក់អចលនវត្ថុ ដូចដែលបាន​រៀបរាប់ខាងលើ និង ដែល​មាននៅក្នុងលិខិតផ្ទេរ​សិទ្ធិ​ ដែលបានភ្ជាប់ជាឧបសម្ព័ន្ធ​នៃកិច្ចសន្យានេះ ។ដោយហេតុថា៖ អ្នកលក់ មានបំណងលក់អចលនវត្ថុ ហើយអ្នកទិញ មានបំណងទិញ​​អចលនវត្ថុពីអ្នកលក់ ដោយអនុលោមតាម​ខ្លឹមសារ​ និងលក្ខខណ្ឌ​ ដែលមានចែងដូច​ខាងក្រោមនេះ ។ ហេតុដូច្នេះ គូភាគីបានព្រមព្រៀងគ្នាដូចខាងក្រោម ៖                                ១. កម្មវត្ថុនៃកិច្ចសន្យា១.១. អ្នកលក់យល់ព្រមលក់ ហើយអ្នកទិញ​យល់ព្រមទិញអចលនវត្ថុ ទៅតាមតម្លៃដែល​បានកំណត់​នៅក្នុង​ចំណុច ២.១ ខាងក្រោម ស្របតាម​ខ្លឹមសារ និង​លក្ខខណ្ឌ​នៃកិច្ចសន្យានេះ ។២. តម្លៃលក់-ទិញ និងលក្ខខណ្ឌនៃការទូទាត់ប្រាក់២.១. តម្លៃលក់-ទិញ២.១.១. គូភាគីក្នុងកិច្ចសន្យានេះបានព្រមព្រៀងលើតម្លៃលក់-ទិញអចលនវត្ថុ ក្នុងតម្លៃ ៩០,០០០ (ប្រាំបួនម៉ឺនដុល្លារ​អាមេរិកគត់) (តទៅនេះហៅថា “តម្លៃលក់-ទិញ”) ដែលនឹងត្រូវទូទាត់ទៅឲ្យអ្នកលក់ ​ដោយអនុលោមតាមចំណុច ២.២ ខាងក្រោមនេះ ។២.២. លក្ខខណ្ឌនៃការទូទាត់ប្រាក់គូភាគីព្រមព្រៀង​លើលក្ខខណ្ឌនៃការទូទាត់ប្រាក់ដូចខាងក្រោម ៖២.២.១. ការបង់ប្រាក់កក់២.២.១.១.   ប្រាក់កក់ចំនួន ១.០០០ដុល្លារ (មួយពាន់ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកគត់) (តទៅនេះហៅថា “ប្រាក់កក់”) ត្រូវ​បង់​ទៅឲ្យ​​អ្នកលក់ នៅថ្ងៃចុះហត្ថលេខា​ និង/ឬ ផ្តិតមេដៃដើម្បីអនុវត្តកិច្ចសន្យានេះ ។ ដើម្បី​​​ជាការធានាក្នុងកិច្ចសន្យានេះ អ្នកលក់បន្ទាប់ពីទទួលបានប្រាក់កក់នេះហើយ មិនអាចកែប្រែលែងលក់ ឬលក់អចលនវត្ថុទៅឲ្យតតិយជន ដោយមិនមានការយល់ព្រមពីអ្នកទិញបានឡើយ ។ក្នុងករណីកែប្រែលែងលក់ ឬលក់អចលនវត្ថុទៅឲ្យតតិយជន ឬការរត់ការផ្ទេរសិទិ្ធដាក់ឈ្មោះអ្នកទិញមិនអាចធ្វើទៅបានដោយប្រការណាមួយ នោះអ្នកលក់ត្រូវ ប្រគល់ប្រាក់កក់មកឲ្យអ្នកទិញវិញ ក្នុងរយៈពេលមិនឲ្យលើសពី ០៣(បី)ថ្ងៃ នៃថ្ងៃប្រតិទិន បូករួមនឹងសំណងជម្ងឺចិត្តស្មើនឹងចំនួនប្រាក់កក់នេះ គឺស្មើនឹង ២,០០០ដុល្លារ (ពីរពាន់ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកគត់)។២.២.១.២.  ​នៅពេលទទួលប្រាក់កក់ ដូចដែល​មានចែងនៅក្នុងប្រការខាងលើ អ្នកលក់​ត្រូវ​ចាប់ផ្តើមដំណើរការ​ស្នើសុំចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទិ្ធអចលនវត្ថុ (ប្លង់ទន់) ​ជាមួយ​នឹងអាជ្ញាធរជាប់ពាក់ព័ន្ធ​ និង មានសមត្ថកិច្ចនៅ​ថ្នាក់​ភូមិ សង្កាត់ និងខណ្ឌ ទៅជាឈ្មោះអ្នកទិញ ដោយ អនុលោមតាមតាម​​ខ្លឹមសារនិងលក្ខខណ្ឌ​ដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ​រវាងគូភាគី។២.២.១.៣.  អ្នកលក់យល់ព្រមថាខ្លួន​ត្រូវប្រើប្រាស់រយៈពេល ០៣(បី)ថ្ងៃ រាប់ចាប់ពីកាលបរិច្ឆេទទទួល​ប្រាក់​កក់ ឬថ្ងៃផ្តិតមេដៃលើកិច្ចសន្យានេះ សម្រាប់​ដំណើរការ និងការបញ្ចប់នៃការចុះបញ្ជីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនវត្ថុ (ប្លង់ទន់) ​លើអចលនវត្ថុ​​ ដូច​ដែល​មាន​ចែងនៅក្នុងចំណុច ២.២.១.២ ខាងលើ​នៃកិច្ចសន្យានេះ (តទៅនេះហៅថា “រយៈពេលចុះបញ្ជីផ្ទេរសិទិ្ធ”)។ រយៈពេលចុះបញ្ជីផ្ទេរសិទ្ធិ ដែល​មានចែងនៅក្នុងប្រការនេះ នឹងត្រូវ​បាន​ពន្យាពេលចំនួន ០២(ពីរ)ថ្ងៃ បន្ថែមទៀត ដោយមានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុសមស្រប ហើយ ដែលមានការយល់ព្រម​ពីគូភាគីនៃកិច្ចសន្យា​នេះ។  ២.២.២. ការទូទាត់ប្រាក់ចុងក្រោយ២.២.២.១.  ទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ៨៩.០០០ដុល្លារ (ប្រាំបីម៉ឺនប្រាំបួនពាន់ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក) (ហៅថា “ការទូទាត់ប្រាក់ចុងក្រោយ”) ត្រូវ​ទូទាត់​ទៅឲ្យភាគីអ្នកលក់ នៅពេលដែលអ្នកលក់ បានបំពេញចប់រួចរាល់នូវ​ដំណើរការចុះបញ្ជីនៃការផ្ទេរសិទិ្ធ​ពីឈ្មោះរបស់អ្នកលក់ ទៅឲ្យឈ្មោះអ្នកទិញ​ ហើយ​អ្នកលក់បានបង្ហាញលិខិតផ្ទេរសិទិ្ធថ្មីនេះ ឲ្យអ្នកទិញបានឃើញ និង ពិនិត្យតាមផ្លូវច្បាប់ត្រឹមត្រូវ ។ ហើយការ​ទូទាត់ប្រាក់ចុងក្រោយនេះ នឹងត្រូវធ្វើឡើងតាមរយៈធនាគារណាមួយដែលមានការព្រមព្រៀងរវាងគូភាគីនៃកិច្ចសន្យានេះ បន្ទាប់ពីអ្នកទិញបានត្រួតពិនិត្យ ភាពស្របច្បាប់នៃការចុះបញ្ជីផ្ទេរសិទិ្ធអចលនវត្ថុ ដូចមានចែងក្នុងប្រការខាងលើ ។៣. ការចុះបញ្ជី ការផ្ទេរសិទ្ធិ និងសោហ៊ុយចំណាយផ្សេងៗ៣.១. អ្នកលក់​យល់ព្រមចុះបញ្ជីផ្ទេរអចលនវត្ថុបច្ចុប្បន្ននេះ (តទៅនេះហៅថា“លិខិតផ្ទេរសិទិ្ធ”) ទៅជា (“លិខិតផ្ទេរសិទ្ធិ”) ដដែល ជាមួយនឹងអាជ្ញាធរសុរិយោដីដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ មានជាអាទិ៍ ភូមិ សង្កាត់ និងថ្នាក់ខណ្ឌ ផ្ទេរទៅឲ្យឈ្មោះ​ អ្នកទិញ  ។៣.២. រាល់ថ្លៃសេវា ឬសោហ៊ុយទាំងឡាយដែលពាក់ព័ន្ធ ​រួមមាន៖ សេវារដ្ឋបាល ​សេវាតម្រូវបង់ជូនរដ្ឋ សេវាសុរិយោដី សេវាមេធាវី/សេវា​ផ្នែកច្បាប់ និងការបង់ពន្ធជាធរមាននានា មានជាអាទិ៍ អាករលើតម្លៃបន្ថែម (VAT) ដែលបានចំណាយសម្រាប់ការស្នើសុំចុះបញ្ជី និងការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ និងការបញ្ជាក់លើ និងការរៀបចំសំណុំឯកសារ និងបែបបទផ្សេងៗ ខាងលើ ជាបន្ទុករបស់​អ្នកលក់​ ។៤. ការធានា និងការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកលក់៤.១.​ អ្នកលក់ធានាថា ខ្លួនគឺជាម្ចាស់កម្មសិទិ្ធស្របច្បាប់ និងផ្តាច់មុខលើអចលនវត្ថុ និងមានសិទិ្ធផ្ទេរ ហើយនឹង​ផ្ទេរទៅឲ្យអ្នកទិញ នូវអចលនវត្ថុដែលមិនមានចំណែករបស់តតិយជន មិនជាប់សិទិ្ធឃាត់ទុក មិនជាប់បន្ទុក ការរឹតត្បិត ហ៊ីប៉ូ​​​តែក ការដាក់បញ្ចាំ ការដាក់ធានា បណ្តឹងតតិយជន សេចក្តីសម្រចរបស់តុលាការ វិវាទដែលកំពុងដំណើរការ ឬផ្អាកបណ្តោះអាសន្នណាមួយឡើយ ។៤.២. អ្នកលក់យល់ព្រម ចុះបញ្ជីផ្ទេរសិទ្ធិអចលនវត្ថុ ក្នុងទម្រង់ជាលិខិតផ្ទេរសិទិ្ធ នៅថ្នាក់ភូមិ សង្កាត់ និងខណ្ឌ ដោយផ្ទេរទៅឲ្យឈ្មោះអ្នកទិញធ្វើជាកម្មសិទិ្ធករស្របច្បាប់នៃអចលនវត្ថុនេះ ចាប់ពីថ្ងៃផ្តិតមេដៃស្តាំលើកិច្ចសន្យានេះតទៅ ។៤.៣. គ្មានតតិយជនណាមួយដែលត្រូវបានផ្តល់សិទិ្ធ ឬទាមទារអចលនវត្ថុ ចាប់ពីថ្ងៃបំពេញការផ្ទេរសិទិ្ធលើអចលនវត្ថុ ដោយអនុលោមតាមចំណុច ៣.១ និង ៣.២ នៃ កិច្ចសន្យានេះ ។៤.៤. នៅមុនពេលទទួលប្រាក់កក់ និងនៅពេលផ្តិតមេដៃ និង/ឬ ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យានេះ អ្ន​កលក់ត្រូវបង្ហាញដល់អ្នកទិញ នូវរាល់ឯកសារពាក់ព័ន្ធ ទាំងច្បាប់ដើម និងថតចម្លង ដែលបញ្ជាក់ថា ខ្លួនគឺជាកម្មសិទិ្ធករស្របច្បាប់ និងតែម្នាក់គត់លើអចលនវត្ថុនេះ និងថា អចលនវត្ថុនេះមិនពាក់ព័ន្ធអ្វីទាំងអស់ដូចមានចែងក្នុងខ្លឹមសារនៃប្រការ ៤.១ ខាងលើ នៃកិច្ចសន្យានេះ ។៤.៥. ក្រោយពី អ្នកទិញ បានទូទាត់ ប្រាក់កក់ រួចរាល់ហើយ អ្នកលក់ មិនត្រូវលក់ អចលនវត្ថុ​ ទៅឲ្យតតិយជន ឬ សម្រចចិត្តថាមិនលក់ តម្លើងតម្លៃលក់-ទិញ ឈប់លក់​ ផ្អាកលក់ និង/ឬ ធ្វើកិច្ចការដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការលក់-ទិញ អចលនវត្ថុ តាមខ្លឹមសារ​ និងលក្ខខណ្ឌដូចដែលបានកំណត់នៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ។ ប្រសិនបើ អ្នកលក់ នៅតែប្រព្រឹត្តិដូចការចែងក្នុងប្រការនេះ អ្នកលក់ ត្រូវប្រគល់ប្រាក់ប្រាក់កក់ និងប្រាក់បង់ផ្សេងៗទៀត មកឲ្យអ្នកទិញវិញ ក្នុងរយៈពេលមិនឲ្យលើសពី ០៣(បី)ថ្ងៃ នៃថ្ងៃប្រតិទិន ។៤.៦. រាល់សោហ៊ុយ និងការចំណាយផ្សេងៗលើការចុះបញ្ជី និងការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ និងការចំណាយផ្សេងៗ ដូចមានចែងក្នុងចំណុច ៣.២ ខាងលើ នៃកិច្ចសន្យានេះ ជាបន្ទុករបស់អ្នកលក់ ។៤.៧. ប្រសិនបើ អ្នកលក់៖៤.៧.១.​ សម្រេចចិត្តឈប់លក់អចលនវត្ថុ ទៅឲ្យអ្នកទិញ ក្រោយពីថ្ងៃចុះកិច្ចសន្យាលក់-ទិញនេះ។៤.៧.២.​​ ខកខានមិនបានផ្ទេរកម្មសិទិ្ធនៃអចលនវត្ថុ ដែលជាកម្មវត្ថុដូចដែលបានចែងនៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ។អ្នកលក់ត្រូវប្រគល់ត្រឡប់មកវិញនូវប្រាក់កក់ និងការចំណាយផ្សេងទៀតដែលអ្នកទិញបានចំណាយ និងត្រូវបង់ការពិន័យដែលស្មើនឹងចំនួនប្រាក់កក់ និងការចំណាយផ្សេងទៀតជាសំណងនៃការខូចខាត និងប្រាក់ជម្ងឺចិត្តទៅឲ្យអ្នកទិញ ។ ដើម្បីបញ្ជៀសភាពមន្ទិលសង្ស័យ អ្នកទិញយល់ព្រមយ៉ាងជាក់លាក់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌក្នុងការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើ​អចលនវត្ថុ ឬផ្នែកដ៏ទៃផ្សេងទៀតនៃអចលនវត្ថុ ដែលបានផ្ទេរទៅឲ្យអ្នកទិញតាមរយៈកិច្ចសន្យានេះត្រឡប់ទៅឲ្យអ្នកលក់វិញ ប្រសិនបើបានផ្ទេរកម្មសិទ្ធិរួចរាល់ ដោយការចំណាយ ផ្សេងៗជាបន្ទុកផ្តាច់មុខ និងទាំងស្រុងរបស់អ្នកលក់ ដោយផ្អែកទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់​ និងរដ្ឋបាល និងការអនុវត្ត រួមមានជាអាទិ៍ដូចជា ការចុះហត្ថលេខា និង/ឬ ផ្តិតមេដៃលើលិខិតស្នាមដែលតម្រូវផ្សេងៗទៀត ដើម្បីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ ឬ ផ្នែកដ៏ទៃផ្សេងទៀតនៃអចលនវត្ថុត្រឡប់ទៅឲ្យអ្នកលក់វិញ ។៥. ការធានាកាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នកទិញ៥.១. អ្នកទិញ ធានាចំពោះអ្នកលក់ថា អ្នកទិញនឹងគោរពតាមរាល់ខ្លឹមសារ និងលក្ខខណ្ឌទាំងឡាយដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ដែលទាក់ទិននឹងខ្លួន ។៥.២. អ្នកទិញ ត្រូវអនុវត្តនូវកាតព្វកិច្ចទាំងឡាយរបស់ខ្លួន ដូចដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យានេះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងប្រកបដោយសុច្ចរិតភាព។៥.៣. អ្នកទិញត្រូវសហការជាមួយអ្នកលក់ ក្នុងការរៀបចំឯកសារដែលចាំបាច់នានាដែលទាក់ទងទៅនឹងការផ្ទេរកម្មសិទិ្ធ (ប្រសិនបើមានការស្នើសុំ និងតម្រូវ)​។៥.៤. រាល់សោហ៊ុយ និងការចំណាយទាំងឡាយណាទាក់ទងនឹងការរៀបចំ និង ការតាក់តែងកិច្ចសន្យានេះជាបន្ទុកចំណាយរបស់អ្នកទិញ។៥.៥. ប្រសិនបើ អ្នកទិញ៥.៥.១. សម្រេចលុបចោលការទិញអចលនវត្ថុ ពីអ្នកលក់ ក្រោយថ្ងៃផ្តិតមេដៃ និង មុនការចាប់​ផ្តើមដំណើរការផ្ទេរកម្មសិទិ្ធ ដូចដែលបានរៀបរាប់ក្នុងចំណុច ៣.២ ទោះក្នុងមូលហេតុណាមួយក៏ដោយ អ្នកលក់មានសិទិ្ធរំលាយកិច្ចសន្យានេះភ្លាមៗ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ និងមានសិទិ្ធដកហូតយកប្រាក់កក់ ដែលអ្នកទិញបានបង់ជូនអ្នកលក់។៦. បញ្ញត្តិផ្សេងៗ៦.​១. កិច្ចសន្យាទាំងមូលកិច្ចសន្យា និងឧបសម្ព័ន្ធនៃកិច្ចសន្យានេះបង្កើតបានកិច្ចសន្យាទាំងមូលរបស់គូភាគី។ រាល់កិច្ចសន្យា  ដែលមានពីមុនមក ទោះធ្វើដោយផ្ទាល់មាត់ក្តី ឬជាលាយលក្ខណ៍អក្សរក្តី ដែលផ្ទុយនឹងកិច្ចសន្យានេះត្រូវចាត់ជាមោឃៈ។ គ្មានការកែប្រែណាមួយនៃកិច្ចសន្យានេះនឹងមានសុពលភាពឡើយ ប្រសិនបើមិនមាន​ការយល់ព្រមជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងចុះហត្ថលេខាដោយគូភាគីនៃកិច្ចសន្យានេះទេ។៦.២. វិសោធនកម្មគ្មានការធ្វើវិសោធនកម្មនៃកិច្ចសន្យានេះ នឹងមានសុពលភាពឡើយ ប្រសិនបើវាមិនមានការធ្វើជាលាយ​លក្ខណ៍​​អក្សរ និងមានចុះហត្ថលេខាដោយគូភាគីនៃកិច្ចសន្យានេះ ។៦.៣. អនុប្បទាន ឬការផ្ទេរសិទ្ធិ៦.៣.១ តាមឆន្ទានុសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់ខ្លួន អ្នកទិញមានសិទិ្ធធ្វើអនុប្បទាន ឬផ្ទេរសិទិ្ធនានារបស់ខ្លួនទៅឲ្យរូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គល ដែលបានចាត់តាំងសម្រាប់អ្នកលក់ ឬតំណាងរបស់អ្នកលក់តាមរយៈលិខិតលាយលក្ខណ៍អក្សរ ដោយតំណាង អ្នកទិញ  ក្នុងករណីដែល អ្នកលក់ និងអ្នកតំណាងរបស់ អ្នកលក់ ត្រូវគោរពតាមកាតព្វកិច្ច និងការធានាអះអាងរបស់ខ្លួន ដូច ដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ដែលទាក់ទងរូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលនោះ ឲ្យតែ កាតព្វកិច្ច និងការធានាអះអាងរបស់ អ្នកលក់ ត្រូវបានគេគោរពផងដែរ ។៦.៤. ស្វ័យភាពនៃបញ្ញត្តិ៦.៤.១. ប្រសិនបើបញ្ញត្តិណាមួយនៃ កិច្ចសន្យា នេះមិនមានសុពលភាព ឬមិនអាចអនុវត្តបាន កិច្ចសន្យានេះ ត្រូវចាត់ទុកថា មិនបានចែងពីបញ្ញត្តិនោះ ហើយសិទិ្ធ និងកាតព្វកិច្ចរបស់ គូភាគី នៃកិច្ចសន្យានេះ ត្រូវចាត់ទុកថាមានសុពលភាព និងអនុវត្តតាមច្បាប់ ។៦.៥. ​ភាសា និងការតម្កល់កិច្ចសន្យាកិច្ចសន្យានេះ និងលិខិតជូនដំណឹង និងវិសោធនកម្មទាំងឡាយនៃកិច្ចសន្យានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងជាភាសាខ្មែរចំនួន ០៣ច្បាប់ ដោយរក្សាទុក ដូចខាងក្រោម៖១) ០១ ច្បាប់រក្សាទុកដោយអ្នកលក់២) ០១ ច្បាប់រក្សាទុកដោយអ្នកទិញ និង៣) ០១ ច្បាប់រក្សាទុកដោយមេធាវី នៃកិច្ចសន្យានេះ ។៦.៦. ច្បាប់គ្រប់គ្រង និងដំណោះស្រាយវិវាទកិច្ចសន្យានេះ ត្រូវគ្រប់គ្រង និងបកស្រាយនូវគ្រប់ទិដ្ឋភាពទាំងអស់ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។គូភាគីប្តេជ្ញាថាប្រឹងប្រែងដោះស្រាយនូវការមិនចុះសម្រុងនឹងគ្នា ឬការខ្វែងគំនិតគ្នា ដែលទាក់ទងទៅនឹងការបកស្រាយ ឬការអនុវត្តន៍កិច្ចសន្យានេះ ដោយការយោគយល់គ្នា និងមិត្តភាព ដើម្បីសម្រេចបាននូវដំណោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការមួយ​ ។ប្រសិនបើភាគីទាំងពីរមិនអាចឈានដល់ការព្រមព្រៀងគ្នាដោយយោគយល់គ្នា និងមិត្តភាព និងសម្រេចបាននូវដំណោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការនោះទេ វិវាទនោះនឹងត្រូវដាក់ទៅតុលាការមានសមត្ថកិច្ចនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ដើម្បីជាសក្ខីភាព គូភាគីបានបង្កើតកិច្ចសន្យាលក់-ទិញអចលនវត្ថុនេះ ដែលនឹងត្រូវផ្តិតមេដៃដើម្បីអនុវត្តនូវកិច្ចសន្យានេះ ព្រមទាំងបានយល់ ឯកភាព និងទទួលយកនូវគ្រប់រាល់ខ្លឹមសារ និងលក្ខខណ្ឌ និង/ឬបទបញ្ញត្តិទាំងឡាយដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចសន្យា តាមរយៈការផ្តិតមេដៃរៀងៗខ្លួន ខាងក្រោមនេះ                    ស្នាមមេដៃអ្នកលក់                                                             ស្នាមមេដៃអ្នកទិញ                                                    ​                                                                                                        ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាចចូរអានមគ្គុទេសនៃការវិនិយោគឆ្នំា២០១៩របស់យើងបានផងដែរ!សម្រាប់អ្នកចង់ចូលរួមប្រកួតប្រជែងពានរង្វាន់អចលនវត្ថុឆ្នាំ២០១៩ សូមចុះឈ្មោះនៅទីនេ

