ភាពជាម្ចាស់លើអចលនទ្រព្យរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា ស្រឡាញ់កម្ពុជា ហើយចង់មានអ្វីមួយជាកម្មសិទ្ធទេ? ប្រសិនបើចង់ គេហទំព័រ Realestate.com.kh បានដាក់បញ្ចូលនូវមគ្គុទ្ទេសក៍ភាពជាកម្មសិទ្ធជនបរទេសទៅកាន់ព្រះរាជាណាចក្រនេះសម្រាប់លោកអ្នក។ ប្រទេសកម្ពុជា មិនដូចជាប្រទេសបដិបក្សជិតខាងទាំងបីរបស់ខ្លួនទេ ជាប្រទេសដែលមានប្រព័ន្ធកាន់កាប់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ជនបរទេសដែលមានមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជាក៏ត្រូវបានអនុញ្ញាតសិទ្ធិឲ្យកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ ស្របនឹងច្បាប់ ២០១០ ស្ដីអំពី ការផ្ដល់សិទ្ធិកាន់កាប់។ ក៏ប៉ុន្តែសិទ្ធិទាំងនេះត្រូវបានរឹតបន្តឹងចំពោះអគារទាំងឡាយដែលទទួលបាន “បណ្ណកម្មសិទ្ធិ” ដែលមានចំពោះតែអគារអាផាតម៉ង់ដែលទើបតែបញ្ចប់ថ្មីៗ។ ដោយយោងទៅលើច្បាប់បណ្ណកម្មសិទ្ធិ ជនបរទេសមិនអាចទទួលបានអគារជាន់ផ្ទាល់ដីដោយស្របច្បាប់ឡើយ ហើយការបែងចែកកម្មសិទ្ធិជនបរទេសត្រូវបានកំណត់ជាអតិបរិមាត្រឹមតែ ៧០ភាគរយនៃអគារទាំងមូលក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិតែមួយ។ បើទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ក៏រយៈពេលនៃការជួលសម្រាប់ជនបរទេសទៅលើអចលនទ្រព្យដីធ្លីអាចមានរយៈពេលដល់ទៅ ៥០ ឆ្នាំជាអតិបរិមា ជាមួយនឹងជម្រើស៥០ឆ្នាំជាថ្មីទៀត ត្រូវដាក់បញ្ចូល។ ១) ប្រាប់ខ្ញុំបន្ថែមទៀតអំពីបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី       ២) ប្រាប់ខ្ញុំអំពីរបៀបដែលខ្ញុំអាចកាន់កាប់ គ្រប់គ្រង ឬជួលដីធ្លីបានក្នុងឋានៈ ជាជនបរទេសនៅកម្ពុជា       ៣) ប្រាប់ខ្ញុំថែមទៀតអំពីដំណើរការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិ       ៤) ប្រាប់ខ្ញុំបន្ថែមទៀតអំពីដំណើរការផ្ទេបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងតម្លៃនៅកម្ពុជា       ៥) ពន្យល់អំពីភាពគ្រោះថ្នាក់ជាទូទៅមួយចំនួនសម្រាប់ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជា   សូមពិនិត្យមើលប្រភពសំខាន់ៗដទៃទៀត នៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ក្នុង ទម្រង់ទីតាំងរបស់យើង និង មគ្គុទ្ទេសក៍វិនិយោគិនៈ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ប្រទេសកម្ពុជា, រាជធានីភ្នំពេញ, ខេត្តសៀមរាប, និងក្រុងព្រះសីហនុ។ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, កម្មសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា និង បទពិសោធន៍ជនបរទេសនៅកម្ពុជា! សូមស្វែងរកអចលនទ្រព្យទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ឥឡូវនេះ! ១) ប្រាប់ខ្ញុំបន្ថែមទៀតអំពីបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ការបែងចែកបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានពន្យល់ ម្ដងទាំងអស់! សម្រាប់អ្នកទិញអចលនទ្រព្យថ្មី ការបែងចែកបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាអាចមានការយល់ច្រឡំបន្តិច។ សូមយើងស្វែងរកមធ្យោបាយបីយ៉ាង ដែលការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យអាចត្រូវបានធានាសុវត្ថិភាពនៅកម្ពុជា និង ការយល់ខុសដ៏ចម្បងជុំវិញការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា និងបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជា។ របាយការណ៍បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកម្ពុជាទាំងអស់ត្រូវបានបំផ្លាញចោលនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ និងឆ្នាំ១៩៧៩។ នេះមានន័យថាបន្ទាប់ពីសង្គ្រាម ភស្តុតាងកម្មសិទ្ធិបានក្លាយជារឿងដែលមិនអាចទៅរួច។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៨៩ ច្បាប់ដីធ្លីកម្ពុជាត្រូវបានអនុមតិឡើង ហើយច្បាប់កែតម្រូវត្រូវបានដាក់ចេញក្នុងឆ្នាំ២០០១ ដោយអនុញ្ញាតឲ្យកាន់កាប់ដីធ្លីជាលក្ខណៈឯកជន។ ច្បាប់ដីធ្លីឆ្នាំ២០០១ បានបង្កើតនូវប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីដីធ្លី ដោយដាក់ចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកម្ពុជា ដែលនៅតែមានជាធរមានដល់សព្វថ្ងៃ។ ចាប់តែងពីពេលនោះមក បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកម្ពុជាជាង ២ លានបណ្ណត្រូវបានចេញជូនប្រជាជនកម្ពុជា។ ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យឥឡូវនេះអាចត្រូវបានធានាសុវត្ថិភាពតាមទម្រង់មួយក្នុងចំណោមទម្រង់បីនៃបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកម្ពុជាៈ បណ្ណរឹង, បណ្ណទន់, និងការកាន់កាប់ឯកជនក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ ពោលគឺត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាបណ្ណកម្មសិទ្ធិគេហដ្ឋានជាន់លើ។ ជាងនេះទៅទៀត បណ្ណកម្មសិទ្ធិLMAP ដែលមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់ឥឡូវនេះក៏មានដែរ។ ១) បណ្ណរឹងៈបណ្ណរឹងគឺជាទម្រង់ដែលខ្លាំងជាងគេនៃការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីដែលល្អជាងគេបំផុត។បណ្ណរឹងគឺជាវិញ្ញាបនបត្រដែលចេញជូនដោយការិយាល័យគ្រប់គ្រងនិងរៀបចំដែនដីជាតិ។បណ្ណរឹងមានផ្ទុកព័ត៌មានលម្អិតដែលត្រូវបានកត់សម្គាល់ និងបញ្ជាក់ជូនជាកម្រិតថា្នក់ជាតិ ជាមួយនឹងក្រសួងដែនដី និងការិយាល័យសុរិយោដី។ពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិ បួនភាគរយ ដាក់ពាក្យសុំនៅ ពេលជួញដូរដែលបណ្ណរឹងកើតមានឡើង។២) បណ្ណទន់ៈបណ្ណទន់ គឺជាទម្រង់បណ្ណកម្មសិទ្ធដ៏សាមញ្ញបំផុត និងជាបណ្ណកម្មសិទ្ធដីធ្លីដែលចេញជូនជាលក្ខណៈសាមញ្ញបំផុតនៅកម្ពុជា។វាជាបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីកម្ពុជាដែលទទួលស្គាល់ក្នុងកម្រិតរដ្ឋបាលក្នុងតំបន់។បណ្ណទន់ត្រូវបានចេញជូនដោយសង្កាត់ ឬ ការិយាល័យស្រុក/ខណ្ឌ មិនត្រូវបានចុះបញ្ជីថ្នាក់ជាតិទេ ប៉ុន្តែនៅតែត្រូវចាត់ទុកថាជាស្ថានភាពកម្មសិទ្ធិដែរ។ការជួញដូរអចលនទ្រព្យមួយភាគធំនៅតែកើតមានឡើងជាមួយនឹងបណ្ណទន់ ដើម្បីចៀសវាងពន្ធនិងតម្លៃផ្ទេរកម្មសិទ្ធ។ក៏ប៉ុន្តែ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ធំៗថ្មីៗភាគច្រើន ត្រូវបានជួញដូរជាមួយនឹងបណ្ណរឹងព្រោះទាំងនេះគឺជាបណ្ណកម្មសិទ្ធកម្ពុជាដែលមានរយៈពេលយូរអង្វែងជាងគេ។សូមពិនិត្យមើលគេហទំព័រដ៏មានសារប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតនៅ លើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាៈ “ភាពអន្តរាយសម្រាប់ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា។” ៣) កម្មសិទ្ធិភាពឯកជនៈកម្មសិទ្ធិភាពឯកជនក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិគឺជាទម្រង់ថ្មីបំផុតនៃកម្មសិទ្ធិ ហើយអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេសកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដោយស្របច្បាប់នៅកម្ពុជា។បណ្ណនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ។បណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើគឺជាបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីដែលមានលក្ខណៈមិនសូវសាមញ្ញ ប៉ុន្តែមានចំនួនកំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ច្បាប់ស្ដីពីកម្មសិទ្ធិរបស់ជនបរទេសត្រូវបានប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់នៅថ្ងៃទី ២៤ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១០។ច្បាប់នេះដាក់កម្រិតនូកម្មសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសចំពោះអគារដែលមានសហកម្មសិទ្ធិ។ ជនបរទេសនៅតែមិនអាចកាន់កាប់ដីធ្លីបានដដែល ព្រោះវាខុសនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។អគារដែលជាសហកម្មសិទ្ធិ ត្រូវបានគេឲ្យនិយមន័យថាជាអគារ ឬសំណង់ដែលម្ចាស់កម្មសិទ្ធិច្រើននាក់ រស់នៅក្នុងនោះ មានផ្នែកខ្លះដែលការកាន់កាប់មួយចំណែកជារបស់សហកម្មសិទ្ធិករម្នាក់ៗ (អគារឯកជន) និងផ្នែកខ្លះទៀតជាកន្លែងសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ទូទៅនៃសហកម្មសិទ្ធិករ (តំបន់ទូទៅ)។បណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ កាលពីពេលថ្មីៗនេះត្រូវបានគេពង្រីកទៅជាអគារពាណិជ្ជកម្ម និង ជាពិសេស សម្រាប់បរិវេណករិយាល័យរួម។សូមសិក្សាបន្ថែមអំពី ដំណើរការបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើនៅទីនេះ ។*បណ្ណកម្មសិទ្ធិ LMAP*:ប្រព័ន្ធផ្ដល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិមួយដែលត្រូវបានគេហៅថា LMAP (ការគ្រប់គ្រងដែនដី និងគម្រោងរដ្ឋបាល) ត្រូវបានធនាគារពិភពលោកណែនាំនៅកម្ពុជាដើម្បីកែលម្អសុវត្ថិភាពសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីដោយក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ដោយស្ថិតក្រោមគ្រោងការណ៍នៃ កូអរដនេ ជីភីអេស (GPS) ត្រូវបានចុះបញ្ជីសម្រាប់ប្លង់ដីទាំងអស់ក្នុងប្រទេស។ប្រសិនបើលោកអ្នកមានបណ្ណកម្មសិទ្ធ LMAP រួចហើយ ព្រំដីត្រូវបានព្រមព្រាងគ្នារវាងភាគីជិតខាង ដើម្បីឲ្យជម្លោះព្រំដីទាំងអស់ត្រូវបានដោះស្រាយ។នេះគឺជាប្រភេទនៃបណ្ណកម្មសិទ្ធិដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុត។ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា ប្រហែលមិនមែនសាមញ្ញទេ ប៉ុន្តែវាកំពុងតែមានភាពអាចទៅរួចកំពុងតែកើនឡើង។ សូមលោកអ្នកប្រឹងប្រែងព្យាយាម និងចំណាយពេលវេលាមួយរយៈ នោះមិនយូរប៉ុន្មានលោកអ្នកនឹងទទួលបាននូវកម្មសិទ្ធិភាពអចលនទ្រព្យបរទេសនៅកម្ពុជា ហើយទទួលបាននូវសម្បត្តិជាអចលនទ្រព្យដ៏មានតម្លៃ។ ដើម្បីឲ្យកាន់តែច្បាស់អំពីបញ្ហាទាំងនេះ Realestate.com.kh សូមផ្ដល់ជាអនុសាសន៍ដើម្បីទទួលបានជំនួយបទពិសោធន៍ផ្នែកច្បាប់ នៅពេលណាដែលមានការពិចាណាទៅលើការជួលនៅក្នុងកម្ពុជាក្នុងឋានៈជាជនបរទេស។ ២) ប្រាប់ខ្ញុំអំពីរបៀបដែលខ្ញុំអាចកាន់កាប់ គ្រប់គ្រង ឬជួលដីធ្លីបានក្នុងឋានៈ ជាជនបរទេសនៅកម្ពុជា មានមនុស្សជាច្រើនបានសួរថាតើជនបរទេសអាចកាន់កាប់ដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានដែរឬទេ... បើទោះជាចម្លើយដ៏ខ្លីតបនឹងសំណួរនេះគឺវាសាមញ្ញ ពោលគឺ ទេ ក៏ដោយ ក៏នៅតែមានមធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពជាច្រើនដើម្បីគ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានសម្រាប់អាជីវកម្មរបស់អ្នក ឬការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួន។ តើលោកអ្នកជាជនបរទេសដែលចង់ទិញ ឬជួលដីធ្លីនៅកម្ពុជាមែនទេ? ប្រសិនបើមែន នេះគឺជាដំបូន្មានដ៏មានប្រយោជន៍ដែលលោកអ្នកចាំបាច់ត្រូវតែអាន! Realestate.com.kh បានដាក់បញ្ចូលអត្ថបទដែលមិនទាន់ដឹងឮដើម្បីបង្ហាញលោកអ្នកឲ្យច្បាស់លាស់នូវរបៀបដែលលោកអ្នកអាចទិញឬជួលដីធ្លីនៅកម្ពុជាក្នុងនាមជាជនបរទេស ហើយ ការប្រុងប្រយ័ត្នទុកជាមុនស្របច្បាប់ លោកអ្នកត្រូវតែធ្វើតាមប្រសិនបើ ការផ្សងព្រេងរបស់លោកអ្នកនឹងត្រូវទទួលបានជោគជ័យនាពេលអនាគត។ ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាការជិះទូកធ្វើដំណើរដោយរលូនទាំងអស់ឡើយ ហើយយើងសូមផ្ដល់ដំបូន្មាននូវការស្វែងរកការផ្ដល់ប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់អាជីពសម្រាប់ការជួញដូរបែបហ្នឹង។ ប៉ុន្តែ យ៉ាងហោចណាស់ អត្ថបទនេះ គឺជាការចាប់ផ្ដើមដ៏ល្អមួយ។ រឹតតែទូលាយទៅទៀត, ក្នុង មាត្រា ៤៤ នៃច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជនបរទេសមិនអាចកាន់កាប់ដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជនបរទេសអាចគ្រប់គ្រងដីធ្លីតាមរយៈមធ្យោបាយមួយចំនួដូចតទៅៈទិញដីធ្លីតាមរយៈក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកតាមរយៈដីភតិសន្យា,តាមរយៈការទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរឬក៏ដោយទិញដីធ្លីតាមរយៈអ្នកតំណាងជនជាតិខ្មែរ (ចំណាំៈ ចំណុចនេះគឺតាមពិតទៅវាស្ថិតនៅក្រៅផ្លូវច្បាប់ បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ)។តើជនបរទេសអាចទិញដីធ្លីនៅកម្ពុជាតាមរយៈក្រុមហ៊ុនរួមគ្នាក្នុងស្រុកបានដោយរបៀបណា? ការណ៍នេះបង្ហាញនូវហានិភ័យតិចតួចបំផុតសម្រាប់វិនិយោគិនបរទេស ទាំងបុគ្គលទាំងមនុស្សស្របច្បាប់។ ផ្ទៃដីជាច្រើនផ្នែកអាចត្រូវបានកាន់កាប់។ ប៉ុន្តែ តម្លៃនៃការបង្កើតក្រុមហ៊ុនកាន់កាប់ដីធ្លីគឺថ្លៃណាស់ ជាមួយនឹងតម្លៃថែទាំខ្ពស់ និងពន្ធចំណូលបានពីការជួលខ្ពស់។ សូមមើល ច្បាប់ស្ដីពីការវិនិយោគនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (ជំពូក VI, មាត្រា ១៦): “ស្ថាប័នស្របច្បាប់ដែលមានទុនសមភាពច្រើនជាង ៥១ភាគរយ ដែលត្រូវបានកាន់កាប់ដោយមនុស្ស ឬ ស្ថាប័នស្របច្បាប់ដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរ”។ ហើយជាងនេះទៅទៀតៈ “ការប្រើប្រាស់ដីធ្លីត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យវិនិយោគិន ដោយរួមបញ្ចូលនូវការជួលរយៈពេលវែង ដល់ទៅ ៧០ឆ្នាំ ហើយអាចដាក់សំណើជួលសាជាថ្មី”។ ការកាន់កាប់ជនជាតិខ្មែរ ៥១ភាគរយគឺជារឿងដែលចាំបាច់។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលរចនាសម្ព័ន្ធបូកបញ្ចូលហ៊ុនពីភាគមានសិទ្ធិខុសគ្នានៅក្នុងការកាន់កាប់គ្រប់គ្រង ហ៊ុនមួយភាគគ្រប់គ្រងដោយវិនិយោគិនបរទេស មួយភាគដោយវិនិយោគិនក្នុងស្រុក ភាពមានអំណាចទៅលើកូនហ៊ុននេះស្ថិតនៅក្នុងការត្រួតពិនិត្យ។ ម្ចាស់ហ៊ុនក្នុងស្រុកជាទូទៅ ត្រូវបានកំណត់សិទ្ធិឲ្យតិចតួចក្នុងការផ្ទេរភាគហ៊ុន ឬជ្រើសតាំងជានាយក ហើយការសម្រេចរបស់ក្រុមហ៊ុនភាគច្រើន តម្រូវឲ្យមាន ការបោះឆ្នោតដោយសំឡេងភាគច្រើន ២ភាគ ៣។ ជាទូទៅ កិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកជន ត្រូវបានធ្វើឡើងដែលម្ចាស់ហ៊ុនជាជនជាតិខ្មែរផ្ដល់សិទ្ធិពិសេសដល់ជនជាតិបរទេសទៅលើដីធ្លី។ ដោយចុះបញ្ជីបញ្ចាំដីធ្លីផងដែរ ដីធ្លីមិនអាចត្រូវបានផ្ទេរសិទ្ធិដោយគ្មានការយល់ព្រមពីជនបរទេសឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែមធ្យោបាយនេះអាចនឹងត្រូវបរាជ័យប្រសិនណាបើដៃគូជាជនជាតិខ្មែរបដិសេធនូវកាតព្វកិច្ចស្របច្បាប់របស់គេ។ ក្នុងការសម្រេចរបស់តុលាការកម្ពុជា អាចត្រូវបានគេនាំយកទៅ ហើយតម្លៃវិញគឺថ្លៃខ្លាំងណាស់។ ហេតុនេះ ការយកចិត្តទុកដាក់ដ៏សមគួរទៅលើដៃគូក្នុងស្រុកគឺមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់ក្នុងការកំណត់ហានិភ័យ។ ចុះការជួលដីធ្លីវិញវាយ៉ាងម៉េចដែរ? ជាទូទៅនៅពេលដែលគេសួរថា “តើជនបរទេសអាចទិញដីបានទេនៅកម្ពុជា” ពួកគេត្រូវបានគេបញ្ចុះបញ្ចូលយ៉ាងលឿនថា ការជួលដីធ្លីគឺជាជម្រើសដ៏ប្រសើរមួយ។ ការជួលរយៈពេលយូរត្រូវបានជនបរទេសប្រើប្រាស់ជាទូទៅជាមធ្យោបាយក្នុងការគ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជា។ ហើយសម្រាប់ពាណិជ្ជករបរទេសភាគច្រើន ការជួលរយៈពេលយូរ គឺមានប្រសិទ្ធិភាពដូចការកាន់កាប់ទាំងស្រុង សម្រាប់គោលបំណងដ៏ថ្លៃថ្លាទាំងឡាយ។ ការជួលរយៈពេលយូរអនុញ្ញាតសិទ្ធិចាំបាច់ដើម្បីអភិវឌ្ឍដីធ្លី ហើយទទួលបានការអនុញ្ញាតសាងសង់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏រចនាសម្ព័ន្ធនៃការជួលគឺមានសុវត្ថិភាពតិចតួចជាង រចនាសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុន ដូចដែលបានពណ៌នាខាងដើមរួចហើយ ប៉ុន្តែ ដំណើរការកំពុងត្រូវបានធ្វើទៅលើការបញ្ជាក់របស់គេ។ ដោយយោងទៅលើច្បាប់ដីធ្លី រយៈពេលជួលគឺមានការបត់បែនយ៉ាងខ្លាំង។ កិច្ចសន្យាជួលជាទូទៅ មានរយៈពេល ៥០ឆ្នាំ, ៧០ ឆ្នាំ, ឬក៏៩៩ឆ្នាំ។ សូមចាំថាកិច្ចសន្យាជួលដែលមានរយៈពេលវែងជាង ១៥ឆ្នាំត្រូវតែចុះបញ្ជីនៅការិយាល័យភូមិបាល ដើម្បីឲ្យមានសុពលភាព។ប្រសិនបើលោកអ្នកព្យាយាមជួលដីរដ្ឋ វាមានរយៈពេលជាអតិបរិមាត្រឹម ៤០ឆ្នាំ ជាមួយនឹងលទ្ធភាពពន្យាបន្ថែមទៀតបាន។ នៅពេលណាដែលមានកិច្ចសន្យាជួល សូមធ្វើការព្យាយាមដោយសមគួររបស់លោកអ្នក ហើយធ្វើការត្រួតពិនិត្យមើលប្រវត្តិម្ចាស់ដីធ្លីឲ្យបានច្បាស់លាស់ វាស្រដៀងគ្នាដូចនឹងអ្វីដែលលោកអ្នកត្រូវធ្វើសម្រាប់ដៃគូក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន។ ជួលពីមនុស្សខុស ដែលស្គាល់មនុស្សត្រឹមត្រូវក្នុងអំណាច អាចមានន័យថា ការជួលរបស់លោកអ្នកមិនមានស្ថេរភាព យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ សូមអះអាងថា កិច្ចសន្យាជួលត្រូវដាក់បញ្ចូលការដោះស្រាយជម្លោះក្រៅប្រទេសកម្ពុជា។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើលោកអ្នកធ្វើវាហើយ ជាក់ស្ដែង វាមិនសូវមានប្រសិទ្ធិភាពដូចមនុស្សជាច្រើនបានជឿជាក់នោះទេ។ នេះដោយសារថាជម្លោះដីធ្លីភាគច្រើនមិនពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះទៅលើកិច្ចសន្យានោះឡើយ តែទៅលើបញ្ហាច្បាប់។ តុលាការកម្ពុជា ត្រូវគេស្គាល់ថាបានបដិសេធពុំព្រមទទួលស្គាល់បទបញ្ញត្តិអជ្ញាកណ្ដាលបរទេសឡើយ។ កិច្ចសន្យាជួលទាំងនេះគួរតែដាក់បញ្ចូលផងដែរនូវបទបញ្ញត្តិតម្រូវឲ្យម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ ទទួលបានការអនុញ្ញាតពីអ្នកជួលមុនពេលពួកគេលក់ ឬរារាំងម្ចាស់កម្មសិទ្ធិកុំឲ្យលក់រហូតទាល់តែម្ចាស់កម្មសិទ្ធិថ្មីទទួលស្គាល់ពេញលេញនូវ ការជួលដែលមានរួចពីមុនហើយ។ នៅផ្នែកខាងលើនៃកិច្ចសន្យានេះ “កំណត់សម្គាល់ហាមលក់” អាចត្រូវបានចុះបញ្ជីជាមួយនឹងការិយាល័យដីធ្លីដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ដោយប្រាប់ការិយាល័យបញ្ឈប់នូវការប៉ុនប៉ងលក់ដីធ្លីដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាមុនពីភាគីអ្នកជួល។ បញ្ហាបន្ថែមទៀតមួយចំនួនបានកើតមានឡើង ហើយច្បាប់ជួលនៅតែមិនទាន់ច្បាស់លាស់។ ជាបឋម បទបញ្ញត្តិជុំវិញការកាន់កាប់អគារនៅពេលបិទការជួលនៅមិនទាន់ប្រាកដ។ អគារជាន់លើផុតពីជាន់ជាប់ដីជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកជួល ដែលអាចសុំចុះបញ្ជីបណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្រាប់ជាន់ខាងលើទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងនាមជាអ្នកកាន់កាប់អគារជាន់ផ្ទាល់ដី ក៏មានសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីផងដែរនេះបើយោងទៅលើច្បាប់ដីធ្លី