អត្ថបទនេះដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តី “អចលនទ្រព្យកម្ពុជា៖ ការរីកចម្រើនស្ងាត់ៗមួយ” សៀវភៅនិពន្ធដោយ លោក ណុប សុវណ្ណក្នុងមេរៀនទី៦ “ប្រវត្តិទីផ្សារបុរី និងការព្យាករណ៏ទីផ្សារនៅពេលអនាគត។” ក្នុងឆ្នាំ១៩២៩ “ទស្សនៈបុរីបានចាប់ផ្ដើមនៅខណៈដែលការបង្កើតគម្រោងលំនៅដ្ឋានដែលមានតម្លៃសមរម្យ” ដើម្បីសម្រួលដល់គ្រួសារកម្មករដែលរស់នៅកន្លែងដែលសមាជិកគ្រួសាររបស់ពួកគេធ្វើការនេះបើយោងតាម (ប្រវត្តិបុរីរបស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍)។ បុរីបានចាប់ផ្ដើមរីកចម្រើនចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ការអភិវឌ្ឍន៏បានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សហើយខ្លាំងក្លាទៀតផង។ ក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែ២ឆ្នាំមានដីឡូតិ៍ដែលទំនេរជាច្រើនរហូត មកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នដែលក្លាយជាតំបន់អភិវឌ្ឍន៏ជាមួយនឹងផ្លូវខ្វាត់ខ្វែងប្រព័ន្ធភ្លើង លូ និងផ្ទះជាជួរជាច្រើន។បុរីសំដៅទៅបណ្តុំលំនៅដ្ឋានជាច្រើនជាពិសេសមានបណ្តុំប្រភេទ៖ វីឡា និងផ្ទះល្វែងនៅក្នុងសហគមន៍មួយ។ ទីផ្សារបុរីកំពុងតែរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ បុរីវាគឺជាពាក្យដែលពេញនិយមខ្លាំងបំផុតនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យក្នងប្រទេសកម្ពុជា។ បុរីគឺជាផលិតផលអចលនទ្រព្យដ៏ពេញនិយមក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យពីព្រោះប្រជាជនកម្ពុជាចូលចិត្តរស់នៅក្នុងអគារដែលសង់ឡើងពីដីផ្ទាល់ ហើយការរស់នៅក្នុងបុរីផ្ដល់នូវសន្តិភាព និងសុវត្ថិភាព។ “ការផ្ទុះឡើងនៃការរស់នៅក្នុងបុរីគឺព្រោះសុវត្ថិភាព”និង“កត្តាពិសេសមួយផ្សេងទៀតនោះគឺ បរិយាកាសស្រស់ស្រាយ” នេះបើតាមលោក Sonina Thon ដែលជាអ្នករស់នៅក្នុង CamkoCity បានប្រាប់ទៅកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍។ បុរីផ្ដល់នូវលក្ខខ័ណ្ឌងាយៗដែលប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែងស្វែងរកទិញ ផ្ទះដែលជាប់ដីមានសុវត្ថិភាព និងបរិយាកាសរីករាយ។ បើយោងតាមក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ “ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការលំនៅដ្ឋាន ១០,០០០ខ្នងក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយត្រូវការលំនៅដ្ឋានសរុប១,០០០,០០០ខ្នងចាប់ពីបច្ចុប្បន្នរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៣។” តម្រូវការលំនៅដ្ឋានពិតជាកើនឡើងខ្លាំង និងច្បាស់លាស់ទៀតផង។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយការផ្គត់ផ្គង់លំនៅដ្ឋានមានភាពខ្លាំងខ្លានិងច្បាស់លាស់ជាង។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយតាមទូរទស្សន៏និងការសែតបានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៏របស់អតិថិជនជាមួយនឹង“ការបញ្ចុះតម្លៃពិសេស” និង “Big Promotion”។ ផ្ទាំងប៉ាដាធំៗផ្សាយពាណិជ្ជកម្មពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏បុរីថ្មីៗត្រូវបានដាក់ផ្សាយក្នុងមហាវិថីសំខាន់ៗក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មមាននៅលើប៉ាដាផ្សាយពាណិជ្ជកម្មធំៗការផ្សព្វផ្សាយគម្រោងការអភិវឌ្ឍន៏បុរីមានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងទូរទស្សន៏ វិទ្យុ ការសែត ទស្សនាវដ្ដី និងថែមទាំងតាមរថយន្តក្រុងមួយចំនួនទៀតផង។ វាហាក់បីដូចជាមានការកើនឡើងការអភិវឌ្ឍន៏គម្រោងបុរីថ្មីៗជាច្រើនឥតឈប់ឈរ។ការកើនឡើងនៃតម្លៃផ្ទះ៖បើទោះបីជាមានការផ្គត់ផ្គង់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៏បុរីច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់យ៉ាងណាក៏ដោយ តម្លៃផ្ទះតែងតែកើនឡើងជានិច្ចជាក់ស្តែងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣តម្លៃដីនិងផ្ទះបានកើនឡើង។ បន្ទាប់ពីនោះដីមិនបានកើតទៀតនោះទេ ការកើនឡើងតម្លៃគឺព្រោះតែការរួមបញ្ចូលកត្តាជាច្រើនដូចជាការកើនឡើងចំនួនប្រជាជនតំបន់ដីក្រុងមានកំណត់ និងការកើនឡើងអតិផរណា(តម្លៃនៃរបស់របរសាងសង់និងកម្លាំងពលកម្ម) ហេតុដូច្នេះហើយបានជាតម្លៃអចលនទ្រព្យកើនឡើង។ ជាក់ស្ដែង “តម្លៃបុរីបានកើនឡើងពី១០ទៅ២០ភាគរយ” ក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះបើតាមការសិក្សារបស់ក្រុមហ៊ុន World Trust Estate ដែលជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យដ៏ល្បីឈ្មោះមួយ។ តម្លៃផ្ទះក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញកើនឡើងជាធម្មតាពី៥ទៅ១០%ជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំខណៈដែលតម្លៃដីជាមធ្យម កើនពី១០ ទៅ២០%ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ព័ត៌មានមួយចំនួនបានឲ្យដឹងថាមនុស្សមួយចំនួនបានក្លាយជាអ្នកមានយ៉ាងឆាប់រហ័សតាមរយៈការលក់ដី និងផ្ទះគឺកំពុងតែរីករាលដាលដូចមេរោគ។ ទោះបីជាអចលនទ្រព្យដូចគ្នានៅក្នុងទីផ្សារក្នុងរយៈពេលយូរ និងបានលក់ហើយក៏ដោយការលក់អចលនទ្រព្យនៅតែកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យបានលក់ក្នុងតម្លៃថ្លៃទោះបីជាពួកគេមិនអាចលក់អចលនទ្រព្យរបស់ពួកគេជាច្រើនឆ្នាំពីមុនមកក្ដី។ ជាឧទាហរណ៏៖ប្រសិនបើអ្នកជិតខាងរបស់អ្នកបាននិយាយថាដីរបស់ពួកគេបានលក់ក្នុងតម្លៃ៥០០,០០០ដុល្លារម្ចាស់ដីនៅជិតៗនោះនឹងទាមទារតម្លៃដូចគ្នា ឬអាចថ្លៃជាងនេះដោយមិនពិចារណាពីទំហំ និងទីតាំងដីនោះឡើយ។ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាការទាមទារតម្លៃដីជាពិសេសដីហាក់បីដូចជាស្ថិតនៅខាងក្រៅស្តង់ដារ“តម្លៃទីផ្សារ”ដែលត្រូវបានសរសេរឡើងក្នុងការកត់ត្រាមួយ។ ការវាយតម្លៃស្តង់ដារនៃសាកលវិទ្យាល័យ Royal Institution Chartered Surveyors “ដែលបានព្យាករណ៍បរិមាណនៃទ្រព្យសកម្ម និងបំណុលរវាងអ្នកទិញនិងអ្នកលក់។ ប្រតិបត្តិទិញលក់ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ប៉ុន្តែការលក់ឬទិញធ្វើឡើងដោយគ្មាន កំហិតអ្វីឡើយ ដូចនេះការបញ្ជាទិញលើអចលនទ្រព្យត្រូវបានបង់ប្រាក់ដោយច្រើនសម្បើមហួសស្តង់ដារលក់ ដូចនេះទីផ្សារអចលនទ្រព្យកម្ពុជាត្រូវបានផ្ទុះឡើង។កម្ចីទិញផ្ទះ៖ប្រាកដណស់អ្នកទិញនៅតែត្រូវការប្រាក់ជាច្រើនដើម្បីទិញផ្ទះ អ្នកទិញមួយចំនួនក៏បែរទៅរកកម្ចីពីធនាគារដើម្បីទិញផ្ទះ។ នៅពេលដែលធ្វើសំណើខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារយើងត្រូវបា្រកដថាត្រូវមានឯកសារសំខាន់ៗមួយចំនួនដល់ធនាគារដូចជា៖ ការបញ្ជាក់ពីប្រាក់ចំណូលប្រចាំខែ កិច្ចសន្យាការងារ ការបញ្ជាក់ពីការបង់ពន្ធប្រចាំខែនិងឆ្នាំ និងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដែលនៅមានសុពលភាពឬលិខិតឆ្លងដែន។ តាមរយៈធនាគារអ្នកទិញផ្ទះតម្រូវឱ្យមាន៣០%យ៉ាងតិចនៃតម្លៃសរុបពួកអាចខ្ចីបាន៧០%ដែលនៅសល់បាន។ ជាឧទាហរណ៏ប្រសិនបើផ្ទះមានតម្លៃ១០០,០០០ដុល្លារអ្នកទិញត្រូវមាន៣០,០០០ដុល្លារហើយអាចខ្ចីបាន ៧០,០០០ដុល្លារពីធនាគារ។ នេះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាដោយមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ហើយក៏ពីព្រោះទីផ្សារ លំនៅដ្ឋាននិងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានហានិភ័យជាងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៏។ ដើម្បី ទូទាត់និងហានិភ័យខ្ពស់នេះធនាគារតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់តម្កល់ខ្ពស់ ហើយថែមទាំងការប្រាក់ខ្ពស់ទៀតផងចន្លោះពី៩ទៅ១៣%ក្នុងមួយឆ្នាំ។ មនុស្សមួយចំនួនទៀតបានបន្ថយការកម្ចីពីធនាគារហើយមួយចំនួនទៀតស្វែងរកមធ្យោបាយផ្សេងៗដើម្បីទិញផ្ទះរបស់ពួកគេ។ មានមធ្យោបាយងាយមួយទៀតដើម្បីទទួលបានកម្ចីទិញផ្ទះអ្នកអភិវឌ្ឍន៏បុរីអាចដើរតួជាធនាគារសម្រាប់អ្នកដែលចាប់អារម្មណ៏រស់នៅក្នុងបុរីរបស់ពួកគេ។ កម្ចីទិញផ្ទះងាយៗ៖ តម្លៃផ្ទះក្នុងបុរីមិនថោកនោះទេក៏ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងនេះក្ដីដំណើការទិញដូចជា៖ ផែនការនៃការបង់ប្រាក់ និងឯកសារចាំបាច់មានភាពងាយស្រួល។ ការកម្ចីទិញផ្ទះពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៏បុរីមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទទួលបាន និងតម្រូវការបង់ប្រាក់មុនដែលមានចំនួនតិចហើយមិនមានឯកសារពាក់ព័ន្ធច្រើន។ សម្រាប់ដែលមិនមានលទ្ធភាពខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារដើម្បីទិញផ្ទះ ពួកគេអាចបែរទៅរកហិរញវត្ថុពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៏បុរីវិញដើម្បីទិញផ្ទះក្នុង ក្ដីសុបិន្តរបស់ពួកគេបាន។ នេះគឺជាវិធីងាយៗដើម្បីទទួលបានកម្ចីទិញផ្ទះ អ្នកអភិវឌ្ឍន៏បុរីរីករាយក្នុងការ ផ្ដល់ជូន អ្នកទិញផ្ទះអាចខ្ចីដោយផ្ទាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏បុរី។ ក្នុងមធ្យោបាននេះអ្នកអភិវឌ្ឍន៏បុរីគឺជាអ្នកលក់ និងជាធនាគារផង។ មានកង្វល់តែមួយគត់គឺអ្នកទិញត្រូវទិញផ្ទះរបស់ពួកគេពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៏តែមួយដែលបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីឱ្យអ្នកទិញនោះ។ អ្នកទិញមិនអាចខ្ចីប្រាក់ពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៏មួយទៅទិញអ្នកអភិវឌ្ឍន៏មួយផ្សេងទៀតបានឡើយតម្រូវការឯកសារតែមួយគត់គឺអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ។ ហើយការបង់ប្រាក់តម្ដល់ក៏មានតម្លៃទាបទៀតផង។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៏បុរីធំៗពីរដែលយើងឃើញបច្ចុប្បន្នដូចជា៖ បុរីពីភពថ្មី និងបុរីប៉េង ហួតបានផ្ដល់នូវការបង់មុនទាបរហូតដល់១០%។ ហើយមានលក្ខខ័ណ្ឌពិសេសមួយចំនួនទៀតអ្នកទិញមានត្រឹមអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរដើម្បីទិញផ្ទះ និងប្រាក់មួយចំនួនបង់មុនចន្លោះពី៥០០ដុល្លារទៅ២០០០ដុល្លារដើម្បីចុះកិច្ចសន្យាលក់និងទិញដែលបញ្ជាក់ថាតើអ្នកទិញត្រូវបង់ប៉ុន្មានប្រចាំខែដូចជា៖ ៦២៥ដុល្លារក្មុងមួយខែក្នុងកាលកំណត់ ណាមួយជាធម្មតាមានរយៈពេល១៥ឆ្នាំ។ ក្នុងកិច្ចសន្យាដដែលបង្ហាញថាផ្ទះដែលអ្នកទិញបានទិញនឹងសាង សង់រួចរាល់ហើយអាចកាន់កាប់បាននៅពេលខាងមុខ ឬអាចក្នុងរយៈពេល១៨ខែជាដើម។ ជាក់ស្ដែងកម្ចីទិញផ្ទះដែលងាយស្រួលគឺការត្រូវបានធ្វើឡើងជាមួយតែផ្ទះដែលមិនទាន់សាងសង់រួច។ ក្រៅពីនេះក្នុងករណីដែលអ្នកទិញខកខានមិនបានបង់ក្នុងខែណមួយដូចដែលបានសរសេរក្នុងកុងត្រា ម្ចាស់បុរីមានសិទ្ធិយកផ្ទះរបស់ពួកគេវិញបាន ហើយលក់ផ្ទះនោះបន្តទៀតក្នុងទីផ្សារ។ ដូចនៅក្នុងកិច្ចសន្យាដែលអ្នកទិញដែលបានចុះហត្ថលេខាហើយត្រូបានសរសេរថាអ្នកទិញបានយល់ព្រមដាក់ប្លង់កម្មសិទ្ធិផ្ទះរបស់ពួកគេជាទ្រព្យបញ្ជាំ។ ក្នុងករណីដែលអ្នកទិញមិនបានបំពេញការយល់ព្រមដូចជា៖ ការបង់ប្រាក់ប្រចាំខែទាន់ពេល នោះទេ ម្ចាស់បុរីមានសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការលក់ផ្ទះទាំងនោះវិញក្នុងទីផ្សារ។ ប្រជាជនកម្ពុជាត្រូវការផ្ទះ១០លានខ្នងក្នុងមួយឆ្នាំ៖ អ្នកទិញផ្ទះអាចចែកចេញជាពីរក្រុម៖ អ្នកទិញផ្ទះលើកដំបូងនិងអ្នកមានផ្ទះស្រាប់ទិញផ្ទះទិញផ្ទះថ្មី។ អ្នកទិញ ផ្ទះលើកដំបូងភាគច្រើនគឺជាអ្នកដែលទើបតែរៀបការ និងមិនធ្លាប់មានផ្ទះពីមុនមកខណៈដែលអ្នកដែលមាន ផ្ទះស្រាប់គឺជាអ្នកដែលធ្លាប់កាន់កាប់ដីពីមុនមក។ អ្នកដែលមានផ្ទះស្រាប់កំពុងតែស្វែងទិញផ្ទះលើកទី​ពីរទីបីក្នុងគោលបំណងដើម្បីវិនិយោគ។  សម្រាប់អ្នកដែលទិញផ្ទះលើកដំបូងគឺមានតម្រូវការខ្ពស់ក្នុងការទិញផ្ទះជាងអ្នកដែលមានផ្ទះស្រាប់។​ ហើយព័ត៌មានថ្មីមួយគឺប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការផ្ទះ១០លានខ្នងសម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់មានផ្ទះកាន់កាប់ពីមុនមក។ មនុស្សទាំង១០លាននាក់នេះនឹងក្លាយជាប្រេងសាំង ដើម្បីបញ្ឆះឱ្យអលចនទ្រព្យកម្ពុជាផ្ទុះឡើងក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំខាងមុខ។ ប្រជាជនកម្ពុជាជាង១០លាននាក់ស្ថិតនៅក្រោមអាយុ២៩ឆ្នាំហើយអ្នកដែលមានអាយុ២៩ឆ្នាំភាគច្រើន មិនធ្លាប់មានផ្ទះកាន់កាប់ពីមុនមកប្រជាជនជាង១លាននាក់នេះគឺជាអ្នកទិញផ្ទះលើកដំបូង។ “ប្រជាជនជាង៥លាននាក់មានអាយុចាប់ពី១៥​ទៅ២៥ឆ្នាំ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកលោកហ៊ុនសែននាយករដ្ឋ មន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាថ្លែងក្នុងសន្និសិទ្ធភាពជាអ្នកដឹកនាំលើកទី៥ក្នុងសាកលវិទ្យល័យមួយក្នុងឆ្នាំ២០១៤។ មានប្រជាជនកម្ពុជាជាង៥លាននាក់ទៀតដែលប្រហែលជា៣១%នៃប្រជាជនសរុបមានអាយុចាប់ពី០ឆ្នាំទៅ១៤ឆ្នាំ នេះបើតាមការអះអាងរបស់ភ្នាក់់ងារសើបការសម្ងាត់(CIA)។ ប្រជាជន១០លាននាក់នេះគឺជា អតិថិជនគោលដៅដែលធ្វើឱ្យអចលនទ្រព្យប្រទេសកម្ពុជាផ្ទុះឡើងសារជាថ្មីនៅពេលអនាគត។ ជាងនេះទៅទៀតប្រជាជនកម្ពុជាក៏បន្តកើនឡើងផងដែរ។ ប្រជាជនកម្ពុជានឹងកើនឡើងដល់“១៩លាននាក់ក្នុងឆ្នាំ២០៣០” នេះបើយោងតាមការពិនិត្យមើលក្នងឆ្នាំ២០១៥របស់អង្គការឃ្លាំមើលប្រជាជនពិភពលោកដោយអគ្គនាយកដ្ឋាន សេដ្ឋកិច្ចនិងសុខុមាលភាពសង្គមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ(DESA) នេះមានន័យថាប្រជាជននឹងកើនឡើងជាង៤លាននាក់ទៀត។ នេះគឺជាឱកាសល្អមួយសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៏គម្រោងបុរីមានប្រជាជនជាង៥លាននាក់ដែលស្ថិតនៅក្នុងអាយុដែលត្រូវការទិញលំនៅដ្ឋានហើយ៥លាននាក់ទៀតនឹងដល់អាយុរៀបការហើយត្រូវការលំនៅដ្ឋានហើយប្រជាជនជាង៤លាននាក់ទៀតនឹងកើនឡើង ក្នុងឆ្នាំ២០៣០។ ដូច្នេះហើយមិនមានអ្វីជាចម្ងល់នោះទេចំពោះទីផ្សារបុរីដែលកំពុងផ្ទុះឡើយនោះ។ ការផ្ទុះឡើងនាពេលបច្ចុប្បន្នមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងចំនួនប្រជាជនជាង១៤លាននាក់ដែលត្រូវការលំនៅដ្ឋាននាពេលខាងមុខនោះទេ។ ប្រជាជនជាង១៤លាននាក់វាស្ទើរតែស្មើនឹងប្រជាជនសរុបទៅហើយ។ វាពិតជាពេលដ៏ល្អមួយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាព្រោះស្ទើរតែប្រជាជនទាំងអស់ទៅហើយដែលត្រូវការលំនៅដ្ឋាននោះ។តាមដានព័ត៌មានសំខាន់ទាក់ទងនឹងអចលនទ្រព្យសូមចូលកាន់ Realestate.com.kh

បច្ចុប្បន្នទីផ្សារអចលនទ្រព្យកម្ពុជាកំពុងមានសន្ទស្សន៍កំណើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗក្នុងក្រុងភ្នំពេញ និងតាមតំបន់ជាយក្រុងមួយចំនួនរបស់ទីក្រុងក៏ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍កាន់តែខ្លាំងសម្រាប់ទីផ្សារដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋានផងដែរ។ជាមួយនឹងកំណើននៃកាវិនិយោគក្នុងតំបន់ជ្រោយចង្វារបានសង្កេតឃើញថាវាបាននឹងកំពុងជម្រុញឲ្យសន្ទស្សន៍តម្លៃទីផ្សារដីមានការកើនឡើង។ ដោយ​សម្លឹង​ឃើញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ការ​រីក​ចម្រើន​របស់​វិស័យ​អចលន​ទ្រព្យ​នៅ​កម្ពុជា​កំពុង​មាន​ភាព​ល្អ​ប្រសើរ​នោះក្រុមហ៊ុនវិនិយោគធំៗបាន​សម្រេច​ចិត្ត​បោះ​ទុន​ជា​ច្រើន​លាន​ដុល្លារ​ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​លំនៅដ្ឋានលើ​ផ្ទៃ​ដីជាច្រើនហិចតានៅក្នុងតំបន់ជ្រោយចង្វារ។គម្រោងថ្មីៗនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិ6អានាពេលបច្ចុប្បន្នតំបន់ជ្រោយចង្វារបានក្លាយជាតំបន់អភិវឌ្ឍន៍គម្រោងលំនៅដ្ឋានដ៏មានសក្តានុពល​​ ហើយគេឃើញមានគម្រោងធំៗមួយចំនួនកំពុងដំណើរការសាងសង់ដូចជា៖ គម្រោងលំនៅដ្ឋាន High Land ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណ១២០ ហិចតា គម្រោង The Flora មានផ្ទៃដី១៥​០​ហិចតា គម្រោង The LYP មានផ្ទៃដី១០០​ហិចតា គម្រោង The Mekong Royal