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១១ រដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមអនុវត្តន៍លើច្បាប់ពន្ធលើអចលទ្រព្យ ដោយចាប់ផ្តើមប្រមូលពន្ធលើអចលនទ្រព្យទាំងអស់នៅតាមទីតាំងសំខាន់ៗ​នៅទូទាំងប្រទេស។ អ្នកមួយចំនួន ប្រាកដជាមានចម្ងល់ជាក់ជាមិនខានថា កាលណានិយាយពីអចលនទ្រព្យ ហើយនិងការបង់ “ពន្ធ”​​ អចលទ្រព្យ។ខាងក្រោមនេះគឺជាព័ត៌មានចាំបាច់មួយចំនួនដែលអ្នកជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើការស្វែងយល់ដើម្បីប្រាកដថាអចលទ្រព្យរបស់អ្នកជាប់ពន្ធ ឬមិនជាប់ពន្ធ។ តើអចលនទ្រព្យប្រភេទណាខ្លះត្រូវជាប់ពន្ធ?​ តើអចលនទ្រព្យមានតម្លៃប៉ុន្មានត្រូវជាប់ពន្ធ? តើអ្នកណាជាអ្នកជាប់បន្ទុកបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើត្រូវបង់ពន្ធនៅឯណា?​​ តើត្រូវគណនាប្រាក់ពន្ធដូចម្តេច? តើអាចដឹងពីតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយរបៀបណា?​ តើត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើអ្វីជាប័ណ្ណសម្គាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ? តើបច្ចុប្បន្ននេះយើងអាចបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបានដែរឬទេ?​ តើវាមានពន្ធអ្វីខ្លះដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យមួយនេះ? ហើយអ្នកមួយចំនួនទៀតក៏តែងមានការយល់ច្រលំ រវាងពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ និងពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ មិនដឹងជាមួយណា ទៅជាមួយណាជាដើម ហើយក៏មានអ្នកមួយចំនួនចូលចិត្តប្រើប្រាស់ពាក្យ “ពន្ធអចលនទ្រព្យ” ប៉ុន្តែមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីពន្ធទាំងនេះនៅឡើយថាវាមានអ្វីខ្លះ? ហើយមានប្រភេទពន្ធអ្វីខ្លះ?នៅទីនេះ យើងនឹងលើកយកមកបកស្រាយ និងបង្ហាញជូនបងប្អូនទាំង អស់ឲ្យបានយល់ស៊ីជម្រៅ និងមានការបញ្ជាក់ច្បាស់ អំពីប្រភេទពន្ធទាំងអស់នោះ ថាតើវាមានបរិបទខុសគ្នាត្រង់ណាខ្លះ ហើយតើវាគួរតែមានភាពច្រឡំគ្នា ឬយ៉ាងណា?តើអចលនទ្រព្យប្រភេទណាខ្លះត្រូវជាប់ពន្ធ?យោងទៅតាមច្បាប់ពន្ធអចលនទ្រព្យកម្ពុជា ការប្រមូលពន្ធត្រូវអនុវត្តន៍ចំពោះអចលនទ្រព្យនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែនៅក្នុងជំហ៊ានដំបូងច្បាប់នេះបានកំណត់យកពន្ធលើអចលនទ្រព្យទាំងឡាយណាដែលស្ថិតនៅតាមតំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រុង (ទីក្រុង) និងតំបន់រដ្ឋបាលថ្នាក់ខេត្ត (ទីរួមខេត្ត) ជាមុនសិនចំណែកតំបន់ផ្សេងទៀតដូចជាថ្នាក់ស្រុក និងទីជនបទមិនទាន់ជាប់ពន្ធនោះទេ។អចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធទាំងនេះអាចមានដូចជា៖ ដី ផ្ទះ និងសំណង់នានាដែលសាងសង់ភ្ជាប់ជាមួយដីនោះ។ ទោះយ៉ាងណាមានអចលន​ទ្រព្យមួយចំនួនត្រូវបានលើកលែងដោយមិនតម្រូវឲ្យបង់ពន្ធដែលមានដូចជា៖ ដីកសិកម្ម ដីកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ ដីកម្មសិទ្ធិរបស់ស្ថានទូត ដីកម្មសិទ្ធិរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល អង្គការសាសនា និងអង្គការសប្បុរសធម៌។តើអចលនទ្រព្យមានតម្លៃប៉ុន្មានត្រូវជាប់ពន្ធ?អចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធលុះត្រាតែអចលនទ្រព្យនោះមានតម្លៃសរុបលើសពី១០០លានរៀល ​(២៥,០០០ដុល្លារ) ឡើងទៅ។តើអ្នកណាជាអ្នកជាប់បន្ទុកបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?យោងទៅតាមច្បាប់អ្នកដែលជាប់បន្ទុកបង់ព​ន្ធគឺម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ឬអ្នកកាន់កាប់ឬអ្នកទទួលប្រយោជន៍ចុងក្រោយលើអចលនទ្រព្យជាប់ពន្ធ។តើត្រូវបង់ពន្ធនៅឯណា?​សម្រាប់អចលទ្រព្យនៅតាមខេត្តតម្រូវឲ្យបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដារខេត្តប្រសិនបើអចល​នទ្រព្យស្ថិតក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញត្រូវបង់នៅសាខាពន្ធដារខណ្ឌដែលអចលនទ្រព្យនោះស្ថិតនៅ។ ជាទូទៅពន្ធអចលនទ្រព្យតម្រូវឲ្យបង់បានមុនបំណាច់ខែកញ្ញានៃឆ្នាំ​ដែលជាប់ពន្ធ។ ទាក់ទងនឹងការបង់ពន្ធនេះអ្នកបង់ពន្ធតម្រូវឲ្យដាក់លិខិតប្រកាសពន្ធ​ និងគណនាពន្ធដោយខ្លួនឯង។ក្រៅពីការបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដារម្ចាស់អចលនទ្រព្យក៏អាចបង់ពន្ធនៅតាមសាខាធនាគារដៃគូមួយចំនួនដូចជា៖ ធនាគារអេស៊ីលីដា ធនាគារវឌ្ឍនៈ ធនាគារកាណាឌីយ៉ាធនាគារ​ អេអិនហ្សិតរ៉ូយ៉ាល់ ឬធនាគារកម្ពុជាសាធារណៈ។តើត្រូវគណនាប្រាក់ពន្ធដូចម្តេច?យោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចចុុះថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១ បានបង្ហាញជារូមបន្តរួមមួួយ ក្នុងការគណនាប្រាក់ពន្ធដោយយកតម្លៃអចលនទ្រព្យ សរុបគុណឲ្យ៨០ភាគរយដកនឹង ១០០លានរៀលរួចគុណនឹង ០,១ ភាគរយ។ឧទាហរណ៍៖ អ្នកមានដីទំហំ ១៥ម x ៣០ម ឬ ៤៥០ ម៉ែត្រការ៉េ ហើយនៅលើដីនោះមានផ្ទះល្វែងទំហំ ៥មx២០ម ឬ ១០០​ម៉ែត្រការ៉េចំនួន២ជាន់។ បន្ទាប់ពីវាយតម្លៃ ឬផ្នែកលើតារាងតម្លៃរបស់ក្រសួងបង្ហាញថាដីក្នុងតំបន់នោះមានតម្លៃ៣០០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ ផ្ទះល្វែងជាន់ផ្ទាល់ដីមានតម្លៃ២៥០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ ផ្ទះជាន់ទីមួយមានតម្លៃ២០០​ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ​ និងជាន់ទី២មានតម្លៃ១៧០ដុល្លារ/ម៉ែត្រការ៉េ។សូម​មើលរបៀបគណនា៖តម្លៃដីសរុប គឺ ៤៥០ x ៣០០ ដុល្លារ = ១៣៥,០០០ ដុល្លារផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី គឺ ១០០ x ២៥០ ដុល្លារ = ២៥,០០០​ ដុល្លារផ្ទះជាន់ទី១ គឺ ១០០ x ២០០ ដុល្លារ = ២០,០០០ ដុល្លារផ្ទះជាន់ទី ២ គឺ ១០០ x ១៧០ ដុល្លារ = ១៧,០០០ ដុល្លារយើងបានតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប = ១៣៥,០០០ + ២៥,០០០ + ២០,០០០ + ១៧,០០០ = ១៩៧,០០០ ដុល្លារប្រាក់ពន្ធត្រូវបង់គឺ (១៩៧,០០០ ដុល្លារ x ៨០% - ២៥,០០០ ដុល្លារ) x ០,១% = ១៣២,៦ ដុល្លារដូចនេះ ប្រាក់ពន្ធដែលអ្នកត្រូវបង់គឺ ១៣២,៦ ដុល្លារ ឬ ៥៣០,៤០០ រៀល។ពិសេសបងប្អូនជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យ និងភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យត្រូវយល់ដឹងអំពីភាពខុសគ្នារវាងពន្ធសំខាន់ៗទាំងបួនខាងក្រោមនេះ និងស្វែងយល់ពីភាពខុសគ្នានៃពន្ធទាំងនេះ ដូចតទៅ ។១) ពន្ធអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ (អត្រាពន្ធ = ០,១% ក្នុងមួយឆ្នាំ)២) ពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ (អត្រាពន្ធ = ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ)៣) ពន្ធលើការជួល ទាំងដី ផ្ទះ ឬអគារផ្សេងៗ (អត្រាពន្ធ = ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល)៤) ពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ (អត្រាពន្ធ = ២% ក្នុងមួយឆ្នាំ)ពន្ធលើអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំ (អត្រាពន្ធ = ០,១% ក្នុងមួយឆ្នាំ)ពាក្យថា ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ សំដៅទៅលើពន្ធលើ ដី ផ្ទះ អគារ និងសំណង់ទាំងឡាយណាដែលសង់ភ្ជាប់នឹងដីនោះ។ ពន្ធនេះគឺម្ចាស់អចលនទ្រព្យទាំងអស់ ត្រូវតែបង់ជូនរដ្ឋរៀងរាល់ឆ្នាំ ស្របតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ដែលមានចែងជាធរមានស្រាប់ ។ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ ត្រូវប្រមូលប្រចាំឆ្នាំតាមអត្រាពន្ធ = ០,១% (សូន្យក្បៀសមួយភាគរយ) ក្នុងមួយឆ្នាំ លើមូលដ្ឋានគិតពន្ធ។ ហើយពន្ធនេះ ត្រូវប្រមូលចំពោះអចលនទ្រព្យដែលមានតម្លៃលើសពី ១០០,០០០,០០0 (មួយរយលានរៀល) ហៅថា “មូលដ្ឋានគិតពន្ធ” ។ខាងក្រោមនេះ ជារូបមន្តពន្ធលើអចលនទ្រព្យប្រចាំឆ្នាំមូលដ្ឋានគិតពន្ធ = តម្លៃអចលនទ្រព្យ - ១០០,០០០,០០០ រៀលប្រាក់ពន្ធ = មូលដ្ឋានគិតពន្ធ x ០,១%តើអាចដឹងពីតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយរបៀបណា?​ការកំណត់តម្លៃអចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើដោយអនុគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ដោយផ្នែកទៅលើ តម្លៃជាក់ស្តែងលើទីផ្សារ។​​ ចំពោះការកំណត់តម្លៃដី និងតម្លៃអគារ ឬផ្ទះ ក្រសួងមានចេញជាតា រាងតម្លៃទៅតាមទីតាំង ឬតំបន់ផ្សេងៗគ្នាដែលបានបិទផ្សាយនៅតាមសាខាពន្ធដារខេត្ត និងខណ្ឌ។ ក្រៅពីនេះក៏មានការចុះត្រួតពិនិត្យ និងវាស់វែងលើអចលនទ្រព្យដោយផ្ទាល់ ពីគណៈកម្មការវាយតម្លៃអលនទ្រព្យ។ប្រសិនបើអចលន​ទ្រព្យនោះមានទាំងដី​ និងអគារសង់ភ្ជាប់ជាមួយគ្នាអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានរាប់បញ្ចូលថា ជាអចលនទ្រព្យតែមួយ​​ ហើយតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុបបាន មកពីបូកបញ្ចូលគ្នារវាងតម្លៃ ដីសរុប និងតម្លៃអគារសរុប។ ប៉ុន្តែសម្រាប់អចលនទ្រព្យស្ថិតនៅលើទីតាំងផ្សេងគ្នាត្រូវរាប់បញ្ចូលជា អចលនទ្រព្យផ្សេងគ្នា និងត្រូវធ្វើ លិខិតប្រកាសពន្ធដាច់ពីគ្នា។ឧទាហរណ៍ ៖ អចលនទ្រព្យមួយដែលមានដីទំហំ ៧ម x ២៥ម និងមានផ្ទះល្វែងចំនួន ៣ ជាន់ (E0 E1 E2) ដែលមានទំហំ ៤ម x ២០ម និងមានតម្លៃទីផ្សារ ដូចខាងក្រោម ដែលកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ (គិតជាម៉ែត្រការ៉េ)៖តម្លៃដី = ៥០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី (E0) = ២០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ១៥០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ១១០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េការគណនាតម្លៃអចលនទ្រព្យតម្លៃដី = ៧ម x ២៥ម x ៥០០ដុល្លារ = ៨៧,៥០០ ដុល្លារ តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ៤ម x ២០ម x ២០០ដុល្លារ = ១៦,០០០ ដុល្លារតម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ៤ម x ២០ម x ១៥០ដុល្លារ = ១២,០០០ ដុល្លារតម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ៤ម x ២០ម x ១១០ដុល្លារ = ៨,៨០០ ដុល្លារ យើងបាន៖ តម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប = ១២៤,៣០០ ដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៤៩៧,២០០,០០០ រៀលនោះការគណនាប្រាក់ពន្ធ = (តម្លៃអចលនទ្រព្យ - ១០០.០០០.០០០​ រៀល) x ០,១% ​= ៤៩៧.២០០.០០០ រៀល - ១០០,០០០.០០០​ រៀល x ០,១% = ៣,៩៧២,០០០ រៀល ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ៣,៩៧២,០០០ រៀលពន្ធប្រថាប់ត្រា ឬពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ (អត្រាពន្ធ = ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ​)ពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ ឬអ្នកខ្លះនិយមហៅថា “ពន្ធប្រថាប់ត្រា” គឺជាប្រភេទពន្ធម្យ៉ាងដែលត្រូវបង់ ជូនរដ្ឋនៅពេលដែលមានការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ បណ្តាក់ដៃគ្នាពីម្នាក់ទៅម្នាក់ តាមរយៈការលក់ អំណោយ ឬការដោះដូរ ឬការដាក់ភាគហ៊ុន ជាដើម។ឧទាហរណ៍ ៖ ពូសំ បានលក់អចលនទ្រព្យមួយកន្លែងទៅឲ្យពូសែម ដែលមានដីទំហំ ៧ម x ២៥ម និងមានផ្ទះល្វែងចំនួន ៣ ជាន់ (E0 E1 E2) ដែលមានទំហំ ៤ម x ២០ម និងមានតម្លៃទីផ្សារ ដូចខាងក្រោម ដែលកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ (គិតជាម៉ែត្រការ៉េ)៖តម្លៃដី = ៥០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ២០០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ទី១(E1) = ១៥០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េតម្លៃផ្ទះជាន់ទី២(E2) = ១១០ដុល្លារ /ម៉ែត្រការ៉េការគណនាតម្លៃអចលនទ្រព្យតម្លៃដី = ៧ម x ២៥ម x ៥០០ដុល្លារ = ៨៧,៥០០ ដុល្លារ តម្លៃផ្ទះជាន់ផ្ទាល់ដី(E0) = ៤ម x ២០ម x ២០០ដុល្លារ = ១៦,០០០ ដុល្លារ តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១ (E1) = ៤ម x ២០ម x ១៥០ដុល្លារ = ១២,០០០ ដុល្លារ តម្លៃផ្ទះជាន់ទី១ (E2) = ៤ម x ២០ម x ១១០ដុល្លារ = ៨.៨០០ ដុល្លារ យើងបាន៖ តម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប ​ = ១២៤,៣០០ ដុល្លារ ឬស្មើនឹង ៤៩៧.២០០.០០០ រៀលការគណនាប្រាក់ពន្ធ = (តម្លៃអចលនទ្រព្យ x ៤%) = ៤៩៧.២០០.០០០ រៀល x ៤% = ១៩,៨៨៨,០០០ រៀល ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ១៩,៨៨៨,០០០ រៀល ពន្ធលើការជួល ដី ផ្ទះ អគារ ឬសំណង់ផ្សេងៗ (អត្រាពន្ធ = ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល​)ពន្ធនេះត្រូវប្រមូល ឬយកពីកម្មសិទ្ធិករនៃអចលនទ្រព្យ ឬសិទ្ធិវន្តរបស់កម្មសិទ្ធិករ នៅពេលដែលគាត់ជួល អចលនទ្រព្យណាមួយទៅឲ្យអ្នកជួល មានដូចជា ដី ផ្ទះ អគារ រោងចក្រ សណ្ឋាគារ ឬសំណង់ផ្សេងៗ។ គាត់ត្រូវមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋស្មើនឹងអត្រាពន្ធ ១០% នៃប្រាក់ឈ្នួលដុល ដែលមានចែងក្នុងកិច្ចសន្យាជួល ។អត្រាពន្ធ ១០% នេះ គឺយកប្រចាំខែ ឬប្រចាំឆ្នាំ អាស្រ័យតាមកិច្ចសន្យាជួល បើកិច្ចសន្យាជួល តម្រូវឲ្យ បង់ថ្លៃឈ្នួលប្រចាំខែ ពន្ធក៏ត្រូវបង់ប្រចាំខែដែរ តែបើថ្លៃឈ្នួលត្រូវបង់ប្រចាំឆ្នាំពន្ធក៏ត្រូវបង់ប្រចាំឆ្នាំដែរ ។ឧទាហរណ៍៖ ម្ចាស់ដីម្នាក់បានជួលដីមួយកន្លែង ដែលមានទំហំ ០១ ហិកតា ឲ្យទៅអ្នកជួល ក្នុងតម្លៃ ឈ្នួល មួយខែ ៥០០ ដុល្លារ។ដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលម្ចាស់ដីនេះត្រូវបង់ជូនរដ្ឋ = ៥០០ដុល្លារ x ១០% = ៥០ ដុល្លារពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ (អត្រាពន្ធ = ២% ក្នុងមួយឆ្នាំ​)ពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់ គឺជាប្រភេទពន្ធដែលកំណត់លើដីដែលគ្មានសំណង់ និងដីដែលមាន សំណង់ បោះបង់ស្ថិតក្នុងទីក្រុងនានា និងក្នុងតំបន់ទាំងឡាយដែលកំណត់ ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃដីមិនបានប្រើប្រាស់។ ពន្ធដីធ្លីលើដីមិនបានប្រើប្រាស់ ត្រូវបង់ដោយកម្មសិទ្ធិករនៃដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់។ មូលដ្ឋាន កំណត់ពន្ធ គឺជាថ្លៃដីគិតតាមថ្លៃទីផ្សារតាមទីក្រុង និងតាមតំបន់នីមួយៗដែលវាយតម្លៃទៅតាមតម្លៃគិត ក្នុងមួយ ម៉ែត្រក្រឡាកំណត់ដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃដីមិនបានប្រើប្រាស់យ៉ាងយឺតបំផុត នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា នៃឆ្នាំប្រមូលពន្ធនីមួយៗ។ ពន្ធនេះត្រូវកំណត់តាមអត្រា ២% លើមូលដ្ឋានកំណត់ពន្ធដែលបានចែងក្នុងមាត្រា៣០។ កម្មសិទ្ធិករនៃដីធ្លីជាប់ពន្ធមានភារកិច្ចត្រូវគណនា ប្រាក់ពន្ធតាមគម្រូ លិខិតប្រកាសផ្តល់ ដោយអង្គការ ពន្ធ និងត្រូវបង់យ៉ាងយឺតបំផុតនៅថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា នៃឆ្នាំនីមួយៗ ជូនទៅផ្នែកពន្ធនៅកន្លែង ដែលដីធ្លីជាប់ពន្ធស្ថិតនៅ។ ពន្ធនេះត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យដកចេញនូវផ្ទៃក្រឡា ១,២០០ ម៉ែត្រការ៉េ សម្រាប់ដីមួយកន្លែងៗ។ឧទាហរណ៍៖ ពូសំមានដីទុកចោលមួយកន្លែងដែលមានទំហំ ១ ហិកតា ឬស្មើនឹង ១០,០០០ ម៉ែត្រការ៉េ ហើយដីនៅទីនេះ គណៈកម្មការវាយតម្លៃដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់បាន កំណត់តម្លៃក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ស្មើនឹង ៣ ដុល្លារ។របៀបគណនាពន្ធលើដីធ្លីមិនបានប្រើប្រាស់៖ទំហំដីសរុប - ទំហំដីដែលត្រូវកាត់ចេញ = ទំហំដីដែលជាប់ពន្ធ x តម្លៃដីក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ x ២% = ១០,០០០ម៉ែត្រការ៉េ - ១,២០០ម៉ែត្រការ៉េ = ៨,៨០០ ម៉ែត្រការ៉េ x ៣ដុល្លារ x ២% = ៥២៨ ដុល្លារដូច្នេះប្រាក់ពន្ធដែលត្រូវបង់ = ៥២៨ ដុល្លារ៕តើត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?ឯកសារសំខាន់ៗដែលត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយនៅពេលចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យមានដូចជា៖ ឯកសារថតចម្លងដែលបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណរួមមាន អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណខ្មែរ សំបុត្របញ្ជក់កំណើត ឬលិខិតឆ្លងដែនសម្រាប់ជនបទេស លិខិតបញ្ជាក់ពីទីលំនៅដូចជាសៀវភៅគ្រួសារ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិលើ អចលនទ្រព្យ ប្លង់រឹង ឬឯកសារផ្សេងទៀត ដែលបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ ចេញដោយអជ្ញាធរឃុំ/សង្កាត់ស្របច្បាប់។តើអ្វីជាប័ណ្ណសម្គាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យ?ប័ណ្ណសំគាល់ការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យជាកាតសម្គាល់អចលនទ្រព្យមួយដែលបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណ និងបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មានលម្អិតនៃអចលនទ្រព្យ។ កាតនេះមានសុពលភាព ជានិច្ចមិនថាអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានទិញលក់ ឬដូរម្ចាស់កាន់កាប់ក៏ដោយ។​ប័ណ្ណសម្គាល់អចលនទ្រព្យការបង់ពន្ធអចលនទ្រព្យបង្កើតឡើងដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការបង់ពន្ធឲ្យកាន់តែមានភាពងាយស្រួលដោយសារម្ចាស់អចលនទ្រព្យអាចបង់ពន្ធតាមសាខាពន្ធដាមួយណាក៏បាន ហើយពន្ធនោះនឹងចូលទៅកាន់សាខាពន្ធដែលអចលនទ្រព្យនោះស្ថិតនៅ។តើបច្ចុប្បន្ននេះយើងអាចបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញបានដែរឬទេ?​នៅពេលអនាគតការបង់ពន្ធនឹងកាន់តែងាយស្រួល នាយកដ្ឋានពន្ធដារនឹងដាក់ឲ្យមានការប្រើប្រាស់ការបង់ពន្ធតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (E-payment) ដែលជួយសម្រួលដល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យថែមទៀតមិនថានៅទីណាប្រទេសណាក៏ពួកគេនៅតែអាចបង់ពន្ធបាន៕ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាចចូរអានមគ្គុទេសនៃការវិនិយោគឆ្នំា២០១៩របស់យើងបានផងដែរ!

ច្បាប់ភូមិបាល គឺជាច្បាប់គ្រឹះមួយដែលត្រូវបានអនុម័ត និងប្រកាសអោយប្រើកាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០១ ក្នុងគោលដៅកំណត់អំពីរបបកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុទាំងឡាយ (ដី) នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាប្រទេសមួយក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដែលវិស័យដីធ្លីនៅទូទាំងប្រទេសទើបតែចាប់ផ្តើមកសាង និងស្តារឡើងវិញចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោយពីសង្គ្រាមបំផ្លាញខ្មែរគ្នាឯង (សម័យខ្មែរក្រហម ឬ​ ប៉ុល ពត) បានចប់រលត់នៅឆ្នាំ១៩៧៩។ ដីធ្លីនៅទូទាំងប្រទេស ត្រូវបានចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីសង់លំនៅដ្ឋាន ធ្វើចំការ ធ្វើស្រែ ដោយមិនមានច្បាប់ និងយន្តការគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់ណាមួយឡើយ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៤ ទើបប្រទេសកម្ពុជា បានបង្កើតច្បាប់មួយដើម្បីគ្រប់គ្រងវិស័យដីធ្លីនៅកម្ពុជា នោះគឺច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ១៩៩៤ ប៉ុន្តែច្បាប់នេះហាក់ខ្លីពេក ហើយមិនមានខ្លឹមសារអនុវត្តគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់វិស័យដីធ្លីនៅកម្ពុជានោះទេ។ ដូច្នេះហើយ ទើបក្នុងឆ្នាំ ២០០១ រដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ភូមិបាលថ្មីមួយទៀត ដែលត្រូវបានប្រកាសអោយប្រើដោយព្រះរាជក្រមលេខ នស/រក/០៨០១/១៤ ។នៅក្នុងច្បាប់ភូមិបាលថ្មីនេះ ថ្វីត្បិតតែវាមិនបានចែងអោយទូលំទូលាយ និងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីគ្រប់គ្រងវិស័យដីធ្លីនៅកម្ពុជាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវាបានរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនបំផុត ដើម្បីកំណត់អំពីយន្តការ ការគ្រប់គ្រង និយមន័យ និងរបបកម្មសិទ្ធិលើវិស័យដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានយ៉ាងទូលំទូលាយ។ ច្បាប់ភូមិបាលគឺជាច្បាប់គ្រឹះដែលត្រូវបានអនុម័តឡើង ដើម្បីគ្រប់គ្រងវិស័យដីធ្លីនៅកម្ពុជា (ដែលហៅថា “វិស័យអចលនវត្ថុ”) ដូចជា សិទ្ធិ កាតព្វកិច្ច របស់ភោគី និងកម្មសិទ្ធិករនៃអចលនវត្ថុនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងក៏ជាច្បាប់ដែលចែងអំពី ភាពស្របច្បាប់ និងភាពមិនស្របច្បាប់នៃការកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ច្បាប់ភូមិបាល ២០០១ មានចែងអំពីគោលការណ៍សំខាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យអចលនវត្ថុដូចខាងក្រោម៖មានតែភោគៈត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចនាំអោយបានកម្មសិទ្ធិ មានន័យថា មានតែការកាន់កាប់ដីធ្លីដោយស្របច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចឈានទៅទទួលបានកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់នៃអចលនវត្ថុដែលខ្លួនកាន់កាប់បាន។ តាមរយៈច្បាប់ភូមិបាលនេះ ពាក្យថា “ភោគៈត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់” លុះត្រាតែការកាន់កាប់អចលនវត្ថុនោះបានរយៈពេលគ្រប់ ៥ ឆ្នាំ ដោយគ្មានហិង្សា ដោយសុច្ចរិតត្រឹមត្រូវ ដោយពិតប្រាកដ មិនមានការក្លែងបន្លំ មានការដឹងឮជាសាធារណៈ និងគ្មានការអះខាន គឺការកាន់កាប់ជានិរន្ត នេះជាគោលការណ៍ទូទៅនៃការកាន់កាប់អចលនវត្ថុដោយស្របច្បាប់។ ទោះជាយ៉ាងណា ច្បាប់នេះបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់ថា ចាប់ពីថ្ងៃទី ៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០១ តទៅ មិនអនុញ្ញាតអោយមានការចូលកាន់កាប់អចលនវត្ថុណាមួយបានទៀតឡើយ ។កម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មាន ០៤ ប្រភេទធំៗ ទីមួយ៖ អចលនវត្ថុជាកម្មសិទ្ធិឯកជន ទីពីរ៖ អចលនវត្ថុជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋ ទីបី៖ អចលនវត្ថុជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព ដីរបស់ជនជាតិភាគតិច និងទីបួន៖ អចលនវត្ថុជាកម្មសិទ្ធិរបស់វត្តអារាមពុទ្ធសាសនា ។ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ បែងចែកជា ០២ប្រភេទ គឺ ទីមួយ៖ ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់រដ្ឋ ដែលអាចជាកម្មវត្ថុនៃការ លក់ ការដូ ការបែងចែក ឬជួល បាន។ និង ទីពីរ៖ ទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ហើយទ្រព្យសម្បតិ្ត ឬ ដី សាធារណៈរបស់រដ្ឋ មិនអាចលក់ដូរបានឡើយ មានដូចជា សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យរបស់រដ្ឋ អគារសិក្សាសាធារណៈ ជាដើម ដែលបម្រើអោយផលប្រយោជន៍សាធារណៈទូទៅ ។ដីរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច គឺជាដីទាំងអស់ដែលសហគមន៍បានរៀបចំនិវេសនដ្ឋាន និងប្រកបរបរកសិកម្មប្រពៃណី។ដី ឬអចលនវត្ថុរបស់វត្ត មិនអាចជាកម្មវត្ថុនៃការលក់ដូរ ឬធ្វើអំណោយបានឡើយ ប៉ុន្តែអាចជួល ឬ ប្រវាស់បាន។ អចលនវត្ថុរបស់វត្តបានដល់ ដី និងសំណង់ ទាំងឡាយណា ដែលស្ថិតនៅក្នុង ឬក្រៅបរិវេនវត្តអារាមនៃពុទ្ធសាសនា ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថា​ ជាបេតិកភ័ណ្ឌប្រើប្រាស់ជានិច្ចកាលសម្រាប់ពុទ្ធសាសនា និងដាក់អោយពុទ្ធសាសនិកប្រើប្រាស់ក្រោមការថែទាំ និងគ្រប់គ្រងដោយគណៈកម្មការវត្ត តាមរយៈសេចក្តីណែនាំ ឬប្រកាសរបស់ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា។ដី ឬកម្មសិទ្ធិរបស់ឯកជន សំដៅទៅលើកម្មសិទ្ធិនៃដី ឬសិទ្ធិកាន់កាប់ដីរបស់ជនម្នាក់ៗ ឬច្រើននាក់ ឬបស់នីតិបុគ្គល ដែលទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់។ រាល់ការការកាន់កាប់ដីធ្លីនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវតែមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ឬប័ណ្ណកម្មកាន់កាប់ដីធ្លី ដែលចេញដោយស្ថាប័នសុរិយោដី ទោះបីជាប័ណ្ណនោះ ជាប្រភេទប័ណ្ណភោគៈ ឬប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិក៏ដោយ។ មុនពេលដែលនីតិវិធីនៃការចុះបញ្ជីដីជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធត្រូវបានរៀបចំឡើង រាល់ការកាន់កាប់ ដីនៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានអាជ្ញាធរចេញត្រឹម ប្រភេទប័ណ្ណភោគៈប៉ុណ្ណោះ គឺជាប័ណ្ណដែលបញ្ជាក់ពីការកាន់កាប់ដីស្របច្បាប់ ប៉ុន្តែប័ណ្ណប្រភេទនេះអាចជាកម្មវត្ថុនៃការប្តឹងតវ៉ាពីតតិយជនបាន ហើយមិនមែនជាប័ណ្ណស្ថាពរដែលបញ្ជាក់ ពីកម្មសិទ្ធិ ១០០% នោះទេ ។របបកម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុមុនឆ្នាំ១៩៧៩ មិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ឡើយ មានន័យថា អ្នកដែលមានដី ឬអចលនវត្ថុ មុនឆ្នាំ១៩៧៩ មិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋទេ គឺត្រូវចាត់ទុកជាមោឃៈ ។មានតែរូបវន្តបុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរប៉ុណ្ណោះ ទើបមានសិទ្ធិជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ (ដី) នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ជនបរទេសមិនអនុញ្ញាតអោយមានកម្មសិទិ្ធដីធ្លីនៅ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឡើយ លើកលែងតែបរទេសរូបនោះ មានសញ្ជាតិខ្មែរ ឬទិញតាមរយៈអ្នកតំណាងជនជនខ្មែរ ។តាមរយៈច្បាប់ភូមិបាលនេះផងដែរ បានចែងអំពីដីសម្បទានផងដែរ ដោយបានកំណត់ថា សម្បទានដី គឺជាការផ្តល់អោយនូវសិទ្ធិប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផលលើដីតាមរយៈកិច្ចសន្យា សម្បទានមួយ ដែលមានរយៈពេលកំណត់តាមផ្លូវច្បាប់។ សម្បទានដីនៅព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជាមាន ០២ ប្រភេទ គឺ សម្បទានដីសង្គមកិច្ច (គឺជាយន្តការនៃការផ្ទេរដី ឯកជនរបស់រដ្ឋ តាមផ្លូវច្បាប់ក្នុងគោលបំណងផ្តល់ដីដល់ជនក្រីក្រដែលខ្វះខាត  ឬគ្រួសារយោធិន ជាដើម ដើម្បីសង់លំនៅដ្ឋាន ឬធ្វើកសិកម្មជាលក្ខណៈគ្រួសារ ជាដើម និងសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច (ជាប្រភេទសម្បទានដីមួយដែលជាក់លាក់ ដល់សម្បទានិកទាំងឡាយណាដើម្បីយកទៅអភិវឌ្ឍន៍ ឬដាំដុះ បង្ករបង្កើនផលលើដីនោះ ជាលក្ខណៈកសិកម្ម ឬកសិ-ឧស្សាហកម្ម ដោយថ្លៃឈ្នួលសម្បទានតាមច្បាប់ ហើយរយៈពេលសម្បទានមិនអាចមានរយៈពេល លើសពី ៩០ឆ្នាំបានទេ ហើយទំហំដីដែលត្រូវផ្តល់ដល់សម្បទានិក សម្រាប់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ក៏មិនអោយលើសពី ១០,០០០ ហិកតា ដែរ ។ក្រៅពី “ខ” ទាំងឡាយខាងលើទៅ នៅមាន “ខ” ជាច្រើនទៀត និង “ខ” ដែលនិយាយពីទោសទណ្ឌនៃការកាន់កាប់ដី ឬអចលនវត្ថុដោយខុសច្បាប់ ការបំពាន ការរំលោភកម្មសិទ្ធិឯកជន និងសាធារណៈ ការចេញប័ណ្ណកាន់កាប់ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ លទ្ធកម្មកម្មសិទ្ធិ ការចុះបញ្ជីដី និងការចុះបញ្ជីហ៊ីប៉ូតែក ការដាក់បញ្ចាំ ការប្រវាស់ ការជួលនៃអចលនវត្ថុ (ដី និងសំណង់) ជាដើម ផងដែរ។ ក្រៅពីច្បាប់ភូមិបាល គេឃើញមានច្បាប់មួយទៀតដែលចែងយ៉ាងលម្អិតអំពីវិស័យដីធ្លី ដើម្បីបំពេញបន្ថែមទៅលើច្បាប់ភូមិបាល២០០១ ដែលមានភាពខ្វះខាត នោះគឺក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៦ ដែលក្រមនេះ មានចែងបន្ថែមអំពីគោលការណ៍ នីតិវិធី បែបបទ ទម្រង់ និងរបៀបដំណើរ និងការចុះបញ្ជីផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យដីធ្លី (អចលនវត្ថុ) នេះ៕ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ថ្ងៃនេះ។ លោកអ្នកក៏អាចចូរអានមគ្គុទេសនៃការវិនិយោគឆ្នំា២០១៩របស់យើងបានផងដែរ!

ការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យមានសារៈសំខាន់ ព្រោះវាជាកត្តាមួយក្នុងការកំណត់ថាតើអចលនទ្រព្យ មួយអាចមានតម្លៃប៉ុន្មាននឹងថាតើនឹងកើនឡើងតម្លៃ ឬថាតើអាចនឹងធ្លាក់ចុះតម្លៃជាដើម។ ជាទូទៅ ការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើដោយអ្នកមានជំនាញវិស័យអចលនទ្រព្យ ដើម្បីឲ្យការវាយតម្លៃ​ មានលក្ខណៈសមស្រប និងអាចទទួលយកបាន ដែលអាចជួយការពារផលប្រយោជន៍គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ អ្នកទិញ អ្នកលក់ វិនិយោគិន និងអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីភាពជោគជ័យ និងផលប្រយោជន៍រយៈពេលវែង។ ហេតុអ្វីត្រូវវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ?វាជាដំណើរការនៃផ្តល់ ឬបង្កើតគំនិតប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យទៅលើតម្លៃអចលនទ្រព្យមួយ ឬច្រើន ដោយផ្អែកលើវិធីសាស្រ្ត/រូបមន្ត និងការអង្កេតច្បាស់លាស់របស់អ្នកវាយតម្លៃ។ការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងខុសៗគ្នា អាស្រ័យទៅតាមភាពចាំបាច់ និងតម្រូវ ការរបស់អ្នកស្នើសុំ។ ទាហរណ៍ នៅពេលអ្នកត្រូវការលក់អចលនទ្រព្យ តែមិនដឹងថាគួរត្រូវលក់ក្នុងតម្លៃប៉ុន្មាន ដូច្នេះ អ្នកត្រូវស្វែងរកអ្នកជំនាញ (ក្រុមហ៊ុនវាយតម្លៃ) ដើម្បីវាយតម្លៃ និងកំណត់ទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់អ្នក ដើម្បីអាចដាក់លក់បានសមស្របតាម តម្លៃទីផ្សារ ជៀសវាងការដាក់លក់តម្លៃខ្ពស់ ឬទាបជាងទីផ្សារ។ លោក-អ្នកត្រូវការទិញអចលនទ្រព្យណាមួយពីម្ចាស់អចលនទ្រព្យដែលប្រកាសលក់ តែលោក-អ្នកមិន ច្បាស់ពីតម្លៃទីផ្សារដែលត្រូវទិញ ។ល។ វាចាំបាច់ណាស់ដែលលោក-អ្នកត្រូវតែធ្វើការ វាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ របស់លោក-អ្នក ដើម្បីកំណត់ដឹងពីតម្លៃទីផ្សាររបស់អចលនទ្រព្យនោះ (Market Values)។ មួយវិញទៀត ឧទាហរណ៍ថា អ្នកចង់ខ្ចីលុយធនាគារមួយ ហើយជាលក្ខខណ្ឌតម្រូវឲ្យអ្នកត្រូវតែមានទ្រព្យ ធានាសម្រាប់ការស្នើសុំខ្ចីប្រាក់នោះ ដូច្នេះហើយ ដើម្បីឲ្យធនាគារអាចផ្តល់កម្ចីឲ្យអ្នកតាមការស្នើសុំ ធនាគារតម្រូវឲ្យអ្នកវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យរបស់អ្នកជាមុនសិន។ ឧបមាថា អចលនទ្រព្យរបស់អ្នកត្រូវ បានអ្នកជំនាញវាយតម្លៃឲ្យបានត្រឹម ១០០,០០០ដុល្លារ ដូច្នេះ មានន័យថា ធនាគារអាចផ្តល់កម្ចីឲ្យ អ្នកយ៉ាងច្រើនបំផុត ៧០,០០០ដុល្លារ (គឺស្មើនឹង ៧០% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យរបស់អ្នក) ប៉ុណ្ណោះ ។ការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ មិនមែនត្រឹមតែធ្វើឡើងដើម្បីតែគោលបំណងទិញ-លក់ ជួល និងកម្ចីប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែវាមានភាពចាំបាច់ និងគោលបំណងមួយចំនួនទៀត ដូចជា៖ ការដាក់បញ្ចាំ ធ្វើគណនីយភាព ធ្វើ ទិដ្ឋាកាទៅក្រៅប្រទេស ធានារ៉ាប់រង បែងចែកទ្រព្យសម្បត្តិ និងការវាយតម្លៃដើម្បីបង់ពន្ធ ជាដើម ។នៅប្រទេសកម្ពុជា ការវាយតម្លៃដែលយើងជួបញឹកញាប់បំផុតនោះ គឺការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ក្នុងគោលបំណងខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ ដែលនោះគឺជាលក្ខខណ្ឌតម្រូវរបស់ធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលតម្រូវ ឲ្យម្ចាស់ទ្រព្យដែលស្នើសុំប្រាក់កម្ចីនោះត្រូវធ្វើការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួនជាមុន ដើម្បីកំណត់ដឹង ពីតម្លៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យ ដែលជាកម្មវត្ថុនៃការធានាប្រាក់កម្ចីនោះ។ ហើយការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ មិន មែនចេះតែវាយតម្លៃដោយម្ចាស់អចលនទ្រព្យខ្លួនឯង ឬធនាគារខ្លួនឯងនោះទេ គឺត្រូវពឹងពាក់ក្រុមហ៊ុន វាយតម្លៃណាមួយដែលលោក-អ្នកពេញចិត្ត ហើយជាក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានអាជ្ញាប័ណ្ណសេវាកម្មវាយតម្លៃអចលនវត្ថុ ចេញដោយក្រសួង សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសកម្ពុជា មានដូចជា៖ ក្រុមហ៊ុន​ ប៊ុណ្ណា រៀលធី គ្រុប ក្រុមហ៊ុន ឃី រៀល អ៊ីស្ទេត ក្រុមហ៊ុន ខ្មែរ រៀល អ៊ីស្ទេត ក្រុមហ៊ុន ស៊ី-ភី-អិល ជាដើម ។ វិធីសាស្ត្រ ឬរូបមន្តនៃការវាយតម្លៃក្នុងការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យមួយ អ្នកវាយតម្លៃមិនអាចគ្រាន់តែប្រើរូបមន្តតែមួយដដែលៗបានទេ គឺត្រូវប្រើវិធីសាស្ត្រ ឬរូបមន្តផ្សេងៗគ្នា អាស្រ័យទៅតាមគោលបំណងនៃការវាយតម្លៃ ភ្ជាប់ជាមួយ នឹងប្រភេទនៃអចលនទ្រព្យដែលត្រូវវាយតម្លៃ ។ខាងក្រោមនេះ ជាវិធីសាស្ត្រ/រូបមន្ត នៃការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ដែលបានអនុវត្តជាទូទៅ និងជាប្រចាំ ដែលគេនិយមប្រើប្រាស់ក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យទូទាំងពិភពលោក៖១)     ​​ វិធីសាស្រ្តប្រៀបធៀប Sale Comparison Approach២)      វិធីសាស្រ្តថ្លៃដើម Cost Approach ឬ Cost Replacement Approach៣)      វិធីសាស្ត្រប្រាក់ចំណូល Income Capitalization Approach៤)      វិធីសាស្ត្រវិនិយោគ Investment ឬ Profits៥)      វិធីសាស្រ្តសំណល់ Residualក្នុងចំណោមវិធីសាស្ត្រ/រូបមន្ត ទាំង ០៥ នេះ មានតែវិធីសាស្រ្តសំខាន់ៗ ០៣ ប៉ុណ្ណោះ ដែលគេនិយមប្រើ ប្រាស់ច្រើនបំផុតក្នុងដំណើរការ និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងលើការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យនោះគឺ (១) វិធីសាស្រ្ត ប្រៀបធៀប (២) វិធីសាស្រ្តថ្លៃដើម និង (៣) វិធីសាស្ត្រប្រាក់ចំណូល ហើយសម្រាប់នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញ វិធីសាស្ត្រដែលគេប្រើញឹកញាប់បំផុតគឺវិធីសាស្រ្តប្រៀបធៀប ។វិធីសាស្រ្តប្រៀបធៀប ត្រូវបានគេប្រើដោយយកអចលនទ្រព្យដែលទើបតែលក់ចេញមួយចំនួន យកមកប្រៀបធៀបតម្លៃលក់ ហើយកំណត់យកតម្លៃកណ្តាលមួយដោយចាត់ទុកជា តម្លៃទីផ្សារ (Market Values) ។ អចលនទ្រព្យដែលយកមកប្រៀបធៀបនោះ ត្រូវតែជាអចលនទ្រព្យដែលមាន ទីតាំងតែមួយ ទំហំប្រហាក់ប្រហែល រូបរាងប្រហាក់ប្រហែល ស្ថានភាពប្រហាក់ប្រហែល ប្រភេទ អចលនទ្រព្យដូចគ្នា និងលក្ខខណ្ឌដទៃៗប្រហាក់ប្រហែល ហើយក្នុងករណីដែលលក្ខខណ្ឌរបស់វា មិនមានភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នានោះ អ្នកវាយតម្លៃនឹងប្រើការកាត់រំលោះ ឬបូកបន្ថែមតម្លៃរបស់ អចលនទ្រព្យនោះទៅតាមស្ថានភាព និងលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗជាក់ស្តែង ។ ឧទាហរណ៍៖ អ្នកវាយតម្លៃបានចុះវាយតម្លៃដីមួយកន្លែងដែលមានទំហំក្បាល ៣០ម៉ែត្រ ជម្រៅ ៤០ ម៉ែត្រ ដែលមានទីតាំង ស្ថិតនៅឡូត៍ លេខ ១៣ ផ្លូវលេខ ៥៥៤ ភូមិ ១០ សង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ។ អ្នកវាយតម្លៃបានចុះទៅវាយតម្លៃដីនោះ ដោយបានចុះប្រមូលទិន្នន័យអចលនទ្រព្យ ដែលបានលក់ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ នេះ បានចំនួន ៥ អចលនទ្រព្យ ដោយអចលនទ្រព្យទី១ លក់បានតម្លៃ ៣,៥០០ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ទី២ លក់បាន ៣,៨០០ដុល្លារ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ទី៣ លក់បាន ៣,៩០០ ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ទី៤ ៤,១០០ ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ និងដីទី ៥ លក់បាន ៤,០០០ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។ ដូច្នេះ បើយើងរកតម្លៃមធ្យមរបស់អចលនទ្រព្យទាំងនេះគឺស្មើនឹង ៣,៨៦០ ដុល្លារ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ដូចនេះមានន័យថា តម្លៃទីផ្សារនៃដីឡូត៍លេខ ១៣ ផ្លូវ ៥៥៤ សង្កាត់បឹងកក់១ ខណ្ឌទួលគោកនេះគឺតម្លៃ ៣,៨៦០ ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ឬស្មើនឹងតម្លៃសរុប ៤,៦៣២,០០០ ដុល្លារ។ សូមចងចាំថា នេះគ្រាន់តែជាឧទាហរណ៍សាមញ្ញៗប៉ុណ្ណោះ ពេលវាយតម្លៃជាក់ស្តែង គេត្រូវកាត់រំលោះ ដកចេញ ឬបូកតម្លៃបន្ថែមទៅលើអចលនទ្រព្យ ដែលមានស្ថានភាព និងលក្ខខណ្ឌខុសគ្នា ឬប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដោយគិតលើ៖ រូបរាងដី ស្ថានភាពដី ទីតាំងល្អ ឬមិនល្អ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ (ប្លង់ទន់ ឬប្លង់រឹង) ប្រភេទដី ដីបឹង ដីទំនាប ឬដីរាបស្មើ ទីប្រជុំជន ឬអត់? ។ល។  វិធីសាស្រ្តថ្លៃដើម ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យមួយដែលបានកែឆ្នៃ អភិវឌ្ឍ ជួស ជុល ឬធ្វើអ្វីមួយបន្ថែមទៅលើអចលនទ្រព្យសភាពដើម ដូចជាសង់អគារបន្ថែមជាដើម ។ វិធីសាស្ត្រ នេះពាក់ព័ន្ធនឹងការគណនា និងវាយតម្លៃដាច់ដោយឡែកពីគ្នារវាងដី និងអគារ។វិធីសាស្រ្តប្រាក់ចំណូលត្រូវបានគេប្រើដើម្បីគណនានូវតម្លៃអចលនទ្រព្យមួយ ដែលមានចរន្ត ប្រាក់ចំណូលពីការជួល ដូចជា៖ អាផាតមែន អគារជួល ផ្ទះជួល និងហាងជួលជាដើម។ អ្នកវាយតម្លៃអាចប្រើប្រាស់រូបមន្តនេះបានត្រឹមត្រូវ លុះត្រាតែអចលនទ្រព្យនោះ អាចផលិត ឬបង្កើតប្រាក់ចំណូលក្នុង ពេលអនាគត់បាន ហើយប្រាក់ចំណូលនោះត្រូវតែអាចស្មានទុក មុនបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់បំផុត ។ ចំណែកវិធីសាស្ត្រ ០២ ផ្សេងទៀត យើងនឹងមិនលើកយកមកបកស្រាយក្នុងទីនេះទេ ដោយសារតែវា មិនសូវសំខាន់ និងមិនសូវមានការប្រើប្រាស់ជាទូទៅទេ។​សូមបញ្ជាក់ដែរថា សមាគមអ្នកវាយតតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពូជាក៏មានក្រុមការងារ ដើម្បីជួយប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអចលនទ្រព្យ ការទិញ ការលក់ និងការវាយតម្លៃជាដើម។  សូមធ្វើការទំនាក់ទំនងមកកាន់ក្រុមការងារ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការជំនួយពាក់ព័ន្ធនឹងការវិយោគនានា។ អ្នកត្រូវការការរវង្វាយតម្លៃពីអចលនទ្រព្យកម្ពុជាដែរឫទេ?  យើងអាចនាំអ្នកឲ្យជួបជាមួយអ្នកវាយតម្លៃអចលនវត្ថុនៅកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ!ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញសូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

ខណៈពេលដែលវិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាកាន់តែបោះជំហានទៅមុខ ការដោះដូរ និងទិញលក់អចលនទ្រព្យ​ក៏មានកាន់តែច្រើន។ ជាទូទៅ រាល់ប្រតិបត្តិការទិញលក់ទាំងអស់​ អ្នកទិញត្រូវតែផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យពីម្ចាស់មុនឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីធានាថាពួកគេមានសិទ្ធិពេញលេញជាម្ចាស់ស្របច្បាប់លើអចលនទ្រព្យនោះ។ នៅមានមនុស្សមួយចំនួននៅតែមានចម្ងល់ជាច្រើនអំពីការទិញ-លក់អចលនទ្រព្យ ដោយមិនដឹងពីរបៀបផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យនោះពីអ្នកលក់ទៅអ្នកទិញឡើយ និងថាតើត្រូវធ្វើដូចម្តេចខ្លះក្នុងដំណើរការនីតិវិធីនៃការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិនេះ? ត្រូវរៀបចំឯកសារអ្វីខ្លះ? ប្រើរយៈពេលប៉ុន្មាន? ត្រូវធ្វើជាមួយអាជ្ញាធរ ឬស្ថាប័នណាខ្លះ? ហើយត្រូវចំណាយថវិកាអស់ប្រហែលប៉ុន្មានក្នុងមួយលើក?ខាងក្រោមនេះ ជាការណែនាំអំពីរបៀបនៃការផ្ទេរសិទ្ធិ ឬហៅស្រួលយល់គឺការកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យ ទាំងប្លង់ទន់ និងប្លង់រឹង ហើយនៅទីនេះ Realestate.com.kh នឹងលើកយកមកណែនាំពីការផ្ទេរសិទ្ធិពី ប្លង់ទន់ទៅប្លង់ទន់ និងពី ប្លង់រឹង ទៅប្លង់រឹងមកបង្ហាញ៖ទីមួយ៖ ការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យប្រភេទប្លង់ទន់ ឬគ្មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ (ហៅថា “ការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដែលមិនទាន់ចុះបញ្ជី”)។ទីពីរ៖ ការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យប្រភេទប្លង់រឹង មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ។១. ការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដែលមានប្លង់ទន់រាល់ការទិញ-លក់អចលនទ្រព្យដែលមានត្រឹមប្លង់ទន់ ហើយចង់ផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ អចលនទ្រព្យនោះ ត្រឹមប្លង់ទន់ ទៅឲ្យអ្នកទិញវិញ ត្រូវធ្វើតាមការណែនាំ ដូចខាងក្រោមនេះ៖  សំណុំឯកសារ ត្រូវរៀបចំ និងមានជាស្រេច មានដូចជា៖ ពាក្យស្នើសុំផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដែលមិនទាន់ចុះបញ្ជី លិខិតផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដែលមិនទាន់ចុះបញ្ជី អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ (ថតចំលង) សេចក្តីចម្លងសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ (ប្រសិនបើជាទ្រព្យប្តីប្រពន្ធ) ឯកសារបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណ (នៅលីវ រៀបការ និង លែងលះ....) កិច្ចសន្យាទិញ-លក់ ឯកសារបញ្ជាក់ប្រវត្តិដី និង បង្កាន់ដៃបង់ពន្ធជាដើម ។នីតិវិធីនៃការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដែលមិនទាន់ចុះបញ្ជីមានដូចខាងក្រោម៖ត្រូវដាក់ពាក្យស្នើសុំផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ នៅការិយាល័យច្រកចេញចូលតែមួយនៃ សាលាស្រុក-ខណ្ឌ ដែលក្បាលដីស្ថិតនៅ។ បន្ទាប់ពីបានដាក់ពាក្យត្រឹមត្រូវហើយ ខាងស្រុក-ខណ្ឌ នឹងជូនដំណឹងដល់អ្នកស្នើសុំ អំពីការចុះវាស់វែងដីធ្លី និងធ្វើកំណត់ហេតុអំពីការចុះវាស់វែង។ ក្រោយពីមន្ត្រីចុះវាស់វែង និងធ្វើកំណត់ហេតុរួចរាល់ហើយ ខាងស្រុក-ខណ្ឌ នឹងរៀបចំឯកសារ ដើម្បីអោយអ្នកស្នើសុំយកឯកសារទៅបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤% នៃតម្លៃលក់អចលនទ្រព្យ (យោងតាមតារាងតម្លៃអចលនទ្រព្យដែលបានវាយតម្លៃដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ) ។បញ្ជាក់៖ ការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រាសម្រាប់អចលនទ្រព្យដែលមិនទាន់បានចុះបញ្ជី គឺជាលក្ខខណ្ឌ តម្រូវតាមគោលការណ៍នៃសេចក្តីណែនាំលេខ ៨៧២៦ របស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ស្តីពីការអនុវត្តប្រមូលពន្ធប្រថាប់ត្រាចំពោះការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៦ ដោយបានចែងថា ចំពោះអចលនទ្រព្យដែលពុំទាន់បានចុះបញ្ជី (គ្មានប័ណ្ណ កម្មសិទ្ធិ) នៅពេលអចលនទ្រព្យនោះ ត្រូវបានផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់នូវចំណែកទាំងស្រុង ឬចំណែក ណាមួយនៃអចលនទ្រព្យ (ការពុះជាឡូត៍ ឬការបំបែកក្បាលដី) អ្នកទទួលសិទ្ធិកាន់កាប់ មាន កាតព្វកិច្ចត្រូវបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា តាមអត្រា ៤% ស្របតាមច្បាប់ជាធរមាន ដូចអចលនទ្រព្យដែល បានចុះបញ្ជី (មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ) ដែរ ។ ក្រោយពី បានបង់ពន្ធរួចរាល់ហើយ អ្នកស្នើសុំត្រូវយកបង្កាន់ដៃបង់ពន្ធរួចរាល់នោះ ទៅស្រុក-ខណ្ឌវិញ ដើម្បីដាក់អោយស្រុក-ខណ្ឌ ពិនិត្យ និងសំរេច ដើម្បីបញ្ចប់ការផ្ទេរសិទ្ធិកាន់កាប់ អចលនទ្រព្យ ជូនអ្នកទិញ ត្រឹមថ្នាក់ស្រុក-ខណ្ឌ។ ពេលនោះ លោក-អ្នកនឹងទទួលសំណុំឯកសារនៃការផ្ទេរសិទ្ធិ អចលនទ្រព្យដែលបានផ្ទេរសិទ្ធិត្រឹមត្រូវឲ្យទៅឈ្មោះអ្នកទិញ ដោយមានទាំង ឯកសារបញ្ជាក់ពីការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤% ។២. ការផ្ទេរសិទ្ធិអចលនទ្រព្យដែលបានចុះបញ្ជីរួច (មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ឬ ប្លង់រឹង)ដោយឡែក សម្រាប់ការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះអចលនទ្រព្យដែលមានប្លង់រឹង (គឺដីដែលមាន ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ និងវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ) ត្រូវធ្វើតាមការណែនាំដូចខាងក្រោម៖សំណុំឯកសារចាំបាច់មាន៖ ប័ណ្ណដី (ច្បាប់ដើម) កិច្ចសន្យាទិញ-លក់ អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណគូភាគី សេចក្តីចម្លងសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍ (ប្រសិនបើជាទ្រព្យប្តីប្រពន្ធ) ឯកសារបញ្ជាក់ ភាពនៅ លីវ រៀបការ ឬ លែងលះ....) លិខិតលក់ផ្តាច់ ឯកសារ-លិខិតផ្ទេរសិទ្ធិ សៀវភៅ គ្រួសារ ។ល។ដំណើការនៃការផ្ទេរសិទ្ធិ៖ ត្រូវដាក់ពាក្យស្នើសុំនៅមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី ខេត្ត/ក្រុង ឬនៅការិយាល័យភូមិបាលស្រុក-ខណ្ឌ ក៏បាន ដែលអចលនទ្រព្យស្ថិតនៅ ដោយលោក-អ្នកគ្រាន់តែបំពេញព័ត៌មានលើលិខិតលក់ផ្តាច់ និងលិខិតផ្ទេរសិទ្ធិ និងសំណុំឯកសារស្នើសុំ ហើយផ្តិតមេដៃនៅចំពោះមុខមន្ត្រីសុរិយោដី។ បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងលក់-ទិញរវាងអ្នកលក់ និងអ្នកទិញហើយ ភាគីត្រូវចុះហត្ថលេខា និងផ្តិតមេដៃនៅលើ លិខិតលក់ផ្តាច់  ( Vente Definitive) ដោយមានវត្តមានរបស់មន្រ្តីសុរិយោដីនៅកន្លែង បន្ទាប់មក អ្នកលក់និងអ្នកទិញត្រូវដាក់ឯកសារចាំបាច់ដទៃទៀត (ដូចខាងក្រោម) ទៅមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី (“អាជ្ញាធរសុរិយោដី”) ។ប្រសិនបើអ្នកទិញ/អ្នកលក់ជាក្រុមហ៊ុន នោះត្រូវមានសេចក្តីសម្រេចរបស់ម្ចាស់ភាគហ៊ុន និងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថតចម្លងដែលមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវរបស់អ្នកតំណាងដែលមានសិទ្ធិ (សញ្ជាតិខ្មែរ) ចំនួនបី (៣) ច្បាប់។ ម្ចាស់ភាគហ៊ុនបរទេសត្រូវផ្តល់លិខិតឆ្លងដែនថតចម្លងដែលមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវចំនួនបី (៣) ច្បាប់។ប្រសិនបើអ្នកទិញ/អ្នកលក់ ជារូបវន្តបុគ្គលនោះត្រូវមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថតចម្លងដែលមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវចំនួនបី (៣) ច្បាប់។ប្រសិនបើអ្នកទិញ/អ្នកលក់ ជាជនបរទេសដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរ នោះត្រូវមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណថតចម្លងដែលមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវចំនួនបី (៣) ច្បាប់ និងព្រះរាជក្រឹត្យផ្តល់សញ្ជាតិច្បាប់ថតចម្លងដែលមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវមួយច្បាប់។បន្ទាប់មកទៀតត្រូវយកលិខិតលក់ផ្តាច់ ប័ណ្ណដី ច្បាប់ ដើម និងឯកសារផ្ទេរសិទ្ធិទៅថ្នាក់ស្រុក-ខណ្ឌ ដើម្បី​ចុះហត្ថលេខា និងបោះត្រាបញ្ចប់ ការផ្ទេរសិទ្ធិត្រឹមស្រុក-ខណ្ឌ។ នៅទីនេះ លោក-អ្នកត្រូវចំណាយប្រហែល២០ម៉ឺនរៀលសម្រាប់តម្លៃរដ្ឋបាល សម្រាប់ដីមួយប័ណ្ណ ហើយសម្រាប់រយៈពេលធ្វើ ប្រហែល ១-២ អាទិត្យ នៅថ្នាក់ស្រុក-ខណ្ឌ ។ ក្រោយពីការដំណើរការចប់សព្វគ្រប់នៅថ្នាក់ ស្រុក-ខណ្ឌរួចហើយ ត្រូវនាំយកឯកសារទាំងអស់ទៅដាក់នៅមន្ទីរសុរិយោដីខេត្ត-ក្រុង ដើម្បីបន្តនីតិវិធីផ្ទេរប្លង់រឹងឲ្យបានស្របច្បាប់ និងត្រឹមត្រូវ ដោយត្រូវបង់ថ្លៃសេវាសុរិយោដីប្រហែល ៦០ ម៉ឺនរៀល ក្នុង ១ក្បាលដី/ប័ណ្ណ សំរាប់ដីក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។រង់ចាំរយៈពេលប្រហែល ៦០ ថ្ងៃ នៅមន្ទីរសុរិយោដី លោក-អ្នកនឹងត្រូវបានទំនាក់ទំនងឲ្យទៅយកឯកសារពីមន្ទីរសុរិយោដី ដើម្បីយកទៅបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤% នៅពន្ធដាខេត្ត-ក្រុង ឬអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។ នៅទីនេះ ត្រូវប្រើរយៈពេលប្រហែល ១-២ អាទិត្យដើម្បីបញ្ចប់ការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រា។ ក្រោយពីបានដាក់លិខិតបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រារួចហើយ ខាងពន្ធដារ និងចុះវាស់វែងជាក់ស្តែងដល់ទីតាំងអចលនទ្រព្យ ដើម្បីវាយតម្លៃពន្ធឲ្យបានត្រឹមត្រូវ (បញ្ជាក់៖ ពន្ធប្រថាប់ត្រា ៤% គឺគេគិត ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយផ្អែកលើតារាងតម្លៃ អចលនទ្រព្យដែលបានវាយតម្លៃដោយគណៈកម្មការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ កាលពីឆ្នាំ ២០១០) ។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រារួចរាល់ ត្រូវនាំយកឯកសារទាំងអស់ ត្រឡប់ទៅមន្ទីរសុរិយោដីវិញ ដើម្បីឲ្យមន្ទីរសុរិយោដីចេញប័ណ្ណថ្មី ដែលមានការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះពីម្ចាស់អចលនទ្រព្យដើម មកឈ្មោះរបស់អ្នកទិញ សរុបរយៈពេលរត់ការផ្ទេរសិទ្ធិកាត់ឈ្មោះប្លង់រឹង នៅមន្ទីរសុរិយោដីខេត្ត-ក្រុង ត្រូវប្រើ រយៈពេលប្រហែល ៣-៤ខែ និងត្រូវចំណាយអស់ប្រហែល ៦០ម៉ឺនរៀល បូកនឹងពន្ធ ប្រថាប់ត្រា ៤% និងកម្រៃសេវារដ្ឋបាលក្នុងមន្ទីរមួយចំនួន៕ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញសូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