នៅចុងបញ្ចប់នៃការបិទកិច្ចសន្យាជួលអ្នកកាន់កាប់ដីធ្លីក៏នឹងកាន់កាប់អគារនេះផងដែរ។ តែថាផ្ទុយមកវិញ ដីធ្លីវិនិយោគ ដែលជាពិសេស គ្របដណ្ដប់នូវការចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុន សម្រាប់ប្រាក់លើកទឹកចិត្តបង់ពន្ធដារ អគារគឺត្រូវបានគ្រប់គ្រងកាន់កាប់ដោយភាគីម្ចាស់ជួល។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាលបានបរិសកម្មទៅលើបញ្ហាទាំងនេះយឺតពេលទៅហើយ ដែលបន្តបញ្ជាក់នូវភាពមិនច្បាស់លាស់ទាំងនេះ។ បញ្ហាមួយទៀតបានកើតឡើងនៅពេលដែលកិច្ចសន្យាជួលថ្មីនេះមិនអាចកត់ត្រាទុកបាននៅការិយាល័យចុះបញ្ជីដីធ្លី តែថាបញ្ហានេះកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការកែទម្រង់។ សម្រាប់ការបញ្ជាក់ស្ដីពីបញ្ហាទាំងនេះ និងបញ្ហាបន្ថែមទៀត គេបានផ្ដល់អនុសាសន៍យ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់ថា ត្រូវបញ្ចុះបញ្ចូលនូវបទពិសោធន៍ដោយការគាំទ្រស្របច្បាប់នៅពេលដែលមានការពិចារណាអំពីកិច្ចសន្យាជួលនៅកម្ពុជា ក្នុងនាមជាជនបរទេស។ តើជនបរទេសអាចទិញដីធ្លីបានទេនៅកម្ពុជា ដោយមានសញ្ជាតិខ្មែរ? ពិតជាបាន។ រដ្ឋាភិបាលពិចារណាអំពីការដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិពីជនបរទេសនៅពេលដែលការវិនិយោគដ៏សំខាន់ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅកម្ពុជា ។ ក្រសួងមហាផ្ទៃ, ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទាំងអស់គ្នាត្រូវតែយល់ព្រមផ្ដល់សញ្ជាតិឲ្យ ពោលគឺលោកអ្នកចាំបាច់ត្រូវម៉ឺងម៉ាត់យ៉ាងខ្លាំង ហើយវិនិយោគិនភាគច្រើន ទទួលបានសញ្ជាតិ។ តើជនបរទេសអាចទិញដីធ្លីបានទេនៅកម្ពុជាតាមរយៈ ការទិញដោយឈរឈ្មោះជំនួស? ការទិញក្នុងនាមជាបុគ្គលក្នុងស្រុក គឺងាយស្រួលបំផុត ហើយជាមធ្យោបាយដែលមិនថ្លៃខ្លាំងពេកទេ ចំពោះការកាន់កាប់គ្រប់គ្រងដីធ្លីនៅកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែដោយការធ្វើយ៉ាងនេះ លោកអ្នកនឹងមិនបានអើពើទៅនឹងការហាមឃាត់ដោយច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញស្ដីពីការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដោយផ្ទាល់ដោយជនបរទេសនោះទេ។ ហេតុនេះ វាហាក់ដូចជាមិនសូវស្របច្បាប់ប៉ុន្មានទេ ហើយការគាំទ្រផ្នែកច្បាប់មិនបានលើកទឹកចិត្តយើងឲ្យធ្វើយ៉ាងនេះទេនៅកម្ពុជា។ និយាយឲ្យខ្លីទៅ ការទិញតាមរយៈរចនាសម្ព័ន្ធឈរឈ្មោះតំណាង វិនិយោគិនចុះហត្ថលេខាកិច្ចព្រមព្រាងទំនុកចិត្តមួយជាមួយនឹងម្ចាស់ដីធានាដើម្បីបានកាន់កាប់ដីធ្លីក្នុងនាមខ្លួនឯងផ្ទាល់។ ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិក្រោយមកដាក់បញ្ចាំដីនោះ ហើយជួលវាទៅឲ្យជនបរទេស។ ប្រសិនបើអ្វីៗមិនដំណើរការតាមការគ្រោងទុកទេ ជនបរទេសអាចប្រឈមនឹងការដកហូតដោយស្របច្បាប់យ៉ាងងាយស្រួលពីរដ្ឋ ឬក៏ត្រូវបង្ខំឲ្យលក់ដីធ្លីនោះចេញ។ សូមពិនិត្យមើលប្រភពសំខាន់ៗដទៃទៀត នៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ក្នុង ទម្រង់ទីតាំងរបស់យើង និង មគ្គុទ្ទេសក៍វិនិយោគិនៈ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ប្រទេសកម្ពុជា, រាជធានីភ្នំពេញ, ខេត្តសៀមរាប, និងក្រុងព្រះសីហនុ។ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, កម្មសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា និង បទពិសោធន៍ជនបរទេសនៅកម្ពុជា! ៣) ប្រាប់ខ្ញុំថែមទៀតអំពីដំណើរការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ ច្បាប់កម្ពុជាចំពោះបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីសម្រាប់ការកាន់កាប់ដោយជនបរទេស មិនទាន់បានធ្វើវិសោធនកម្មនៅឡើយ ក្នុងពេលដែលការលូតលាស់រីកចម្រើនខាងវិស័យសំណង់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) បច្ចុប្បន្ននេះចាប់ផ្ដើមផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើទៅឲ្យអ្នកទិញលំនៅស្ថាន ពោលគឺ បង្កើតនូវកម្មសិទ្ធិស្របតាមច្បាប់នៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ។ តើមានជំហានអ្វីខ្លះក្នុងការបង្កើតនូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ? ជំហានដម្បូងបំផុត ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍត្រូវទទួលបានដីធ្លីដែលការអភិវឌ្ឍនឹងត្រូវមានបណ្ណរឹងក្នុងនាមជាក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចាប់ផ្ដើមពីបណ្ណកម្មសិទ្ធិដ៏សំខាន់ច្បាប់ដើម លោកអ្នកមិនអាចផ្ទេរកម្មសិទ្ធិឯកជនផ្ទាល់ទៅជាអ្នកទិញជាលក្ខណៈបុគ្គលបានឡើយ។ មុននេះ លោកអ្នកត្រូវតែធ្វើការផ្ទេរនូវការប្រមូលផ្ដុំសរុបនៃបណ្ណកម្មសិទ្ធិបំបែកទៅឲ្យឈ្មោះនិងកម្មសិទ្ធភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍជាមុនសិន។ ឧទាហរណ៍ វាអាចមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិបំបែក៥០បណ្ណ សម្រាប់ផ្ទះ ៥០ល្វែង ដោយធ្វើឡើងចេញពីបណ្ណកម្មសិទ្ធិរឹងតែមួយច្បាប់ដើម។ នាយកដ្ឋានដីធ្លីរបស់ក្រសួងនឹងធ្វើការពិនិត្យជ្រើសរើសបទបញ្ញត្តិតំបន់ទូទៅ និង ការអនុវត្តនូវជំហាននេះ។ ប្រសិនបើនាយកដ្ឋានដីធ្លីពេញចិត្តនឹងរឿងនោះ តំបន់សហកម្មសិទ្ធិនឹងត្រូវបានរគ្រប់គ្រង និងធានាបានយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។ នៅពេលដែលបណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំង ៥០ នេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើង និង ត្រូវបានផ្ទេរទៅឲ្យកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រុមហ៊ុនរួចហើយ យើងអាចបន្តដំណើរការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិជាលក្ខណៈបុគ្គលទៅឲ្យអ្នកទិញម្នាក់ៗ។ តើមានអ្វីត្រូវជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ ពីក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍទៅអ្នកទិញចុងក្រោយ និងម្ចាស់កម្មសិទ្ធ?ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC) តម្រូវឲ្យមានឯកសារបញ្ជាក់ពេញលេញ នៃអត្តសញ្ញាណ និងស្ថានភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់អ្នកទិញចុងក្រោយ ហើយឯកសារទាំងនេះត្រូវតែដាក់ជូន និងបកប្រែជាភាសាខ្មែរ។ កាន់តែសំខាន់ បណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ ត្រូវតែជាភាសាខ្មែរតែមួយមុខ ហេតុនេះ គ្មានឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេសត្រូវបានអនុញ្ញាតនៅលើបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើឡើយ ហើយអ្នកទិញទាំងអស់ ត្រូវបកប្រែឈ្មោះរបស់ពួកគេ។ អ្នកទិញជនជាតិខ្មែរ អ្នកទិញជនជាតិបរទេស និងក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍត្រូវតែបំពេញនូវដំណើរការ និងតម្រូវការឯកសារខុសៗគ្នាបន្តិចបន្តួច។ ស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនេះ សូមជ្រើសរើសភ្ជាប់សេវាកម្មក្រុមហ៊ុនស្របច្បាប់ក្នុងស្រុកដែលមានគុណភាពដើម្បីពិនិត្យនូវឯកសារបញ្ជាក់ និងការបកប្រែរបស់ពួកគេ ក្នុងការទាក់ទងជាមួយនឹងអជ្ញាធរ នៅនាយកដ្ឋានដីធ្លី និងផ្ដល់ជូនជំនួយផ្នែកច្បាប់ទៅអ្នកទិញ ខណៈពេលកំពុងដំណើរការរហូតដល់ពេលចំណាយថ្លៃពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិ។ តើអ្នកទិញត្រូវតែស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឬ ដើម្បីផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ ឲ្យទៅជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់របស់ពួកគេ? ពិតប្រាកដណាស់។ អ្នកទិញត្រូវតែមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីផ្ដិតមេដៃទៅលើឯកសារបញ្ជាក់របស់ពួកគេ ប៉ុន្តែរិតតែពិសេសជាងនេះទៅទៀត ត្រូវផ្ដិតមេដៃលើលិខិតស្នាមដាក់លក់ដាច់ស្រេច និងលើពាក្យផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ដែលលិខិតស្នាមទាំងពីរនេះ គឺមានគម្រូជាស្តង់ដារផ្ដល់ជូនដោយនាយកដ្ឋានដីធ្លី។ នេះមានន័យថាវិនិយោគិនអន្តរជាតិត្រូវតែត្រឡប់មកកាន់កម្ពុជាវិញដើម្បីទទួលយកបណ្ណផ្ទេរសិទ្ធិ។ តើមានតម្លៃអ្វីត្រូវបន្ថែមទៀតទេក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិ? មានតម្លៃសេវាសាធារណៈក្នុងបណ្ណកម្មសិទ្ធិមួយ សម្រាប់ការផ្លាស់ប្ដូរនូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិចម្បង។ ហើយក៏មានតម្លៃសេវាសាធារណៈផងដែរសម្រាប់បណ្ណកម្មសិទ្ធិបុគ្គលមួយរូបៗដែលត្រូវចេញជូនក្នុងនាមអ្នកទិញ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្ទេរពន្ធ នៅពេលដែលឯកសារបញ្ជាក់មួយឈុត ត្រូវបានត្រួតពិនិត្យ និងទទួលយកដោយនាយកដ្ឋានដីធ្លីហើយ ឯកសារបែបនេះជាមួយនឹងទម្រង់បែបបទផ្សេងទៀត នឹងត្រូវដាក់ជូនទៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។ មន្ត្រីពន្ធដារនឹងចេញវិក្កយបត្រជាមួយនឹងចំនួនទឹកប្រាក់នៃពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិដែលត្រូវបង់បន្ទាប់ពីមានការវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យដោយផ្អែកលើកម្រិតគិតគូរ និងវិធីសាស្ត្រគណនារបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់ពីមានការចេញបណ្ណបញ្ជាក់ពីអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ដែលថាពន្ធត្រូវបានបង់ដោយអ្នកទិញរួចរាល់ហើយ នាយកដ្ឋានដីធ្លីនឹងបញ្ចប់នូវការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិឲ្យ។ តើមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើអ្នកទិញបដិសេធនូវការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិ? នៅក្នុងទ្រឹស្ដី រឿងនេះនឹងនាំមកនូវបញ្ហានៅពេលដែលវាមានការលក់បន្ត ព្រោះអ្នកទិញទីពីរនឹងមានភាពពិបាក ក្នុងការធ្វើការពិនិត្យត្រួសៗ ឬមានភាពប្រាកដថា គ្មានជម្លោះណាមួយកើតឡើង ការដាក់បញ្ចាំ ក្ដីក្ដាំង ឬក៏មិនទាន់បានបង់ពន្ធពាក់ព័ន្ធនឹងអចលនទ្រព្យដែលលក់ចេញ។ វិនិយោគិនពិតប្រាកដតែងតែប្រឆាំងទៅនឹងការបំពេញក្រដាសស្នាម និងការទាមទារលុយកាក់ ដើម្បីផ្ទេរកម្មសិទ្ធិនៅក្នុងនាម របស់ពួកគេ។ ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍមួយចំនួន ក្នុងករណីនេះ អាចទទួលយកដើម្បីកាន់កាប់នូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិសម្រាប់ពួកគេ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះអាចបណ្ដាលឲ្យមានភាពសាំញ៉ាំសម្រាប់អ្នកទិញពេលក្រោយមកទៀត។ គេពិតជាមិនបានផ្ដល់ដំបូន្មានបែបនេះទេ។ ហើយម្យ៉ាងវិញទៀត ការរៀបចំបែបនេះក៏បង្កើតបាននូវការខាតបង់ចំពោះម្ចាស់ដីផងដែរសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍដែលកាន់កាប់បណ្ណកម្មសិទ្ធិអគារជាន់លើ។ មធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការបន្ធូបន្ថយបញ្ហានេះសម្រាប់ការជឿទុកចិត្តរបស់អ្នកទិញគឺត្រូវដាក់បញ្ចូលការគាំទ្រផ្នែកច្បាប់ដ៏មានគុណភាព ដើម្បីធានាការទំនាក់ទំនងឥតឈប់ឈរជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍនិង ដើម្បីទទួលបានការអប់រំជុំវិញដំណើរការនេះ។ ដោយការជួលក្រុមហ៊ុនច្បាប់អាជីព ដែលមានបទពិសោធន៍នៅក្នុងបញ្ហានេះគឺវាសំខាន់ខ្លាំងណាស់ ព្រោះពួកគេអាចធ្វើនូវដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិនេះ បានដោយរលូន និង អាចទាយទុកជាមុនបានតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ សូមពិនិត្យមើលប្រភពសំខាន់ៗដទៃទៀត នៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ក្នុង ទម្រង់ទីតាំងរបស់យើង និង មគ្គុទ្ទេសក៍វិនិយោគិនៈ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ប្រទេសកម្ពុជា, រាជធានីភ្នំពេញ, ខេត្តសៀមរាប, និងក្រុងព្រះសីហនុ។ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, កម្មសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា និង បទពិសោធន៍ជនបរទេសនៅកម្ពុជា! ៤) ប្រាប់ខ្ញុំបន្ថែមទៀតអំពីដំណើរការផ្ទេបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី និងតម្លៃនៅកម្ពុជា ព័ត៌មានខាងក្រោមនេះពន្យល់នូវជំហានចាំបាច់សម្រាប់ការផ្ទេរបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជា សូមអរគុណចំពោះ Realestate.com.kh។ ជំហានមួយៗផ្ដល់ការណែនាំ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលទទួលខុសត្រូវ ពេលវេលាគ្រោងទុក ដើម្បីបញ្ចប់ជំហាន និងតម្លៃជាផ្លូវការ។ ជំហានទី ១- អ្នកទិញផ្ទៀងផ្ទាត់បណ្ណកម្មសិទ្ធិជាមួយនឹងការិយាល័ដែនដី ពិនិត្យមើលបំណុលប្រកបដោយសក្ដានុពល ឬបន្ទុកអចលនទ្រព្យផ្សេងៗទៀតៈ សម្រាប់ជំហានទី១នេះ, អ្នកទិញត្រូវតែទទួលបាននូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិច្បាប់ដើមមួយច្បាប់ពីអ្នកលក់ និងផ្ទៀងផ្ទាត់កម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ ដោយធានាថា អ្នកលក់គឺជាអ្នកកាន់កាប់ពេញសិទ្ធិនូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិ។ លោក/លោកស្រី ផ្ទៀងផ្ទាត់នូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិជាមួយនឹងការិយាល័យដីធ្លីដើម្បីធានាថាគ្មានបំណុល គ្មានការដាក់បញ្ចាំ ឬក៏បន្ទុកអចលនទ្រព្យផ្សេងៗទៀតត្រូវបានចុះបញ្ជីរួចរាល់សម្រាប់អចលនទ្រព្យនោះ។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ការិយាល័យដីធ្លី ពេលវេលាប៉ាន់ប្រមាណទុកដើម្បីបញ្ចប់គម្រោងៈ រយៈពេល ១០ថ្ងៃ (គួរតែកើតមានឡើងព្រមគ្នាទៅនឹងជំហានទី ២ និងទី៣) តម្លៃជាផ្លូវការៈ ដោយយោងទៅលើប្រកាសលេខ ៩៩៥ ចុះថ្ងៃទី ២៨ ខែធ្នូឆ្នាំ ២០១២ ស្ដីពីសេវាសាធារណៈ នៅក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ស្មើនឹង ៥០,០០០ រៀល / ១២.៥០ ដុល្លាអាមេរិក។ ជំហានទី ២- ទទួលបានព័ត៌មានស្ដីពីអចលនទ្រព្យ ពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលពាក់ព័ន្ធៈ អ្នកទិញដីធ្លីត្រូវតែទាក់ទងជាមួយនឹងមេភូមិ ឬក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលអចលនទ្រព្យស្ថិតនៅ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានស្ដីអំពីដីធ្លី បន្ថែមពីលើការស្រាវជ្រាវជាផ្លូវការទៅលើបណ្ណកម្មសិទ្ធិនៅឯការិយាល័យដីធ្លីរាជធានី។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ពេលវេលាប៉ាន់ប្រមាណទុកដើម្បីបញ្ចប់គម្រោងៈ រយៈពេល ១០ថ្ងៃ (គួរតែកើតមានឡើងព្រមគ្នាទៅនឹងជំហានទី ១ និងទី៣) តម្លៃជាផ្លូវការៈ គ្មាន ជំហានទី ៣- អ្នកទិញត្រូវតែទទួលបានលិខិតបញ្ជាក់ រួមបញ្ចូលគ្នារបស់ក្រុមហ៊ុនអ្នកលក់ និងឯកសារផ្លូវការដទៃទៀតពីអ្នកលក់ៈ ប្រសិនបើម្ចាស់ដីគឺជា ស្ថាប័នស្របច្បាប់ អ្នកទិញត្រូវតែទទួលបាននូវ អត្តសញ្ញាណបណ្ណរបស់ម្ចាស់ហ៊ុនមួយច្បាប់ ឬពីមនុស្សដែលដើរតួក្នុងនាមក្រុមហ៊ុន និងវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់មួយច្បាប់ដែលចេញជូនដោយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ ឯកសារទាំងនេះគឺត្រូវការចាំបាច់ដើម្បីធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ ភាពត្រឹមត្រូវ និងអត្តសញ្ញាណនៃឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ដែលមាននៅលើបណ្ណកម្មសិទ្ធិ។ អំណាចមេធាវីក៏ត្រូវការចាំបាច់ដែរ ព្រមទាំង សេចក្ដីសម្រេចដែលចុះហត្ថលេខាដោយក្រុមប្រឹក្សាភិបាលពីក្រុមហ៊ុននោះ ដោយផ្ដល់សិទ្ធិដល់បុគ្គលម្នាក់មានឈ្មោះច្បាស់លាស់តំណាងឲ្យក្រុមហ៊ុន នៅឯការិយាល័យដីធ្លី អមដំណើរដោយអំណាចមេធាវី ដែលត្រូវអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចនោះ។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ពេលវេលាប៉ាន់ប្រមាណទុកដើម្បីបញ្ចប់គម្រោងៈ រយៈពេល ១០ថ្ងៃ (គួរតែកើតមានឡើងព្រមគ្នាទៅនឹងជំហានទី ១ និងទី២) តម្លៃផ្លូវការៈ ៨០,០០០ រឿល/២០ដុល្លាអាមេរិក ជំហានទី ៤- ដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីនៅការិយាល័យដែនដីស្រុក ខណ្ឌ នៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (MLMUPC): នៅពេលដែលមនុស្សពីរនាក់/ក្រុមហ៊ុនពីរ មានបំណងទិញឬលក់អចលនទ្រព្យ ពួកគេត្រូវទៅកាន់ការិយាល័យស្រុក ខណ្ឌនៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ជាមួយគ្នា ហើយត្រៀមរៀបចំ និងចុះហត្ថលេខាឯកសារ។  ឯកសារដែលចាំបាច់រួមមាន លក្ខន្តិកៈរបស់ក្រុមហ៊ុន វិញ្ញាបនបត្រសាជីវកម្ម និងអំណាចមេធាវី (ត្រូវមាននៅក្នុងជំហានទី៣នេះ)។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ បណ្ណកម្មសិទ្ធិច្បាប់ដើមដែលកាន់កាប់ដោយអ្នកលក់ ត្រូវតែបង្ហាញទៅឲ្យខណ្ឌ នៅពេលដែលចុះហត្ថលេខាចាំបាច់ ដើម្បីមានឈ្មោះម្ចាស់កម្មសិទ្ធិថ្មី ដាក់បញ្ចូលជាផ្លូវការនៅលើឯកសារ។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ការិយាល័យដីធ្លីស្រុកខណ្ឌ, ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ (ការិយាល័យដីធ្លីស្រុកខណ្ឌរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់) ពេលវេលាប៉ាន់ប្រមាណទុកដើម្បីបញ្ចប់គម្រោងៈ រយៈពេល ពី ២០ទៅ៣០ថ្ងៃ។ តម្លៃផ្លូវការៈ តម្លៃផ្ទេរសិទ្ធិសុរិយោដី គឺ ៦០០,០០០ រៀល ត្រូវបង់ទៅឲ្យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ ជំហានទី ៥- បង់ពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិនៅការិយាល័យប្រមូលពន្ធៈ ពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិគឺ ៤% នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យសរុប ត្រូវបង់ទៅឲ្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ នៅឯការិយាល័យប្រមូលពន្ធ ទាក់ទងទៅនឹងតំបន់នៃអចលនទ្រព្យត្រូវធ្វើការផ្ទេរសិទ្ធិ។ បង្កាន់ដៃបង់ពន្ធ ត្រូវចេញជូនដើម្បីបង្ហាញថា ពន្ធផ្ទេរកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យត្រូវបានបង់រួច។ ពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិ ៤%ត្រូវបានកំណត់នៅក្នុងមាត្រា៤០នៃច្បាប់ស្ដីពីហិរញ្ញវត្ថុឆ្នាំ១៩៩៥។ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ពន្ធនេះមិនត្រូវបានវាយតម្លៃដោយផ្អែកលើតម្លៃដែលលក់ដូរពិតប្រាកដនៃអចលនទ្រព្យនោះឡើយ ប៉ុន្តែ ដោយផ្អែកលើតារាងតម្លៃអចលនទ្រព្យដែលកំណត់ដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញ។ ការវាយតម្លៃដោយសាលារាជធានីភ្នំពេញ ជាទូទៅផ្អែកលើចំនួនម៉ែត្រការ៉េសរុប ទីតាំងដីធ្លី ការប្រើប្រាស់ ការប្រើប្រាស់ប្រកដោយសក្ដានុពល ។ ល ។ ហេតុនេះពន្ធមិនផ្អែកលើតម្លៃជាក់ស្ដែងដែលដីធ្លីត្រូវបានលក់នោះទេ វាផ្អែកលើការវាយតម្លៃដែលធ្វើឡើងដោយការិយាល័យសាលារាជធានី។ ប្រសិនបើដីច្រើនជាង ១២០០ ម៉ែត្រក្រឡា ចំនួនលើសនៃដីធ្លីត្រូវស្របនឹង “ពន្ធដីធ្លីដែលមិនប្រើប្រាស់”។ ចំពោះដីធ្លីដែលតិចជាង ១២០០ ម៉ែត្រក្រឡា ពន្ធដីធ្លីមិនប្រើប្រាស់ មិនអាចអនុវត្តបានឡើយ។ ពេលវេលាសម្រាប់ការិយាល័យពន្ធដារដើម្បីបញ្ចប់ការគណនាពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិនឹងអាស្រ័យលើទីតាំងនៃដីធ្លី និងទំហំរបស់វា។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។ ពេលវេលាគ្រងទុកដើម្បីបញ្ចប់ជំហានៈ ១ ថ្ងៃ។ តម្លៃផ្លូវការៈ ៤%នៃតម្លៃអចលនទ្រព្យ (ថ្លៃផ្ទេរសិទ្ធិ)។ ជំហានទី ៦-ត្រឡប់ទៅកាន់ការិយាល័យសុរិយោដីដើម្បីបញ្ចប់ដំណើរការចុះបញ្ជីៈ ក្រោយពីពន្ធទាំងអស់ត្រូវបានបង់ហើយ គូភាគីទាំងអស់ត្រូវត្រឡប់ទៅកាន់ការិយាល័យសុរិយោដី នៅក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ហើយចុះហត្ថលេខា/ផ្ដិតមេដៃលើបែបបទ នៅក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់សម្រាប់ទិញ/លក់ អចលនទ្រព្យ ដូចបានបំពេញជូនដោយមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ ការចុះហត្ថលេខា/ការផ្ដិតមេដៃ ត្រូវបានធ្វើជាសាក្សីដោយអាជ្ញាធរក្នុងស្រុកដូចជាមេឃុំ ដែលនឹងត្រូវផ្ដិតមេដៃផងដែរ។ ដំណើរការទាំងអស់នេះផ្អែកលើច្បាប់ដីធ្លី មាត្រា ៦៥, ២៤៤, និង ២៤៥។ ច្បាប់ដីធ្លី មាត្រា ៦៩ ហាមឃាត់ការផ្ទេរសិទ្ធិប្រសិនណាបើពន្ធដែលចាំបាច់ទាំងអស់មិនទាន់បានបង់។ ឯកសារដែលផ្ដល់ជូនគួរតែរួមបញ្ចូលបង្កាន់ដៃបង់ប្រាក់ពន្ធផ្ទេរសិទ្ធិ (ទទួលបាននៅក្នុងជំហានទី៥) ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មនិងសំណង់ (ការិយាល័យដីធ្លីស្រុក ខណ្ឌរបស់ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មនិងសំណង់)។ ពេលវេលាគ្រោងទុកដើម្បីបញ្ចប់ជំហានៈ ៥ថ្ងៃ។ តម្លៃផ្លូវការៈ ថ្លៃសេវាសុរិយោដីត្រូវបង់នៅក្នុងជំហានទី៤។ ជំហានទី ៧- ទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ បណ្ណកម្មសិទ្ធិពីការិយាល័យដីធ្លីសាលារាជធានីៈ ការិយាល័យដីធ្លី ស្រុក/ខណ្ឌបញ្ជូន “ឯកសារផ្ទេរសិទ្ធិទាំងអស់” ទៅកាន់ការិយាល័យដីធ្លីរាជធានី ដែលជាកន្លែងចេញនូវវិញ្ញាបនបត្រ កម្មសិទ្ធិចុងក្រោយក្នុងនាមអ្នកកាន់កាប់ថ្មី។ ឥឡូវនេះវាត្រូវបានគេចុះបញ្ជីហើយ។ ភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលដែលពាក់ព័ន្ធៈ ការិយាល័យដីធ្លីរាជធានី។ ពេលវេលាគ្រោងទុកដើម្បីបញ្ចប់ជំហានៈ ១ ទៅ ២សប្ដាហ៍។ ជំហានដំណើរការចុងក្រោយកំពុងអនុវត្តអាចដល់ទៅពីរបីសប្ដាហ៍ អាស្រ័យលើខាខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មន្ត្រីដីធ្លី និងភាគីជាសាមីជន។ ៥) ពន្យល់អំពីភាពគ្រោះថ្នាក់ជាទូទៅមួយចំនួនសម្រាប់ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជា នេះគឺជាសេចក្ដីបញ្ជាក់មួយចំនួននៃការយល់ខុសជាទូទៅបំផុតជុំវិញការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជា សម្រាប់អ្នកមិនមែនជាជនជាតិខ្មែរ។ជនជាតិបរទេសមិនអាចទិញដីធ្លី កាន់កាប់ដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានទេ ដោយផ្អែកលើច្បាប់ដីធ្លីឆ្នាំ២០០១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ប្រសិនណាបើក្រុមហ៊ុនកាន់កាប់ដីធ្លីមិនត្រូវបានបង្កើតឡើងជាមួយនឹងចំនួនភាគច្រើននៃភាគហ៊ុនដែលត្រូវបានកាន់កាប់ដោយពលរដ្ឋខ្មែរ។ដោយការជ្រើសរើសបាន, ជនបរទេសអាចទទួលបានដីធ្លីជាការជួលរយៈពេលយូរ ជាជម្រើសក្នុងការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា។ កិច្ចសន្យាជួលរយៈពេលយូរនេះ សម្រាប់អ្នកកាន់កាប់ជនបរទេសមានរយៈពេលជួលវែងជាអតិបរិមាត្រឹម ៥០ឆ្នាំ ដូចដែលត្រូវបានសម្រេចដោយច្បាប់នីតិរដ្ឋប្បវេណីបង្កើតឡើងក្នុងខែធ្នូឆ្នាំ២០១១។ កិច្ចសន្យាជួលទាំងនេះអាចត្រូវបានចុះបញ្ជីថ្នាក់ជាតិ ជាមួយនឹងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មនិងសំណង់។កិច្ចសន្យាជួលរយៈពេលវែងត្រូវបានជ្រើសរើសសម្របសម្រួលដោយវិនិយោគិនអន្តរជាតិជាច្រើនរូប អាស្រ័យលើភាពលំបាកនៃការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជា។ សូមសិក្សាបន្ថែមអំពីច្បាប់កិច្ចសន្យាជួលរយៈពេលយូរ។វាសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលត្រូវចងចាំថា វាមិនមានលក្ខណៈស្របច្បាប់ទេសម្រាប់ជនបរទេសក្នុងការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យក្រោមបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារមានការបកស្រាយខុសជាទូទៅនៃច្បាប់ស្ដីពីការកាន់កាប់របស់ជនបរទេស ដោយអាជ្ញាធរក្នុងស្រុកទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សង្កាត់មួយចំនួន (ក្រុមប្រឹក្សាក្នុងស្រុក) បច្ចុប្បន្ននេះកំពុងតែអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេសទិញអចលនទ្រព្យក្រោមបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់ក្នុងនាមរបស់ពួកគេ។បន្ថែមពីលើនេះទៀត ការយល់ខុសនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយភ្នាក់ងារនិងឈ្មួញកណ្ដាលមួយចំនួន ដែលផ្ដល់មតិយោបល់ខុសទៅដល់អតិថិជនជាជនជាតិបរទេសរបស់ពួកគេ ជាធាតុពិតនៃបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់របស់ពួកគេ ដោយអះអាងថាវាតំណាងឲ្យកម្មសិទ្ធិពេញលេញ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនគ្រប់សង្កាត់សុទ្ធតែអនុញ្ញាតនូវរឿងនេះទេ ។ សង្កាត់បឹងកេងកង ជាឧទាហរណ៍ នឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យជនបរទេសបង្ហាញនូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់ឡើយ បើទោះជាយ៉ាងម៉េចក៏ដោយ។ជាងនេះទៅទៀត មន្ត្រីសង្កាត់ អាចបកស្រាយនូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់តាមតែពួកគេប្រាថ្នាៈ ដូចដែល លោក David Murphy នាយកក្រុមហ៊ុន IPS Cambodia បានពន្យល់ថា” មន្ត្រីសង្កាត់ ត្រូវបានជ្រើសរើសជាសាធារណៈ ជាមន្ត្រីដែលឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតរៀងរាល់៥ឆ្នាំម្ដង។ នេះមានន័យថា នៅពេលដែលជនបរទេសកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ ក្រោមបណ្ណកម្មសិទ្ធិទន់ ក្នុងនាមរបស់ពួកគេ មានហានិភ័យខ្លាំងណាស់ ដែលថាការផ្លាស់ប្ដូរនូវមន្ត្រីដែលជាប់ឆ្នោត របស់សង្កាត់ពាក់ព័ន្ធអាចមានលទ្ធផលក្នុងការបកស្រាយត្រឹមត្រូវចំពោះច្បាប់ ដែលបង្ករគ្រោះថ្នាក់ ឬ នឹងទៅជាមោឃៈនូវកម្មសិទ្ធិប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសបាន”ដើម្បីការពារបញ្ចៀសពីការយល់ខុសនេះ ត្រូវប្រាកដថាលោកអ្នកបានធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវបណ្ណកម្មសិទ្ធិជាមួយនឹងក្រសួងការិយាល័យដែនដីដែលពាក់ព័ន្ធ ឬ ការិយាល័យឃុំសង្កាត់ មុនពេលទិញអចលនទ្រព្យ។ ការស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបញ្ជាក់ថាអ្នកណាកាន់កាប់បណ្ណកម្មសិទ្ធិអចលនទ្រព្យ ហើយរកឲ្យឃើញថាតើមានការដាក់បញ្ចាំ ឬក៏បន្ទុកអចលនទ្រព្យនៅលើបណ្ណកម្មសិទ្ធិដែរឬទេ។សូមចាំថា ក្នុងនាមជាអ្នកទិញដីធ្លី លោកអ្នកប្រហែលជាមិនត្រូវបានគេផ្ដល់ជូននូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិពិតប្រាកដដើម្បីធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវនោះឡើយ ព្រោះនេះគឺជាភស្តុតាងកម្មសិទ្ធិតែមួយគត់របស់អ្នកលក់។ អ្នកទិញនឹងត្រូវបានផ្ដល់ជូននូវបណ្ណកម្មសិទ្ធិថតចម្លងមួយច្បាប់ជំនួសវិញ ដូច្នេះវាសំខាន់ណាស់ដែលថាលោកអ្នកត្រូវបញ្ជាក់ថាវាទើបតែត្រូវបានថតចម្លងថ្មីៗ។ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជាប្រហែលជាមិនសាមញ្ញពេកទេ ប៉ុន្តែវាអាចធ្វើទៅបាន។ សូមព្យាយាមធ្វើការប្រឹងប្រែង និងចំណាយពេលវេលារបស់លោកអ្នក មិនយូរមិនឆាប់លោកនឹងទទួលបានការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យក្នុងនាមជាជនបរទេសនៅកម្ពុជា ហើយទទួលបានអចលនទ្រព្យដ៏មានតម្លៃ។ ចង់សិក្សាបន្ថែមៈ សូមពិនិត្យមើលព័ត៌មានថ្មីៗយ៉ាងច្រើនអំពី ការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យជនបរទេសនៅកម្ពុជា នៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ឥឡូវនេះ! សូមស្វែងរកអចលនទ្រព្យទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ឥឡូវនេះ! សូមពិនិត្យមើលប្រភពសំខាន់ៗដទៃទៀត នៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh ក្នុង ទម្រង់ទីតាំងរបស់យើង និង មគ្គុទ្ទេសក៍វិនិយោគិនៈ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ប្រទេសកម្ពុជា, រាជធានីភ្នំពេញ, ខេត្តសៀមរាប, និងក្រុងព្រះសីហនុ។ សិក្សាបន្ថែមទៀតអំពី ការវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, កម្មសិទ្ធិភាពរបស់ជនបរទេសនៅកម្ពុជា និង បទពិសោធន៍ជនបរទេសនៅកម្ពុជា!