មានផ្ទៃដី ១៣ហិចតា គម្រោងបុរីប៉េងហួតនិងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងរណបអភិវឌ្ឍន៍ដោយក្រុមហ៊ុន OCIC លើផ្ទៃដី៣០៧,៣ ហិចតា។ហើយក្នុងពេលថ្មីៗនេះគម្រោង Orkide Villa បានសម្ពោធគម្រោងទីបីរបស់ខ្លួននៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៦អា ក្នុងតំបន់ Chroy Changva ក្រោមគម្រោងដែលមានឈ្មោះថា “ឌឹប៊ូតានិកស៊ីធី” លើទំហំផ្ទៃដីប្រមាណជា១៤០ ហិចតា ដែលមានចម្ងាយ 7 គីឡូម៉ែត្រពីស្ពានជ្រោយចង្វារ​ក្រុងភ្នំពេញ។លើសពីនេះទៅទៀតក្នុងពេលថ្មីៗនេះដែរក៏មានព័ត៌មានបង្ហើបអំពីគម្រោងសាងសង់ស្ពានថ្មីឆ្លងកាត់ទន្លេសាប ភ្ជាប់មាត់ច្រាំងទន្លេសាបភាគខាងលិច ត្រង់គីឡូម៉ែត្រលេខ6ទៅតាមមាត់ច្រាំងខាងកើតនៅលើតំបន់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុន OCIC ។គម្រោងទាំងអស់នេះនឹងបម្រើប្រជាជនទាំងក្នុងស្រុកនិងជនបរទេសជាមួយសេវាកម្មចម្រុះដូចជា៖ ពាណិជ្ជកម្ម អាជីវកម្ម ការិយាល័យ សេវាកម្មអាផាតមេន ខុនដូ បុរី ភោជនីយដ្ឋាន តំបន់កីឡា សួនឧស្សាហកម្មបែបធម្មជាតិ ទីផ្សារ និងផ្សារទំនើបជាដើម។កញ្ញា ចេវ សុឃុន ប្រធាន​ផ្នែក​ទីផ្សារ​នៃ​បុរី The Mekong Royal បាននិយាយថាដោយ​យល់​ឃើញ​ថាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នរាជធានី​ភ្នំពេញ​កាន់​តែ​រីក​ធំ ហើយ​តម្រូវការ​លំនៅដ្ឋាន​ថ្មីៗ​ក៏​កំពុង​កើន​ឡើង​ជា​​លំដាប់ទើបគម្រោងបុរី The Mekong Royal បានសម្រេច​ចិត្ត​វិនិយោគ​សាង​សង់​បុរី​នៅតំបន់នេះ។កញ្ញា​បាន​បន្ត​ថា “ការជ្រើសរើសយកតំបន់នេះដោយ​សារ​មាន​ទន្លេ​នៅ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​ ហើយលក្ខណៈទាំងនេះ​ជម្រុញឲ្យគម្រោង​លំនៅដ្ឋានបុរី The Mekong Royal មាន​ខ្យល់​អាកាស​ត្រជាក់​ស្រួល លក្ខណៈបែបធម្មជាតិហើយ​ម្យ៉ាងទៀតនៅទីនេះ​ក៏​ស្ថិត​នៅជាប់​ផ្លូវ​ធំ​ដែលតភ្ជាប់ទៅ​កាន់​បណ្តាខេត្តធំៗ​ថែម​ទៀត​ផង។”លោក ចេង មុនី ជាអតិថិជនដែលបានទិញវីឡាកូនកាត់ពីគម្រោង The Flora នៅជ្រោយចង្វារបាននិយាយថា​ “ខ្ញុំចង់រស់នៅតំបន់នេះព្រោះវាមានផ្លូវធំ មិនស្ទះចរាចរដូចនៅតំបន់ផ្សេងទៀតក្នុងក្រុងភ្នំពេញនោះទេ។  ហើយខ្ញុំពិតជាមានការចាប់អារម្មណ៍ចំពោះកាអភិវឌ្ឍន៍​នៅទីនេះ។ ខ្ញុំឃើញមានគម្រោងធំៗជាច្រើនបានចាប់ផ្តើមនៅតំបន់នេះ មួយទៀតខ្ញុំគិតថានៅពេលអនាគតនឹងក្លាយជាទីក្រុងមួយដ៏​ទាក់ទាញដែលវាល្អសម្រាប់ទាំងការរស់នៅ និងជឿថាក៏ជាផលល្អមួយសម្រាប់ការវិនិយោគរបស់ខ្ញុំផងដែរ។”តើមានគម្រោងដែលទទួលជោគជ័យក្នុងតំបន់នេះដែរឫទេ? គម្រោងទាំងនោះបានបញ្ចប់ការសាងសង់របស់ខ្លួនមួយចំនួនហើយមានមនុស្សចូលទៅរស់នៅច្រើនកុះករផងដែរ។ គម្រោងទាំងនេះទទួលបានជោគជ័យគឺអាស្រ័យទៅលើរចនាបទរបស់គម្រោងមានភាពស្រស់ស្អាត មានគុណភាពល្អ មានយុទ្ធសាស្ត្រលក់និងទីផ្សារច្បាស់លាស់មានការធានាលើផលចំណេញនៃការវិនិយោគច្បាស់លាស់សម្រាប់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍និងផ្តល់ជូននូវលក្ខណៈនៃការរស់នៅដោយភាពល្អប្រសើរសម្រាប់ពលរដ្ឋ។លោក អ៊ិន ស៊ីថា ជាទីប្រឹក្សារបស់ក្រុមហ៊ុន VTrust Appraisal កន្លងមកនៅក្នុងតំបន់ជ្រោយចង្វារបានបានស្រូបយកអ្នកវិនិយោគគម្រោងលំនៅដ្ឋានមួយចំនួន​ ហើយគម្រោងទាំងនេះបានទទួលជោគជ័យគួរឲ្យកត់សម្គាល់ គម្រោងទាំងនេះមានដូចជា៖ គម្រោងបុរីសុភមង្គល បុរីChina Town បុរីពិភពថ្មី ខុនដូ Mekong View និងខុនដូ Mekong Garden​ និងមានផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។ គម្រោងទាំងនេះបានលក់ចេញរួចរាល់ហើយបច្ចុប្បន្នត្រូវបានកាន់កាប់ និងរស់នៅដោយអតិថិជនរបស់ខ្លួន។តើអ្វីជាសក្តានុពលនៅក្នុងតំបន់នេះនៅពេលអនាគត?លោក អ៊ិន​ ស៊ីថា​ ជាទីប្រឹក្សារបស់ក្រុមហ៊ុន VTrust Appraisal បានលើកឡើងថាតំបន់ជ្រោយចង្វារជាតំបន់ដែលមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រល្អបំផុត សម្រាប់ការរស់នៅដោយសារតំបន់នេះបានព័ន្ធជុំវិញដោយទន្លេជាតំបន់គ្មានផ្សែងជាតំបន់បៃតងដែលប្រកប​ដោយលក្ខណៈធម្មជាតិ។លោកបន្តទៀតថាប្រព័ន្ធគមនាគមន៍វិញគឺកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើងដែលបានជួយសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើរសម្រាប់អ្នករស់នៅក្នុងតំបន់នេះ។ មួយវិញទៀត​ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងតម្លៃដីនៅក្នុងតំបន់នេះគឺនៅមានលក្ខណៈសមរម្យដែលផ្តល់លទ្ធភាពកាន់តែច្រើនដល់អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងការវិនិយោគ។ ជាក់ស្តែងតម្លៃដីមានការកើតឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅតាមទីតាំងសំខាន់ៗជាប់ផ្លូវធំជាដើម។​ បើធៀបតម្លៃដីបច្ចុប្បន្ន​ទៅកាលពី២ឬ៣​ឆ្នាំមុនមានការកើនឡើងដល់ពាក់កណ្តាល។លោក ស៊ីថា ក៏បានឲ្យដឹងទៀថាដោយសារតែមានគម្រោងក្រុមហ៊ុនធំៗបានបោះទុនវិនិយោគទៅតំបន់នេះឲ្យក្លាយជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មធំមួយទើបមានគម្រោងផ្សេងៗទៀតបានបង្វែរទិសដៅរបស់​ខ្លួនទៅតំបន់នេះដែរ។លោកបានបន្ថែមទៀតថាក្រៅពីគម្រោងធំៗគម្រោងតូចៗជាលក្ខណៈឯកជនសាង​សង់សម្រាប់លក់បំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុកគឺមានចរន្តល្អហើយទទួលបានភាពជោគជ័យស្ទើរ តែ១០០%។ ហើយបច្ចុប្បន្ន គឺមានគម្រោងតូចៗជាច្រើនដែលបានកំពុងដំណើរការសាងសង់របស់ ខ្លួននៅក្នុងតំ បន់ជ្រោយចង្វារនេះ។បើមើលទៅលើភាពជាក់ស្តែងនៅក្នុងតំបន់នេះ មិនថាគម្រោងតូចៗ ឫក៏គម្រោងធំៗនោះទេ គឺនឹងទទួលបានភាពជោគជ័យ ដោយសារយើងមានអតិថិជនគ្រប់កម្រិត។ សម្រាប់អតិថិជនក្នុងស្រុកនឹងទទួលការការរស់នៅបែបក្នុងស្រុកដោយជ្រើសរើសយកផ្ទះល្វែង ឫផ្ទះក្នុងបុរី។ រីឯអតិថិជនលំដាប់ខ្ពស់ ឫជនបរទេសនឹងជ្រើសយកការរស់នៅបែបទំនើប ដូច ជាការរស់ក្នុងខុនដូ។​លោក ច្រឹក សុខនីម អគ្គ​នាយក​ក្រុមហ៊ុន Century21 បាន​ថ្លែង​ថាព្រែក​លៀប ជ្រោយចង្វារ ជា​កន្លែង​ល្អ​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​លំនៅដ្ឋានខណៈ​បច្ចុប្បន្ន​នេះមាន​ប្រជាជន​កាន់​តែ​ច្រើន​បាន​ទៅ​រស់​នៅក្នុងតំបន់នេះ ​។ ការ​អភិវឌ្ឍ​ន៍លំនៅឋាន​នៅ​ទីនោះ​កំពុង​ទទួល​ជោគ​ជ័យ​ខ្លាំង។ស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់ជួលនៅក្នុងតំបន់ជ្រោយចង្វារស្វែងរកអចលនទ្រព្យសម្រាប់លក់នៅក្នុងតំបន់ជ្រោយចង្វារ

តាំងពីបុរាណកាលមកកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សម័យកាលរីកចម្រើននិងធ្លាក់ចុះពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ ដោយមានការខិតខំប្រឹងប្រែងព្រះរាជាណាចក្រមួយនេះបានពង្រឹងភាពរឹងមាំរបស់ខ្លួនរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។ តួយ៉ាងព្រះបរមរាជវាំងដែលជាកន្លែងគង្គនៅរបស់ខ្សែរាជវង្សខ្មែរដែលបានសាងសង់ឡើងក្នុងទស្សវត្យឆ្នាំ១៨៦០គឺជាតំណាងនៃភាពរឹងមាំ និងឯកភាពជាតិ។ប៉ុន្តែលំនៅដ្ឋានបែបរាជរង្សមួយផ្សេងទៀតបានកើតមានឡើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នផងដែរ នោះគឺគម្រោង ខុនដូ Imperial Crown គឺមិនខុសពីរាជវាំងប៉ុន្មាននោះទេដោយគម្រោងនេះបង្កប់នូវស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មដ៏ល្អឥតខ្ចោះ និងការបំពាក់គ្រឿងសង្ហារិមដែលធ្វើឱ្យលំនៅដ្ឋានរបស់អ្នកហាក់បីដូចជារាជដំណាក់ដូច្នេះដែរ…ប្រវត្តិនៃរចនាបទ និងស្ថាបត្យកម្ម៖ រចនាបទ Baroque ត្រូវបានប្រើប្រាសនៅចុងសតវត្សរ៍ទី១៦ដើម្បីពណ៌នាពីរចនាបទសិល្បៈមួយដែលផ្ដោតលំអិតទៅភាពប្រណិតបែបផែនសិល្បៈ។ វាបានប្រែក្លាយទៅជាអាណាចក្រនៃស្ថាបត្យកម្មដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពជោគជ័យ និងរចនាបថបុរាណរបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី។ ស្នាដៃដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយនេះបានទទួលការចាប់អារម្មណ៍នៅកណ្តាលសតវត្សរ៍ទី១៧ដែលបានរីកសុះសាយនៅក្នុងប្រទេសបារាំងនិងអ៊ឺរ៉ុប។ រចនាបថមួយនេះជាធម្មតាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់នៅពេលសាងសង់រាជវាំងធំៗក្នុងសហភាពអ៊ឺរ៉ុប និងបានក្លាយជារចនាបទដ៏អស្ចារ្យ មួយសម្រាប់វិមានប្រណិតៗក្នុងប្រទេសបារាំង។ស្ថាបត្យកម្មតាមបែប Baroque​ ក្នុងសម័យទំនើបសំដៅទៅលើការរចនាម៉ូតដែលបង្ហាញពីភាពឆើតឆាយនិងសំណង់ស្ថាបត្យកម្មបែបអឺរ៉ុបប្រកបដោយភាពល្អប្រណិត។ លក្ខណៈនេះអាចសម្គាល់ដោយភាពងាយស្រួលជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់នូវរចនាបទតុបតែងដ៏ផ្ចិតផ្ចង់និងប្រកបដោយក្បាច់ល្អិតៗបំផុតនៅលើគ្រឿងសង្ហារិម​និងគ្រឿងតុបតែងទាំងអស់នៅគ្រប់បន្ទប់។ ការតុបតែងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមើលទៅឃើញដូចជារស់រវើក និងមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាគ្រប់ចំណុចរចនាឡើងបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ គម្រោងខុនដូ  Imperial Crown សម្រេចជ្រើសរើសរចនាបទ Baroque លើកដំបូងក្នុងស្ថាបត្យកម្មនៃគម្រោងមួយនេះ។ភាពរុងរឿងនៃភ្នំពេញ៖ គម្រោង Imperial Crown មិនមែនត្រឹមតែធ្វើឱ្យទេសភាពនៃទីក្រុងភ្នំពេញកាន់តែស្រស់ស្អាតឡើងជាមួយភាពឆើតឆាយ និងសិល្បៈនៃស្ថាបត្យកម្មរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ គម្រោងក៏នឹងបង្ហាញពីលក្ខណៈពិសេសពិតប្រាកដនិងរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយនឹងអគារផ្សេងៗទៀតដែលនៅជុំវិញឲ្យកាន់តែមានភាពទាក់ទាញ។ គម្រោងខុនដូនេះស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវ៣៦០សង្កាត់បឹងកេងកង១ ហើយវាក៏ស្ថិតនៅជិតលំនៅដ្ឋានដែលមានការពេញនិយមបំផុតនៅក្នុងទីក្រុងផងដែរ។​ ភាពទាក់ទាញនៃគម្រោងខុនដូ Imperial Crown មិនមែនគិតតែលក្ខណៈខាងក្រៅប៉ុណ្ណោះទេ។ យូនីតទាំង១៦១បានរចនាជាមួយរចនាបទបែប ​Baroque ដ៏ល្អប្រណិតនៅផ្ទៃខាងក្នុង ដោយមានការប្រើ​ប្រាស់នូវសម្ភារៈលំដាប់ស្តង់ដារខ្ពស់បំផុតមានយីហោល្បីៗបំផុតដូចជា៖ Bauformat, Teka Rinnai, Laufen និង Steinberg ជាដើម។​ គម្រោងនេះក៏បំពាក់ដោយទ្វាដែលធ្វើឡើងដោយសសៃកាបូនដែលបាននាំចូលពីតៃវ៉ាន់និងអ៊ីតាលី។ គ្រឿងសង្ហារិមឈើ Mahogany មានលាបថ្នាំពណ៌ប្រាក់ដែលអាចជាប់បានយូររហូតដល់៥០ឆ្នាំត្រូវបានបំពាក់គ្រប់យូនីតក្នុងខុនដូទាំងអស់។ ក្រុមហ៊ុនមានគោលបំណងចង់ឲ្យ Imperial Crown ដូចគ្នាទៅនឹងស្ថាបត្យកម្មបែប Baroque ដ៏អស្ចារ្យ។  តើអ្នកចង់រស់ក្នុងជីវិតបែបរាជវង្សដែរឬទេ? គម្រោងខុនដូ Crown Condominium ផ្តល់ជូននូវគុណភាពនៃសំណង់ និងនៃរចនាបទដែលមានសោភ័ណភាពមិនចេះរីងស្ងួត ដើម្បីបន្សល់ទុកជាកេរ្តិ៍មរតកសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ អញ្ជើញមកទស្សនាផ្ទះគំរូរបស់យើងក្នុងសង្កាត់បឹងកេងកង១ ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធន៍នៃស្តង់ដារស់នៅបែបថ្មីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីគម្រោង  Imperial Crown!

ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានទីផ្សារកំពុងតែរីកចម្រើនដោយផ្ដោតសំខាន់ទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងគុណភាពអគារ។ តួយ៉ាងដូចជាគម្រោងផ្លូវ និងស្ពានមិត្តភាពជាច្រើនកំពុងត្រូវបានសាងសង់ជាបណ្តើរៗ។បើយោងទៅលើលោក Marc Townsend អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុន CBRE កម្ពុជា វៀតណាមថា នៃគឺជាកត្តាដែលត្រូវពិចារណាដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់វិនិយោគិន ដូចដែលបានលើកឡើងក្នុងបទបង្ហាញកាលពីថ្មៗលើប្រធានបទ “តើទីផ្សារលំនៅដ្ឋានរបស់កម្ពុជាមានសក្ដានុពលសម្រាប់ការវិនិយោគដែរឺទេ?”បម្រែបម្រួលពីវិស័យកសិកម្ម៖មានការអភិវឌ្ឍន៏យឺតប៉ុន្តែកម្ពុជាចាក់ឬសយ៉ាងជ្រៅក្នុងការកែលម្អរហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងឆ្នំាថ្មីៗនេះ ស្របតាមគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងវិស័យកសិកម្មរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រហែលជា៦៧%នៃការវិនិយោគទំហំទឹកប្រាក់៤,៦ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ បានបោះទុនទៅក្នុងវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ បើយោងតាមលោក Townsend ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរីកចម្រើនលើសពីអ្វីដែលយើងគិតទៅទៀត។ លោកបាននិយាយថា “វាមិនអាចផ្លាស់ប្ដូរទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ល្អភ្លាមៗបាននោះទេ។ បើនិយាយអំពីប្រាក់បៀវត្សវិញគឺមិនបានផ្តល់ជូនប្រាក់បៀវត្សច្រើនដល់កម្មករសំណង់នោះទេ ប៉ុន្តែប្រាក់ដ៏ច្រើនសម្បើមត្រូវបានផ្តល់ជូនទៅ សហគ្រិន អ្នកសាងសង់ ម្ចាស់ផលិតផលដែលប្រើប្រាស់ក្នុងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផងដែរ។”He explains that even with the great success of past infrastructure projects, “Cambodia needs probably ten years of infrastructure being the most important sector.” He adds, “Obviously, the road from here to Kep doesn’t get any safer, doesn’t get any wider, doesn’t get any better lit.”Foreign Direct Investment:Townsend mentions that “it’s important to see where we’ve come from, where the FDI numbers have come from, and where they’re going to.” Cambodia’s FDI comes from countries like Canada, Korea, Thailand, Vietnam, Japan, Malaysia, Singapore, and the UK. But probably the biggest FDI contributions trace back to China. Their investments in 2015 totaled 60.6 percent out of the $1.4 billion that were placed in the country.Townsend mentions that China’s contributions had been so great that “it’s almost impossible to find an article that talks about Cambodia without at least three paragraphs on China.”Around $2 billion worth of infrastructure was also funded through China’s concessional loans. This includes the Four-Lane Express Way between Phnom Penh and Sihanoukville, the National Highway 11 which connects Preyveng to Kampong Cham, a bridge crossing the Mekong River from Steung Trang to Kruoch Chmar in Kampong Cham.Other upcoming infrastructure projects will include the Sak Sampov Bridge, National Road 21a, National Road 58, Koh Thom Bridge, National Road 55, and the Chrey Thom Bridge. These projects are due to be completed anywhere between the next three years.Smooth Landing:Townsend also explains that more infrastructure means that “it will open up more land. You have had, in the last three to five years, a huge run up in land prices both in the CBD and around the CBD. But obviously, as ring road structures and bridges go in around the city, additional land becomes available. And hopefully, there’s an ability for price per square meter to stay stable for longer.”The role of infrastructure is taking its root in the Cambodian market. Townsend says that it has both its good and its bad effects. Cambodia has the ability to prosper if it takes the right strategy in utilizing these investments and infrastructures to its advantage.Find out more about development news in Cambodia on Realestate.com.kh!