បច្ចុប្បន្នការផ្គត់ផ្គង់ផ្នែកលំនៅដ្ឋាន ហាក់កំពុងមានភាពរីកចម្រើនយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ទាំង៖ គម្រោងទីក្រុងរណប គម្រោងបុរី និងគម្រោងលំនៅដ្ឋានតូចៗ ដែលមិនមានឈ្មោះនៅលើទីផ្សារអចលនទ្រព្យ។ អ្នកអភិវឌ្ឍក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យជាច្រើនបានចាប់ផ្តើមសំឡឹង និងងាកមកអភិវឌ្ឍគម្រោងលំនៅដ្ឋាន ដោយសារតែវិស័យនេះ កំពុងត្រូវប៉ាន់ និងកាក់កបនៅលើទីផ្សារអចលនទ្រព្យ។ មានការអះអាងជាច្រើនអំពីការផ្គត់ផ្គង់ផ្នែកលំនៅដ្ឋាន ដោយអ្នកជំនាញខ្លះអះអាងថា ការផ្គត់ផ្គង់នៅមានកម្រិងតិចតួចនៅឡើយ មិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់តម្រូវការទិញ ឬតម្រូវការទីផ្សារ ប៉ុន្តែក៏មានការមើលឃើញថា ការផ្គត់ផ្គង់ផ្នែកលំនៅដ្ឋានហាក់បីដូចជាកំពុងលើសពីតម្រូវការ (oversupply) ដោយសារតែមើលឃើញថា គម្រោងលំនៅដ្ឋានជាច្រើន កំពុងមានបញ្ហាលើការលក់មិនដាច់។​ទោះជាយ៉ាងណាអំណះអំណាងខាងលើ សុទ្ធតែមានសច្ចៈភាពពិតប្រាកដ ដោយមានហេតុផលត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាចំណុចគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ គឺគម្រោងលំនៅដ្ឋានតូចៗ ដែលមិនមានឈ្មោះ មិនមានប្រវត្តិអភិវឌ្ឍពីមុនមក ជាគម្រោងលំនៅដ្ឋានដែលមានតម្លៃថោកៗ ត្រឹមក្រោម ៥០,០០០ ដុល្លារ គឺពិតជាជួបបញ្ហាមួយចំនួនលើដំណើរការនៃការលក់ (លក់មិនសូវដាច់) គម្រោងគាំងជាដើម ដោយសារតែគម្រោង(ខ្លះ) ទាំងនោះ មិនមានច្បាប់ទំលាប់ត្រឹមត្រូវ អតិថិជនមិនទុកចិត្តលើការអភិវឌ្ឍ មិនទុកចិត្តលើគុណភាពសំណង់ តម្លៃផ្ទះ និងលក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់មិនអាចទទួលយកបានពីអតិថិជន និងការអភិវឌ្ឍគម្រោងហាក់មិនមានផែនការច្បាស់លាស់ជាដើម ។ ហេតុដូច្នេះហើយ អតិថិជន (អ្នកទិញផ្ទះ) ត្រូវតែគិតឲ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុន មុនពេលសំរេចចិត្តទិញផ្ទះពីគម្រោងលំនៅដ្ឋានណាមួយ ជៀសវាងបញ្ហានៅពេលខាងមុខ ដូចបានលើកឡើងខាងលើ។ ជាការពិតណាស់ ដើម្បីទិញផ្ទះ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ មានរូបមន្ត និងការណែនាំផ្សេងៗគ្នា ហើយការណែនាំទាំងអស់នោះ សុទ្ធតែត្រឹមត្រូវដូចៗគ្នា គ្រាន់តែការប្រើប្រាស់តាមកាលៈទេសៈ និងបរិបទប៉ុណ្ណោះ ។ចំណុចខាងក្រោមនេះ គឺជាការណែនាំខ្លះៗ ក្នុងការទិញផ្ទះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ សម្រាប់លោក-អ្នកដែលចង់ទិញផ្ទះ សម្រាប់ការស្នាក់នៅធម្មតា សម្រាប់ប្រកបអាជីវកម្ម ឬការវិនិយោគ (លក់យកចំណេញ) ៖១) ជ្រើសរើសទីតាំង ឬតំបន់ណាមួយដែលលោក-អ្នកពេញចិត្ត៖ ជាទីតាំងដែលមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងអចលនទ្រព្យ (ទីតាំង ឬតំបន់ដែលកំពុងអភិវឌ្ឍ ឬមានសញ្ញាណអភិវឌ្ឍល្អក្នុងពេលអនាគត) ។ ទីតាំងគម្រោង ឬតំបន់ដែលគម្រោងកំពុងអភិវឌ្ឍនេះ គឺជារឿងទីមួយដែលលោក-អ្នកត្រូវជ្រើសរើសមុនគេ មុនពេលសំរេចចិត្តទិញផ្ទះ ទោះក្នុងគោលបំណងណាមួយក៏ដោយ។ លោក-អ្នកត្រូវជ្រើសរើសទីតាំងណាមួយដែលកំពុងអភិវឌ្ឍខ្លាំង ឬមានគម្រោងអភិវឌ្ឍនាពេលអនាគតដ៏ខ្លី តំបន់ដែលដីអាចឡើងថ្លៃ តំបន់ឧស្សាហកម្ម (រោងចក្រ) ឬតំបន់ពាណិជ្ជកម្ម ហើយទាក់ទាញការអភិវឌ្ឍខ្លាំងជាដើម។ប្រសិនបើលោកអ្នកមិនអាចជ្រើសរើសទីតាំងល្អ និងមានសក្តានុពលល្អដោយខ្លួនឯងបាន លោកអ្នកគួរពឹងពាក់អ្នកជំនាញផ្នែកអចលនទ្រព្យណាម្នាក់ដើម្បីផ្តល់ការប្រឹក្សាយោបល់ជូនអ្នក។២) ភាពស្របច្បាប់នៃការអភិវឌ្ឍគម្រោង៖តើគម្រោងនោះមានច្បាប់ទំលាប់ត្រឹមត្រូវហើយឬនៅ? មុនពេលលោក-អ្នកទិញផ្ទះពីគម្រោងណាមួយ លោក-អ្នកត្រូវស៊ើបសួររកច្បាប់ទំលាប់ពីម្ចាស់ គម្រោង ឬអ្នកលក់ជាមុនសិន ហើយបើមានមន្ទិលសង្ស័យលើគម្រោងនោះ លោក-អ្នកត្រូវស្រាវជ្រាវ ឲ្យច្បាស់លាស់ពីគម្រោងនោះដោយខ្លួនឯង ឬជួលអ្នកជំនាញផ្នែកស្រាវជ្រាវគម្រោង ឬអ្នកស្រាវជ្រាវណាមួយក៏ដោយដែលលោកអ្នកទុកចិត្តឲ្យសិក្សា និងស្រាវជ្រាវពី ច្បាប់ទំលាប់នៃការអភិវឌ្ឍគម្រោងនោះ មានដូចជា៖ តើគម្រោងនោះ បានធ្វើការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុនហើយឬនៅ? មានប័ណ្ណប៉ាតង់ទេ? មានអាជ្ញាប័ណ្ណអភិវឌ្ឍលំនៅដ្ឋានទេ? មានច្បាប់សាងសង់ទេ? ជាដើម។លោក-អ្នកអាចស៊ើបសួររឿងទាំងអស់នេះបាន ពីមន្ត្រី ឬអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន (ថ្នាក់ភូមិ ឃុំ-សង្កាត់ ស្រុក-ខណ្ឌ) រហូតដល់ សុរិយោដីស្រុក-ខណ្ឌ ខេត្ត-ក្រុង និងនៅ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ សាលាខេត្ត-ក្រុង ជាដើម និងអាជ្ញាធរ ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍលំនៅដ្ឋាននេះ (នៅអត្ថបទក្រោយ យើងខ្ញុំនឹងណែនាំអំពីថាតើធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីក្លាយខ្លួនជាអ្នកអភិវឌ្ឍលំនៅដ្ឋានស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា)។ ចំណាំ៖ ជាគោលការណ៍ ប្រសិនបើគម្រោងលំនៅដ្ឋានដែលលោកអ្នកចង់ទិញនោះ ជាគម្រោងស្របច្បាប់ គេតែងដាក់តាំង (ភ្ជួរ) នៅក្នុងការិយាល័យលក់ នូវច្បាប់ទំលាប់ទាំងអស់នោះឲ្យអតិថិជនមើលឃើញជាសាធារណៈ មានដូចជា៖ វិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម ប័ណ្ណប៉ាតង់ លិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់ លិខិតអនុញ្ញាតបើកការដ្ឋានសាងសង់ អាជ្ញាប័ណ្ណអភិវឌ្ឍអចលនទ្រព្យ វិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុជាដើម ។ ៣) ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី៖ជាការពិតណាស់ រឿងមួយដែលលោក-អ្នកត្រូវតែចង់ចាំ គឺថា រាល់ការអភិវឌ្ឍគម្រោងលំនៅដ្ឋានដែលស្របច្បាប់ ត្រូវតែធ្វើឡើងលើទីតាំងដីមួយកន្លែង ដែលមានប្លង់រឹង ជាដាច់ខាត ដែលអាចជា (វិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ ឬ ប័ណ្ណសំគាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ)។ ប្រសិនបើដីទាំងមូលដែលយកមកអភិវឌ្ឍជាគម្រោងនោះ មិនមានប្លង់រឹង គឺគេមិនអាចស្នើសុំច្បាប់សាងសង់លំនៅដ្ឋានដើម្បីដាក់លក់ជូនអតិថិជនបានទេ ។ ប័ណ្ឌបំបែកក្បាលដីដូច្នេះ លោក-អ្នកគួរតែទិញផ្ទះពីគម្រោងលំនៅដ្ឋានណាមួយដែលមានប្លង់រឹង ហើយបានបំបែកក្បាលដីរួចជាស្រេច សម្រាប់ទុកកាត់ឈ្មោះជូនអតថិជន (អ្នកទិញ) នៅពេលដែលអតិថិជនបង់លុយគ្រប់លក្ខខណ្ឌ។ មូលហេតុសំខាន់មួយទៀត ប្រសិនបើដីរបស់គេមានប្លង់រឹង តែគេមិនកាត់ឈ្មោះប្លង់រឹងឲ្យអ្នកទិញ គឺកាត់ឈ្មោះត្រឹម ឃុំ-សង្កាត់ ឬស្រុក-ខណ្ឌ លោក-អ្នកមិនគួរទិញផ្ទះពីគម្រោងនោះទេ ដោយហេតុផលថា ដីរបស់គម្រោងទាំងមូលនោះ ប្រហែលជាត្រូវជាប់ធនាគារបាត់ទៅហើយ ឬជាប្លង់ក្លែងក្លាយ ជាដើម។៤) គម្រោងខ្យល់៖ពាក្យថា “គម្រោងខ្យល់” នៅទីនេះ មានច្រើនរូបភាព មានដូចជា៖ គម្រោងខ្លះ អត់មានទាំងរៀបចំ ឩបករណ៍ និងសម្ភារៈទីផ្សារ ប្លង់ស្ថាបត្យកម្មនៃសំណង់លំនៅដ្ឋានរបស់ខ្លួន ហើយចេះតែមកលក់ មានតែដីទទេ និងធ្វើជាឈូសឆាយបន្តិចបន្តួច គម្រោងខ្លះក៏មានធ្វើជាបុកគ្រឹះចោល ឲ្យគេមើលប៉ុណ្ណោះ អត់មានទុន អត់មានផែនការ អត់មានយុទ្ធសាស្ត្រ (ទាំងយុទ្ធសាស្រ្តលក់ យុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់គ្រង និងការដឹកនាំ ) ជាដើម ។ គ្រាន់តែបោះពុម្ពក្រដាសផ្សព្វផ្សាយបន្តិចបន្តួច ក្រុមលក់ ៤-៥នាក់ ក៏តាំងផ្តើមលក់គម្រោងលំនៅដ្ឋានរបស់ខ្លួនលក់ ១ ឆ្នាំ ដាច់បាន ៥-១០ ផ្ទះ ដល់កាលបរិច្ឆេទកំណត់ ត្រូវប្រគល់ផ្ទះឲ្យអតិថិជន តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច? លុយមិនគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍ អាងលើការបញ្ជាទិញរបស់អតិថិជន ចុះបើលក់មិនដាច់តាមការរំពឹងទុក វានឹងមានរឿងអ្វីកើតឡើង? បើមិនទុកចិត្តកុំទិញផ្ទះពីគម្រោងណាមួយដែលមិនច្បាស់លាស់។គម្រោងខ្លះអភិវឌ្ឍក្នុងរូបភាពចូលហ៊ុនគ្នា ដោយយកដីរបស់អ្នកផ្សេងយកមកអភិវឌ្ឍជាគម្រោង លំនៅដ្ឋាន (ធ្វើផ្ទះល្វែងលក់)។ ប៉ុន្តែដល់ធ្វើមិនបានជោគជ័យ គ្មានលុយបង្វិលជូនម្ចាស់ដី គម្រោងត្រូវជាប់គាំង ក្នុងករណីនេះ តើអតិថិជនដែលបានបញ្ជាទិញរួចហើយ ត្រូវគិតយ៉ាងម៉េច? នេះជា “ហានិភ័យ” ដែលអតិថិជនខ្លះ ផ្ទះក៏មិនបាន លុយក៏យកវិញមិនបាន។ តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច? មានតែប្តឹងផ្តល់ ប៉ុន្តែប្ដឹងផ្តល់ហើយ បានអ្វីមកវិញ? ខាតលុយ និងពេលវេលា ថែមទៀត ។៥)  តម្លៃផ្ទះ និងលក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់៖តម្លៃផ្ទះ និងលក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់ ក៏ជាប្រការសំខាន់ណាស់ដែរ ដែលអ្នកទិញគួរតែពិនិត្យ និងជ្រើសរើសឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។ គម្រោងមួយចំនួន តម្លៃផ្ទះក៏ថ្លៃ លក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់ក៏តឹង បូករួមនឹងការប្រាក់ថ្លៃទៀត មិនសាកសមនឹងទីតាំង។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាងគេ គឺករណីការប្រាក់ សម្រាប់លោក-អ្នកទិញផ្ទះទុកលក់យកចំណេញ មិនគួរទិញផ្ទះបង់រំលោះដោយមានជាប់ការប្រាក់នោះទេ ព្រោះបច្ចុប្បន្ននេះ តម្លៃផ្ទះក្នុងមួយឆ្នាំៗឡើងបានតិចណាស់ ចន្លោះពី ១០-២០% ប៉ុណ្ណោះ ហើយបើលោក-អ្នកទិញផ្ទះបង់រំលោះ ដោយមានអត្រាការប្រាក់ ១% ក្នុងមួយខែ គឺលោក-អ្នកត្រូវចំណាយអស់ ១២% ក្នុងមួយឆ្នាំទៅហើយ។​ដូច្នេះ មានន័យថា លោក-អ្នកស្ទើតែអស់ប្រាក់ចំណេញទៅហើយ ហើយផ្ទះបច្ចុប្បន្នទៀតសោត លក់ចេញមិនសូវដាច់ទៀត ប្រហែលជាលោកអ្នកត្រូវខាតបង់់ប្រាក់ក្នុងការបង់ការប្រាក់ ជូនម្ចាស់គម្រោង ហើយក្តីសង្ឃឹមលើប្រាក់ចំណេញ ហាក់នៅឆ្ងាយទៅហើយ។​​ មួយវិញទៀត ប្រសិនបើលោក-អ្នកទិញផ្ទះនៅកន្លែងខ្លះ មិនមានប្រាក់ចំណេញទៀត។ ដូច្នេះ ការទិញផ្ទះ មិនមែនឲ្យតែឮគេថា ទិញចំនេញ ឬល្អ ក៏ទិញភ្លាមនោះមិនកើតទេ គឺត្រូវវិភាគ និងពិនិត្យពិច័យឲ្យបានច្បាស់លាស់។៦) ព័ត៌មានបំប៉ោង ឬបោកប្រាស់៖ គម្រោងមួយចំនួនចូលចិត្តប្រើប្រាស់ព័ត៌មានបំប៉ោង ឬបោកប្រាស់អតថិជន តាមរយៈរូបភាព បង្កើតជាគម្រោងផ្សារនៅក្នុងគម្រោងរបស់ខ្លួន មានកន្លែងកំសាន្ត មានរមនីយដ្ឋាន កន្លែងហាត់ប្រាណ សាលារៀន សួនលំហែកាយ ជាដើម ។ល។ ប៉ុន្តែធាតុពិត ពួកគេដឹងច្បាស់ណាស់ថា មិនអាចដំណើរការផ្សារ ឬគម្រោងនានាដែលបានអះអាងនោះបានដោយស្រួលឡើយ។ ព្រោះគម្រោងរបស់គេ ជាគម្រោងខ្នាតតូច មិនគ្រប់តម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍជាផ្សារ ឬរមនីយដ្ឋានដូចដែលពួកគេបានលើកឡើងនោះទេ ហើយណាមួយការដំណើរការផ្សារមួយ មិនមែនជារឿងងាយស្រួល ដូចការផ្សព្វផ្សាយនោះទេ ត្រូវមានធនធានលុយកាក់ មានអ្នកគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំដំណើរការច្បាស់លាស់ ត្រូវមានផែនការ និងយុទ្ធសាស្ត្រ ដោយមានទាំងអ្នកលក់ក្នុងផ្សារ និងអ្នកទិញប្រសព្វគ្នា ទើបអាចដំណើរការទៅរួច។​៧) ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគម្រោង៖មានគម្រោងមួយចំនួន បានអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដារបុរី ឬគម្រោងលំនៅដ្ឋានឡើយ ដោយធ្វើផ្លូវត្រឹមតែ ៦ម៉ែត្រ ឬត្រឹម ៨ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែមិនទុកចំណីផ្លូវមុខផ្ទះឡើយ គឺមានតែតួរផ្លូវ ៨ម៉ែត្រ រីឯផ្ទះធ្វើដល់គែមផ្លូវតែម្តង ឬសល់ត្រឹម ១ ម៉ែត្រ ដល់គែមផ្លូវតែម្តង ។ ចំណែកការអភិវឌ្ឍក្នុងគម្រោងវិញ យឺតយ៉ាវហួសពីការស្មាន ម្តងលើកទៅថ្ងៃនេះ ម្តងលើកទៅថ្ងៃនោះ ជាដើម។ មួយវិញទៀត​ ប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកក៏មិនបានរៀបចំត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដារ។ នេះជាហេតុផលមួយ ដែលអ្នកទិញគួរពិនិត្យពិច្ច័យ ឲ្យបានច្បាស់លាស់មុនពេលទិញផ្ទះពីគម្រោងនោះ។៨) អ្នកអភិវឌ្ឍគម្រោង និងប្រវត្តិនៃការអភិវឌ្ឍអចលនទ្រព្យ៖ ដោយសារតែបទពិសោធន៍កន្លងមកច្រើនជួបបញ្ហាទៅលើអ្នកអភិវឌ្ឍគម្រោងដែលមិនមានបទពិសោធន៍ មិនធ្លាប់ធ្វើផ្ទះលក់ មិនធ្លាប់រកស៊ីក្នុងវិស័យលំនៅដ្ឋាន ហើយម្យ៉ាងគាត់មិនមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់ និងមិនមានធនធានគ្រប់គ្រាន់ទៀតនោះ ច្រើនតែធ្វើឲ្យគម្រោងរបស់គាត់មានបញ្ហាជានិច្ចកាល ។ ដូច្នេះអ្នកទិញគួរចេះប្រយ័ត្នប្រយ៉ែងឲ្យបានល្អ មុននឹងទិញផ្ទះពីម្ចាស់គម្រោងណាមួយដែលមិនមានប្រវត្តិច្បាស់លាស់។៩) កម្មសិទិ្ធនៃគម្រោង និងអ្នកអភិវឌ្ឍជាការល្អ អ្នកគួរតែទិញផ្ទះពីគម្រោងណាមួយ ដែលមានឈ្មោះម្ចាស់គម្រោងនៅលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ប្រសើរជាជាងទិញផ្ទះពីគម្រោងណាមួយដែលម្ចាស់គម្រោងឈ្មោះផ្សេង ឯម្ចាស់ដីឈ្មោះផ្សេងៗ ទោះបីជាពួកគាត់ធ្វើក្នុងនាមចូលហ៊ុនគ្នាក៏ដោយចុះ ព្រោះការរកស៊ីចូលហ៊ុន ឬសហការគ្នា ម្នាក់មានដី ម្នាក់មានលុយអភិវឌ្ឍ ឬម្នាក់មានជំនាញអភិវឌ្ឍគម្រោងនេះច្រើនជួបបញ្ហា។ បញ្ហាដែលជួបប្រទះកន្លងមកនេះ គឺបញ្ហាទូទាត់លុយមិនសមស្របតាមការព្រមព្រៀងគ្នា ឬទូទាត់លុយមិនទាន់ ឬអត់មានលុយទូទាត់ជូនម្ចាស់ដីតែម្តង។ ដូច្នេះ បើលោក-អ្នកទិញផ្ទះចំ គម្រោងបែបនេះ ប្រហែលជាអាចនឹងជួបបញ្ហាច្រើនជាងមិនជួបបញ្ហា ដូចរឿងរ៉ាវដែលកើតឡើងកន្លងមក ហើយរឿងដែលកើតឡើងញឹកញាប់ធ្វើឲ្យគម្រោងមានបញ្ហា គឺរឿងលុយកាក់បង្វិលមិនទាន់ អ្នកអភិវឌ្ឍគម្រោង និងម្ចាស់ដីមានទំនាស់នឹងគ្នា ធ្វើឲ្យគម្រោងមានបញ្ហា អ្នកទទួលរងគ្រោះគឺអតិថិជនដែលបានបញ្ជាទិញ។១០) ជ្រើសរើសគម្រោង ១ ក្នុងចំណោម ៥៖ ដើម្បីទិញផ្ទះឲ្យបានត្រឹមត្រូវ លោក-អ្នកត្រូវពិនិត្យមើលគម្រោង យ៉ាងតិច ៥ មកជ្រើសរើស ហើយពិចារណាគម្រោងត្រឹម ៣ ហើយចុងក្រោយជ្រើសរើសយកតែមួយ។បើលោក-អ្នកអាចធ្វើតាមការនែនាំនេះបាន លោក-អ្នកមិនងាយទិញផ្ទះខុសទេ។ ការដែលធ្វើដូច្នេះ គឺជួយលោក-អ្នកឲ្យធ្វើការសម្រេចចិត្តទិញផ្ទះបានត្រឹមត្រូវ តាមរយៈវិធីប្រៀបធៀប ទីតាំងគម្រោង តម្លៃ និងលក្ខខណ្ឌបង់ប្រាក់ អត្រាការប្រាក់ គុណភាពសំណង់ ម៉ូដផ្ទះ សោភ័ណភាពនៃគម្រោង ច្បាប់ទំលាប់នៃគម្រោងជាដើម នៅពេលពិនិត្យឃើញច្បាស់ថា គម្រោងមួយណាសមរម្យជាងគេ គឺលោក-អ្នកត្រូវជ្រើសរើសយកគម្រោងមួយនោះ ហើយ ដើម្បីទិញផ្ទះតាមក្តីសុបិន្តរបស់លោក-អ្នក បានត្រឹមត្រូវ។ដូច្នេះ ដើម្បីទិញផ្ទះបានត្រឹមត្រូវ លោក-អ្នកអាចធ្វើតាមការណែនាំខាងលើ នោះប្រាកដណាស់ លោក-អ្នកមិនងាយនឹងបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ ឬជួបហានិភ័យណាមួយពីការទិញផ្ទះឡើយ៕ប្រសិនបើអ្នកចង់ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬអចលនទ្រព្យសម្រាប់ជួលនៅទីក្រុងភ្នំពេញ សូមចូលទៅកាន់គេហទំព័រ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