ដំណើរការក្នុងការជ្រើសរើសប្រភេទប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ និងអ្នកផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី នៅកម្ពុជា អាចមានភាពស៊ាំញ៉ាំ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកអនុវត្តតាមដំបូន្មានរបស់យើង ម្ដងមួយជំហានៗ អ្នកអាចបញ្ចៀសការខកចិត្ត ភាពអន្ទះអន្ទែង និងការខាតបង់ពេលវេលាបាន។ Realestate.com.kh នៅទីនេះដើម្បីជួយលោកអ្នក។តើអ្នកអាចជ្រើសរើស អ្នកផ្ដល់ប្រាក់កម្ចី ដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត នៅកម្ពុជា បានយ៉ាងដូចម្ដេច? ជាមួយធនាគារពាណិជ្ជ ជាង៣៥ ដែលធ្វើប្រតិបត្តិការ នៅប្រទេសកម្ពុជា លោកអ្នកអាចមានការពិបាក ក្នុងការសម្រេចចិត្តដ៏ត្រឹមត្រូវ ក្នុងការជ្រើសរើសធនាគារណាមួយ និងធ្វើឱ្យប្រាកដថា អ្នកផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីដល់អ្នក ផ្ដល់សេវាកម្មរបស់ពួកគេ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់ និងក្រមសីលធម៌។ភាគច្រើន នៃប្រភេទប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ នៅកម្ពុជា ត្រូវបានផ្ដល់ឱ្យ ជាមួយអត្រាការប្រាក់ ដែលអាចប្រែប្រួល ឬបានន័យថា ប្រសិនបើធនាគារ ចង់ ឬត្រូវការផ្លាស់ប្ដូរ អត្រាការប្រាក់ កំលុងពេលដែលអ្នកបង់សងប្រាក់កម្ចីនោះ ពួកគេអាចធ្វើទៅបាន។ ហេតុបែបនេះហើយ លោកអ្នកគួរតែជ្រើសរើសធនាគារមួយ ដែលមានកិត្តិនាម និងជំហរហិរញ្ញវត្ថុរឹងមាំ។ប្រសិនបើលោកអ្នកសួរសំណួរ ទៅភ្នាក់ងារធនាគារណាមួយ ហើយពួកគេមិនអាចឆ្លើយសំណួររបស់អ្នក បានដោយសមស្រប សូមព្យាយាមស្វះស្វែងរកសេវាកម្ចី ពីធនាគារផ្សេងទៀត។ លោកអ្នកគួរតែស្វែងរកធនាគារណាមួយ ដែលមានក្រុមការងារមានឯកទេស និងបទពិសោធន៍ ក្នុងការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីអចលនទ្រព្យ ជាជាងធនាគារ ដែលមាន ”ភ្នាក់ងារឥណទាន ដែលចេះគ្រប់ឯកទេស ប៉ុន្តែមិនច្បាស់លាស់គ្រប់យ៉ាង”។ធនាគារពាណិជ្ជភាគច្រើន ទាមទារអតិថិជន ឱ្យបង់ថ្លៃគោលជាមុន ដែលមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។ ជាទូទៅ លោកអ្នកត្រូវបានរំពឹងឱ្យបង់ ថ្លៃស្នើសុំប្រាក់កម្ចី ថ្លៃច្បាប់សម្រាប់ការរៀបចំ និងចុះឈ្មោះឯកសារកម្ចី នៅឯមន្ទីរសុរិយោដី ថ្លៃវាយតម្លៃអចលនទ្រព្យ និងថ្លៃធានារ៉ាប់រង លើហានិភ័យអគ្គិភ័យ នៃអចលនទ្រព្យរបស់លោកអ្នក។រឿងសំខាន់ដែលត្រូវធ្វើ សម្រាប់លោកអ្នក គឺការមើលលំអិត អំពីថ្លៃផ្សេងៗ ឬចំណុចណាមួយ ដែលមិនត្រូវបានបង្ហាញត្រង់ៗ នៅក្នុងល័ក្ខខ័ណ្ឌនៃការបង់ថ្លៃគោលជាមុន និងការសងត្រលប់ប្រាក់កម្ចី មុនកាលកំណត់ ដោយផ្នែក ឬទាំងស្រុង។ធនាគារភាគច្រើន មានគោលនយោបាយ ទាមទារឱ្យបង់ ៣% សម្រាប់ការសងប្រាក់មុនកាលកំណត់ ប្រសិនបើអ្នកបង់សង ច្រើនជាងចំនួនដែលតម្រូវ ឬចង់បង់សងផ្ដាច់ ក្នុងរវាង៣ឆ្នាំ បើទោះជាធនាគារខ្លះ មានថ្លៃបង់សងមុនកាលកំណត់ខ្ពស់ជាង ឬរវាងរយៈពេលបង់ផ្ដាច់យូរជាងក៏ដោយ។សួរសំណួរ ដើម្បីលំអិតពី ល័ក្ខខ័ណ្ឌ នៃប្រាក់កម្ចី៖ សួរអំពី តម្លៃការស្នើសុំប្រាក់កម្ចី និងថាតើថ្លៃស្នើសុំ ចាំបាច់ត្រូវបង់ទាំងស្រុងជាមុន ឬបង់ជាប្រចាំឆ្នាំ, រយៈពេលដើម្បីទទួលបានការយល់ព្រម លើសំណើកម្ចី និងមធ្យោបាយ នៃការបង់សង តាមរយៈលុយសុទ្ធ ឬការកាត់ទឹកប្រាក់ដោយស្វ័យប្រវត្តិ ពីគណនេយ្យរបស់អ្នកខ្ចី?គោលនយោបាយកម្ចីទិញផ្ទះ ដែលលោកអ្នកគួរតែគិតគូរដែរនោះ គឺកម្ចីអចលនទ្រព្យបន្ថែម។ វាសំខាន់សម្រាប់អ្នក ក្នុងការសិក្សាពីគោលនយោបាយប្រភេទនេះ ប្រសិនបើអ្នកចង់បន្ថែម ចំនួនអចលនទ្រព្យដែលអ្នកមានក្នុងដៃ តាមរយៈការទិញអចលនទ្រព្យបន្ថែម ឬការលក់គេហដ្ឋានមួយ ដើម្បីទៅទិញគេហដ្ឋានមួយផ្សេងទៀត។ កម្ចីអចលនទ្រព្យបន្ថែមនេះ អាចតម្រូវឱ្យលោកអ្នកបង់ថ្លៃស្នើសុំផងដែរ ដែលមានតម្លៃទាបជាងច្រើន ជាងការស្នើសុំកម្ចីទិញអចលនទ្រព្យថ្មី តែម្ដង។ធនាគារមួយចំនួន អាចរឹងត្អឹង ឬមិនមានភាពបត់បែន ប្រសិនបើអ្នកចង់លក់ផ្ទះរបស់អ្នក និងត្រូវបង់សង់ឱ្យអស់ ដើម្បីទទួលបានប្លង់ សម្រាប់ការផ្ទេរកម្មសិទ្ធអចលនទ្រព្យ។ សូមមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះចំណុចមួយនេះ ព្រោះវាអាចជាឧបសគ្គ សម្រាប់លោកអ្នក ក្នុងការលក់អចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួន។ធនាគារមួយចំនួន តម្រូវឱ្យអ្នកជូនដំណឹងយ៉ាងតិច៣ខែមុន ប្រសិនបើអ្នកមានបំណងចង់បង់សងផ្ដាច់ មុនកាលកំណត់ ហើយការតម្រូវដូច្នេះ ច្រើនជាវិធីដែលធនាគារអនុវត្ត ដើម្បីបញ្ចៀសកាលៈទេសៈ ដែលអតិថិជនស្វះស្វែងរកកម្ចី ពីធនាគារមួយផ្សេងទៀត។ ប្រសិនមានករណីដូច្នេះ អ្នកត្រូវតែដឹងជាមុន មុនពេលដែលអ្នកយល់ព្រមទទួលប្រាក់កម្ចី។ទទួលបច្ចុប្បន្នភាព អំពីវិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា និងទទួលបានព័ត៌មានអចលនទ្រព្យ ទាន់ហេតុការណ៍ តាមរយៈការទាញយក កម្មវិធីRealesate.com.kh នៅលើទូរស័ព្ទដៃរបស់លោកអ្នក ឥលូវនេះ!

Every landlord or property manager must ask this question, first and foremost:What are the special features of my apartment for rent that are going to make potential tenants genuinely excited to move in?Find out what is attractive about your apartment property for renters - and then flaunt it, baby! With this in mind, Realestate.com.kh has gotten to the bottom of what tenants really want when considering a apartment for rent… Location of your apartment! Apartment tenants are more-driven by no other factor than a prime location. But of course, “a great location” is always subjective. Different apartment renters are looking for different locations depending on where they work, where their kids go to school and what they like to do for fun in the weekends. Renters will pay a lot more money to live in their preferred location. Normally, people are looking for hubs within the city with amenities at hand. This means shopping, banking, F & B venues, schools and proximity to work stations. But, first and foremost, tenants considering your apartment for rent will look for transport options. If your apartment for rent isn’t close to these other amenities naturally, you had better make sure your tenants can access appropriate transport, or, at the very least, have parking for their personal vehicle “People think about where they need to live long before they consider how they would like to live.” The unique features of your apartment for rent and any questions of cost only enter the tenant’s equation after location is measured. Access to work places and schools is always going to be important because we spend as much time at these places as we do in our home. So, always make sure transport amenities are promoted to prospective clients considering your apartment for rent. And, if you are still searching for an investment apartment or condo to use as a rental property – pay more for a great location, because it is going to guarantee your rental returns for that apartment into the future. If you cheap out and buy an apartment in a bad location, don’t expect the rental process to be easy…. Lock in a great location, and your apartment for rent won’t sit empty for long. For agents, when a property seeker mentions they want to live in a certain area – this really means they must live in this location. Don’t see it as a preference among many; it is the number one preference. If you want to help them and win the commission, forget about apartment properties away from their preference area – even if the prices are higher where they really want to live. Apartment renters will generally rethink their budget when the right location comes along. Number of bedrooms inside the apartment: If a rental tenant says they need 3 bedrooms, that is exactly what they need – and they will be very unlikely to accept less.  So – if you don’t have enough bedrooms for that prospect in your apartment for rent, don’t bother inviting them to view the property. You are wasting your time! Possibly, they will accept an extra bedroom inside the apartment for rent, but not if it is costing them an arm and a leg.  Some people do like to have a spare bedroom for guests or as a study/home office. This means always make it very clear how many bedrooms your apartment has available, and focus on making that feature attractive. When the tenant’s visit your apartment for rent, make sure all rooms are set up for occupants, and don’t try to advertise a room that is not fit to be a bedroom as a bedroom. This will frustrate prospective tenants who are only considering properties that truly fit their bedroom necessities. Extra Perks: Those in the market for a apartment for rent are generally quite busy people. They might be foreigners temporarily living here for work. They might be students living in the city for study. Or they might own a property in the provinces, but need an apartment for rent close to their workplace so they can work in the city during the week. This means the tenant might appreciate features in your apartment for rent like the garden and swimming pool – but, remember, they don’t want to maintain them! This makes an apartment for rent with service inclusions very attractive. Tenants don’t want to waste their time setting up the internet connection, or paying the electricity bill to the provider. The more services you can package into the rental price for your apartment for rent, the better. When the tenant pays just one fee every month and knows that the pool will be cleaned, the garden will be weeded, and the internet will be provided – this is a great bonus for prospective tenants looking at your apartment for rent. Cleaning services and exercise facilities might also be attractive to many busy tenants looking for an apartment to rent. "If you are dealing with a busy demographic - think about how you can make their life easier!" Make you property more attractive to tenants by thinking about how you can make their day to day life easier. This will mean you property rents faster, and for a higher monthly rate. Here are some more handy tips for getting the most return on investment from your rental property!