រយៈពេល២ទសវត្សរ៏កន្លងមកនេះកម្ពុជាត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានបម្រែបម្រួលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងទិដ្ឋភាពផ្សេងៗគ្នានៃសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។ វិស័យមួយក្នុងចំណោមវិស័យជាច្រើនដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៏ពីបម្រែបម្រួលទាំងនេះគឺទីផ្សារអចលនទ្រព្យ។ ក្រុមហ៊ុនCBREកម្ពុជាបានលើកឡើងថា“តម្លៃ នៃការវិនិយោគអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិមានច្រើនជាង២០០ពាន់លានដុល្លារក្នុងត្រីមាសទី៣ឆ្នាំ២០១៦ដោយលើកឡើងថាទីផ្សារមានលំនឹងបន្ទាប់ ពីការធ្លាក់ចុះកាលពីដើមឆ្នាំកន្លងទៅ។” លោក Marc Townsend ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុន CBRE កម្ពុជា វៀតណាមបានពិភាក្សាអំពីកត្តាមួយចំនួនដែលជះឥទ្ធិពលទៅលើកំណើនទីផ្សារជាមួយការធ្វើបទបង្ហាញរបស់គាត់លើប្រធានបទ “តើទីផ្សារលំនៅដ្ឋានរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានសក្ដានុពលសម្រាប់ការវិនិយោគដែររឺទេ?” ប្រជាសាស្រ្ត៖អ្នកសិក្សាអីពីប្រជាសាស្រ្តបាននិយាយជាច្រើនអំពីសក្ដានុពលបម្រែបម្រួលក្នុងទីផ្សារ។ លោក Townsend បាននិយាយថាកម្ពុជាមិនមានប្រជាជនច្រើនណាស់ណានោះទេ។ លោកបានពន្យល់ទៀតថា “សម្រាប់អ្នកអភិវឌ្ឍន៏លំនៅដ្ឋានវិញនេះគឺជាឱកាសដ៏ល្អមួយសម្រាប់ពួកគេ។” លោកបានបន្ថែមទៀតថា“កម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនរស់នៅក្នុងទីក្រុងតិច។ ប៉ុន្តែវានឹងមានការផ្លាស់ប្ដូរ ហើយនៅពេលដែលមនុស្សជាច្រើនបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញពួកគេមិនត្រឡប់ទៅធ្វើស្រែចំការវិញទេ។ ក្នុងប្រទេសវៀតណាម មានសាកលវិទ្យាល័យជាង៥៣ក្នុងទីក្រុងហាណូយ ហើយខ្ញុំគិតថាមានសាកលវិទ្យាល័យជាង៦៥ក្នុងទីក្រុងហូជីមិញ។  ហើយនៅកម្ពុជាក៏ដូច្នោះដែរយុវជននឹងមករស់នៅក្នុងទីក្រុងកាន់តែច្រើនឡើង។ ចំពោះអ្នកអភិវឌ្ឍន៏លំនៅដ្ឋានទាំងអស់នេះហើយជាគោលដៅទីផ្សាលំនៅដ្ឋានររបស់ពួកគេដោយអភិវឌ្ឍន៏នូវគម្រោងដែលមានតម្លៃសមរម្យនៅឆ្នាំខាងមុខនេះ។” អ្នកអភិវឌ្ឍន៏ និងការវិនិយោគបរទេស៖លោក Townsend ក៏បានជជែកអំពីការកើនឡើងការវិនិយោគនាពេលខាងមុខផងដែរ។ លោកបានលើកឡើងថា“ខ្ញុំស្ទើតែមិនគួរឲ្យជឿកាលពីព្រឹកមិញនៅពេលដែលខ្ញុំបានដឹងពីតួលេខ ហើយខ្ញុំគិតពួកគេពិតជាស្រាវជ្រាវបានល្អមែន។” លោកបានពន្យល់ទៀតថាការវិនិយោគត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថា “៧,៦ពាន់លានដុល្លារកំពុងតែមកវិនិយោគលើវិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជាក្នុងត្រីមាសទី៣ឆ្នាំ២០១៦នេះ វាជាចំនួនទឹកប្រាក់វិនិយោគដ៏ធំមួយ។” លោកក៏បានលើកឡើងដែរថាដើមឡើយក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៏ ក្នុងស្រុកបានអភិវឌ្ឍន៏ក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យយ៉ាងច្រើនប៉ុន្តែប៉ុន្មានឆ្នាំនេះមានការផ្លាស់ប្ដូរ។ យើងឃើញថាមានការចូលរួមដោយវិនិយោគិនធំៗមកពីប្រទេសមួយចំនួនក៏បាន ចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៏ផងដែរដូច ជាប្រទេស តៃវ៉ាន់ កូរ៉េខាងត្បូង ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី និងបច្ចុប្បន្ននេះមានចិនដែលជាប្រទេសធ្វើការវិនិយោគធំជាងគេ។” ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបរិយាកាសជុំវិញ៖លោក Townsend បានពន្យល់ថា ចរាចរគឺជាបញ្ហាដ៏ធំមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហើយវាអាចប៉ះពាល់ដល់ទីផ្សារផងដែរ។ លោកបាននិយាយទៀតថា “សម្រាប់ទីផ្សារដីដែលក្លាយជាតម្រូវការ និងគម្រោងដែលត្រូវសាងសង់វាពិតជាត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយ៉ាងពិតប្រាកដ។” តួយ៉ាងយើងត្រូវធ្វើដំណើរប្រមាណ១ម៉ោងពីទីប្រជុំជនទៅកាន់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ។ លោកបាននិយាយទៀតថា “តើស្ថានភាពនឹងទៅជាយ៉ាងណាក្នុងរយៈពេលពី៥ទៅ១០ឆ្នាំខាងមុខមុនពេលដែលគេសម្រេចចិត្តសាងសង់ផ្លូវក្រោមដីនិងស្ពានអាកាស។ ផ្លូវក្រោមដីឬស្ពានអាកាសត្រូវចំណាយពេលយ៉ាងតិចមួយឆ្នាំកន្លះដើម្បីសាងសង់។ ក្នុងរយៈពេលនេះវាធ្វើឱ្យមានបញ្ហាចរាចរមួយរយៈផងដែរ ហើយប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងទីក្រុងក៏កាន់់តែកើនឡើងក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំខាងមុខ។” លោកបានបន្ថែមទៀតថាប្រទេសកម្ពុជាពិតជាសំណាងណាស់ដែលត្រូវដោះស្រាយតែជាមួយបញ្ហាចរាចរតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះ។ លោកព្រមានដែរថា “បច្ចុប្បន្ននេះមានបញ្ហាតែមួយទេដែលត្រូេវដោះស្រាយនោះគឺបញ្ហាចរាចរ ដែលមិនជាបញ្ហាប្រជាជននោះទេ។ ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា!

ភាពច្របូកច្របល់នៃទីក្រុងភ្នំពេញ អាចធ្វើឱ្យមានបរិយាកាសមិនល្អដែលជាហេតុពិបាកក្នុងការដកដង្ហើមគ្រប់ពេលវេលា។ នេះជាហេតុផលដែលគម្រោងខុនដូ One Park បានជ្រើសរើសទីតាំងល្អបំផុតដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់មជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ (PPCC)ដែលជាកន្លែងដែលមិនត្រឹមតែផ្តល់ជូនខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងរស់នៅកន្លែងដែលមានលក្ខណៈល្អប្រសើរទៀតផង។ ផ្លូវធំ ប្រព័ន្ធទឹក អគ្គិសនី និងមានផែនការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទីក្រុង ប្រែក្លាយទៅជាតំបន់មួយដ៏ថ្មីដាច់គេក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ខណៈដែលមានបញ្ហាស្ទះចរាចរណ៍ ទឹកជំនន់ និងការខ្វះខាតនូវលក្ខណៈធម្មជាតិពណ៌បៃតងដែលទាំងនេះជាហេតុផលធ្វើឲ្យបាត់បង់ទំនុកចិត្តពីវិនិយោគិននៅក្នុងតំបន់ដទៃទៀតក្នុងទីក្រុង ហេតុនេះគម្រោង One Park បានផ្ដល់នូវក្តីសង្ឃឹមពិសេសមួយសម្រាប់ទាំងអតិថិជនទិញលំនៅដ្ឋាន និង ការរំពឹងទុករបស់វិនិយោគិន។ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ (PPCC) គម្រោង One Park នឹងក្លាយជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏ចម្រុះលើទំហំផ្ទៃដីចំនួន៧.៩ ហិចតា និងគ្រប់ដណ្តប់លើទំហំសំណង់ប្រមាណ ២.៥លានហ្វីតការ៉េនៃគម្រោង។មជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ (PPCC) ស្ថិតនៅជិតទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៅតាមបណ្ដោយមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្សី ធ្វើដំណើរប្រមាណតែពីរឬបីនាទីពីតំបន់ពាណិជ្ជកម្មដំបូងគេរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយធ្វើដំណើរត្រឹមតែ១៥នាទីពីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញតែប៉ុណ្ណោះ។ត្រៀមរួចជាស្រេចដើម្បីចូលរស់នៅក្នុងគម្រោងខុនដូនាពេលឆាប់ៗ៖គម្រោង One Park រួមមានបណ្តុំនៃគេហដ្ឋានសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្មដែលសាងសង់ព័ទ្ធជុំវិញគម្រោងទាំងមូល។ ចំណែកខាងក្នុងវិញ មានគម្រោងខុនដូប្រមាណជាង១,៦០០យូនីត។គម្រោងអភិវឌ្ឍន៏នេះរួមបញ្ចូលទាំង ហាងលក់រាយ ហាងកាហ្វេ ភោជនីយដ្ឋាន បារ និងមានមហាវិថីផ្លាសានៅខាងក្នុងនៃបណ្តុំអគារលំនៅដ្ឋានរស់នៅសម្រាប់ជួបជុំកំសាន្តគ្រួសារ និងមិត្តភ័ក្ត។ គម្រោងសាលាលំដាប់ស្តង់ដារអន្តរជាតិ នឹងដាក់សម្ភោធឱ្យប្រើប្រាស់ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខនេះផងដែរ។គម្រោងគេហដ្ឋានសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្ម ត្រូវបានរំពឹងទុកថានឹងសាងសង់រួចរាល់នៅចុងខែ ឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ហើយបច្ចុប្បន្នបានលក់ជិតអស់ហើយ។ ចំណែក យូនីតខុនដូ បានកំពុងដាក់លក់លើទីផ្សារ។ ជំហានដំបូងនៃយូនីតខុនដូ គឺរំពឹងថានឹងអាចប្រគល់ទៅឲ្យអតិថិជនកាន់កាប់នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០១៨ ដែលយូនីតនីមួយៗមានចាប់់ពី១ទៅ៣បន្ទប់គេងជាមួយនឹងជម្រើសនៃលំនៅដ្ឋានប្រភេទផេនហ៊ូស (Penthouse) ផងដែរ។គម្រោង One Park គឺជាគម្រោងដែលអភិវឌ្ឍន៏ដោយក្រុមហ៊ុនអភវិឌ្ឍន៏អចលវត្ថុល្បីមួយ គឺ ក្រុមហ៊ុន ហ្រ្គេធីស៊ីធី រៀល អ៊ីស្ទេត ឌីវេឡុបម៉ិន (Graticity Real Estate Development) សហការជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ថាបត្យកម្មឈានមុខគេរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី គឺ DP Architects និងក្រោមការណែនាំពីអ្នកជំនាញរបស់ក្រុមហ៊ុនសាងសង់ចិន China Construction 2nd Engineer Bureau។ ការសហការនេះមានកម្មករសំណង់ប្រមាណ១,២០០នាក់ធ្វើការនៅក្នុងការដ្ឋាន ២៤ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវគុណភាពសំណង់ល្អបំផុតរួមជាមួយភាពស្មោះត្រង់ និង ចក្ខុវិស័យរបស់ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៏អចលវត្ថុគឺធានាថាការការសាងសង់នឹងបញ្ចប់ទៅតាមការកំណត់។ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៏អចលវត្ថុក៏ផ្ដល់នូវសេវាកម្មផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងផ្តល់ការប្រឹក្សាសម្រាប់ផែនការវិនិយោគដល់អ្នកទិញផងដែរ។ ជម្រើសទាំងនេះ គឺផ្តល់ជូនទៅតាមការស្នើសុំរបស់អតិថិជនដែលមានបំណងចង់ជាវពីក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍអចលវត្ថុ។ការរួមបញ្ចូលគ្នានៃរចនាបទ៖គម្រោងខុនដូ One Park គឺត្រូវបានរចនាឡើងដោយរួមបញ្ចូលបែបផែនអ៊ឺរ៉ុប និង ខ្មែរប្រកបដោយភាពស្រ ទន់។ នេះជាការរួមបញ្ចូលគ្នាទាំងសំណង់និងការរចនាផ្នែកខាងក្នុងដ៏ប្រណិត។ ការរចនាចំបង គឺជាការរួមបញ្ចូលលក្ខណៈធម្មជាតិជាមួយនឹងសំណង់អគារដោយមានការរចនាគួបផ្សំនឹងកូនរុក្ខជាតិ ដើមឈើ ពោរពេញដោយលក្ខណៈធម្មជាតិចម្រុះដែលបានដាក់បញ្ចូលក្នុងការរចនាបទសម្រាប់គម្រោងខុនដូមួយនេះ។ លក្ខណៈពិសេសទាំងនេះផ្តល់ជូនដល់ម្ចាស់លំនៅដ្ឋានឲ្យទទួលបាននូវទេសភាពមួយដែលបានការផ្លាស់ប្តូរទៅតាមរដូវកាល និងការតភ្ជាប់ជាមួយនឹងធម្មជាតិទោះបីស្ថិតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក៏ដោយ។ ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍អចលវត្ថុ ក៏មានបំណងសាងសង់អគារទាំងអស់ ស្របតាមទិសខាងជើងនិងទិសខាងត្បូង ដើម្បីធានាបាននូវម្លប់ត្រជាក់ និងទទួលបានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ។ម្ចាស់លំនៅដ្ឋាននឹងមានការពេញចិត្តជាមួយសេវាកម្មមួយចំនួនដូចជា៖ អាងហែលទឹក ក្លឹបកម្សាន្ត កន្លែងអាំងសាច់ សួនច្បារជាច្រើន កន្លែងក្មេងលេង និងកន្លែងហាត់ប្រាណ។ គម្រោងខុនដូ One Park ក៏ផ្ដល់ជូនចំណតរថយន្តដ៏សាកសមសម្រាប់ម្ចាស់យូនីតនីមួយៗផងដែរ។ មានចំណតជាង១,៦០០កន្លែងក្នុងទម្រង់ជាចំណតនៅខាងក្នុងអគារ(internal parking podium)។ គម្រោងក៏មានកន្លែងចតតាមផ្លូវបន្ថែមសម្រាប់ម្ចាស់គេហដ្ឋានសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្ម និងម្ចាស់ហាងលក់ទំនិញផងដែរ។ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ឥឡូវនេះ៖ប្រសិនបើអ្នកចង់រស់នៅក្នុងគេហដ្ឋានដែលមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ អាចពិចារណាពីគម្រោងខុនដូ One Park គឺធានាពីប្រណិតភាព ភាពស្ងាប់សុខ និងជីវិតរស់នៅប្រកបដោយភាពទំនើបស្រស់ស្រាយ សម្រាប់អ្នកនិងគ្រួសាររបស់អ្នកពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ទៀត។សិក្សាបន្ថែមអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ One Park Condominium!

ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ​២០១៨ ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹទ្ធិការណ៍នេះត្រូវបានគេរំពឹង​ថានឹងមានការធ្លាក់ចុះនៃវិស័យអចលនទ្រព្យក្នុងពេលឆាប់ៗ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយការថយចុះនេះទំនងជាប៉ះពាល់ទៅលើទីផ្សារវិនិយោគរបស់ជនបរទេស ជាពិសេសជាងគេនោះគឺទីផ្សារខុដូប្រណិត។ លោក Bretton Sciaroni នាយកគ្រប់គ្រងជាន់ខ្ពស់របស់ក្រុមហ៊ុន Sciaroni & Associates បានហៅការបោះឆ្នោតឆ្នាំ​២០១៨​នេះ​ថា “ជាការបោះឆ្នោតគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុត។” លោក Sciaroni និយាយថានៅពេលបោះឆ្នោតកន្លងផុតទៅឆ្នាំ២០០៨ ហើយរដ្ឋាភិបាលថ្មីបានរៀបចំឡើង ស្របពេលវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិបានកើតមានឡើងនៅកម្ពុជា ហើយវិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់ បានជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ នេះបើតាម គំនិតរបស់ខ្ញុំគឺវាត្រូវការរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីធ្វើឲ្យស្ថានភាព ប្រសើរឡើងវិញ។ លោក Sciaroni​ បានរំលឹកថា  “អគារ៤២ ជាន់ Gold Tower 42 គឺជាឧទាហរណ៍មួយក្នុងពេលនេះ ហើយតើអ្វីដែលនឹងកើត ឡើង នៅពេលដែលវិនិយោគិនបរទេសខ្ចីដើមទុនដើម្បីវិនិយោគជួបភាពច្របូកច្របល់នៅកម្ពុជា។”   ទោះជាយ៉ាងណាការផ្ទុះឡើងនៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អចលនទ្រព្យក្នុងពេលថ្មីៗគឺបានបង្ហាញពីការ​ងើបឡើងវិញដ៏ខ្លាំងក្លានៃវិស័យអចលនទ្រព្យរបស់កម្ពុជា។ មើលទៅទីផ្សារមួយនេះគឺប្រហែលជាមិនទទួលរងការខាតបង់ខ្លាំងក្លាដូចកាលពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨​នោះទេ។ នៅឆ្នាំ ២០១៣ ការលក់អចលនទ្រព្យបានគាំងក្នុងរយៈពេលបីខែមុនពេលបោះឆ្នោត  ហើយដំ ណើរការវិញត្រឹមតែពីរខែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីគណៈបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ នេះបើ តាមការការឲ្យប្រាប់ឲ្យដឹងរបស់លោក  David Murphy ជានាយកគ្រប់គ្រងនៅក្រុមហ៊ុន  Independent Property Services (IPS) កម្ពុជា។ លោក Desmond Yap ជាអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅនៃក្រុមហ៊ុន Yong Yap Properties បានលើកឡើងថា  “បរិយាកាសនយោបាយបង្កើតភាពមិនច្បាស់លាស់កាន់តែច្រើននៅក្នុងទីផ្សារ ដែលបានធ្វើឲ្យការមានថយចុះទំនុកចិត្តរវាងវិនិយោគិននៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។​ យើងបានមើលឃើញការជះឥទ្ធិពលនេះតាមរយៈអត្រា​នៃការលក់មានកម្រិតទាបអំឡុងពេលនៃយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតលើកមុន។  ប៉ុន្តែលោក Yap បានបន្ថែមទៀតថា “អ្នកដែលយល់ពីទីផ្សារច្បាស់លាស់នៅតែអាចមានឱកាសចំណេញពីស្ថានភាពនេះ។”លោក Saraboth Lee ជានាយកគ្រប់គ្រងនៃក្រុមហ៊ុន Maxem Property លើកឡើងថា​ អ្នកទិញ និងអ្នកលក់អចលនទ្រព្យ ជាទូទៅពួកគាតដំកល់ប្រាក់របស់ខ្លួនទុកក្នុងរយៈពេលប្រហែល ៦ខែមុនពេល ការបោះឆ្នោតចាប់ផ្តើ​ម ហើយបញ្ឍប់រាល់ប្រតិបត្តិការសាច់ប្រាក់រហូតដល់ពួកគេមានអារម្មណ៍ថា ស្ថានភាពមានស្ថិរភាពឡើងវិញម្តងទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណានៅឆ្នាំ២០១៨វត្តមាននៃ​ “ព្យុះរដូវកាលបោះឆ្នោត” អាចនឹងសម្រុកមកកាន់ទីផ្សារខុនដូនៅពេលដែលការផ្គត់​ផ្គង់​លើសតម្រូវការក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត។លោក Lee និយាយថា “អ្វីដែលជាភាពខុសប្លែកគ្នារវាងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ ២០១៣ គឺការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកសម្រាប់​ខុន​ដូនឹងឈានទៅដល់កម្រិតមួយដែលមិនអាចស្មានដល់ក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំទៅមុខទៀត។ លោក Murphy យល់ស្របជាមួយគំនិតនេះ​ ហើយជឿថា “តម្លៃខុនដូនឹងធ្លាក់ចុះ។” “នេះគឺដោយសារតែអ្នកអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិសំខាន់ៗ ជាអ្នកបោះទុនលើគម្រោងខុនដូជា ហើយជនបរទេសជាអ្នកទិញ​ខុន​ដូ​ទំាងនោះ។ វិនិយោគិននឹងនៅចាំមើលនូវលទ្ធផលទំាងនោះ តាមការលើកឡើងរបស់លោក Joe Phelan ប្រធានសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុអចលនទ្រព្យនៅធនាគារ Hong Leong Bank Cambodia។  ប៉ុន្តែអ្នកជួលនៅក្នុងទីក្រុងហាក់ទទួលបានផលចំណេញ!លោក  Bobby Peoples ជានាយកប្រចាំប្រទេសនៅក្រុមហ៊ុន  Home Connect (Cambodia) Ltd បាននិយាយថាមុនការបោះឆ្នោតប្រាំមួយខែកាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ការលក់ខុនដូគឺស្ទើរតែលែងមានទាំងស្រុងចំណែកឯទីផ្សារនៃការជួលនៅតែមានភាពជោគជ័យនៅទូទាំងប្រទេស។”លោក Lee បាននិយាយថា “ការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូលើសតម្រូវការរួមជាមួយនឹងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨នឹងធ្វើឲ្យតម្លៃទីផ្សារនៃការជួលខុនដូធ្លាក់ចុះ។” យល់ស្របបែបនេះផងដែរ លោក Murphy ​និយាយថា​ទីផ្សារនៃការជួលនឹងនៅតែមានកាន់តែច្រើននៅពេលដែលអតិថិជនមិនទិញរហូតដល់ពេលដែលលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតបានបង្ហាញ។​ទោះជាយ៉ាងណាទីផ្សារក្នុងស្រុកផ្តោតសំខាន់លើដី និងអចលនទ្រព្យជាប់ដី គឺទំនងជាបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ លោក Joe Phelan ប្រធានសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុអចលនទ្រព្យ នៅធនាគារ Hong Leong Bank Cambodia និយាយថា  “ ខ្ញុំដូចជាមិនមើលឃើញបញ្ហាអ្វីនោះទេពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអចលនទ្រព្យជាមួយដីនៅកម្ពុជា” “បើទោះបីជាមានការធ្លាក់ចុះនៃប្រតិបត្តិការអចលនទ្រព្យក្នុងប៉ុន្មានខែមុនពេលនិងក្រោយពេល បោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣​ក៏​ដោយតម្លៃអចលនទ្រព្យគឺនៅតែមានស្ថិរភាពដដែល”​ នេះបានតាមការលើកឡើងរបស់លោក Phelan។ លោក Phelan បានបន្តទៀតថាការទិញអចលនទ្រព្យខ្នាតតូចទៅមធ្យម វានឹងនៅតែបន្តមានសកម្មភាពធម្មតាដដែលក្នុង​កំឡុង​ពេលបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា។ លោក Sciaroni ជឿថាក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកកម្ពុជាទទួលបានទំនុកចិត្តកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅក្នុងដំណើរការនៃការបោះឆ្នោត។ ឥទ្ធិពលនៃការបោះឆ្នោតដែលធ្វើឲ្យគាំងប្រតិបត្តិការអចលនទ្រព្យ ក្នុងស្រុកមានរយៈពេលកាន់តែខ្លីទៅខ្លីទៅ។ កម្ចីទិញផ្ទះគឺជាវិស័យមួយដែលផ្តោតសំខាន់លើទីផ្សារស្រុកខ្មែរនឹងកាន់តែថយទៅថយទៅ។ ប្រជាជនមួយចំនួនបានទាយថា “នៅពេលដែលសកម្មភាពអចលនទ្រព្យទីផ្សារថយចុះទីផ្សារនៃកម្ចីទិញផ្ទះ នឹងថយចុះជាក់ជាមិនខាន។ ប៉ុន្តែ លោក Phelan យល់ថាការធ្លាក់ចុះនៃប្រាក់កម្ចីគឺទាក់ទងសំខាន់ទៅលើទីផ្សារអចលនទ្រព្យលំដាប់ខ្ពស់ “ក្នុងរយៈពេលបីខែមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ នឹងត្រលប់មកភាពធម្មតាវិញបន្ទាប់ពីនោះរយៈពេលពីរខែនៃការបោះឆ្នោត។”   លោក Phelan បន្តទៀតថា​ ទោះជាយ៉ាងណា ទាក់ទងទៅនឹងអចលនទ្រព្យក្នុងបុរី​ដែលមានគុណភាព និងមានតម្លៃសមរម្យគឺមានការទិញជាធម្មតា។ “ខ្ញុំមិនឃើញមានការធ្លាក់ចុះអ្វីទេជាមួយនឹងប្រភេទនៃកម្ចីទិញផ្ទះគឺនឹងនៅតែបន្តដូចធម្មតា។សរុបសេចក្តីមកសណ្ទុះនៃការកម្ចីប្រាក់មានការធ្លាក់ចុះត្រឹមតែ៣០%កំឡុង៥ខែនេះ ហេតុផលចំបងដោយសារប្រជាជនកំពុងតាមដានព្រឹត្តិការណ៍បោះឆ្នោត” យោងតាមសម្តី លោក Phelanដើម្បីរក្សានូវទំនុកចិត្តរបស់វិនិយោគិនបរទេសក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោត រាជរដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើការ ដោះស្រាយលើក្តីកង្វល់នៅក្នុងទីផ្សារ ដោយពង្រឹងបន្ថែមលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការអភិវឌ្ឍន៍ និងកាត់បន្ថយលើសំពាធនៃកំណើនដ៏ឆាប់រហ័សមានដូចជា ការកាត់បន្ថយលើការកកស្ទះចរាចរ និងផ្តល់ការផ្គត់ផ្គង់ នៃថាមពលប្រើប្រាស់ឲ្យមានស្ថេរភាព។” នេះតាមការផ្តល់អនុសាសន៍របស់ លោក Lee។  និពន្ធដោយលោក James Whitehead នាយកផ្នែកអត្ថបទប្រចំាក្រុមហ៊ុន  Realestate.com.kh អត្ថបទនេះត្រូវបានសហការនិពន្ធដោយសារព័ត៌មានខ្មែរថាមស៍ និងគេហទំព័រអចលនទ្រព្យ Realestate.com.kh ដែលនឹងចុះផ្សាយព័ត៌មានអចលនទ្រព្យរៀងរាល់ថ្ងៃពុធនៅក្នុងកាសែតខ្មែរថាមស៍។ ខ្មែរថាមស៍ធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយកាសែតរៀងរាល់ថ្ងៃដែលមានចំនួន​១០,០០០​ច្បាប់ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ សូមទំនាក់ទំនងមកកាន់យើងថ្ងៃនេះ សម្រាប់ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយព្រឹត្តិបត្តិព័ត៌មានអចលនទ្រព្យ។ស្វែងរកព័ត៌មានសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងវិស័យអចលនទ្រព្យតាមរយៈ Realestate.com.kh

អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានចេញសេចក្តីណែនាំមួយលេខ ១៨៤១០ ដែលចង់បញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់លើ កាតព្វកិច្ចពន្ធសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មដែលជួលអចលនទ្រព្យបន្ត។ សេចក្ដីណែនាំថ្មីនេះចង់កំណត់ឲ្យច្បាស់លាល់លើច្បាប់ដើម្បីបញ្ឈប់រាល់ប្រភេទកាតព្វកិច្ចពន្ធណាដែលស្ទួនគ្នា។ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យតាមធម្មតាត្រូវកាត់ពន្ធ១០%នៃប្រាក់ថ្លៃជួលពីម្ចាស់អចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួនហើយនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការជួលអចលនទ្រព្យបន្ត អ្នកជួលអចលនទ្រព្យបន្តនោះត្រូវកាត់ពន្ធ១០%នៃថ្លៃជួលពីក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យនោះទៀត។ ក្នុងសេចក្ដីណែនាំលេខ ១៨៤១០ បច្ចុប្បន្នបានផ្តល់ការលើកលែងពន្ធលើអ្នកជួលបន្តប្រសិនបើម្ចាស់អចលនទ្រព្យ  និងអ្នកជួលដំបូងនោះបានជាប់កាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធដូចគ្នា។ លោក Anthony Galliano ជានាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន Cambodian Investment Management បានលើកឡើងថា “ប្រការណែនាំលេខ១៨៤១០គឺជាគម្រូមួយផ្សេងទៀតរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដា ដែលឆ្លើយតបទៅនឹងទីផ្សារដោយកំណត់ថានេះជាការបង់ពន្ធស្ទួនសម្រាប់ម្ចាស់អចលនទ្រព្យ ក្នុង ករណីនេះកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធសម្រាប់ទាំងអ្នកជួលដំបូង និងអ្នកជួលបន្ត គឺមានទំហំដូចគ្នាបេះបិទ។” លោកបានបន្តថា “ក្រោមការណែនាំនេះក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យនៅតែតម្រូវឱ្យបង់ពន្ធ១០% នៃប្រាក់ ថ្លៃជួលពីម្ចាស់អចលនទ្រព្យរបស់ពួកគេ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យដែលបានចុះបញ្ជីបានជួលបន្តទៅអ្នកជួលមួយផ្សេងទៀតដែលបានចុះបញ្ជីពន្ធដារដែរអ្នកជួលបន្តនោះនឹងមិនមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធ១០% លើការជួលបន្តជាមួយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យនោះទេត្រឹមតែចេញ នូវវិក្កយបត្រពន្ធអាករតម្លៃបន្ថែមឲ្យប៉ុណ្ណោះ។”លោកបានបន្ថែមលើនេះទៀតថា “នៅពេលតម្រូវការសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងអចលនទ្រព្យកំពុងតែរីក ចម្រើន និងការផ្ដល់នូវការផ្គត់ផ្គង់ការិយាល័យកំពុងតែកើនឡើងក្នុងទីផ្សារ ការបញ្ជាក់នេះគឺជាការគាំទ្រលើវិស័យអចលនទ្រព្យដោយសារចង់ធ្វើឲ្យមានភាពងាយស្រួលលើស្ថានភាពពន្ធរវាងអ្នកជាប់ពន្ធទាំងពីរពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការជួលបន្ត ដោយត្រឹមតែជាការយកពន្ធអាករតម្លៃបន្ថែមវិញ។” ក្នុងសេចក្ដីណែនាំថ្មីហាក់បីដូចជាមានការភ័ណច្រឡំក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យកន្លងមក។ លោក គីម ហ៊ាង ប្រធានសហគមអ្នកវាយតម្លៃ និងភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យកម្ពុជាបានជម្រុញឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដាបង្កើតឲ្យបង្កើតវេទិការពិភាក្សាមួយនិងអញ្ជើញម្ចាស់ភ្នាក់អចលនទ្រព្យទាំងអស់ ដើម្បីបញ្ជាក់និងពន្យល់អំពីសេចក្តីបង្គាប់ថ្មីនេះឱ្យបានច្បាស់លាស់លើអ្វីដែលច្បាប់អាចជួយ ក្នុងវិស័យនេះ​ ។ លោកបានពន្យល់ទៀតថា “យើងមិនមានការជំទាស់ទៅនឹងការណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលចង់បង្កើនគុណភាពនៃការប្រមូលពន្ធនោះទេ។” លោកបានបន្តទៀតថា“តាមទសន្សនរបស់ខ្ញុំអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដាគួរតែរៀបចំវេទិការសាធារណៈហើយអញ្ជើញភ្នាក់ងារអចលនទ្រព្យទាំងអស់ឱ្យចូលរួមដើម្បីឱ្យពួកគេយល់ដឹងពីកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធរបស់ពួកគេ។ ខ្ញុំគិតថានេះជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតពីព្រោះថាភា្នក់ងារ អចលនទ្រព្យមួយចំនួនមិនទាន់យល់ដឹងច្បាស់នៅឡើយ។” អត្ថបទដោយលោក James Whitehead នាយកផ្នែកអត្ថបទនៃក្រុមហ៊ុន Realestate.com.kh អត្ថបទនេះត្រូវបានសហការនិពន្ធដោយសារព័ត៌មានខ្មែរថាមស៍ និងគេហទំព័រអចលនទ្រព្យ Realestate.com.kh ដែលនឹងចុះផ្សាយព័ត៌មានអចលនទ្រព្យរៀងរាល់ថ្ងៃពុធនៅក្នុងកាសែតខ្មែរថាមស៍។ ខ្មែរថាមស៍ធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយកាសែតរៀងរាល់ថ្ងៃដែលមានចំនួន​១០,០០០​ច្បាប់ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ សូមទំនាក់ទំនងមកកាន់យើងថ្ងៃនេះ សម្រាប់ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយព្រឹត្តិបត្តិព័ត៌មានអចលនទ្រព្យ។ស្វែងរកព័ត៌មានអចលនទ្រព្យនៅលើគេហទំព័រ Realestate.com.kh