ការជ្រើសរើសភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ និងក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យគឺជាការសម្រេចចិត្តដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់អ្នកទិញ ឬអ្នកលក់លំនៅដ្ឋាន។ ការជ្រើសរើសភ្នាក់ងារគឺមានឥទ្ធិពល ដែលនឹងប៉ះពាល់ដល់កត្តាតម្លៃដែលអ្នកត្រូវបង់ ឬត្រូវលក់សម្រាប់ផ្ទះរបស់អ្នក ហើយវាក៏កំណត់ពីភាពងាយស្រួល និងភាពឆាប់រហ័សនៃដំណើរការទិញ ឬលក់លើអចលនទ្រព្យរបស់អ្នកផងដែរ។ ក្រោមហេតុផលនេះវាជាការសំខាន់ណាស់ ដែលត្រូវមានទំនុកចិត្តច្បាស់លាស់ជាមួយភ្នាក់ងាររបស់អ្នក។បច្ចុប្បន្នមានភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យបានចុះបញ្ជីស្របច្បាប់ជាង ១០០ ក្រុមហ៊ុននៅ ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែក៏មានភ្នាក់ងារមិនបានចុះបញ្ជីជាច្រើនទៀត រួមជាមួយនឹងបុគ្គល រាប់ពាន់នាក់ដែលជាហៅខ្លួនឯងថាជា “ភា្នក់ងារអចលនទ្រព្យ” ។ ដូច្នេះវាអាចនឹងពិបាកដឹងថាត្រូវចាប់ផ្តើមស្វែងរកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដែលមាន ជំនាញវិជ្ជាជីវៈណាមួយ​បានយ៉ាងដូចម្តេច? ខាងក្រោមនេះជាគន្លឹះសំខាន់ៗទាំងស្រុង ដើម្បីជួយអ្នកក្នុងការជ្រើសរើសភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ​ ត្រឹមត្រូវមួយនៅកម្ពុជាទៅតាមតម្រូវការរបស់អ្នក។ អត្ថបទនេះរក្សាសិទ្ធិដោយ realestate.com.kh!លក្ខណៈពិសេសទូទៅ ដែលភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដ៏ល្អម្នាក់គួរតែមានគឺជារឿងសំខាន់ណាស់ ដែលក្នុងនោះមានដូចជា៖​• សមត្ថភាពដើម្បីបំពេញកិច្ចការតាមការរំពឹងទុកនៅក្នុងដំណាក់កាលនីមួយៗនៃការលក់ ឬជួល។• យល់ពីច្បាប់ដីធ្លីកម្ពុជាច្បាប់ជួល និងការអនុវត្តទូទៅនៅក្នុងដែនកំណត់។• មានអតិថិជនចាស់ណែនាំ និងសរសើរ។• មានចំណេះដឹងច្បាស់លាស់ទៅលើអចលនទ្រព្យស្រដៀងគ្នាសម្រាប់លក់ ឬជួលនៅក្នុងទីផ្សារ ដែលពាក់ព័ន្ធ (មានសារៈសំខាន់ណាស់ពេលលក់ ឬជួលអចលនទ្រព្យនៅទីក្រុងភ្នំពេញ សៀមរាប និងក្រុងព្រះសីហនុ កំពត ប៉ោយប៉ែត)។• មានភាពស្មោះត្រង់ទៅលើការសម្រេចគោលដៅរបស់អ្នកក្នុងការលក់ ឬ ជួលអចលនទ្រព្យ ណាមួយ។ តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីស្វែងរកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យល្អមួយនៅកម្ពុជា?វិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ជាថាពិតជាបានរីកចម្រើនឡើងយ៉ាង ខ្លាំង ហើយអ្វីដែលលេចធ្លោមួយទៀត គឹការបង្កើតឡើងកាន់តែច្រើនឡើងនូវក្រុមហ៊ុន ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ខណៈអ្នកមួយចំនួនហៅខ្លួនឯងថាជាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ។ ហេតុនេះហើយបានជាការស្វែងរកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ជាការលំបាកមួយ ជាពិសេសនៅតាមខេត្តក្រុងក្រៅពីរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ។សូចនាករសំខាន់ៗរបស់ភ្នាក់ងារ ឬក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារអចនលទ្រព្យដែលមានវិជ្ជាជីវៈ៖មានទុនវិនិយោគអាចទុកចិត្តបាន៖ ដើមទុន និងសម្ភារៈប្រើប្រាស់ក្នុងប្រតិបត្តិការក្រុមហ៊ុន ជាសញ្ញាដ៏ល្អមួយ ដែលបង្ហាញថាភ្នាក់ងារនេះមានភាពជាក់លាក់លើអាជីវកម្ម និងការការពារផលប្រយោជន៍របស់អតិថិជនរបស់ខ្លួន។ធ្វើការពីការិយាល័យ៖ ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដែលមានអគារការិយាល័យរួមជាមួយបុគ្គលិកជាច្រើន នាក់ ជាទូទៅគឺមានអាជីវកម្មស្របច្បាប់និង​ ជាអាជីវកម្មដែលមានដំណើរការល្អ។មានគេហទំព័រ/ធ្វើទីផ្សារ៖ ភ្នាក់ងារដែលមានគេហទំព័រធ្វើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតាមកាសែត និងជាទូទៅមានការធ្វើទីផ្សារត្រឹមត្រូវគឺជាអាជីវកម្មដែលមានភាពច្បាសលាស់ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ចំពោះមុខរបររបស់ពួកគេ។ចុះបញ្ជីនៅលើ Realestate.com.kh៖ ក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារជាច្រើនបានចុះបញ្ជីផ្សព្វផ្សាយនៅលើ Realestate.com.kh។ សម្ភាសន៍ភ្នាក់ងារ / ក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យរបស់អ្នក៖ដំណើរការសម្ភាសត្រូវធ្វើឡើងដើម្បីស៊ើបអង្កេតមើលពីលទ្ធភាព និងភាពដែលអាចទុកចិត្តបាន ដើម្បីធានាថាភ្នាក់ងារនេះ គឺស័ក្តិសមសម្រាប់អ្នកឬទេ។ខាងក្រោមនេះគឺជាបញ្ជីសំនួរដើម្បីសួរទៅភ្នាក់ងារក្នុងអំឡុងពេលជួបគ្នាលើកដំបូង /ការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ៖តើក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកប្រលូកនៅក្នុងវិស័យនេះមានរយៈពេលប៉ុ​ន្មានឆ្នាំ/ តើអ្នកបានចូលរួមក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ?តើភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យបានលក់ / ជួលចំនួនប៉ុន្មានកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ?តើភ្នាក់ងារមានអចលនទ្រព្យចំនួនប៉ុន្មានដែលបានដាក់បញ្ជីលក់/ជួលជាមួយពួកគេ?តើបច្ចុប្បន្នភ្នាក់ងារកំពុងទាក់ទងជាមួយមានអ្នកទិញ/អ្នកជួលប៉ុន្មាននាក់?តើភ្នាក់ងារប៉ាន់ប្រមាណតម្លៃបឋមបែបណាសម្រាប់អចលនទ្រព្យរបស់អ្នកនៅក្នុងទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន ហើយថាតើពួកគេប្រើរូបមន្តអ្វីក្នុងការវាយតម្លៃដើម្បីកំណត់បានដល់តួលេខនេះ?តើអ្វីជាយុទ្ធសាស្រ្តទីផ្សាររបស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ (ឧទាហរណ៍តាមអនឡាញ កាសែត និងអ៊ីម៉ែល)?ចម្លើយដែលអ្នកទទួលបានពីសំណួរទាំងនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកធ្វើការវិនិច្ឆ័យត្រឹមត្រូវអំពីកម្រិតនៃបទពិសោធន៍របស់ភ្នាក់ងារជំនាញវិជ្ជាជីវៈ និងថាតើពួកគេអាចផ្តល់នូវសេវាកម្ម ដែលអ្នកត្រូវការបានត្រឹមក​ម្រិតណា? ទោះជាយ៉ាងណាសំណួរដ៏សំខាន់បំផុតមួយគឺការសួរទៅលើតម្លៃលក់/ជួលនៃអចលនទ្រព្យរបស់ អ្នក។ អ្នកគួរតែស្រាវជ្រាវដោយផ្ទាល់ និងធ្វើការប៉ាន់ស្មានពីតម្លៃដែលអ្នកអាចទទួលបាន ដោយឈរលើមូលដ្ឋានអចលនទ្រព្យស្រដៀងគ្នានៅក្នុងតំបន់របស់អ្នក។ ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ដែលមានបទពិសោធនឹងផ្តល់ការវាយតម្លៃនូវតម្លៃប្រហែលគ្នានឹងការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អ្នក។ លើសពីនេះទៀតភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈខ្ពស់ជាទូទៅនឹងឆ្លើយតប តាមសំណើរបស់អ្នក និងផ្តល់នូវសំណើទីផ្សារមួយជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ បន្ទាប់ពីការសម្ភាសន៍។ ធ្វើការស្រាវជ្រាវអ្នកត្រូវតែសិក្សាស្វែងយល់អំពីអ្វីដែលអ្នកត្រូទទួលបាន និងអ្វីដែលត្រូវចំណាយ តួយ៉ាងដូចជា តម្លៃកម្រៃជើងសារ។ ឧទាហរណ៍បើអ្នកលក់អចលនទ្រព្យ អ្នកត្រូវធ្វើការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ ដោយធ្វើការប្រៀបធៀបអចលនទ្រព្យរបស់អ្នកទៅនឹងអចលនទ្រព្យរបស់អ្នកជិតខាង ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់តែមួយ។ ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យល្អគួរផ្តល់ការវិភាគដែលសមស្រប ហើយវាប្រហែលមិនខុសគ្នាពីអ្វី ដែលអ្នករកឃើញទេ ប៉ុន្តែក្នុងករណីប្រសិនបើមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងពេករវាងការស្រាវជ្រាវ និងតម្លៃដែលស្នើឡើងរបស់ពួកគេនោះ ពួកគេនឹងអាចផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវហេតុផល ត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពន្យល់ទៅកាន់អ្នក។អ្នកនឹងបង់ថ្លៃសេវាកម្មចំនួន ៣% ទៅឲ្យភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យរបស់អ្នក។ ការសម្រេចចិត្តនេះការសម្រេចចុងក្រោយ បន្ទាប់ពីអ្នកបានពិនិត្យឡើងរួចរាល់ និងបានសម្រេចចិត្តជ្រើសយកភ្នាក់ងារណាមួយ ដែលអ្នកជឿថាអាចធ្វើការជួល ឬលក់ផ្ទះរបស់អ្នកបានហើយអ្នកត្រូវធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាផ្លូវការមួយ។ កិច្ចព្រមព្រៀងជាលាយលក្ខណ៍អក្សរនឹងបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីលក្ខខណ្ឌនៃការជ្រើសយកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ។ ក្នុងនោះគួរតែមានតម្លៃប៉ាន់ស្មាននៃការលក់ ឬជួលកម្រៃជើងសាសរុបដែលអ្នកត្រូវបង់ (ជាប្រាក់រៀល ឬដុល្លារ) ថ្លៃត្រូវបង់ផ្សេងៗ និងតម្លៃចំណាយផ្នែកទីផ្សារ។ការវាយតម្លៃសមត្ថភាពនៃការធ្វើការងាររបស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ៖នៅពេលដែលអ្នកបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាផ្លូវការរួចហើយ វាជាការសំខាន់ណាស់ដើម្បីតាម ដានភ្នាក់ងារដែលអ្នកបានជ្រើសរើស ដើម្បីធានាថាពួកគេកំពុងផ្តល់សេវាកម្មស្របតាមកិច្ច សន្យ ឬយ៉ាងណា! ធ្វើការទាក់ទងទៅកាន់ពួកគេឲ្យបានញឹកញាប់ ដើម្បីតាមដានដំណើរការការងាររបស់ពួកគេ។ តើអ្នកដឹងបានយ៉ាងដូចម្តេចថាភ្នាក់ងាររបស់អ្នកកំពុងធ្វើការបានយ៉ាងល្អ?ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដែលធ្វើការល្អគួរតែមានចំណុចដូចខាងក្រោម៖ផ្តល់ព័ត៌មានអំពីបច្ចុប្បន្នភាពទៀងទាត់ទាក់ទងនឹងចំនួនអ្នកទិញ ឬជួលដែលពួកគេទាក់ទងបានមានដំណើរការត្រួតពិនិត្យដើម្បីកំណត់លក្ខខ័ណ្ឌរបស់អ្នកជួលឬអ្នកទិញ (ឧទាហរណ៍ការត្រួតពិនិត្យយោងតាមការបញ្ជាក់ការងាររបស់ពួកគេ-ល-)។ផ្តល់ជូននូវការណែនាំទីផ្សារដែលកំពុងដំណើរការទាក់ទងនឹងចំនួនការសាកសួរអចលនទ្រព្យរបស់អ្នក (តួយ៉ាងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននៃការផ្តល់ជូនពិសេសនៃគ្រឿងសង្ហារិម និងលក្ខខណ្ឌនៃការទិញលក់ជួលជាដើម ) ។មានសមត្ថភាពក្នុងការដោះស្រាយ និងការចរចារនៃការជួលប្រចាំខែ ឬតម្លៃលក់អចលនទ្រព្យរបស់អ្នក។ នេះប្រហែលជាការងារសំខាន់បំផុតរបស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យដ៏ល្អមួយគឺជាអ្នកចរចាដ៏ជំនាញ។បង្ហាញបទពិសោធន៍ក្នុងការដោះស្រាយដំណើរការផ្នែកច្បាប់និងហិរញ្ញវត្ថុក៏ដូចជាការ គ្រប់គ្រងអចលនទ្រព្យជួល / ឬការលក់។ហេតុផល ៥ យ៉ាងដែលគួរអ្នកប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យនៅពេលទិញអចលនទ្រព្យជាទូទៅគេដឹងថាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យមានជំនាញក្នុងការជួយគាំទ្រទាំងផ្នែកបច្ចេកទេស និងការប្រឹក្សាយោបល់។ ប៉ុន្តែពួកគេប្រហែលជាមិនដឹងទេថា ភ្នាក់ងារអាចជួយគេបានច្រើនបំផុត និងចំណេញច្រើនលើសពីហិរញ្ញវត្ថុ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាហេតុផលមួយចំនួន ដែលអ្នកគួរតែដឹង៖ ១.​ ទទួលបានផ្ទះតាមក្តីស្រមៃជាធម្មតា នៅពេលមានបំណងចង់ទិញផ្ទះ អ្នកតែងតែស្រមៃឃើញពីលក្ខណៈ និងស្ថានភាពផ្ទះដែលអ្នកចង់បាន។ ប៉ុន្តែមិនមានមនុស្សច្រើនប៉ុន្មានទេ ដែលទទួលបានផ្ទះ ដូចការស្រមៃរបស់ខ្លួន។ អ្នកខ្លះចង់បានផ្ទះ ដែលមានទីតាំងជិត សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ឬកន្លែងកម្សាន្តនានា ជាមួយនឹងបរិយាកាសសមប្រកប ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេទទួលបាន គឺគ្រាន់តែជាផ្ទះសាមញ្ញធម្មតា។ អ្វីទាំងអស់នេះ អាចកើតឡើងដោយសារតែការមិនមាន ការជួយជ្រោមជ្រែងពីភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ក្នុងការជួយរកផ្ទះតាមការចង់បានរបស់ របស់ពួកគេ។ ម្ចាស់ផ្ទះមួយចំនួនដាក់លក់ផ្ទះ​តាមរយៈភ្នាក់ងារ (ដោយមិនមានការដាក់ផ្លាកផ្សព្វផ្សាយនោះទេ)។  ដូចនេះប្រសិនបើអ្នកមិនមែនជាភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ អ្នកប្រហែលជាមិនអាចដឹងបានថា ផ្ទះនោះត្រូវបានដាក់លក់នោះទេ។ ដូច្នេះការជួលភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអាចជួយអ្នកឲ្យរកបានផ្ទះតាមក្តីស្រមៃ ក្នុងតម្លៃសមរម្យណាមួយ។ ២. តិចនិចនៃការចរចាតម្រូវការទិញលក់ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន មានការកើនឡើង ប៉ុន្តែការប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យហាក់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដោយសារគេសម្រេចចិត្តចរចាជាមួយអ្នកលក់ដោយខ្លួនឯង។ ប៉ុន្តែជាធម្មតា ការចរចាតែងភ្ជាប់មួយអារម្មណ៍ ដែលឧបសគ្គយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការសម្រេចចិត្ត ឬធ្វើឲ្យអ្នកមិនអាចទទួលបានផ្ទះ ក្នុងតម្លៃដែលអ្នកចង់បាន។  ចំណែកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ដែលប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ មានសមត្ថភាពបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកលក់ឲ្យម្ចាស់ផ្ទះព្រមបញ្ចុះតម្លៃទៅតាមការចង់បានរបស់អ្នក ។ ដូច្នេះ អ្នកមិនចាំបាច់ចូលនិយាយចរចាដោយផ្ទាល់នោះទេ។៣. ច្បាស់លាស់លើលិខិតស្នាមផ្សេងៗជាទូទៅ លិខិតស្នាមផ្លូវច្បាប់តែងត្រូវបានភ្ជាប់មកជាមួយនៅពេលដែលអ្នកមានសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចអ្វីមួយ។ លើសពីនេះទៅទៀត លិខិតស្នាមក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យប្រហែលជាមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញច្រើន ប្រសិនបើអ្នកមិនមែនជាអ្នកប្រឡូកក្នុងវិស័យនោះ។ អ្នកអាចជួបបញ្ហាច្រើន ដូចជាការឆបោកផ្សេងៗ ដែលកំពុងតែកើតមានច្រើននៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យសព្វថ្ងៃនេះ។ ប៉ុន្តែភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន ដោយសារតែពួកគេបានទទួលការហ្វឹកហ្វឺនទាក់ទងនឹងផ្នែកនេះ។ គុណសម្បត្តិមួយគឺអាចជួយឲ្យអ្នកជៀសវាងបានពីបញ្ហាផ្សេងៗ និងការឆបោកផងដែរ។៤. ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យបានចំណេះដឹងច្រើនជាងអ្នកដោយសារតែភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ប្រឡូកក្នុងវិស័យនេះ និងបានចំណាយពេលវេលាច្រើនជាមួយនឹងអចលនវត្ថុ ពួកគេដឹងច្រើនពីស្ថានភាពផ្សេងៗរបស់ផ្ទះ ដី អចលនទ្រព្យណាមួយ ពាក់ព័ន្ធនឹងទីតាំង ប្រព័ន្ធលូ ច្បាប់ទំលាប់ផ្សេងៗ។ប្រសិនបើអ្នកទិញដោយខ្លួនឯង អ្នកអាចនឹងមិនដឹងពីព័ត៌មានទាំងអស់នេះ ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកនៅពេលដែលអ្នកចូលទៅរស់នៅ។ ការជួលភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអាចធ្វើឲ្យអ្នកដឹងពីស្ថានភាពទាំងនេះ និងធ្វើឲ្យអ្នកសម្រេចចិត្តបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។​៥. ជួយបិទការលក់ដោយជោគជ័យការចុះកិច្ចសន្យាជាផ្លូវការអាចមានដំណើរការយូរ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកមានភាពធុនទ្រាន់។ ប៉ុន្តែបើអ្នកមានជំនួយពីភ្នាក់ងារតាមដំណាក់កាលនីមួយៗ អ្នកនឹងមិនស្មុកស្មាញច្រើននោះទេ។ លើសពីនេះក្រោយពីអ្នកបានសម្រេចចិត្ត​ទិញផ្ទះនោះហើយ អ្នកក៏នៅតែមានរឿងជាច្រើនទៀតត្រូវគិតគូរ ដូចជា៖ ការបង់ពន្ធ ការផ្ទេរទ្រព្យសម្បត្តិជាដើម។ ប្រសិនបើអ្នកមិនមានភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យនោះទេ អ្នកប្រហែលជាពិបាកក្នុងតំណាក់កាលនេះបន្តិច។ ដូច្នេះការមានភ្នាក់ងារចាំជួយយើងរាល់កិច្ចការស្មុគស្មាញទាំងនេះ វាក៏ជួយយើងឲ្យធូស្រាលមួយកម្រិតទៀតដែរ៕ ស្វែងរកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ឬត្រូវការអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅភ្នពេញ សូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

ខណៈវិស័យអចលនវត្ថុ កំពុងតែមានភាពរីកចម្រើននៅកម្ពុជាក៏មានក្រុមហ៊ុន  ភ្នាក់ងារ អ្នកគក់ជេ និងអ្នករកស៊ីដីធ្លីយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ផងដែរ ដែលកំពុងរកស៊ីក្នុងវិស័យមួយ នេះ។ បច្ចុប្បន្ន មានក្រុមហ៊ុនដែលផ្តល់សេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុជិត ២០០ ក្រុមហ៊ុនប៉ុណ្ណោះ ដែលបានចុះបញ្ជី និងស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសកម្ពុជា ។ក្រៅពីនេះមានក្រុមហ៊ុន ភ្នាក់ងារ និងអ្នកគក់ជេដីធ្លីរាប់មិនអស់នៅទូទាំងប្រទេស។ អ្វីដែលជាការកង្វល់សព្វថ្ងៃនេះ គឺមានអ្នកគក់ជេគ្រប់ប្រភេទ និងគ្រប់រូបភាព មានទាំងកសិករនៅតាមភូមិ មានទាំងអ្នករត់ម៉ូតូឌុប អ្នករត់ទុកទុក និង កង់បី (Pass App) មានទាំងគ្រូបង្រៀន មានទាំងមេភូមិ មេឃុំ ស្មៀន មន្រ្តីរាជការ មានទាំងប៉ូលីស ទាហ៊ាន មេធាវី ។ល។ នាំគ្នារកស៊ីធ្វើជាអ្នកគក់ជេដីធ្លីស្ទើរតែគ្មានចន្លោះភូមិស្រុកទៅហើយ។កត្តានេះបានធ្វើអោយមានកង្វល់ដល់បណ្តាអ្នករកស៊ីស្របច្បាប់ អ្នកមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ ភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់ និងក្រុមហ៊ុនដែលបានចុះបញ្ជី និងមានអាជ្ញាប័ណ្ណ ត្រឹមត្រូវ ដោយសារតែកំណើនរបស់អ្នកគក់ជេគ្មានច្បាប់ទំលាប់ទាំងអស់នោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា បច្ចុប្បន្នក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាមួយសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជាបាននឹងកំពុងធ្វើការយ៉ាងសស្រាក់ស្រាំដុតដៃដុតជើងក្នុងការរៀបចំច្បាប់ និងវិធានផ្សេងៗ ក្នុងន័យទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយក្រុមអ្នករកស៊ីបែបគក់ជេដីធ្លី ដោយច្បាប់ទំលាប់ទាំងនោះ ជៀសវាងភាពច្របូកច្របល់ ដែលធ្វើប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ពីរ គឺប្រយោជន៍ប្រយោជន៍អ្នករកស៊ីស្របច្បាប់ និងការបាត់បង់ចំណូលពន្ធចូលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនសែនដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ដូច្នេះ តើអ្នករកស៊ីដីធ្លីបែបណា ទើបអាចកំណត់បានថាគ្មានច្បាប់ទំលាប់?ភាសាសាមញ្ញ គេហៅបុគ្គលនោះថា “អ្នកគក់ជេ” ដែលគេនិយមហៅជាទូទៅចំពោះ អ្នករកស៊ីដីធ្លីគ្រប់ប្រភេទខាងលើ ដែលមិនទាន់ទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់នៃប្រទេសកម្ពុជា (មិនមានកាន់វិញ្ញាបនបត្រវិជ្ជាជីវៈដែលផ្តល់ដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ) និងមិនដែលបានឆ្លងកាត់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុជាដើម។ល។យោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសកម្ពុជា (ប្រកាសលេខ ៦៣៦ សហវ.ប្រក ស្តីពីការគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មផ្តល់សេវាកម្មវាយតម្លៃ និងសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧) បុគ្គលអ្នករកស៊ីដីធ្លីគ្រប់ប្រភេទ ដើម្បីអោយក្លាយខ្លួនជាភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់ត្រូវកាន់វិញ្ញាបនប័ត្រវិជ្ជាជីវៈសេវាកម្មអចលនវត្ថុ (សូមមើលគំរូវិញ្ញាបនបត្រខាងក្រោម)។ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់បុគ្គលមិនអាចស្នើសុំកាន់វិញ្ញាបនប័ត្រនេះ បានដោយខ្លួនឯងទេ គឺត្រូវស្នើសុំតាមរយៈក្រុមហ៊ុនណាមួយ ដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ ដែលចេញដោយក្រសួង (អាជ្ញាប័ណ្ណភ្នាក់ងារអចលនវត្) មានន័យថា បើលោក-អ្នកចង់ក្លាយជាភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា មានច្រក ឬផ្លូវ ០២ យ៉ាង ដែលអាចជួយលោក-អ្នកបាន៖ទីមួយ៖ លោក-អ្នកត្រូវតែជាបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិ (បុគ្គលិកចុះកិច្ចសន្យា) របស់ក្រុមហ៊ុនអចលនវត្ថុណាមួយដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណ ហើយបំពេញលក្ខខណ្ឌតម្រូវរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ បន្ទាប់មកលោក-អ្នកអាចសុំអោយក្រុមហ៊ុន ដាក់ពាក្យទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីស្នើសុំអោយក្រសួងចេញវិញ្ញាបនប័ត្រវិជ្ជាជីវៈជូនលោក-អ្នក នៅពេលដែលក្រសួងចេញអោយហើយនោះ លោក-អ្នកនឹងក្លាយជាភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់ ១០០% នៅកម្ពុជា ។ទីពីរ៖ លោក-អ្នកមិនចាំបាច់ធ្វើជាបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុនណាមួយក៏បាន ប៉ុន្តែលោក-អ្នកត្រូវជ្រកក្រោមម្លប់នៃក្រុមហ៊ុនណាមួយនោះ តាមរយៈធ្វើជាភ្នាក់ងារឯករាជ្យ ចុះកិច្ចសន្យា Freelancer របស់ក្រុមហ៊ុននោះជាដើម ។ បញ្ជាក់៖ បច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមាន ដូចជា Century 21 និង Keller William (KW) ជាដើម ដែលអនុញ្ញាតអោយអ្នកមានក្តីស្រមៃចង់រកស៊ីស្របច្បាប់ក្នុងវិស័យដីធ្លី អាចចុះកិច្ចសន្យាធ្វើជាភ្នាក់ងារឯករាជ្យរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបាន ពេលដែលគ្រប់លក្ខខណ្ឌតម្រូវ លោក-អ្នកអាចសុំអោយក្រុមហ៊ុនណាមួយនោះ ស្នើសុំទៅក្រសួងដើម្បីអោយលោក-អ្នកអាចកាន់វិញ្ញាបនបត្រវិជ្ជាជីវៈបាន ។ទោះបីជាយ៉ាងណា ការអនុវត្តជាក់ស្តែងនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គេឃើញថានៅមានករណីលើកលែង និងអនុគ្រោះច្រើន ដោយក្រុមហ៊ុនដែលមានភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុច្រើន ប៉ុន្តែអ្នកកាន់វិញ្ញាបនប័ត្រវិជ្ជាជីវៈមានតែម្នាក់ ឬ ២-៣ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ចំណែកអ្នកផ្សេងទៀត អាចបំពេញការងារជាភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់ បានដោយមិនចាំបាច់កាន់វិញ្ញាបនប័ត្រ ដោយគ្រាន់តែខ្លួនជាបុគ្គលិករបស់ក្រុមហ៊ុន ឬចុះកិច្ចសន្យាធ្វើការក្រៅម៉ោងជាមួយក្រុមហ៊ុនណាមួយដែលមានអាជ្ញាប័ណ្ណជាការស្រេច។ ភាពខ្វះចន្លោះ និងការអនុគ្រោះត្រង់ចំនុចនេះ នឹងត្រូវមានការកែតម្រូវ ឬរឹតបណ្តឹងនៅពេលខាងមុខក្នុងរយៈពេលណាមួយមិនខាន ដោយក្រសួងនឹងតម្រូវដាច់ខាតថា គ្រប់ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់ដែលមានបុគ្គលិកបំពេញសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុត្រូវតែកាន់វិញ្ញាបនប័ត្រជាដាច់ខាត ទាំងបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិ និងបុគ្គលិកធ្វើការក្រៅម៉ោង។ខាងក្រោមនេះ គឺជាលក្ខណ្ឌ និងឯកសារតម្រូវ ដើម្បីស្នើសុំកាន់វិញ្ញាបនប័ត្រវិជ្ជាជីវៈអ្នកជំនាញភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ៖ ពាក្យស្នើសុំវិញ្ញាបនបត្រ របស់សាម៉ីខ្លួន (មានគំរូ)រូបថត 4x6 របស់អ្នកស្នើសុំ ចំនួន ០៣សន្លឹកប្រវត្តិរូបសង្ខេប និងថតចំលងវិញ្ញាបនបត្រ និងលិខិតបញ្ជាក់បទពិសោធន៍ការងារទាក់ទងនឹងជំនាញវិជ្ជាជីវៈអចលនវត្ថុថតចំលងបរិញ្ញាបត្រ ឬសញ្ញាបត្រប្រហាក់ប្រហែល ឬវិញ្ញាបនបត្រ ឬសញ្ញាបត្រផ្នែកភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុដែលចេញដោយគ្រឹះស្ថានបណ្តុះបណ្តាលណាមួយដែលទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុលិខិតថ្កោលទោសរបស់សាម៉ីខ្លួន ដែលចេញដោយក្រសួងយុត្តិធម៌ នៃប្រទេសកម្ពុជាថតចំលងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់សាម៉ីខ្លួនថតចំលងសៀវភៅស្នាក់នៅ ឬលិខិតបញ្ជាក់ទីលំនៅ ចេញដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតាមរយៈលក្ខខណ្ឌតម្រូវខាងលើ អ្នកចង់កាន់វិញ្ញាបនបត្រខាងលើ យ៉ាងហោចណាស់ ត្រូវធ្លាប់បានរៀនជំនាញភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុនៅគ្រឹះស្ថានបណ្តុះបណ្តាលណាមួយដែលទទួលស្គាល់ក្រសួង ឬមានបទពិសោធន៍ការងារនៅក្រុមហ៊ុនណាមួយ យ៉ាងតិច ០៦ ខែ ផ្នែកភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុនេះ ក្រៅពីនេះគ្រាន់តែជាលក្ខខណ្ឌរណប ដែលអាចរៀបចំ និងធ្វើវាបាននៅពេលគ្រប់លក្ខខណ្ឌទាំងពីរច​ម្បងៗនេះ។ជារួមមកវិញ រាល់ការរកស៊ីដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែមានវិញ្ញាបនប័ត្រវិជ្ជាជីវៈកាន់នៅក្នុងដៃ ហើយរាល់ការរកស៊ីជាអ្នកគក់ជេ ដែលគ្មានច្បាប់ទទួលស្គាល់ នឹងត្រូវបានបិទជាស្ថាពរ នៅពេលណាមួយខាងមុខ ហើយរាល់អ្នករកស៊ីទាំងនោះ បើនៅតែបន្តនឹងទទួលទោសបញ្ញត្តិ ស្របតាមខ្លឹមសារណែនាំ ក្នុងជំពូកទី៧ នៃប្រកាសលេខ ៦៣៦ របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុខាងលើ៕ ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ សូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