Cambodian laws towards land titles for foreign ownership have been largely untested amidst the current construction boom. After months of collaboration with the lawyers of Sok Siphana & Associates and National 6A Investment, the Ministry of Land Management, Urban Planning and Construction (MLMUPC) has now started to transfer strata titles to purchasers of residential units - creating legally binding ownership. Realestate.com.kh spoke with Antoine Petit, executive director for National 6A Investment - the development company and property manager for the Galaxy Residence on Chroy Changvar - about the various pitfalls that all investors should be aware of when acquiring strata titles. Realestate.com.kh: What are the steps to creating a Strata title? Petit: At the very first stage, the developer acquires the land that the development will be on with a hard title in the name of the development company. This happened around four years ago for National 6A Investment. However, from this original master title you cannot directly transfer private unit ownerships to individual buyers. Before this, you must first transfer the total collection of split titles into the developer’s name and ownership. In our case, these were 51 separate titles for 51 units, made from the original, single hard title. The land department of the ministry will also screen your common area regulations and practices at this stage. If the land department is satisfied that the co-owned areas will be correctly managed and insured, then the strata titles will be issued. Once these 51 titles have been created and transferred into the company’s ownership, we can proceed to transferring these individual titles to the individual buyers. Realestate.com.kh: What is involved in the transfer of the strata title from the development company to the end buyer and owner? Petit: The MLMUPC requires fully certified documentation of the identity and marital status of the end buyer and these documents must also be supplied and translated into Khmer. Importantly, the strata title is solely in Khmer, thus no English names are permitted on the strata title and all buyers need their name to be translated. Khmer buyers, foreign buyers and the development company all must satisfy slightly different process and documentation demands. During this stage, we chose to engage the services of Sok Siphana & Associates to review the certified documents and their translation, to liaise with the authority at the land department and to provide legal assistance to buyers along the process until the transfer tax payment. Realestate.com.kh: Does the buyer have to be in Cambodia to transfer the new strata title into their possession? Petit: Yes. The buyers must physically be present to affix their thumbprint on their certified documentation, but most importantly on Vente Definitive and on Application for Ownership Transfer, both of which are standard templates to be provided by the land department. This means international investors must come back to Cambodia to get the title transferred. Realestate.com.kh: What costs are accrued during the transfer process? Petit: There is a public service fee per strata title for the conversion of the master title. There is also a public service fee for each individual strata title to be issued in the buyer’s name. Concerning the transfer tax, once the set of certified documentation is reviewed and accepted by the land department, the exact same documentation with other forms will be submitted to the General Department of Taxation. The tax officials will then issue an invoice with the amount of transfer tax to be paid after assessment of the property value based on their determined ranges and calculation method. After issuance of the evidence from the General Department of Taxation that the tax has been paid by the buyer, the land department will complete the title transfer. Realestate.com.kh: What if the buyer refuses the strata title transfer? Petit: In theory, this will bring problems when it comes to resale because the second buyer will have difficulties to do a thorough examination or to have certitude that there are no disputes, mortgages, judgments or unpaid taxes associated with the property sold. Pure investors are usually resistant to fulfill the physical paperwork and monetary demands to transfer the ownership in their name. Some developers in this case may accept to hold the title for them - but this can cause complications for buyers later. It is not really advised. On the other hand, such an arrangement also creates landlord liabilities for the developer holding the strata title. An effective way to mitigate this for the reassurance of the buyer is to enlist quality legal support, to ensure constant communication with the developer and to get education surrounding the process. Hiring a professional legal firm with experience in this has been crucial - because they can make this transfer process as smooth and predictable as possible. Learn more about Cambodian land titles, strata title transfers and foreign ownership regulation on Realestate.com.kh today!

Welcome to the first weekly real estate news report for December, 2015 - brought to you by Realestate.com.kh, Cambodia’s home of real estate, and the leading real estate news source in the Kingdom. This week we talk with Grant Fitzgerald, general manager for IPS Cambodia, about finding the best expat rentals in Phnom Penh. To introduce this week's guest: Grant Fitzgerald is an Australian citizen, who has spent the past six years working in Cambodia and China, and has developed a solid understanding of the complexities of real estate in Phnom Penh. Before joining the IPS real estate company as General Manager, Grant worked for an investment and business consulting firm as a Project Manager specializing in project valuation, due diligence, business planning, financial modeling and fund raising. Grant has also worked in the microfinance industry, focusing on project development and implementation. Grant holds a Bachelor of Commerce majoring in Economics and Finance from Curtin University in Australia, as well as a Post Graduate Diploma in Applied Finance and Investment. Grant - what are the top 3 areas that expats should consider when moving to Phnom Penh? What are the benefits of these areas for expat rentals in Phnom Penh? BKK1 is the most popular area for expat rentals in Phnom Penh. Tonle Bassac and Russian Market offer more value for money and are upcoming areas with a lot of new bars and restaurants. What sort of amenities can expats expect when moving to a home in Cambodia? Are their serviced apartment options? House cleaning? etc. For a serviced apartment you can expect: cleaning, internet, cable TV, parking, security to all be included in the price. There are plenty of options in town now for those looking for a pool and gym too. For standalone apartments, these services are usually excluded and it’s up to the tenant to organise. What are the most common concerns for expats when moving to Cambodia and looking for expat rentals in Phnom Penh? Usually the first question that pops up from new expats when they move to Cambodia is security. Most people jump on information websites and forums and read up a bit about the city before they arrive and usually have heard some stories about security issues in various areas and bring up security as one of their requirements. Another common concern we get is being near construction, new expats often hear horror stories about certain apartments being surrounded by construction which is obviously not ideal. What are the lower, middle and upper end prices an expat should expect to pay when moving to Cambodia and looking for expat rentals in Phnom Penh? For serviced apartments:Lower = $600 - $800Middle = $800 - $1400High = $1500 ++For standalone apartments:Lower = $300 - $500Middle = $550 - $900High = $1,000 ++ What are the secrets to securing a great expat rentals in Phnom Penh at a good price? Look around – there are plenty of apartment options in PP. Know your requirements. Don’t rush – head out, take a look at some properties and then relax and sleep on it. Look for a long term lease – longer term lease gets you more bargaining power. Get help - agents don’t charge fees to the tenant and should be an expat in PP and negotiating with clients. Could you please explain some the top things an expat should be aware of when signing a lease agreement in Cambodia? Be clear about the services included. Maintenance is another area some people get caught on. A lot of landlords here will refuse to pay for repairs and some people get stuck with costs they didn’t expect. Conditions if you break the lease are important to know – and it is not unusual to lose your deposit. Price of electricity should be defined in the contract. And becareful your new home is not too close to ongoing construction. Here are a few more tips for preparing a good expat rental contract! What are the typical prices for utilities such as electricity, water, internet, cable etc monthly? Electricity: $0.25/kW – 1 bed between $40 and $80/month depending on a/c. 2 bedroom you are probably looking at around $80 – 120/month for moderate use. Water: $2 - $10/month. Wifi: $12 - $60/ month, depending on download limit and speed. Cable TV: $5 - $10/month. Cleaning: $30 for one time month, $60 for twice per month. What’s the best place to start an expat rental search? IPS Cambodia and REALESTATE.COM.KH websites are great tools to get you started. Here you can find the largest selection of quality expat rentals in Phnom Penh. What are some of the benefits of using IPS Cambodia to source an expat rentals?   Firstly, we are a completely free service to all tenants. We are expats helping expats - We know all the ins and outs with negotiation, contracts and we have long standing relationships with landlords. This means we can often get discounts or conditions not available to the general market. Thanks for tuning in to this week’s real estate news report - brought to you by Realestate.com.kh, Cambodia’s home of real estate, and the leading real estate news source in the Kingdom. Make sure you subscribe to our Youtube Channel to keep up to date with the latest real estate news and analysis. And Check out another interesting real estate news interview here!

Stepping up to purchase your very first investment property represents a large financial commitment, and is probably one of the first major financial risks you will take in your life. So, how do you ensure you are not buying a lemon when looking for your first investment property? Here is the right start from Realestate.com.kh: Start by asking the following 3 questions! 1. Do you know your own strategy? The basis of a successful investment property is having and practicing a clear strategy. Always consider your "bigger picture" first and foremost. Consider what you are looking to achieve through your investment property: Are you looking to create a supplement to your income in retirement? Or, are you looking to improve your cash flow in the short term? Alternatively, you might be trying to improve your equity position in order to consider buying more properties? First be perfectly clear on the "WHY?" question... Only then you can think about the ‘HOW?’. This means, if it is cash flow now you want, then you had better target cash flow positive properties. Trying to improve your equity position? Perhaps you need to renovate and flip a property. Whatever the why, you must be perfectly clear about how you’re going to make money from the investment property before you start investing. 2. Know your finances, perfectly: Always plan your exact budget, before you even start surfing property listings on Realestate.com.kh. Here's why: If you are considering your first investment property purchase, you’ll need to have enough cash to cover the deposit and any additional purchase costs, such as transferring the title. Even if you’re using equity in your home to cover the deposit, you’ll still need some additional capital to cover the purchasing costs. Always be very clear about your precise borrowing capacity because understanding how much can you borrow is critical! It’s pointless looking for a property until you know what you can afford to buy. Only then can you work out your borrowing capacity using the realestate.com.kh calculators. Also, you had better not forget to add in purchasing costs, as well as including the headline cost of the investment property. For example, land transfer fees can be anything up to four per cent of the purchase price. You should also factor in legal fees, loan establishment fees and property inspection fees, as all these buts and pieces begin to add up. Learn how to budget better, with Realestate.com.kh 3. Know the buying process inside out: Each country’s investment property purchase process is unique, and even within the different provinces of Cambodia, buying requirements can differ slightly – you should understand how these work in your area and in relation to your investment property. Here's a guide to land title classifications in Cambodia, and a guide to transferring ownership rights in Cambodia, thanks to Realestate.com.kh. The three steps above may seem like small considerations in comparison to the actual house hunting and inspection process. However, successful property investing is not about falling in love with a house and buying it. Keep these three steps in mind and be fully prepared to make a wise financial choice when you take the plunge on an investment property.