ប្រសិនបើអ្នកកំពុងស្វែងរកទិញផ្ទះ ឬអចលនទ្រព្យណាមួយ អ្នកអាចទៅរកភ្នាក់ងារ អចលនទ្រព្យឲ្យជួយអ្នក នោះអ្នកអាចទិញបានលឿន និងតាមតម្រូវការរបស់អ្នក។ វាមិនខុសគ្នាទេ ប្រសិនបើអ្នកចង់ដាក់លក់ ឬជួលផ្ទះ អ្នកក៏អាចទៅរកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យឲ្យជួយអ្នកបានដែរ។​ ទោះយ៉ាងណា ប្រសិនបើអ្នកមិនត្រូវការជំនួយពីក្រុមហ៊ុនទាំងនេះទេ អ្នកអាចធ្វើការងារនេះដោយខ្លួនឯងក៏បាន។​ ប៉ុន្តែតើអ្នកបានពិចារណាច្បាស់លាស់ពីគុណសម្បត្តិរវាងការធ្វើការដោយខ្លួនឯង និងការជួលក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារជាមុនសិនហើយឬនៅ? ខាងក្រោមជាចំណុចខ្លះៗថាតើអ្នកគួរជ្រើសរើស ជម្រើសណាមួយក្នុងចំណោមជម្រើសទាំងពីរ។ បើសិនខ្ញុំលក់ផ្ទះដោយខ្លួនឯង តើអាចចំណេញអ្វីខ្លះ? ប្រសិនបើអ្នកសម្រេចចិត្តលក់ផ្ទះរបស់អ្នក​ដោយខ្លួនឯង​ អ្នកនឹងចំណេញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយសារអ្នកនឹងមិនចំណាយលើថ្លៃកម្រៃជើងសារ ដែលមានន័យថា​អ្នកនឹងមិនបង់ថ្លៃ សេវាកម្ម ៣ ភាគរយទៅឲ្យភ្នាក់ងារលក់ឡើយ។ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវប្រាកដថា អ្នកមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើការងារនេះ។ ហើយម្យ៉ាងទៀត អ្នកប្រហែលជាមិនត្រូវការលក់បន្ទាន់នោះទេ។ ផ្ទុយមកវិញ​ ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់រវល់ជាមួយនឹងការងារនេះទេ អ្ន​កអាចប្រើប្រាស់សេវាកម្មពីភ្នាក់ងារទិញលក់អចលនទ្រព្យ។ ហេតុអ្វីគួរប្រើភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ? លក់លឿនភ្នាក់ងារមានភ្ញៀវក្នុងដៃស្រាប់ ហើយពួកគេងដឹងថា ភ្ញៀវបែបណាត្រូវការអចលនទ្រព្យប្រភេទណា។ វាមិនមែនជារឿងលំបាកខ្លាំងនោះទេក្នុងការលក់ផ្ទះរបស់អ្នកឲ្យបានឆាប់រហ័ស។ ភ្នាក់ងារមានបណ្តាញក្រុមហ៊ុមការងារ ដែលពួកគេទាំងអស់បានធ្វើការជាមួយគ្នា​ ដើម្បីជំរុញការលក់ផ្ទះរបស់អ្នកឲ្យបានលឿងបំផុត។ ភ្នាក់ងារជំនាញមានជំនាញលក់ប្រសិនបើម្ចាស់គ្មានជំនាញលក់​ អាចធ្វើឲ្យអ្នកទិញដឹងបានយ៉ាងច្បាស់ថា អ្នកលក់អាចមានចំណុចខ្សោយ។ អ្នកលក់អាចត្រង់ពេក ឬលាក់បាំងច្រើនពេក ដែលទាំងអាចធ្វើឲ្យរាំងស្ទះដល់ដំណើរការនៃការលក់។ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញអាចធ្វើការនេះបានយ៉ាងល្អពួកគេដឹងពីអ្វី ដែលអតិជនត្រូវការ និងដឹងអ្វីដែលអ្នកលក់ចង់បាន។  ដូច្នេះអ្នកជំនាញនឹងនិយាយតែ ព័ត៌មាន ដែលចាំបាច់ប៉ុណ្ណោះដើម្បីជំរុញការលក់ជោគជ័យ។ ជៀសវាងអារម្មណ៍ក្នុងការលក់អ្នកលក់អាចនឹងសម្រេចចិត្តបដិសេធនៅពេលដែលអ្នកទិញឲ្យតម្លៃទាបនៅពេលការចរចាដំបូង ប៉ុន្តែភ្នាក់ងារអាចមានវិធីសាស្រ្តក្នុងការចរចាតម្លើងតម្លៃបាន។ ការសម្រេចចិត្ត ដោយមិនមានភ្នាក់ងារអាចនឹងធ្វើឲ្យម្ចាស់អចលនទ្រព្យបដិសេធដោយសារតែតម្លៃផ្តល់ឲ្យមិនស្របនឹងអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន។ នៅក្នុងទីផ្សារជាក់ស្តែងអ្នកទិញច្រើនចង់បានតម្លៃខ្ពស់ រីឯអ្នកទិញច្រើនតែចង់បានតម្លៃទាប។ ដូច្នេះការសម្រេចចិត្តដោយអារម្មណ៍អាចធ្វើឲ្យការលក់មិនទទួលបានជោគជ័យនោះទេ។ចំណេញពេលវេលាមិនថាអ្នកជាអ្នកធ្វើការ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ឬប្រកបអាជីវកម្មណាមួយក៏ដោយ អ្នកប្រហែលជាមានពេលវេលាតិចតួចបន្ទាប់ពីការងារ។ ដូច្នេះអ្នកមិនអាចឈប់ធ្វើការងាររបស់អ្នក ដើម្បីតែការលក់ផ្ទះរបស់អ្នកនោះទេ។ មូលហេតុនេះហើយទើបភ្នាក់ងារជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត ដែលអាចជួយសម្រួលពេលវេលាទាំងនេះជំនួសអ្នក។ ភ្នាក់ងារជាអ្នកតំណាងរបស់អ្នកនៅពេលអ្នកទិញសុំមើលផ្ទះរបស់អ្នក ហើយនៅពេល ដែលអ្នករវល់ ភ្នាក់ងាររបស់អ្នកអាចតំណាងឲ្យអ្នកក្នុងការចរចាលក់ផ្ទះនោះឲ្យអ្នកបាន។ភ្នាក់ងារមានរបៀបលក់ និងបណ្តាញលក់ប្រសិនបើអ្នកមានបណ្តាញលក់ នោះប្រហែលជាមានអ្នកចាប់អារម្មណ៍ទិញផ្ទះរបស់អ្នកច្រើន។ ប៉ុន្តែអ្នកមិនមានទេ។ ចំណែកភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ដែលជាអ្នកប្រឡូកក្នុងវិស័យនេះ ពួកគេស្គាល់អ្នកមនុស្សច្រើនមានបណ្តាញ និងមានទិន្នន័យរបស់អ្នកចង់ទិញផ្ទះច្រើនជាងអ្នក។នេះហើយជាមូលហេតុ ដែលអ្នកអាចលក់ផ្ទះដ៏មានប្រសិទ្ធភាពតាមរយៈក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារ។​ជំនាញចរចាបើអ្នកមិនចេះចរចា អ្នកអាចបាត់បង់ឱកាសលក់។ អ្នកទិញខ្លះបន្ទាបតម្លៃផ្ទះរបស់អ្នក ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាពួកគេមិនចង់ទិញនោះទេ។ ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអាចតំណាងម្ចាស់អចលនទ្រព្យដើម្បីចរចាតម្លៃតាមដែលអ្នកចង់បាន ដោយសារតែភ្នាក់ងារនោះមានបទពិសោធន៍ចរចាតម្លៃផ្ទះក្នុងស្ថានភាពជាច្រើនមកហើយ។ ការចរចារបស់របស់ភ្នាក់ងារ តែងតែមានប្រសិទ្ធិភាព។ ជួយបំពេញចន្លោះប្រហោងរបស់ផ្ទះម្ចាស់ផ្ទះអាចនឹងមើលរំលងភាពចន្លោះប្រហោងផ្សេងៗនៅក្នុងផ្ទះ ដែលកត្តានេះអាចធ្វើឲ្យ ឱកាសក្នុងការលក់ចេញរបស់អ្នកចុះទាប ឬអាចលក់បានតម្លៃទាប។ ប៉ុន្តែការធ្វើការងារជាមួយភ្នាក់ងារ អាចជួយអ្នកឲ្យមើលឃើញចន្លោះបញ្ហាទាំងនោះបានណ ហើយអ្នក អាចកែលម្អមុននឹងដាក់ផ្ទះលក់។ បន្ថែមលើសពីនេះអ្នកអាចអ្នកតុបតែង ឬឲ្យក្រុមហ៊ុនលាងសម្អាតមុននឹងដាក់លក់ផងដែរ។ ទាំងនេះសុទ្ធជាគន្លឹះខ្លីៗ ដែលជួយឲ្យអ្នកអាចលក់ផ្ទះបានក្នុងតម្លៃខ្ពស់ និងបង្កើនឱកាសក្នុងការលក់ចេញដ៏មានប្រសិទ្ធិភាព។ បញ្ហាផ្លូវច្បាប់នេះជាចំណុចសំខាន់បំផុតនៅក្នុងប្រតិបត្តិការទិញលក់អចលនទ្រព្យ។ ក្នុងការងារអនុវត្តជាក់ស្តែង បញ្ហាផ្លូវច្បាប់ទាក់ទងនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យមានភាពចំរូងចំរាស់ជាខ្លាំង ប្រសិនបើមិនមានការគិតគូធ្វើតាមអ្វីដែលច្បាប់តាំងពីដំបូង។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបញ្ហាដី និងផ្ទះមានច្រើន ដោយសារតែអ្នកលក់ និងអ្នកទិញមិនសូវមានការយល់ដឹងផ្នែកច្បាប់។ សម្រាប់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ គេមានការហ្វឹកហាត់ទាក់ទងនឹងនីតិវិធីច្បាប់ និងបញ្ញត្តិនានា ដើម្បីការពារបញ្ហានៅពេលខាងមុខ៕ ប្រសិនបើលោកអ្នកត្រូវការភ្នាក់អចលនទ្រព្យជំនាញ ឬស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅកម្ពុជា សូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

លោក-អ្នកមួយចំនួនដែលចង់រកស៊ី ឬប្រកបអាជីវកម្មអចលនវត្ថុ ឬដីធ្លីនៅកម្ពុជា ពិតជាចង់ដឹងណាស់ថា តើដើម្បីបើក ឬដំណើរការក្រុមហ៊ុនអចលនវត្ថុនៅកម្ពុជា អោយបានស្របច្បាប់ត្រូវធ្វើដូចម្តេច? និងថាតើត្រូវរៀបចំដំណើរការ និងត្រូវរៀបចំឯកសារ និងមានលក្ខណ្ឌអ្វីខ្លះ?នៅទីនេះ REALESTATE.COM.KH សូមណែនាំពីការរបៀបចុះបញ្ជីបើកក្រុមហ៊ុន និងការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ ដើម្បីអោយលោក-អ្នកដែលមានបំណងចង់រកស៊ីក្នុងវិស័យនេះ (សេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ ឬអចលនទ្រព្យ) នោះ អាចទទួលបានចំណេះដឹងមូលដ្ឋានក្នុងការរៀបចំ និងដំណើរការបើកក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់មួយនៅប្រទេសកម្ពុជា។តើត្រូវគិតគូលើចំណុចសំខាន់ៗអ្វីខ្លះនៅពេលចង់បង្កើតក្រុមហ៊ុន? ការបើកក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុមួយនៅកម្ពុជា គឺត្រូវមានរឿងច្រើនដែលត្រូវគិត និងរៀបចំវាឡើង តាំងពីការ ចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន ការបង់ពន្ធ​ ការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ ការរៀបចំការិយាល័យ ការជ្រើសរើសបុគ្គលិក ការរៀបចំផែនការអាជីវកម្ម ផែនការទីផ្សារ ផែនការ និងយុទ្ធសាស្រ្តលក់ គោលការណ៍ផ្សេងៗ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងក្រុមហ៊ុន ឯកសាររដ្ឋបាល ផែនការការងារប្រចាំថ្ងៃជាដើម។ល។ ប៉ុន្តែនៅទីនេះ យើងខ្ញុំនឹងមិនលើកយកមកបង្ហាញទាំងស្រុងទេ គឺបង្ហាញ និងណែនាំជូនត្រឹមតែ ដំណើរការនៃការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន និងការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុមួយផ្នែកប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីអោយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនមានក្រុមហ៊ុនស្របច្បាប់មួយនៅក្នុងដៃ និងអាចប្រកបអាជីវកម្ម ឬប្រតិបត្តិការក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនស្របទៅតាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយបញ្ហាផ្សេងៗទៀត យើងអាចនឹងលើកយកមកបង្ហាញនៅអត្ថបទក្រោយៗទៀត។ដើម្បីទទួលបានក្រុមហ៊ុនសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុមួយស្របច្បាប់ គឺត្រូវឆ្លងកាត់ ៣ ដំណាក់កាលសំខាន់ៗ ដូចខាងក្រោម៖ស្នើសុំចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មការស្នើសុំចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឬហៅថា ការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន។ គ្រប់អាជីវកម្មទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានទ្រង់ទា្រយជាក្រុមហ៊ុន ត្រូវតែធ្វើការស្នើសុំចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយការចុះបញ្ជីនេះត្រូវធ្វើតាមការណែនាំសង្ខេបដូចខាងក្រោម៖ត្រូវជ្រើសរើសឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ដែលមានការអនុញ្ញាតយល់ព្រមពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មត្រូវរៀបចំអោយមាន លក្ខន្តិកៈក្រុមហ៊ុន ឯកសារបញ្ជាក់ពីទីតាំងក្រុមហ៊ុន អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណម្ចាស់ភាគហ៊ុន លិខិតបញ្ជាក់ពីការតម្កល់ដើមទុននៅធនាគារ (Certificate of Bank Deposit) យ៉ាងតិច ១,០០០ ដុល្លារអាមេរិក  ត្រាក្រុមហ៊ុន លិខិតតែងតាំង និងពាក្យស្នើសុំចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម។ល។ នៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម រយៈពេលចុះបញ្ជីត្រូវប្រើពេលប្រហែលជា ២ អាទិត្យ និងត្រូវចំណាយប្រហែល ៣៧០ ដុល្លារអាមេរិក ដោយមិនគិតសេវារត់ការផ្សេងៗ ។ការបង់ពន្ធប៉ាតង់នៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបន្ទាប់ពីចុះបញ្ជីនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មរួចរាល់ហើយនោះ អ្នកស្នើសុំត្រូវភ្ជាប់នូវឯកសារទទួលបានពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម មានដូចជា៖ វិញ្ញាបនបត្របញ្ចាក់ការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម លក្ខន្តិកៈក្រុមហ៊ុន។ល។ ត្រូវទៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដើម្បីបង់ពន្ធចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន និងបង់ពន្ធប៉ាតង់ប្រចាំឆ្នាំសំរាប់ការចុះបញ្ជីលើកដំបូង។ ពន្ធប៉ាតង់គឺជាពន្ធកំណត់លើផលរបរសរុបប្រចាំឆ្នាំដែលត្រូវបង់ក្នុងអំឡុងពេលចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ សម្រាប់អ្នកជាប់ពន្ធដែលទើបចាប់ផ្តើមប្រកបអាជីវកម្មរយៈពេល ០៦ ខែដើមឆ្នាំត្រូវបង់ពន្ធប៉ាតង់ពេញមួយឆ្នាំ។  ឬបង់ពន្ធប៉ាតង់ពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ប្រសិនបើចាប់ផ្តើម ប្រកបអាជីវកម្មក្នុងរយៈពេល ០៦ ខែចុងឆ្នាំ។ អ្នកជាប់ពន្ធដែលមានសាខា ឃ្លាំង រោងចក្រ រោងជាង សម្រាប់មុខរបរអាជីវកម្មតែមួយនៅ ក្នុងខេត្ត/ក្រុងតែមួយ មិនចាំបាច់បង់ពន្ធប៉ាតង់ផ្សេងគ្នាទេ ប៉ុន្តែបើមានមុខរបរអាជីវកម្មខុសៗគ្នា ឬស្ថិតនៅក្នុងខេត្ត/ក្រុង ផ្សេងគ្នា ត្រូវបង់ពន្ធប៉ាតង់ទៅតាមមុខរបរនីមួយៗ និងទៅតាមខេត្ត/ក្រុងដោយឡែកៗពីគ្នា។អ្នកជាប់ពន្ធត្រូវដាក់តាំងឬ ព្យួរប័ណ្ណប៉ាតង់នៅទីកន្លែងប្រកបអាជីវកម្មជាគោលដើមរបស់ខ្លួន។ នៅពន្ធដារលោកអ្នកត្រូវប្រើពេលប្រហែល ១ ទៅ ២សប្តាហ៍ ដើម្បីទទួលបានប័ណ្ណប៉ាតង់នេះ ហើយតម្លៃបង់ពន្ធប៉ាតង់ គឺ ១,២០០,០០០ រៀល ។ការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ ជាការពិតណាស់ ការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន និងការបង់ពន្ធប៉ាតង់ គ្រាន់តែជាដំណាក់កាលរៀបចំខ្លួនប៉ុណ្ណោះ លោក-អ្នកមិនទាន់មានសិទ្ធិប្រកបអាជីវកម្មប្រភេទសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុស្របច្បាប់នោះទេ គឺលោក-អ្នកតម្រូវអោយស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ (ក្រសួងសាម៉ី) ជាមុនសិន ទើបអាចរកស៊ី ឬប្រកបអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនេះបាន។សម្រាប់ការស្នើអាជ្ញាប័ណ្ណនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនេះ អ្នកស្នើសុំត្រូវរៀបចំនូវឯកសារមួយចំនួន ដូចខាងក្រោម៖ពាក្យស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណ (មានគំរូស្រាប់)  រូបថត ៤x៦ របស់អ្នកឈរឈ្មោះអាជ្ញាប័ណ្ណ និងវិញ្ញាបនបត្រវិជ្ជាជីវៈប្រវត្តិរូបសង្ខេបរបស់ភាគហ៊ុនិក ឬម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនដែលឈរឈ្មោះក្នុងអាជ្ញាប័ណ្ណលិខិតថ្កោលទោស ចេញដោយក្រសួងយុត្តិធម៌ប្រទេសកម្ពុជា​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ (ថតចម្លង) និង សៀវភៅស្នាក់នៅ (ថតចម្លង)ឯកសារចេញពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងពន្ធដារ មាន៖ លក្ខន្តិកៈក្រុមហ៊ុន វិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ការចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម លិខិតបញ្ជាក់ពីការអនុញ្ញាតចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពាណិជ្ជកម្ម និងប័ណ្ណប៉ាតង់ (ថតចម្លង)លិខិតបញ្ជាក់ទីតាំងអាជីវកម្ម ចេញដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និង រូបថតទីតាំងអាជីវកម្មផែនការអាជីវកម្មរយៈពេល ៣ ឆ្នាំការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនេះត្រូវប្រើពេលប្រហែល ១ ខែ (យោងតាមប្រកាសរបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ) គិតចាប់ពីថ្ងៃដាក់ឯកសារគ្រប់គ្រាន់ និងមិនមានកំហុស។ ថ្លៃសេវាសម្រាប់ការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ មានដូចខាងក្រោម៖ថ្លៃអាជ្ញាប័ណ្ណក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ  ៥០០,០០០ រៀល បូកនឹងកម្រៃរដ្ឋបាល ១០០,០០០រៀលថ្លៃវិញ្ញាបនបត្រវិជ្ជាជីវៈសេវាកម្មអចលនវត្ថុ  ២០០.០០០រៀល បូកនឹងកម្រៃរដ្ឋបាល ៤០.០០០ រៀល សរុបស្មើនឹង ៨៤០.០០០ រៀល។សូមបញ្ជាក់ថា លម្អិតខាងលើនេះសម្រាប់តែការស្នើសុំអាជ្ញាប័ណ្ណមួយមុខប៉ុណ្ណោះ គឺអាជ្ញាប័ណ្ណសេវាកម្មភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុ បើយកអាជ្ញាប័ណ្ណវាយតម្លៃអចលនវត្ថុមួយទៀត តម្លៃសេវាត្រូវអស់គុណនឹងពីរ ។ពេលទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណ និងវិញ្ញាបនបត្រវិជ្ជាជីវៈពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ហើយនោះលោកអ្នកអាចប្រកបអាជីវកម្មសេវាកម្មអចលនវត្ថុដោយស្របច្បាប់ ១០០% នៅប្រទេសកម្ពុជា បាន ហើយជំហានបន្ទាប់លោកអ្នកអាចស្នើសុំចូលជាសមាជិកសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា (ស.វ.អ.ក) ដែលគិតមកដល់បច្ចុប្បន្នមានក្រុមហ៊ុនជាសមាជិកលើសពី ១០០ ក្រុមហ៊ុន៕ស្វែងក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា ឬចង់ទិញអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ សូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh ថ្ងៃនេះ!

ស្របពេលដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកលូតលាស់ តម្រូវការនៃការទិញផ្ទះ ក៏មានការកើន ឡើងខ្ពស់ផងដែរ ហើយនេះជាមូលហេតុដែលជំរុញវិនិយោគិនឲ្យធ្វើការវិនិយោគ​គម្រោង សាងសង់ជាច្រើន មានទាំងបុរី និងខុនដូ។ ពិតណាស់គ្រួសារថ្មីថ្មោង ឬយុវជនដែលមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ពួកគេបានសម្រេច ចិត្តទិញផុ្ទះផ្ទាល់ខ្លួន ដោយអ្នកខ្លះទិញធ្វើជាលំនៅដ្ឋាន និងខ្លះទៀតទិញវិនិយោគ។ ខាងក្រោមនេះជាគំនិតខ្លះ សម្រាប់អ្នកទិញផ្ទះលើកដំបូង គួរយល់ដឹងប្រសិនបើអ្នកពិតជា ចង់ទិញដើម្បីទទួលបានផលចំណេញ។ សន្សំប្រាក់តម្កល់សិនគម្រោងជាច្រើនតម្រូវឲ្យអ្នកទិញបង់ប្រាក់ដំបូង (ប្រាក់តម្កល់) ចាប់ពី ១០% ទៅ ៣០% ហើយប្រាក់ដែលនៅសល់នឹងត្រូវបង់រំលោះបន្តប្រចាំខែ។ ក្នុងករណីអ្នកយកកម្ចីទិញផ្ទះ ពីធនាគារ ធនាគារអនុញ្ញាតកម្ចីត្រឹមតែ ៧០%​ - ៨០% ភាគរយនៃតម្លៃអចលនទ្រព្យប៉ុណ្ណោះ។ បើសិនបើអ្នកមានប្រាក់បង់ដំបូងកាន់តែច្រើន នោះអ្នកក៏ចំណេញកាន់តែច្រើន។ ឧទាហរណ៍ អ្នកទិញផ្ទះតម្លៃ ៥ ម៉ឺនដុល្លារ ហើយមានប្រាក់ស្រាប់ ៣០%​ ស្នើនឹង ១៥,០០០ ដុល្លារ  ដូចនេះអ្នកអាច​ស្នើសុំកម្ចី ៧០% ស្មើនឹង ៣៥,០០០ ដុល្លារ ដោយបង់ជាមួយធនាគារ​ក្នុងអត្រាការប្រាក់ ៧.៥% រយៈពេល ១០ ឆ្នាំ។​ ប្រាក់ដែលត្រូវបង់ប្រចាំខែខ្ទង់ ៦០០ ដុល្លារ។ បន្ទាប់ពីបង់ ១០ ឆ្នាំអ្នកនឹងចំណាយការប្រាក់ជាង ២ ម៉ឺនដុល្លារ។ ដោយឡែកប្រសិនបើអ្នកគ្មានប្រាក់តម្កល់​ ៣០% អ្នកអាចបង់ផ្ទាល់ជាមួយម្ចាស់គម្រោង ប៉ុន្តែសូមចងចាំថាថ្លៃចំណាយរបស់អ្នកនឹងកើនឡើងទ្វេដង។ ដោយសារអ្នកត្រូវបង់រំលស់ ១០០% រីឯម្ចាស់អត្រាការប្រាក់ជាមួយគម្រោងមានកម្រិតខ្ពស់ជាងអត្រាការប្រាក់ របស់ធនាគារ។  ត្រូវដឹងពីការចំណាយបន្ថែមការចំណាយមានពីរប្រភេទគឺការចំណាយបិទ និងចំណាយប្រចាំខែ។  ចំណាយបិទរាប់បញ្ចូលសេវា កម្ចីឥណទាន សេវាផ្ទេរប្លង់ ថ្លៃភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ សេវាផ្ទៀងផ្ទាត់ប្លង់ និងសេវាដំណើរការនីតិវិធីផ្សេងៗជាដើម។​ ភាគច្រើនអ្នកទិញមិនសូវចាប់អារម្មណ៍នឹង ការចំណាយទាំងនេះទេ ប៉ុន្តែវាអាចធ្វើឲ្យអ្នកមានការភ្ញាក់ផ្អើលផងដែរ។ ពេលខ្លះការចំណាយ មួយចំនួននឹងត្រូវរ៉ាប់រងដោយអ្នកលក់។ តែការពិតគឺ អ្នកលក់បានគិតបញ្ចូលថ្លៃសេវាទាំងនេះ ទៅក្នុងតម្លៃលក់រហូតរួចរាល់ទៅហើយ។រីឯការចំណាយជាប្រចាំអាចរាប់បញ្ចូលសេវាធានារ៉ាប់រងផ្ទះ ពន្ធលើអចលនទ្រព្យ អត្រាការប្រាក់ ការថែទាំជួសជុលផ្ទះ និងការទូទាត់វិក័យប័ត្រដូចជា៖ អ៊ីនធើណិត អគ្គិសនី និងថ្លៃទឹក។ ប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យអ្នកអាចប្រើប្រាស់ភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យ ដើម្បីធ្វើការជំនួសអ្នកបាន ហើយអ្នកនឹងត្រូវចំណាយ ថ្លៃកម្រៃជើងសារសម្រាប់ការងារនេះ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅភាគច្រើនកម្រៃជើងសារត្រូវគិតពីអ្នកលក់ ទោះយ៉ាងណាក្នុងករណីខ្លះ អ្នកទិញត្រូវចំណាយលើកម្រៃជើងសារដែរ។ ក្នុងការជ្រើសរើសភ្នាក់ងារ  អ្នកត្រូវរកអ្នកដែលមានវិជ្ជាជីវៈ មានក្រុមហ៊ុន និងអជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់ យល់ដឹងច្បាស់ពីទីផ្សារ ដឹងពីការចរចា និងមានបទពិសោធន៍ផ្នែកច្បាប់។កុំទិញផ្ទះមានតម្លៃហួសពីលទ្ធភាពរបស់អ្នកមនុស្សភាគច្រើនតែងគិតថានៅពេលធនាគារអនុញ្ញាតឲ្យប្រាក់កម្ចី មានន័យថាពួកគេមាន លទ្ធភាពក្នុងការសងប្រាក់ត្រលប់។ ប៉ុន្តែវាអាចជាការគិតខុសមួយ ដោយសារតែធនាគារយក ប្រាក់ចំណូលរបស់អ្នកទិញដកនឹងបំណុលដែលពួកគេមាន ហើយពិចារណាពីទឹកប្រាក់ ដែលនៅសល់ថាតើអ្នកទិញអាចបង់បានដែរឬទេ ក្នុងរយៈពេលមួយខែ។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកទិញគួរគិតពិចារណាឲ្យបានច្បាស់លាស់មុននឹងសម្រេចចិត្តទិញផ្ទះនោះ។ ចំណូលគ្រប់គ្រាន់អាចបង់បាន មិនមានន័យថាត្រូវតែទិញនោះទេ។ ជារួមអ្នកទិញខ្លួនឯង គួរស្វែងរកផ្ទះណា ដែលគេអាចបង់បាន និងបង់ដោយមិនមានការលំបាក។ ក្រៅពីផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកទិញត្រូវពិចារណា កត្តាមួយផ្សេងៗទៀតឲ្យបានល្អិតល្អន់ផងដែរ ក្នុង នោះអាចមានដូចជា៖ កុំបោះបង់ជម្រើសល្អ ដោយសារចំណុចខ្វះខាតបន្តិចបន្តួចវាជារឿងគួរឲ្យស្តាយ ដែលអ្នកទិញបោះបង់ផ្ទះដែលអ្នកពេញចិត្ត​ មានទីតាំងល្អ មានតម្លៃសមរម្យ ប៉ុន្តែដោយគ្រាន់តែជញ្ជាំង ឬកម្រាលព្រំ​មានពណ៌ចាស់ និងគ្រឿងសង្ហារិមតិច។ របស់តុបតែងចាស់អាចផ្លាសប្តូរថ្មីបានទាំងអស់ ដូចនេះអ្នកទិញមិនគួរបោះបង់ផ្ទះល្អ ដោយគ្រាន់តែបញ្ហាទាំងអស់នេះទេ។ទិញផ្ទះត្រូវរើសអ្នកជិតខាងល្អពិតណាស់ ការទិញផ្ទះបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងអារម្មណ៍ ប៉ុន្តែអ្នកទិញមិនគួរយកអារម្មណ៍មក ធ្វើការសម្រេចចិត្តនោះទេ។ អ្នកមិនគួរបោះបង់ផ្ទះល្អមួយចោល ដោយគ្រាន់តែរឿងបន្តិចបន្តួច ដែលអ្នកអាចផ្លាស់ប្តូរបាន។ ប៉ុន្តែចំពោះរឿងដែលមិនអាចផ្លាស់ប្តូរបាន ដូចជាអ្នកជិតខាង មិនល្អ  ទីតាំងមិនអំណោយផល​ មានទឹកលិចជាដើម អ្នកគួរតែបោះបង់ផ្ទះនោះទៅ។ត្រូវចេះត្រួតពិនិត្យមើលផ្ទះអ្នកត្រូវពិនិត្យមើលផ្ទះដែលអ្នកចង់ទិញ ឲ្យបានល្អិតល្អន់ ទាំងលក្ខណៈខាងក្រៅ និងចំណុចខាងក្នុង ដូចជាគុណភាព។ បើសិនបើអ្នកមិនចេះត្រួតពិនិត្យចំណុចទាំងនេះ អ្នកជំនាញត្រួតពិនិត្យផ្ទះអាចជួយអ្នកបាន។ អ្នកពិនិត្យផ្ទះ ដែលមានវិជ្ជាជីវៈអាចមើលឃើញ បញ្ហាដែលយើងមិនអាចមើលនឹងភ្នែកទទេបាន។ ពួកគេអាចជួយអ្នកឲ្យដឹងពីបញ្ហា ផ្នែកខាង ក្នុង ហើយអាចជួយអ្នកឲ្យសម្រេចចិត្តបានល្អ ក្នុងការទិញ ឬមិនទិញផ្ទះនោះ។ ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់ជួលនៅភ្នំពេញ ឬអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញនៅថ្ងៃនេះ!

តើអ្វីជា “ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី”? តើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា មានប៉ុន្មានប្រភេទ?វិស័យដីធ្លី ដែលគេតែងនិយមហៅថា “វិស័យអចលនទ្រព្យ” នោះ កំពុងតែមានភាពរីកចម្រើន និងការអភិវឌ្ឍន៍ពេញផ្ទៃប្រទេស បន្ទាប់ពីរងផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនៅចន្លោះឆ្នាំ ២០០៨ និង ២០០៩ កន្លងមក។ ចាប់ពីតាំងពីចុងឆ្នាំ ២០០៩ មក ប្រទេសកម្ពុជាបានខំត្រខ្យល់ងើបចេញពីវិបត្តិនេះ ហើយប្រឹងដើរយ៉ាងត្រដាប ត្រដួស រហូតធ្វើអោយសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជាតិ មានស្ថេរភាពល្អរហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ន។វិស័យចម្បងទាំងបួនបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការស្តារ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ៖ វិស័យកសិកម្ម វិស័យទេសចរណ៍ វិស័យវាយនភណ្ឌ (កាត់ដេរ) និងវិស័យសំណង់ (អចលនទ្រព្យ)។វិស័យអចលនទ្រព្យ ឬដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់គ្រឹះមួយគឺ ច្បាប់ភូមិបាល ដែលប្រកាសអោយប្រើ និងចូលជាធរមាននៅឆ្នាំ ២០០១ និងបទបញ្ញត្តិមួយចំនួនទៀត ដែលចេញដោយរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកំណត់ពីនិយមន័យការគ្រប់គ្រង យន្តការ រចនាសម្ព័ន្ធ ។ល។ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យដីធ្លីនេះ ។គិតត្រឹមខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៩ ទុនវិនិយោគក្នុងវិស័យសំណង់ ឬអចលនទ្រព្យនេះមានប្រមាណ ១៥២ លានដុល្លារ បើធៀបនឹងរយៈពេលត្រឹមខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ មានត្រឹមតែ ១៣៨ លានដុល្លារ កើនឡើងជាង ៩%។ ការចូលកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានទទួលស្គាល់ មុនច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ២០០១ ចូលជាធរមាន ប៉ុន្តែក្រោយច្បាប់ភូមិបាលចូលជាធរមាន រាល់ការចូលកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជាមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឡើយ (ខុសច្បាប់)។ រាល់ការកាន់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែមានឯកសារកាន់កាប់ដីធ្លី ហើយឯកសារទាំងនោះ យើងបែងចែកជាពីរប្រភេទ៖ ឯកសារប្រភេទប្លង់ទន់ និងឯកសារប្រភេទប្លង់រឹង ។ ហើយនៅទីនេះ យើងនឹងនឹងលើកយកមកបង្ហាញតែ ឯកសារប្រភេទប្លង់រឹង ប៉ុណ្ណោះ ។ដើម្បីធានាពីប្រសិទ្ធភាពផ្លូវច្បាប់ត្រឹមត្រូវការកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជាត្រូវមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ (ប្លង់រឹង) ហើយប្លង់រឹងទាំង នោះមាន ០៣ ប្រភេទ (ជំនាន់) ផ្សេងៗគ្នា៖១) ប័ណ្ណសំគាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាសដីធ្លី ឬគេនិយមហៅថា “ប័ណ្ណស្លាបមាន់” ឬចុងសន្លឹក ប័ណ្ណប្រភេទនេះ ជាប័ណ្ណដីធ្លីដែលចេញមុនគេបង្អស់ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំ ។ ប័ណ្ណប្រភេទនេះ​ត្រូវបានចេញនូវចន្លោះឆ្នាំ ១៩៨៩ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៥ ដែលចេញដោយអតីតការិយាល័យសុរិយោដីខេត្ត-ក្រុង ហើយការិយា- ល័យសុរិយោដីកាលនោះ ស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រម៉ាញ់ និងនេសាទ។ ប័ណ្ណប្រភេទនេះ គេឃើញអាជ្ញាធរសុរិយោដីចេញជូនអ្នកកាន់កាប់ដីនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ទាំងប្រភេទដីកសិកម្ម ដីភូមិ ឬដីលំនៅដ្ឋានគ្រប់ប្រភេទ ហើយប្លង់ប្រភេទនេះ​ នៅមានសុពលភាពប្រើប្រាស់រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ប្រសិនបើដីនៅតំបន់នោះមិនទាន់ស្នើ សុំចុះបញ្ជីដីលក្ខណៈដាច់ដោយដុំ និងមិនទាន់បានចុះបញ្ជីដីជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធទេនោះ គឺប័ណ្ណ ឬប្លង់ប្រភេទនេះ នៅមានសុពលភាពប្រើប្រាស់ ទាំងការបញ្ជាក់ពីភោគៈស្របច្បាប់ការដាក់បញ្ចាំ ដាក់ហ៊ីប៉ូតែក ផ្ទេរ ចែកមរតក និងការដាក់ធានាគ្រប់ប្រតិបត្តិការបាន ប៉ុន្តែវាមានសុពលភាពត្រឹមតែជាប័ណ្ណភោគៈប៉ុណ្ណោះ។២) ប័ណ្ណសំគាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុនេះជាប្រភេទប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីប្រភេទ ឬជំនាន់ទីពីរ ដែលចេញជូនភោគី ឬអ្នកកាន់កាប់អចលនវត្ថុ (ដីធ្លី) ចាប់ពីចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩៥ ដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន ។ ប័ណ្ណសំគាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុនេះក៏ជាប្រភេទប័ណ្ណភោគៈដូចទីមួយខាងលើដែរ គឺវាមិនមែនជាប័ណ្ណបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិដីធ្លីស្របច្បាប់ ១០០% ឡើយ។ ប័ណ្ណនេះចេញដោយមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដីខេត្ត-ក្រុង នៃប្រទេសកម្ពុជា ចេញជូនអ្នកកាន់កាប់ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីគ្រាន់តែបញ្ជាក់ពីភោគីស្របច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ មិនទាន់ក្លាយជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃដីដែលបានកាន់កាប់នោះឡើយ ។ដូច្នេះ ប្រភេទប័ណ្ណទី ១ និងទី ២ ខាងលើនេះ ជាប្រភេទប័ណ្ណភោគៈប៉ុណ្ណោះ ដែលមិនទាន់មានសុពលភាពផ្លូវច្បាប់ ១០០% នោះទេ ហើយក៏មិនទាន់បញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៃដីដែលបានកាន់កាប់នោះដែរ វាប្រៀបបានដូចជា កម្មសិទ្ធិបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ។៣) វិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុនេះជាប្រភេទប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីចុងក្រោយគេ ដែលចេញចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ រហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ។ អ្នកខ្លះនិយមហៅប័ណ្ណប្រភេទនេះថា ប័ណ្ណ ឬប្លង់ LMAP ឬប័ណ្ណប្រព័ន្ធ ដោយហេតុថា ប័ណ្ណប្រភេទនេះ ចេញជូនតែម្ចាស់ដីទាំងឡាយណាដែលបានចុះបញ្ជីដីរបស់ខ្លួន ជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធ (Systematic Land Registration) ហើយដែលការចុះបញ្ជីដីជាប្រព័ន្ធនេះ ធ្វើឡើងតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០០២ មកម្លេះ ដោយមានជំនួយពីធនាគារពិភពលោក ។ នៅថ្ងៃទី០១ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ដោយមានការយល់ព្រមដោយទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានអនុញ្ញាតអោយបន្ថែមប្រព័ន្ធ QR កូដនៅលើសន្លឹកប័ណ្ណដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់សាធារណៈជនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់ព័ត៌មានអចលនវត្ថុ តាមរយៈការស្កែន QR កូដនោះ។ វិញ្ញាបនបត្រសំគាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ គឺជាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដែលបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់ ហើយដែលអ្នកកាន់កាប់ដីធ្លី ក្លាយទៅជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់ ១០០%​ ។ដូច្នេះ កាលណាគេនិយាយពីប្លង់រឹង គឺបានដល់ប្លង់ទាំងបីប្រភេទនេះឯង គ្រាន់តែថា ក្នុងចំណោមប្លង់រឹងទាំងបីនេះ គេចែកជា ០២ប្រភេទទៀត គឺប័ណ្ណប្រភេទទីមួយ និងប្រភេទទីពីរ (ជាប័ណ្ណភោគៈ) ហើយប័ណ្ណប្រភេទទី បី ទើបជាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ ១០០% (កម្មសិទ្ធិករនៃដីដែលបានកាន់កាប់ពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់) ។ចង់ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬអចលនទ្រព្យសម្រាប់ជួលនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ សូមចូលទៅកាន់ Realestate.com.kh!

ស្របពេលវិស័យដីធ្លីមានភាពភាពរីកចម្រើន ការទិញ-លក់មានសក្តានុពលខ្លាំង មុខ​របរ​គួក​ជេ​ដី​​ត្រូវ​បា​ន​គេមើ​ល​ឃើ​ញ​​ថា​ជា​មុ​ខ​រ​ប​រ​មួ​យ​ ​ដែ​ល​ពេ​ញ​និ​យ​ម​នៅពេលចប្ចុប្បន្ននេះ។ ជាទូទៅគេមើលឃើញថាមុខរបរនេះអាចផ្តល់ប្រាក់កម្រៃជើងសារគួរសម្យ ប៉ុន្តែស្របពេលជាមួយគ្នា  វាក៏អាចមានហានិភ័យច្រើនដែរសម្រាប់អ្នកគួកជេ ប្រសិនបើពួកគេនៅមានភាពក្មេងខ្ចី ឬមិនសូវយល់ដឹងពីការបរិបទការងារជាក់ស្តែង ដែលអាចក្លាយទៅជាវិវាទរវាងអ្នកទិញ ឬម្ចាស់ដី និងអ្នកគួកជេ។ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ លោក អេង លាភា ដែលជាអ្នកនិពន្ធ និងជាអ្នកប្រឹក្សាឯករាជ្យផ្នែកអចលលនទ្រព្យ លោកបានបានលើកឡើង ​៨​ ចំណុច ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការងារអនុវត្តជាក់ស្តែង ដែលចំណុចទាំងនេះជាគន្លឹះសម្រាប់អ្នកដែលចង់ប្រឡូកក្នុងការរកស៊ីគក់ជេគួរ​​ធ្វើការ​ស្វែងយល់​។ ខាងក្រោមនេះជាសេចក្តីលម្អិតនៃចំណុចទាំង ៨ នេះ៖ ១. ជួប​ម្ចាស់ដី​ និងសិក្សាក្នុង​ការ​អនុ​វត្ត​ជាក់​ស្តែង​ ការ​ប្រកប​របរនេះ​ អាច​មាន​ហានិភ័យ​ច្រើន​ ដែល​អាច​កើតឡើង​ក្នុង​តំណាក់​កាល​រក​ស៊ី។ ដូច្នេះ​ អ្នកគប្បី​ជួប​ជា​មួយ​ម្ចាស់​ដី​ ដើម្បី​សិក្សាឲ្យដឹង​ពី​ម្ចាស់ដី សិក្សាពីអចលនទ្រព្យនោះ មិនថា​ដី ឬផ្ទះក៏ដោយ។ ចំណុចមួយចំនួនដែលអ្នកគួរតែចាប់អារម្មណ៍ចំពោះម្ចាស់ដីគឺអត្តសញ្ញាណរបស់ម្ចាស់ដី៖ យើងត្រូវដឹងថាម្ចាស់ដីជានរណា ស្ថានភាពរបស់ម្ចាស់ដី និងព័ត៌មានផ្សេងៗរបស់ម្ចាស់ដីឲ្យបានកាន់តែច្បាស់កាន់តែល្អ ដើម្បីដឹងថាតើអ្នកអាចទុកចិត្តប្រកបរបររកស៊ីជាមួយម្ចាស់ដីបានដែរឬទេ?អត្តចរិតរបស់ម្ចាស់ដី៖ អ្នកក៏ត្រូវត្រួតពិនិត្យមើលពីចរិតលក្ខណៈរបស់ម្ចាស់ដី ថាតើគាត់ជាមនុស្សយ៉ាងណា?ប្រវត្តិនៃការប្រកបមុខរបររបស់ម្ចាស់៖ អ្នកគប្បីដឹងពីការរកស៊ីរបស់គាត់កន្លងមក ថាតើគាត់មានភាពទៀងត្រង់ក្នុងការប្រកបមុខរបរដែរទេ?ក្រៅពីការសិក្សាអំពីម្ចាស់ដីហើយ អ្នកត្រូវដឹងពីដី ឬផ្ទះ ដែលជាកម្មវត្ថុនៃការគួកជេនោះដែរ។ ចំណុចមួយចំនួនដែលគួរតែសិក្សាអំពីដីនោះគឺ៖ (១) ទីតាំងរបស់ដី (២) សក្តានុពលរបស់ដី និង (៣) ភាពស្របច្បាប់របស់ដី ឬផ្ទះ និងប្លង់ដីជាដើម។​ ជាគោលការណ៍ក្នុងការរកស៊ីគួកជេដី គេធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងទទួលបានប្រាក់កម្រៃ។ ដូច្នេះ ការដឹងពីព៍ត៌មានលម្អិតពីម្ចាស់ដី និងដី ឬផ្ទះ គឺជាកត្តាសំខាន់បំផុតក្នុងការដឹងថាតើយើងអាចធានាបានប្រាក់កម្រៃជើងសារ ដែលជាគោលដៅចុងក្រោយដែរឬទេ?២. ចរចាក្រោយពីដឹងព័ត៌មានជាក់ស្តែងនោះ ជំហានបន្ទាប់យើងគួរចរចាលើចំណុចខាងក្រោម៖ចរចាលើតម្លៃ៖ ក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែង គេអាចបង្គាប់ឲ្យយើងលក់ក្នុងណាមួយ ទាបជាងតម្លៃទីផ្សារ ឬខ្ពស់ជាងទីផ្សារ ដែលនាំឲ្យយើងពិបាកក្នុងការលក់ចេញ។ លក្ខណៈនៃការបង់ប្រាក់៖ យើងត្រូវចរចាការបង់ប្រាក់ ថាតើគេត្រូវបង់រំលស់ ឬយ៉ាងណា?តើយើងទទួលបានភាគលាបជាភាគរយ ឬទទួលបានជាតម្លៃលើស?៣. ធ្វើឯកសារបន្ទាប់ពីយើងចរចាលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់អស់ហើយ យើងចាប់ផ្តើមជំហានបន្ទាប់នោះគឺការធ្វើឯកសារ។ ចំពោះការធ្វើឯកសារនេះទៀតសោត អ្នកគួរពិនិត្យលើឯកសារពីរសំខាន់ៗ រួមមាន៖ (១)​ លិខិតអនុញ្ញាតឲ្យប្រគល់សិទ្ធិ៖ សំដៅទៅលើលិខិតដែលផ្តល់សិទ្ធិលើអចលនវត្ថុមួយទៅបុគ្គលម្នាក់ទៀត។ ឧទាហរណ៍ យើងមានសិទ្ធិទិញលក់ មានសិទ្ធិផ្សព្វផ្សាយជាដើម។ (២) កិច្ចសន្យាលើកម្រៃជើងសារ៖ កិច្ចសន្យានេះ ធ្វើឡើងដើម្បីធានាការផ្តល់កម្រៃជើងសារដល់អ្នកគួកជេ ដែលមានសុពលភាពតាមផ្លូវច្បាប់។៤. រៀបក្រុមលក់នៅពេលដែលបានបញ្ចប់ការធ្វើលិខិតខាងលើនោះរួចសព្វអស់ ជំហានបន្ទាប់នោះគឺ រៀបក្រុមលក់។ ក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែង គេពិបាកក្នុងការលក់ចំពោះអចលនទ្រព្យខ្លះ។ ដូច្នេះ គេអាចត្រូវរៀបចំក្រុមលក់ ឬប្រព័ន្ធក្នុងការលក់ ដោយមានការចែកភាគលាភ ឬផលចំណេញ (កម្រៃជើងសារ) ជាដើម ដើម្បីអាចឲ្យការលក់នោះមានប្រសិទ្ធភាព និងឆាប់រហ័ស។៥. ទំនាក់ទំនងអតិថិជនក្រោយពីបានរៀបចំប្រព័ន្ធក្នុងការលក់រួចអស់ហើយ គេចាប់ផ្តើមចេញទំនាក់ទំនងជាមួយភ្ញៀវ។ ក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយភ្ញៀវនោះទៀតសោត គេមានក្បួនមួយចំនួនក្នុងការលក់ផងដែរ ដូចជា៖ ការលក់តាមបណ្តាញសង្គម ការណាត់ជួប និងផ្សេងៗ។ ៦. បង្ហាញ និងឆ្លើយនៅពេលដែលភ្ញៀវ ដែលចាប់អារម្មណ៍ចង់ទិញ បានទំនាក់ទំនងមកយើង ជំហានដែលសំខាន់មួយទៀតនោះគឺ បង្ហាញពីអចលនទ្រព្យរបស់យើង និងឆ្លើយតបចំពោះសំនួរដែលបានលើកឡើង។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ជំហានដំបូង យើងបានសិក្សាច្បាស់លាស់រាល់ពត៌មានទាក់ទងនឹងអចលនទ្រព្យ ដែលអាចជួយឲ្យយើងឆ្លើយតបទៅនឹងសំនួររបស់អតិថិជនបានត្រឹមត្រូវ និងមានប្រសិទ្ធភាព។ ប្រសិនបើយើងមិនបានសិក្សាពីអចលនទ្រព្យនោះឲ្យបានច្បាស់លាស់ នោះវាអាចធ្វើឲ្យយើងមិនអាចលក់ដី ឬផ្ទះនោះបានទេ។៧. បិទការលក់ក្រោយពីបានទទួលការព្រមព្រៀងថា ភ្ញៀវនោះទិញដីនោះហើយ អ្នកអាចចុះកិច្ចសន្យាទិញ-លក់ ជាផ្លូវការជាមួយអតិថិជន។ ៨. ចែកកម្រៃជើងសាររកបានភ្ញៀវ មិនប្រាកដថាបានកម្រៃជើងសារតាមលក្ខខណ្ឌនោះឡើយ។ ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែប្រយ័ត្នចំពោះចំណុចចុងក្រោយនេះ។ ប្រសិនបើការកក់ប្រាក់ស្ថិតក្នុងដៃម្ចាស់ដី យើងអាចប្រឈមមុខនឹងការកេងប្រវ័ញ្ច ប៉ុន្តែចំណុចនេះ អាចនឹងមិនកើតឡើងទេ ចំពោះម្ចាស់ដីដែលមានភាពទៀងត្រង់។ផ្អែកតាមលោកលាភា បានលើកឡើងថា យើងគួរប្រតិបត្តិតាមវិធីមួយចំនួនខាងក្រោម ដើម្បីធានាឲ្យបានភាគលាភតាមការខិតខំធ្វើការងាររបស់យើង៖វិភាគ៖ យើងគួរវិភាគឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធទាំងឡាយ។តួនាទីរបស់អ្នកគុកជេ៖ អ្នកគួកជេមួយចំនួន ស្ថិតនៅចំណុចកណ្តាលពេក ដែលគាត់មិនស្ថិតនៅខាងអ្នកលក់ ឬអ្នកទិញនោះទេ។ បញ្ហានេះ អាចធ្វើឲ្យគាត់មិនទទួលបានផលប្រយោជន៍។វ័យឆ្លាត និងតាមច្បាប់៖ នៅក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ការគួកជេច្រើនធ្វើតាមទម្លាប់ ដែលអាចឲ្យកើតមានវិវាទច្រើន។ សម្រាប់បរទេស គេច្រើនគោរពតាមច្បាប់ ដែលធ្វើឲ្យវិវាទមិនសូវកើតមានច្រើន និងបង្កឲ្យមានភាពទុកចិត្តគ្នាផងដែរ។  ស្វែងរកដីសម្រាប់លក់នៅកម្ពុជា ឬស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅកម្ពុជានៅលើគេហទំព័រអចលនទ្រព្យ Realestate.com.kh!

យោងតាមមាត្រា ១៥ នៃច្បាប់ភូមិបាលបានចែងថា ដីចំណីនៅតាមបណ្តាផ្លូវជាតិ និងផ្លូវរថភ្លើង គឺជាសម្បត្តិសាធារណៈរដ្ឋ។ បើយោងតាមច្បាប់ចំណីផ្លូវត្រូវបានកំណត់ច្បាស់លាស់ ដើម្បីជៀសរៀងការរំលោភបំពានណាមួយទៅលើសម្បត្តិសាធារណៈ។ បើពិនិត្យលើស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅពេលច្ចុប្បន្ននេះ ការប្រើប្រាស់ចំណីផ្លូវក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅតែចោទជាបញ្ហាសំខាន់មួយ ពោលគឺសំណង់អគារមួយចំនួនត្រូវបានសាងសង់ហួសចូលលើចំណីផ្លូវ ដែលបានឲ្យបាត់បង់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងភាពស្រស់ស្អាត។ ត្រង់ចំណុចនេះរដ្ឋព្យាយាមគ្រប់គ្រង និងកំណត់ប្រវែងចំណីផ្លូវជាតិ និងផ្លូវរថភ្លើង ដើម្បីធានាបានភាពត្រឹមត្រូវក្នុងការប្រើប្រាស់ដីរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់រូប។ នេះបើយោងតាមអនុក្រិតស្ដីពីការគ្រប់គ្រងដីចំណីតាមបណ្តាផ្លុវជាតិ និងផ្លុវរថភ្លើងររបស់កម្ពុជា។ តើចំណីផ្លូវនីមួយៗត្រូវកំណត់ប្រវែងប៉ុន្មាន?១. ផ្លូវជាតិកម្រិត១ផ្លូវជាតិកម្រិត១ គឺជាផ្លូវជាតិ ដែលមានលេខ១ខ្ទង់ ត្រូវកំណត់ដោយក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ថាត្រូវទុកចំណីផ្លូវប្រវែង ៣០ ម៉ែត្រ ពីសងខាងអ័ក្សផ្លូវ។ ប៉ុន្តែចំពោះផ្លូវជាតិកម្រិត១ ដែលឆ្លងកាត់រាជធានី ឬទីប្រជុំជន ត្រូវកំណត់ផ្សេងដោយរាជធានី ឬស្ថាប័នដែលគ្រប់គ្រងតំបន់នោះ។២. ផ្លូវជាតិកម្រិត២ផ្លូវជាតិកម្រិត២ គឺជាផ្លូវជាតិដែលមានលេខ ២ ខ្ទង់ ហើយក្រសួងកំណត់ឲ្យទុកចំណីផ្លូវចំនួន ២៥ម៉ែត្រពីសងខាងអ័ក្សផ្លូវ។ ប៉ុន្តែចំពោះផ្លូវជាតិកម្រិត២ ដែលឆ្លងកាត់រាជធានី ឬក្រុងនៃខេត្ត ឬទីប្រជុំជន ត្រូវកំណត់ផ្សេងដោយរាជធានី ឬស្ថាប័នដែលគ្រប់គ្រងតំបន់នោះ។៣. ផ្លូវរថភ្លើងក្រសួងក៏បានកំណត់ដីចំណីផ្លូវសម្រាប់ផ្លូវរថភ្លើងដូចខាងក្រោម៖       - ផ្លូវរថភ្លើង ដែលឆ្លងកាត់ក្រៅរាជធានី ក្រុង ឬទីប្រជុំជនផ្សេងៗ ត្រូវរក្សាចំណីផ្លូវ ៣០ ម៉ែត្រពីសងខាងអ័ក្ស។       - សម្រាប់ដីចំណីផ្លូវរថភ្លើងដែលឆ្លងកាត់តំបន់ព្រៃភ្នំ ដែលមានថ្មរមៀលធ្លាក់ ឬតំបន់ព្រៃខ្ពស់ ត្រូវមានប្រវែង ១០០ ម៉ែត្រពីសងខាងអ័ក្សផ្លូវផងដែរ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពការធ្វើដំណើរ។       - ចំពោះបរិវេណស្ថានីយ៍រថភ្លើងវិញ ក្រសួងកំណត់ឲ្យអនុវត្តតាមប្លង់ដែលមានស្រាប់។ចំណែកឯចំណីដីផ្លូវរថភ្លើង ដែលឆ្លងកាត់ទីប្រជុំជន ត្រូវកំណត់ដោយអាជ្ញាធរនៃតំបន់នោះ។ជាមួយនឹងការកំណត់ចំណីដីនោះដែរ ការប្រើប្រាស់ដីចំណីផ្លូវនោះ ត្រូវបានហាមឃាត់ ដោយសារតែដីចំណីផ្លូវនោះ ប្រើប្រាស់សម្រាប់ប្រយោជន៍សាធារណៈ និងសុវត្ថិភាពប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅជុំវិញ​។​ រាល់ការអភិវឌ្ឍផ្លូវបន្ថែម ឬពង្រីកផ្លូវនៅក្នុងថ្ងៃអនាគត ប្រវែងដីចំណីផ្លូវនឹងត្រូវកំណត់ដដែល ដោយមិនមានការកែប្រែចំនួននេះឡើយ៕តាមដានព័ត៌មានថ្មីៗអំពីវិស័យអចលនទ្រព្យ និងស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនៅថ្ងៃនេះ!