The following information explains the steps necessary for transferring land titles of ownership in Cambodia, thanks to Realestate.com.kh.  Each step gives instructions, the responsible Government agency, the estimated time to complete the step, and the official cost. Learn more about Cambodian land titles on realestate.com.kh today. Step 1 Land Title Transfer in Cambodia. The buyer verifies the title certificate with the Land Office, checking for potential liens (debt) or other encumbrances: For the first step, the buyer must obtain a copy of the initial title certificate from the seller and verify proper ownership, ensuring that the seller is the rightful owner of the title certificate. He/she verifies the title certificate with the land office to ensure that there are no liens, mortgages or other encumbrances registered already for that property. Relevant Government Agency: Land Office Estimated time to complete the step: 10 days (should occur simultaneous to steps 2 and 3) Official cost: According the Prakas 995 dated of December 28th 2012 on public service at Ministry of Land Management, Urban Planning and Construction = KHR 50,000/US$12.50Step 2 Land Title Transfer in Cambodia. Obtain information on the property from the relevant Commune Council Official: The land purchaser must contact the village chief or the commune council official, in which the property is located, to obtain information on the land, in addition to an official search upon the title at the municipal land office. Relevant Government Agency: Commune Council Estimated time to complete the step: 10 days (should occur simultaneous to steps 1 and 3) Official cost: No CostStep 3 Land Title Transfer in Cambodia. The buyer must obtain the certificate of incorporation of the seller’s company and other official documents from the seller: If the landowner is a legal entity, the buyer must obtain a copy of the ID of the shareholder, or person acting on behalf of the company, and a certified/notarized copy of the certificate as issued by the Ministry of Commerce. These documents are needed to verify the accuracy and identity of the company name appearing on the title certificate. A Power of Attorney is also needed, as well as a resolution signed by the Board of Directors from that company authorizing the named individual to represent the company at the land office, accompanied by the Power of Attorney implementing that Resolution. Relevant Government Agency: Ministry of Commerce Estimated time to complete the step: 10 days (should occur simultaneous to steps 1 and 2) Official cost: KHR 80,000/US$20Step 4 Land Title Transfer in Cambodia. Apply for registration at the District Land Office of the Ministry of Land Management, Urban Planning & Construction (MLMUPC): When 2 persons/companies wish to buy/sell real property, they must first go together to the district office of the Ministry of Land Management, Urban Planning & Construction (MLMUPC) and arrange to prepare and sign documents. The documentation needed includes the company’s statute, its Certificate of Incorporation, and Power of Attorney (obtained in Step 3). At the same time, the original Title Certificate held by the seller must be presented to the Khan at the time of signing the deed, in order to have the name of the new owner officially inserted on the document. Relevant Government Agency: District Land Office, MLMUPC (District Land Office of the Ministry of Land Management, Urban Planning & Construction) Estimated time to complete the step: 20 - 30 days Official cost: A cadastral transfer fee of KHR 600,000 is paid to MLMUPC.Step 5 Land Title Transfer in Cambodia. Pay transfer tax at the Tax Collection Office: A transfer tax of 4% of the total value of the property is paid to the Ministry of Economy and Finance at the Tax Collection Office, relevant to the location of the transferred property. A Tax Receipt is then issued to prove that the property transfer tax has been paid. The 4% transfer tax is set out in Article 40 of the Law on Finance 1995. In Phnom Penh, however, this tax is not assessed based on the true transacted value of the property; but, rather, based on a schedule of price of property determined by the Phnom Penh Municipality. The assessed valuation by the Phnom Penh Municipality is usually based on the total number of square meters, the land’s location, use, potential use etc. The tax is thus not based on the actual price for which the land is sold; rather it is based on the assessed value made by the Municipal office. If the land is more than 1200m², the surplus of the land will also be subject to "unused land tax." For land less than 1200m², the unused land tax is not applicable. *The time for the tax office to complete the calculation of transfer tax will depend on the location of the land and its size. Relevant Government Agency: General Department of Taxation Estimated time to complete the step: 1 day* Official cost: 4% of property value (transfer fee)Step 6 Land Title Transfer in Cambodia. Return to Cadastral office to complete the registration process: After all taxes are paid, the parties may return to the cadastral office at the MLMUPC and sign/thumbprint a MLMUPC form for buying/selling real property, as filled in by MLMUPC official. The signing/thumb printing must be witnessed by a local authority such as commune chief, who will also thumbprint. These procedures are based on Land Law Arts. 65, 244 and 245. Land Law Art. 69 bars transfer unless all necessary taxes are paid. The documentation provided should include payment receipts of transfer tax (obtained in Step 5). Relevant Government Agency: MLMUPC (District Land Office of the Ministry of Land Management, Urban Planning & Construction) Estimated time to complete the step: 5 days Official cost: Cadastral service fee paid in Step 4Step 7 Land Title Transfer in Cambodia. Obtain the certificate of title from the Municipal Land Office: The Khan/District land office forwards all the “transfer documents” to the Municipal Land Office where it issues the final Certificate of Title in the new owner’s name. It is now registered. Relevant Government Agency: Municipal Land Office Estimated time to complete the step: 1 to 2 weeks. The last procedural step in practice can take several weeks, depending on the diligence of the land officials and interested parties.Learn more about Cambodian land titles on realestate.com.kh today.

Nobody likes to think about money! But, in order to save for your new home, you will need to budget. And this budget only gets harder as your family grows. Wondering where to start? Realestate.com.kh has created the following guide to creating and sticking with a monthly budget and we have even created an online Budget Planner to help you – Click Here to see it! We believe every Cambodian should be able to afford a home and this is our way of helping you to keep more money in your pocket and getting a handle on your finances so that you can make your new home a reality.How to budget for a home using the Realestate.com.kh Budget Planner:The following are a few basic budget tips to help keep more money in your pocket and get a handle on your household finances. 1. First of all, list your monthly income — including everything that earns you money. List all of the costs you have to pay each month — Including rent, power, gas, car repayments, school uniforms, food etc. In short, anything that is a necessity in your and your family’s life. 2. List all of the costs you can avoid from the previous list — this includes all things that are not necessary in your life, including entertainment, take away food, fancy new clothes, travel etc. This represents your “expendable income”: money that doesn’t always need to be spent! It is very important that you and your family are honest about what you don’t really need, if you are serious about saving.Now that you have defined what you HAVE TO PAY and what YOU LIKE TO PAY each month, you can control your budget for the next month by reducing your expendable income spending.3. Subtract your necessary costs from your total income to see what remains for the next month’s budget. This figure is the amount of money you can potentially save each month if you control your spending habits. Completing this exercise should help you review your spending patterns and make better financial decisions. The better your budget, the more control you can have over your monthly savings.   Want to learn more about improving your household budget? Check another useful blog post on Realestate.com.kh relevant to budgets: “Tips to help you improve the health of your household budget”Or get straight onto the Realestate.com.kh Budget Planner now!!

អត្ថបទបង់ប្រាក់ ជូនចំពោះអ្នកទិញអចលនទ្រព្យថ្មី ការបែងចែកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជានៅមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់នៅឡើយ។ នាំគ្នាស្វែងយល់ពីចំណុចសំខាន់ទាំងបីដែលម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃអចលនទ្រព្យអាចធានាសុវត្ថិភាពបាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងស្វែងយល់ពីការយល់ច្រឡំដ៏ធំមួយចំនួនជុំវិញភាពជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យ និងប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីនៅប្រទេសកម្ពុជា។ កំណត់ត្រាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទាំងអស់របស់ប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវបានបំផ្លាញនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ និងឆ្នាំ ១៩៧៩ ។ នេះមានន័យថា បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមមក ភ័ស្តុតាងនៃភាពជាម្ចាស់មិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់នោះទេ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨៩ ច្បាប់ភូមិបាលកម្ពុជាត្រូវបានអនុម័ត ហើយកំណែលម្អត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានកម្មសិទ្ធិឯកជនទៅលើដីធ្លី។ ច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ ២០០១ បានបង្កើតប្រព័ន្ធបញ្ជីឈ្មោះដីធ្លីឲ្យមានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមកប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាច្រើនជាងពីរលានកម្មសិទ្ធិត្រូវបានផ្តល់ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជា។ ឥឡូវនេះកម្មសិទ្ធិនៃអចលនទ្រព្យត្រូវបានធានាសុវត្ថិភាពដោយទម្រង់ទាំងបីនៃប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅប្រទេសកម្ពុជា ប្លង់រឹង បលង់ទន់ និងកម្មសិទ្ធិឯកជននៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ ដែលគេស្គាល់ថាជាវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ (Strata Title)។ លើសពីនេះទៀត ប្លង់អិលម៉េប (LMAP) ក៏ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ផងដែរ។ ១.ប្លង់រឹង៖ ● ប្លង់រឹងគឺទម្រង់បង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិសំខាន់ជាងគេ និងជាប្លង់ដីដ៏ល្អជាងគេនៅកម្ពុជា។ ● ប្លង់រឹងគឺជាវិញ្ញាបនបត្រម្ចាស់កម្មសិទ្ធិមួយសន្លឹកដែលចេញដោយការិយាល័យរៀបចំដែនដី។ ● ប្លង់រឹងមានព័ត៌មានលម្អិតដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ និងបញ្ជាក់ក្នុងកម្រិតជាតិពីការិយាល័យសុរិយោដី និងក្រសួងរៀបចំដែនដី។ ● ការធ្វើប្លង់រឹងត្រូវបង់ពន្ធចូលរដ្ឋ ៤ ភាគរយ។ ២.ប្លង់ទន់៖ ● ប្លង់ទន់គឺជាទម្រង់បង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់ត្រូវដែលគេប្រើជាទូទៅ និងជាប្លង់ដីធ្លីជាទូទៅបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ● វាជាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក។ ● ប្លង់ទន់ត្រូវបានផ្ដល់ជូនដោយការិយាល័យសង្កាត់ឬស្រុកនិងមិនត្រូវបានចុះឈ្មោះនៅថ្នាក់ជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែនៅតែត្រូវបានគេចាត់ទុកជាឯកសារម្ចាស់កម្មសិទ្ធិពេញសិទ្ធិ។ ● ភាគច្រើននៃការផ្ទេរអចលនទ្រព្យត្រូវបានគេធ្វើឡើងជាប្លង់ទន់ដើម្បីចៀសវាងការបង់ពន្ធ និងតម្លៃសេវាទៅកាន់រដ្ឋ។ ● ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីធំៗភាគច្រើនមានបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិជាប្លង់រឹងដោយសារប្លង់ទាំងនោះគឺជាប័ណ្ណបញ្ជាក់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅកម្ពុជាដែលមានរយៈពេលយូរបំផុត។ ៣.ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិឯកជន៖ ● កម្មសិទ្ធិឯកជននៅក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ គឺជា ទម្រង់ថ្មីបំផុតនៃភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ និងអនុញ្ញាតឱ្យជនបរទេសអាចមានអចលនទ្រព្យដោយខ្លួនឯងស្របច្បាប់នៅប្រទេសកម្ពុជា។ ● ប្លង់នេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ (Strata Title)។ ● វិញ្ញាបនបត្រសំគាល់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យគឺជា ប្លង់ដែលមិនសូវពេញនិយមនោះទេនៅប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ ចំនួនកំពុងតែមានការកើនឡើង។ ● ច្បាប់ស្តីពីភាពជា “កម្មសិទ្ធិរបស់ជនបរទេស” ត្រូវបានប្រកាសឱ្យចេញជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១០ ។ ● ច្បាប់នេះកំណត់ភាពជាម្ចាស់នៃជនបរទេសក្នុងអគារសហកម្មសិទ្ធិ។ ● អគារសហកម្មសិទ្ធិត្រូវបានគេឱ្យនិយមន័យថាជាអាគារ ឬការសាងសង់ដែលមានម្ចាស់ច្រើនគ្នា ដែលមានផ្នែកខ្លះជាកម្មសិទ្ធិដាច់ដោយឡែករបស់ម្ចាស់ម្នាក់ៗ (ជាន់ឯកជន) និងផ្នែកខ្លះទៀតគឺជាកន្លែងប្រើរួមដែលម្ចាស់ទាំងអស់អាចប្រើប្រាស់បាន (កន្លែងប្រើរួមទូទៅ)។ *ប្លង់អិលម៉ែប*៖ ● ប្រព័ន្ធវាស់ប្លង់ដីដែលមានឈ្មោះថាអិលម៉ែប (គម្រោងគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលដីធ្លី) ត្រូវបានបង្កើតនៅប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីបង្កើនការធានាដល់សិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លី។ ● កូអរឌីណេជីភីអអេស (GPS) បានចុះឈ្មោះដីឡូត៏ទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសនៅក្រោមគោលការណ៍ជាក់លាក់។ ● ប្រសិនបើអ្នកមានប្លង់អិលម៉ែបព្រំប្រទល់ដីមានការព្រមព្រៀងគ្នារវាងអ្នកជិតខាង ដូច្នេះជំលោះព្រំប្រទល់ដីបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយ។ ● នេះគឺជាប្រភេទប្លង់ដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុតមួយ។ តើអ្នកចង់អានបន្ថែមពីប្រភេទប្លង់ដីនៅប្រទេសកម្ពុជាដែរឬទេ? អ្នកអាចចុចមើលអត្ថបទមានអត្ថប្រយោជន៍ទាក់ទងនឹងប្លង់ដីនៅកម្ពុជានៅលើវេបសាយ Realestate.com.kh ក្រោមចំណងជើងថា៖ «ផលវិបាកសម្រាប់ភាពជាម្ចាស់របស់ជនបរទេសនៅប្រទេសកម្ពុជា»។Read More: Pitfalls for Foreign Property Ownership in Cambodia & Can Foreigners Own Land in Cambodia?