តើអ្វីជា ឬហៅថា “អគារសហកម្មសិទ្ធិ?”ជាការពិតណាស់-- កាលណានិយាយពីអគារសហកម្មសិទ្ធិ កម្រនឹងមានអ្នកស្គាល់វាណាស់ថាជាអ្វី ហើយក៏ពិបាកនឹងកំណត់ សម្គាល់ថា ជាអគារប្រភេទដូចម្តេច ទើបហៅថា អគារសហកម្មសិទ្ធិនោះ? ប៉ុន្តែបើនិយាយពី “ខុនដូ” គេពិតជាស្គាល់វាយ៉ាងច្បាស់ ពីព្រោះពាក្យ “ខុនដូ” នេះ ហាក់ដូចគេស្គាល់ឡើងរត់មាត់ទៅហើយ និង ដោយសារថា អគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬ “ខុនដូ” នេះ កំពុងតែកើតឡើងព្រោងព្រាត គួរអោយកត់សម្គាល់នៅ ប្រទេសកម្ពុជា ។ខាងក្រោមនេះ យើងនឹងសិក្សាអោយបានស៊ីជំរៅ និងកាន់តែច្បាស់ថា តើអគារ សហកម្មសិទ្ធិ ឬ “ខុនដូ” នេះ ជាអ្វី ហើយពិសេស អ្នកទិញត្រូវយល់ដឹងអ្វីខ្លះពីវា?អគារសហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅ ឬត្រូវបានគេនិយមហៅថា “ខុនដូ” ដែលជាពាក្យកម្ចីពី បរទេស “Condo” ឬ “Condominium” ។ អគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬ ខុនដូ បានចាប់ផ្តើមកើតឡើងនៅកម្ពុជា ក្នុងរវាងឆ្នាំ ២០០៨ ហើយខុនដូ ដែលមានកំណើត ឬចាប់ផ្តើមដំណើរការមុនគេ គឺ Rose Condo ដែលជាគម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុន OCIC Investment ឬ Canadia Bank ។ Rose Condo ត្រូវបានសាង សង់នៅចន្លោះឆ្នាំ ២០០៨ និងបានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ២០១២ ។ ទោះជាយ៉ាងណា អគារប្រភេទនេះ វាមានតាំងពី ទស្សវត្សទី ៥០ សម័យ សង្គមរាស្ត្រនិយមម្លេះ គ្រាន់តែកាលនោះគេមិនហៅវាថា ជាខុនដូ ឬអគារសហកម្មសិទ្ធិស្អីនោះទេ ហើយក៏មិន មានច្បាប់ទំលាប់ត្រឹមត្រូវក្នុងការគ្រប់គ្រង អគារប្រភេទនេះ ដែរ រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៩ ទើបមានអនុក្រឹត្យ ស្តីពីការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់អគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលចេញនូវថ្ងៃទី១២ ខែ សីហា ឆ្នាំ២០០៩ ដែលចេញដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រោយមកនៅ ឆ្នាំ ២០១០ រដ្ឋសភាក៏បានអនុម័តច្បាប់មួយ ស្តីពីការផ្តល់សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជននៃអគារសហ កម្មសិទ្ធិដល់ជនបរទេស ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងផ្តល់យន្តការផ្សេងៗនៃអគារប្រភេទនេះ ។យោងតាម ច្បាប់ស្តីពីការផ្តល់សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិដល់ជនបរទេស ដែលត្រូវបានប្រកាសអោយប្រើនៅថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១០ ដោយព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី  បានអោយនិយមន័យនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ (ខុនដូ) ថាជាអគារ ឬសំណង់ដែលមានកម្មសិទ្ធិករច្រើននាក់រស់នៅមានន័យថាគឺជាប្រភេទអគារតែមួយ តែមានបន្ទប់ច្រើន ហើយបន្ទប់នីមួយៗអនុញ្ញាតអោយអ្នករស់នៅ ឬអ្នកទិញអាចក្លាយជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៃបន្ទប់ /យូនីត ដែលខ្លួនបានទិញនោះ ដែលហៅថា កម្មសិទ្ធិករនៃចំណែកឯកជន។អគារសហកម្មសិទ្ធិ មានចំណែក ខ្លះជាកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខ និងមានចំណែកខ្លះជាកម្មសិទ្ធិរួមដែលកម្មសិទ្ធិករផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងអគារ សហកម្មសិទ្ធិនោះអាចប្រើប្រាស់បាន និងបំរើអោយផលប្រយោជន៍រួមរបស់កម្មសិទ្ធិករទូទៅនៅ ក្នុងអគារ ។ ដូច្នេះ ពាក្យថា “អគារសហកម្មសិទ្ធិ” ឬ “ខុនដូ” សំដៅទៅលើអគារ ឬសំណង់ណាមួយ ដែលបានធ្វើ ឬសាងសង់ឡើងក្នុងគោលបំណងដាក់លក់ ឬជួល ជាយូនីត/បន្ទប់ ជូនអតិថិជន (អ្នកទិញ) ទាំងខ្មែរ ឬបរទេស ។ ជាការពិតណាស់ កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមសំឡឹងមើលឱកាស នៃការវិនិយោគរបស់បរទេសនៅ ប្រទេសកម្ពុជា ជាហេតុធ្វើអោយរាជរដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់ និងអនុញ្ញាតអោយមានអគារសហកម្ម សិទ្ធិនេះនៅកម្ពុជាក្នុងគោលបំណងលើកកំពស់ការវិនិយោគ ពីសំណាក់វិនិយោគិនបរទេស អោយចូលមកវិនិយោគអោយបានច្រើនបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន តាមរយៈការអនុញ្ញាតអោយជន បរទេសអាចទិញផ្ទះប្រភេទអគារសហកម្មសិទ្ធិនេះ នៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងខណៈដែលច្បាប់ស្តីពីការ វិនិយោគរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មិនអនុញ្ញាតអោយជនបរទេសមានកម្ម សិទ្ធិលើ ដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា បាននោះ ។ថ្វីត្បិតតែជនបរទេសអាចក្លាយជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់នៃ បន្ទប់/យូនីតនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែជនបរទេសអាចកាន់កាប់ឬទិញចាប់ពីជាន់ទី ១ ឡើងទៅនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ (គឺថា ជនបរទេសមិនអាចទិញ ឬក្លាយជាកម្មសិទ្ធិករនៅជាន់ផ្ទាល់ដី និងក្រោមដីបានទេ ។ មួយវិញ ទៀតជនបរទេស អាចមានសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ មួយកន្លែង មិនលើល ពី ៧០% នៃទំហំផ្ទៃក្រឡានៃចំណែកឯកជនទាំងអស់នៃអគារ សហកម្មសិទ្ធិ (យោងតាមអនុក្រឹត្យ លេខ ៨២ អនក្រ.បក ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០) ។បច្ចុប្បន្ន អគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬខុនដូ កំពុងតែមានភាពរីកចំរើនគួរអោយកត់សម្គាល់ពិសេស នៅទីក្រុងភ្នំពេញ និងក្រុងព្រះសីហនុ ដែលជាក្រុង និងខេត្តដ៏មានសក្តានុពលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ។ មានគម្រោងអគារ សហកម្មសិទ្ធិ ឬខុនដូ ប្រហែលជាង ១០០គម្រោង ដែលបានសុំច្បាប់សាងសង់ កំពុងសាងសង់ និងបានបញ្ចប់ការសាងសង់នៅភ្នំពេញ មានដូចជា៖ គម្រោង The Bridge គម្រោង The Peak គម្រោង De Castle Diamond គម្រោង Mekong View Tower គម្រោង Vimean Keo Choranai គម្រោ D Castle Royal ។ល។ និងក្រុងព្រះសីហនុ មានដូចជា៖ D’Seaview គម្រោង The Seagate Suite និង Blue Bay ជាដើម (បើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន) មានដូចជា The Bridge The Peak។​ ទោះបីជាការរីកដុះដាល នៃវិស័យខុនដូ (អគារសហកម្មសិទ្ធិនៅ កម្ពុជាខ្លាំងបែបនេះក៏ដោយ) ក៏ប្រជាជនកម្ពុជា ហាក់នៅមានភាពក្មេងខ្ចី (មិនសូវយល់ដឹងពីវិស័យមួយនេះអោយបានច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ) ទាំងច្បាប់ទំលាប់ ទាំងនិយមន័យ ទាំងរបៀបរបបនៃការរស់នៅក្នុង អគារនេះ គឺនៅមិនទាន់ស៊ីជម្រៅ និងច្បាស់លាស់នៅឡើយ គឺមើលតាមតែគ្នា ធ្វើតាមតែគ្នា ។តើអគារប្រភេទដូចម្តេច ទើបអាចកំណត់បានថា ជាអគារសហកម្មសិទ្ធិ? តើវាមានលក្ខណៈ សម្គាល់ដូចម្តេច?ជាទូទៅគេតែងកត់សម្គាល់ថា អគារមួយដែលមានបន្ទប់ច្រើន មានអ្នករស់នៅច្រើនគ្រួសារ គឺហៅថា អគារសហកម្មសិទ្ធិហើយ ប៉ុន្តែការអោយនិយមន័យបែបនេះ គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ។ ថ្វីត្បិតតែ ប្រទេសកម្ពុជាយើង ហាក់នៅថ្មីក្នុងវិស័យមួយនេះក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ យើងក៏ មានច្បាប់ និងបទបញ្ញត្តិមួយចំនួន ដែលជាមូលដ្ឋានក្នុងការគ្រប់គ្រង និងបកស្រាយទៅលើ វិស័យ ដ៏ក្មេងខ្ចីមួយនេះ មានដូចជា៖ ច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ២០០១ អនុក្រឹត្យស្តីពីការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់អគារ សហកម្មសិទ្ធិ ចេញនៅឆ្នាំ ២០០៩ ច្បាប់ស្តីពីការផ្តល់សិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯក ជននៃអគារសហកម្ម សិទ្ធិដល់ជនបរទេស ប្រកាសអោយប្រើឆ្នាំ ២០១០ អនុក្រឹត្យស្តីពីការគ្រប់គ្រងបុរី និងអនុក្រឹត្យស្តីពី ការកំណត់ចំនួនសមាមាត្រ និងរបៀបគិតគូរចំណែកឯកជនដែលអាចជាកម្មសិទ្ធិរបស់ជនបរទេសនៅ ក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ ឆ្នាំ២០១០ ដោយច្បាប់ និងបទបញ្ញត្តិទាំងនេះ មានចែងពីនិយមន័យ យន្តការ និងការគ្រប់គ្រងអគារសហកម្មសិទ្ធិ នៅកម្ពុជា។តើអ្វីទៅជាវិញ្ញាបនប័តសម្គាល់ម្ចាស់ចំណែកឯកជន ?អ្នកទិញយូនីត ឬបន្ទប់ នៃអគារសហកម្មសិទ្ធិនីមួយៗ នឹងត្រូវបានអ្នកអភិវឌ្ឍ ឬម្ចាស់អគារផ្តល់អោយ នូវវិញ្ញាបនប័តសម្គាល់ម្ចាស់ចំណែកឯកជន ដើម្បីសម្គាល់ថា អ្នកទិញនោះ គឺជាកម្មសិទ្ធិករស្របច្បាប់ នៃបន្ទប់ ឬយូនីតដែលខ្លួនបានទិញនោះ (សូមមើលគំរូ វិញ្ញាបនប័តសម្គាល់ម្ចាស់ចំណែកឯកជន ខាង ក្រោមនេះ ) វិញ្ញាបនប័ត្រនេះ គឺជាប្លង់រឹងស្របច្បាប់ ដែលបញ្ជាក់ថា អ្នកទិញគឺជាកម្មសិទ្ធិករ ស្របច្បាប់ នៃចំណែកឯកជនក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិដែលខ្លួនបានទិញពីម្ចាស់គម្រោង ជារៀងរហូត មិនមែនជា កម្មសិទ្ធិ ៩៩ឆ្នាំ ៧០ឆ្នាំ ឬ ៥០ឆ្នាំ ដូចអ្នកខ្លះបានគិត ឬលើកឡើងនោះឡើយ ។ មានន័យថា បើលោក-អ្នកបានទិញខុនដូ (អគារសហកម្មសិទ្ធិ)ណាមួយ អ្នកលក់ ឬម្ចាស់គម្រោងនៃអគារសហកម្មសិទ្ធិនោះ ត្រូវតែចេញ វិញ្ញាបនប័តសម្គាល់ម្ចាស់ចំណែកឯកជនជូនលោក-អ្នក ជាដាច់ខាត បើគេមិនចេញអោយ ឬផ្តល់អោយ មានន័យថា អគារសហកម្មសិទ្ធិនោះមានបញ្ហាផ្លូវច្បាប់ ដែលអ្នកទិញគ្រប់រូបមិនគួរទិញ គម្រោងនោះទេ។តើអគារសហកម្មសិទ្ធិអាចធ្វើបាននៅលើដីជួលបានទេ? អគារសហកម្មសិទ្ធិមិនអាចសង់នៅលើដីជួលបានទេ ហើយដីដែលយកទៅសង់អគារសហកម្មសិទ្ធិ ឬខុនដូ នោះ ត្រូវតែជាដីដែលបានចុះបញ្ជីនៅរដ្ឋបាលសុរិយោដីរួចរាល់ មានន័យថា ដីដែលត្រូវយកមក សង់អគារ សហកម្មសិទ្ធិនោះ ត្រូវតែមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ (ប្លង់រឹង) ប្រភេទ៖ ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ឬប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុ ឬ វិញ្ញាបនប័តសម្គាល់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ហើយបើដីនេះមានច្រើន ក្បាលដី ឬច្រើនប្លង់ ត្រូវតែយកទៅបង្រួមអោយទៅជាក្បាលដីតែមួយសិន ទើបអាចស្នើសុំ ច្បាប់សាងសង់ ឬធ្វើអគារសហកម្មសិទ្ធិដើម្បីដាក់លក់ ឬជួល ជូនសាធារណៈជនបាន។ជាការពិតណាស់មានអតិថិជនជាច្រើនបានមានចំងល់លើកឡើងថា ពួកគាត់មិនហ៊ានទិញខុនដូ ទេ ដោយសារឮគេនិយាយថា ខុនដូគេសង់នៅលើដីជួល ឬដីសម្បទាន ៥០ឆ្នាំ ៧០ឆ្នាំ ឬ៩០ឆ្នាំ ជាដើម មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរហូត ដូចយើងទិញដី ឬទិញផ្ទះនៅក្នុងបុរីទេ ។ ដូច្នោះហើយ ទើបមានអតិថិជន មួយចំនួន គាត់មិនហ៊ានទិញទេ ដោយសារតែពួកគាត់គិតថា ទិញហើយមិនបានជាកម្មសិទ្ធិ រហូតដូច លើកឡើងខាងលើ ។ ការយល់ដូច្នេះ គឺពិតជាមិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះថា រាល់ការសាងសង់លក់ ឬជួលអគារ សហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវបានអនុញ្ញាតតែនៅលើដីដែលបានចុះបញ្ជីនៅរដ្ឋបាលសុរិយោដីរួចរាល់ និងបានសុំ ច្បាប់ ទំលាប់ត្រឹមត្រូវ (ច្បាប់សាងសង់ និងអាជ្ញាប័ណ្ណអភិវឌ្ឍន៍លំនៅដ្ឋាន) ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ មាន ដូចជា៖ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ និងសាលាខេត្ត-ក្រុង ជាដើម ។ស្វែងរកខុនដូសម្រាប់លក់នៅភ្នំពេញ ឬខុនដូសម្រាប់លក់នៅខេត្តព្រះសីហនុ?

បច្ចុប្បន្ន ការវិនិយោគលើវិស័យដីធ្លី ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាប្រភពចំណូលសំខាន់ដ៏ធំ ដោយសារតែអ្នកវិនិយោគមានឱកាសទទួលបានការចំណេញប្រាក់យ៉ាងច្រើន។ ប៉ុន្តែការវិនិយោគមួយចំនួនក៏ទទួលបរាជ័យផងដែរ ដោយសារតែកត្តាផ្សេងៗ។ អ្នកជំនាញមួយចំនួនបានផ្តល់យោបល់ដើម្បីជួយបង្ហាញផ្លូវដល់អ្នកដែលមានបំណងវិនិយោគ ក្នុងវិស័យដីធ្លីឲ្យទទួលបានជោគជ័យ៖១. ស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់ពីតម្រូវការទីផ្សារ និងវិភាគស្ថានភាពទីផ្សារក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យតម្រូវការទីផ្សារមានការផ្លាស់ប្តូរគ្រប់ពេលទៅតាមការវិវឌ្ឍនៃស្ថានភាពសង្គមជាតិមួយ។ អ្នកដែលមានបំណងវិនិយោគក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ គប្បីសិក្សាស្វែងយល់ឲ្យបានច្បាស់ពីរបត់សេដ្ឋកិច្ច និងតម្រូវការទាំងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងប្រមើលមើលទៅក្នុងអនាគតផងដែរ។ អាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតថា ជាការស្វែងយល់ពីអ្វីដែលអតិថិជនត្រូវការ ហើយព្យាយាមបំពេញតម្រូវការនោះ។នៅពេលដែលអ្នកស្វែងយល់បានច្បាស់ទាក់ទងនឹងតម្រូវការទីផ្សារហើយ អ្នកត្រូវវិភាគស្ថានភាពនោះឲ្យបានត្រឹមត្រូវមុនចាប់ផ្តើមហក់ប្រឡូកចូលវិស័យដីធ្លី។ ការស្វែងយល់ និងការវិភាគនេះ អាចជួយឲ្យអ្នកជៀសផុតពីការផ្អើលតាមគ្នា ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យដីរបស់អ្នកកប់ចោល និងជួយឲ្យអ្នកអាចមើលឃើញឱកាសល្អមុនអ្នកដទៃ។ចំណុចនេះក៏មានន័យថាការទិញលក់ដីធ្លីមិនមែនជាស្រមើស្រមៃ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង យើងឃើញកំណើនភ្ញៀវទេសចរត្រូវការកន្លែងស្នាក់អាស្រ័យដែលមានបំពាក់ដោយបរិក្ខារទំនើប អ្នកវិនិយោគជាច្រើនបានចាប់ផ្តើមបង្កើតសណ្ឋាគារបែបទំនើប សម្រាប់បំពេញតាមតម្រូវការនេះ។​ នេះបញ្ជាក់ពីការមុនវិនិយោគគេសិក្សាច្បាស់ពីតម្រូវការទីផ្សារ និងវិភាគពីស្ថានភាព ដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណេញ។២. តាមដានការវិវឌ្ឍឲ្យបានជាប់លាប់ភាពជោគជ័យ និងបរាជ័យនៃវិស័យអចលនទ្រព្យស្ថិតនៅលើការសម្រេចចិត្ត បន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តធ្វើអ្វីមួយឲ្យបានត្រឹមត្រូវ អ្នកគប្បីតាមដាន និងសិក្សាស្វែងយល់ពីលក្ខណៈអចលនទ្រព្យ ដើម្បីកុំឲ្យធ្វើឲ្យខ្លួនជាប់អន្ទាក់ការវិវឌ្ឍដ៏លឿននៃវិស័យនេះ។៣. មានផែនការវិនិយោគឲ្យបានច្បាស់លាស់ចំណុចនេះ ជាចំណុចសំខាន់មួយ ដែលអ្នកវិនិយោគគួរយកចិត្តទុកដាក់។ វិនិយោគិនមានយុទ្ធសាស្រ្តផ្សេងៗគ្នាចំពោះការវិនិយោគរបស់ខ្លួន។  មនុស្សមួយចំនួនទិញដីស្តុកទុក ដើម្បីរង់ចាំការអភិវឌ្ឍ ដែលធ្វើឲ្យតម្លៃដីរបស់គេកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។ ការធ្វើបែបនេះ ទាមទារឲ្យអ្នករង់ចាំរយៈពេលយូរ ដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណេញមកវិញ។ ដូច្នេះ អ្នកត្រូវពិចារណាពីលទ្ធភាពផ្ទាល់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់ថាតើអ្នកមានលទ្ធភាពទប់ទល់ហានិភ័យបានយូរប៉ុនណាជាដើម។លោក ច្រឹក សុខនីម ដែលជាប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃ​ និងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការវិនិយោគលើដីទំនេរ ក៏មានសក្តានុពលផងដែរ ដែលជនបរទេស ដែលដឹងពីគម្រោងមេនៃទីក្រុង បោះទុនទីញដីដើម្បីចំណេញក្នុងរយៈពេល៥ ទៅ១០ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ អ្នកត្រូវមានផែនការសមស្របមួយ ដើម្បីវិនិយោគយ៉ាងដូចម្តេចដើម្បីចំណេញ ហើយត្រូវពិនិត្យមើលលទ្ធភាពដែលអ្នកអាចវិនិយោគផងដែរ ដើម្បីជៀសវាងហានិភ័យ ដែលអាចកើតមានឡើង។ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬតាមគន្លឹះថ្មីៗអំពីការវិយោគអចលនទ្រព្យ សូមចូលទៅកាន់​ Realestate.com.kh!

ស្របពេលដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា កំពុងតែមានការរីកចម្រើន ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានគិត គូរពិចារណារកគេហដ្ឋានផ្ទាល់ខ្លួន ដោយអ្នកខ្លះមានចំណាប់អារម្មណ៍ទិញដីសម្រាប់ធ្វើផ្ទះ ដោយខ្លួនឯង ចំណែកអ្នកខ្លះទៀតបានសម្រេចទិញផ្ទះស្រាប់ពីគម្រោងបុរី ឬខុនដូ។ប៉ុន្តែអ្នកទិញមួយចំនួននៅតែលើកឡើងជាសំណួរថាតើការទិញដីធ្វើផ្ទះ និងទិញផ្ទះមានស្រាប់មួយណាល្អជាង?ចម្លើយដ៏ខ្លីគឺថា​ជម្រើសទាំងពីរដូចគ្នា ប៉ុន្តែវាទាមទារឲ្យអ្នកទិញ ត្រូវដឹងពីចំណុចពិសេស នីមួយៗរបស់វាជាមុនសិន។  លោក ហាក់ គីមថុង ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងទីផ្សារ នៃក្រុមហ៊ុន Century 21 Dream Property បានធ្វើការវែងញែកនូវចំណុចខ្លះៗ ថាតើអ្នកគួរទិញដី ឬគួរទិញផ្ទះស្រាប់ ពិសេសសម្រាប់អ្នកមានចំណូលទាប និងមធ្យម។ទាក់ទងនឹងការទិញដីទុកធ្វើផ្ទះ គីម ថុ​ង លោកបានលើកឡើងអំពិកត្តាវិជ្ជមានមួយចំនួន៖តម្លៃ  និងលទ្ធភាពរបស់អ្នកទិញនេះជាចំណុចគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយសម្រាប់អ្នកទិញដី ទុកសាងសង់ផ្ទះ។​ សម្រាប់អ្នកមាន លទ្ធភាពមធ្យម ការទិញដីសិនអាចជាជម្រើសដ៏ល្អ ហើយពេលនៅពេលពួកគេមានលទ្ធភាព ពួកគេអាចធ្វើការសាងសង់ផ្ទះសមរម្យមួយ បាននៅពេលអនាគត។ លើសពីនេះទៀត ការសាងសង់ផ្ទះអាចត្រូវចំណាយទាប និងអាចធ្វើបានផ្ទះធំជាង​ផ្ទះធ្វើស្រាប់។ទីតាំងដីអ្នកទិញដីធ្វើផ្ទះដោយខ្លួនឯង អ្នកអាចជ្រើសរើសទីតាំងដែលខ្លួនចង់បានតាមតម្រូវការ ព្រោះដីឡូតិ៍ ឬគម្រោងដីឡូតិ៍មាននៅគ្រប់កន្លែង។ ជាពិសេសអ្នកអាចរើសទីតាំង ដែលមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ច ជាប់ផ្លូវធំ និងអាចប្រកបអាជីវកម្មបានល្អ (ប្រសិនបើអ្នកចេះមើល​ពីសក្តានុពលពេលអនាគត)។គុណភាពនៃសំណង់ ​និងម៉ូតផ្ទះទិញដីធ្វើផ្ទះដោយខ្លួនឯងនឹងទទួលបានផ្ទះ ដែលមានគុណភាពសំណង់រឹងមាំជាមួយការ ចំណាយប្រាក់តិច។  ម្ចាស់អាចមានពេលវេលា ​និងអាចជ្រើសរើសប្រភេទម៉ូតផ្ទះ ដែលខ្លួនចង់បាន។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោក គីមថុង បានឲ្យដឹងថា​ “ចំពោះរឿងតុបតែងម៉ូដផ្ទះហ្នឹង យើងមិនចាំបាច់ឈឺក្បាលអីទេ។ យើងចង់បានម៉ូដអី តាមចិត្តយើង ហើយគេក៏អត់មកដាក់កំហិតយើងដែរ។”ទោះយ៉ាងណា អ្នកទិញដីទុកធ្វើផ្ទះត្រូវតែត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ចំណុចមួយចំនួនផងដែរ ដូចជា  ការរង់ចាំទម្រាំតំបន់នោះមានអ្នកផ្សេងចូលមករស់នៅ (សម្រាប់គម្រោងដីឡូតិ៍) ការសាង សង់លំនៅដ្ឋានអាចគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាក់ និងតំបន់អាចមិនសូវមានសុវត្ថិភាពជាដើម។ លោក គីមថុង បានលើកឡើងត្រង់ចំណុចនេថា៖ “ប្រសិនបើសំណង់លំនៅដ្ឋានយើងនៅឆ្ងាយពីគេពីឯងពេក វាក៏ទាក់ទងនឹងសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួន ហើយវាក៏ជាបញ្ហាចម្បងមួយផងដែរ។”​នៅពេលគេនិយាយអំពីការទិញផ្ទះវិញ មិនថាបុរី ឬខុននោះទេ មនុស្សភាគច្រើនមាន អារម្មណ៍ថា  ពួកគេនឹងទទួលបានលំនៅដ្ឋានបែបថទាន់សម័យ ជាមួយនឹងភាពប្រណិតសម្រាប់ជីវិត។ ការទិញផ្ទះស្រាប់អាចផ្តល់លក្ខណៈពិសេសដូចជា៖​សហគមន៍លំនៅដ្ឋានមានសុវត្ថិភាពប្រសិនបើអ្នកទិញផ្ទះនៅបុរី អ្នកអាចទទួលបានការការពារសន្តិសុខ ដែលធ្វើឲ្យគេហដ្ឋានរបស់អ្នកមានសុវត្ថិភាពជាងការធ្វើផ្ទះដោយខ្លួនឯងនៅតំបន់ផ្សេង។ ពោលគឺនៅក្នុងផ្ទះ (បុរី) មានទម្រង់ជាសហគមន៍លំនៅដ្ឋានមានសណ្ឋាប់ធ្នាប់ មានបរិយាសល្អ មិនមានការរំខាន ចំណែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រូវបានរៀបចំរួចជាស្រេចដូចជា៖ ប្រព័ន្ធទឹក ប្រព័ន្ធភ្លើង ប្រព័ន្ធលូ កន្លែងកំសាន្ត និងតំបន់បៃតងជាដើម។ សូមអានអត្ថបទទាក់ទងនឹងអត្ថប្រយោជន៍នៃការរស់នៅក្នុងបុរី។ងាយស្រួលលក់ចេញផ្ទះ (បុរី) អាចមានលក្ខណៈងាយស្រួលលក់ជាងផ្ទះដែលធ្វើខ្លួនឯង ដោយសារតែវាស្ថិត នៅតំបន់គេហដ្ឋានស្រាប់។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រសិនបើអ្នកទិញផ្ទះនៅបុរី ដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បី នៅពេលដែលអ្នកលក់ត្រឡប់ គេជឿជាក់ចំពោះគុណភាពនៃគេហដ្ឋាននោះ ដែលជាមូលហេតុមួយធ្វើឲ្យផ្ទះនោះ ងាយលក់ចេញជាងផ្ទះដែលធ្វើដោយខ្លួនឯង។បើនិយាយចំណុចត្រូវទើសចិត្តវិញ ការទិញផ្ទះ ដែលសាងសង់ស្រាប់ គឺអ្នកមិនមានជម្រើស ក្នុងការធ្វើម៉ូតតាម ចំណង់ចំណូលចិត្តទេ ហើយការសាងសង់(បុរី)ត្រូវធ្វើតាមស្តង់ដាររបស់ ក្រុមហ៊ុន ក្នុងករណីអ្នកចង់បំពាក់អ្វីបន្ថែម ឬតុបតែងអ្វីបន្ថែមនោះ អ្នកត្រូវមានការអនុញ្ញាត ពីអ្នកគ្រប់គ្រងបុរីជាមុនសិន។​លើសពីនេះទៀតអ្នកផ្ទះក៏មានតម្លៃខ្ពស់គួរសមដែរ បើអ្នកចងបានលំនោដ្ឋានទំហំធំ និងមានលក្ខណៈសមរម្យសម្រាប់គ្រួសារទាំងមូល។ បើតាមការលើកឡើងរបស់លោក គីម ថុង បុរីជាធម្មតាមានតម្លៃថ្លៃ ដោយសារគេលក់ដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណេញ។ ដូច្នេះ អ្នកត្រូវចំណាយខ្ពស់ដើម្បីទទួលបានផ្ទះនោះ។ស្វែងរកអចលនទ្រព្យនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឬតាមគន្លឹះថ្មីៗអំពីការវិយោគអចលនទ្រព្យ សូមចូលទៅកាន់​ Realestate.com.kh!