ជិតដាច់ឆ្នាំចាស់ឈានចូលឆ្នាំថ្មីនាពេលឆាប់ៗនេះហើយ តើត្រូវប្រារព្ធពិធីជប់លៀងអបអរសាទរដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦ដោយរបៀបណា? មជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញបានធ្វើជាដៃគូជាមួយ PTG International រួមគ្នាបង្កើតកម្មវិធីប្រគុំតន្រ្តីដ៏ធំនាដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦។មិត្តភក្តិនិងគ្រួសារសូមអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកម្មវិធីដ៏ធំមួយនេះនៅថ្ងៃទី២៥ដល់ថ្ងៃទី៣១ខែធ្នូឆ្នាំ២០១៦ ដើម្បីទទួលបានភាពរីករាយ និងការកម្សាន្តនាដំណាច់ឆ្នាំ២០១៦នេះ។ ព្រឹត្តិការណ៏នេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងជាមួយកម្មវិធីជាច្រើនរួមមាន៖ ការប្រគំតន្រ្តីខ្នាតតូចនិងខ្នាតធំដែលនឹងចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃទី២៥ខែធ្នូវនេះ។ព្រឹត្តិការណ៏ដ៏ធំនេះនឹងមានការចូលរួមសម្តែងពីតារាល្បីៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានដូចជា៖ តារាកំប្លែងនាយកុយ នាយក្រឹម តារាចម្រៀងកញ្ញា អ៊ីវ៉ា លោក ព្រាប សុវត្តិ លោក ឆាយ វិរៈយុទ្ធ  និងលោកកែវ វាសនា។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀតមានការដាក់លក់ម្ហូបអាហារនិងភេសជ្ជៈ ហើយមានការដាក់តាំងពិព័រណ៍លក់ផលិតផលជាច្រើនផងដែរ  កម្មវិធីដ៏ធំមួយនេះចាប់ផ្តើមពីម៉ោង៩ព្រឹកដល់ម៉ោង១០យប់ ។ព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ធំមួយនេះរំពឹងថានឹងមានអ្នកចូលរួមប្រហែល ១០០,០០០នាក់ទាំងភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ។ការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍មួយនេះផងដែរដើម្បីបង្ហាញពីសក្ដានុពលនិងការអភិវឌ្ឍន៍នៃតំបន់នេះ។ លោក K. Elamaren ជានាយក​រងគ្រប់គ្រងគម្រោងនិងសំណង់នៃ PPCC បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសន្និសិទ្ធសារព័ត៌មានថា “ព្រឹត្តិការណ៏នេះផ្ដល់ឱ្យយើងនូវវិធីសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយដើម្បីទាក់ទាញវិនិយោគិនទាំងពេលបច្ចប្បន្ននិងពេលអនាគតដែលនេះជាមធ្យោបាយមួយដ៏ល្អប្រសើរ។ មជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញផ្ដល់ជូននូវទីក្រុងបែបទាន់សម័យ ផ្តល់ភាពងាយស្រួល ចរាចរល្អប្រសើរ និងមានប្រព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកស្របតាមមាត្រដ្ឋានត្រឹមត្រូវបំផុត។” ព្រឹត្តិការណ៏នេះនឹងបង្ហាញពីសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ច និងគម្រោងកំពុងអភិវឌ្ឍន៏ជាច្រើនក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅចំកណ្ដាលទីក្រុង។ព្រឹត្តិការណ៏នេះត្រូវបានឧបត្ថម្ភដោយ ក្រុមហ៊ុន Cellcard ស្រាបៀរអង្គរ ភោជនីយដ្ឋានស៊ួគ៌ា និងភោជនីយដ្ឋានតារា។ ចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ដ៏ធំមួយនេះនៅមជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ រីករាយជាមួយការប្រគុំតន្រ្តី ទទួលទានអាហារអាហារឆ្ងាញ់ៗ និងជួបជាមួយក្រុមហ៊ុនល្បីៗជាច្រើន។ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីគម្រោងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលរាជធានីភ្នំពេញ៖  The Edge & Residence 90

វាមិនមានអ្វីជាអាថ៌កំបាំងនោះទេដែលជនបរទេសអាចកាន់កាប់អចលនទ្រព្យតាមរយៈប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីធ្លីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ប៉ុន្តែអ្វីដែលមិនបានដឹងទូលំទូលាយនោះគឺថាជនបរទេសមានវិធីសាស្រ្តជាច្រើនដើម្បីកាន់កាប់ដីដោយស្របច្បាប់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។នេះគឺជាការណែនាំពី Realestate.com.kh ដើម្បីបង្ហាញអ្នកនូវចំនុចផ្សេងៗគ្នាទាក់ទងទៅនឹងរបៀបដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់វិនិយោគិនបរទេស៖មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយបង្កើតក្រុមហ៊ុនជាមួយជនជាតិខ្មែរតើមានត្រូវមានលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះដើម្បីបង្កើតក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិត?មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគលើវិស័យដីធ្លីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយការជួលរយៈពេលវែងតើអ្វីជាគុណសម្បត្តិ និងគុណវិប្បត្តិនៃការជួលរយៈពេលវែងសម្រាប់ជនបរទេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជា?មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយចុះបញ្ជីធ្វើជាក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យជាមួយជនជាតិខ្មែរ ដែលយើងអាចហៅម្យ៉ាងទៀតបានថាការទិញតាមរយៈភាគី។តើឯកសារអ្វីខ្លះដែលតិយតជនត្រូវមាន?មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគតាមរយៈការសម្បទានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តើខ្ញុំគួរធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេចដើម្បីទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ជុជា?មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយរៀបការជាមួយជនជាតិខ្មែរតើមានអ្វីកើតឡើងនៅពេលដែលអ្នកលែងលះគ្នា?មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយសហការជាមួូយប្រជាជនកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមស្វែងយល់ពីរការវិនិយោគដីដោយជនបរទេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជា... មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយបង្កើតក្រុមហ៊ុនជាមួយជនជាតិកម្ពុជា៖ ជនបរទេសអាចធ្វើអាជីវកម្មជាច្រើនប្រភេទក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ពិតជាងាយស្រួល! ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបង្កើតក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិត ឬក្រុមហ៊ុនមហាជនទទួលខុសត្រូវមានកម្រិតជាមួយប្រជានជនកម្ពុជាជាមុនសិនថាតើប្រសិនបើពួកគេចង់កាន់កាប់ដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្រោមរូបភាពក្រុមហ៊ុន។ នេះគឺព្រោះតែ ជនបរទេសមិនត្រូវបានអនុញាតឱ្យទិញដីដោយផ្ទាល់នោះទេ នេះបើយោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។​​​ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនដែលជាជនជាតិខ្មែរត្រូវមានសិទ្ធិកាន់កាន់៥១%នៃភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុន ដូច្នេះហើយក្រុមហ៊ុនអាចទិញដីក្នុងនាមក្រុមហ៊ុនហើយអាចធ្វើអ្វីៗក្នុងដីនោះដោយស្របច្បាប់ ស្របតាមច្បាប់របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ក្នុងជំពូកទី៥ មាត្រា១៦ នៃច្បាប់វិនិយោគរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា​​ បានបង្ហាញថា“ម្ចាស់កម្មសិទ្ធិដីដែលមានបំណងចង់ធ្វើសកម្មភាពវិនិយោគលើដីគួរតែផ្ទេរឱ្យម្ចាស់ដីដែលជាអ្នកកាន់កាប់ដោយប្រជាជនកម្ពុជា ឬភាគីស្របច្បាប់ណាមួយដែលមានភាគហ៊ុន៥១% នៃក្រុមហ៊ុននឹងកាន់កាប់ដោយស្របច្បាប់ ឬបុគ្គលណាម្នាក់ដែលជាប្រជាជនកម្ពុជា។”ប៉ុន្តែនេះជាបញ្ហាមួយដែលធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្មណ៍សម្រាប់វិនិយោគិនដែលមានភាគហ៊ុនក្នុងក្រុមហ៊ុនត្រូវដកភាគហ៊ុនចេញពីទ្រព្យសកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន។ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយការបែងចែកភាគហ៊ុន និងការព្រៀងសមស្របមួយនៃច្បាប់ដែលមានក្នុងប័ណ្ណភាគហ៊ុនដែលអាចធានាដោយការគ្រប់គ្រងពេញលេញសម្រាប់ជនបរទេសដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ។ ជនបរទេសក៏មានជម្រើសសម្រាប់កម្ចីទិញផ្ទះសន្តិសុខ និងអំណាចរបស់ឯកសារមេធាវីដើម្បីធានាថាវាជាការគ្រប់គ្រងពេញលេញចំពោះដី ឬអចលនទ្រព្យផ្សេងទៀតដោយការផ្ទេរសិទ្ធិក្នុងក្រុមហ៊ុន។​ តើអ្នកត្រូវមានអ្វីខ្លះដើម្បីបង្កើតក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិត?អ្នកត្រូវប្រាកដថាអ្នកមានឯកសារត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់កំណត់សិនមុននិឹងបង្កើតក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិត។ ដូច្នេះតម្រូវឱ្យមានម្ចាស់ភាគហ៊ុន២នាក់ជានាយកប្រតិបត្តិម្នាក់ហើយមានប្រាក់យ៉ាងតិច ១០០០ដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិតត្រូវតែសហការជាមួយធនាគារមានការិយាល័យ ត្រឹមត្រូវតាមរយៈការចុះបញ្ជីជាភ្នាក់ងារនិងជាឈ្មោះក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុករបស់កម្ពុជា។ ទាំងនេះអាចរៀបចំឡើង ដោយមានជំនួយពីមេធាវីឯករាជម្នាក់។ ក្រុមហ៊ុនឯកជនទទួលខុសត្រូវមានកម្រិតចំណាយរយៈពេលប្រហែល ៨សប្ដាហ៏ដើម្បបង្កើតវាឡើង និង៤សប្ដាហ៍ទៀតសម្រាប់បង្កើតគណនីក្នុងធនាគារ។ ក្រុមហ៊ុនឯកកម្មសិទ្ធិទទួលខុសត្រូវមានកម្រិតតម្រូវឱ្យរៀបចំការបង់ពន្ធប្រចាំឆ្នាំ ហើយចុះបញ្ជីបង់ពន្ធអាករសម្រាប់ប្រតិបត្តិ ការអាជីវកម្មរបសខ្លួន។​ជនបរទេសតម្រូវឱ្យបង់១០០%នៃតម្លៃទិញអចលនទ្រព្យនិងតម្លៃសាងសង់។ ប្រសិនបើមានការសម្រេចចិត្តលក់អចលនទ្រព្យ១០០%នៃប្រាក់ដែលបានលក់ត្រូវផ្ដល់ឱ្យទៅជនបរទេស។​ តាមការណែនាំត្រូវបញ្ជាក់ឱ្យលម្អិតចំពោះព័ត៌មានក្រុមហ៊ុននិងឯកសារលក់។អ្នកត្រូវតែពិនិត្យមើលឈ្មោះរបស់ក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកឱ្យបានច្បាស់មុននឹងបង្កើតវា។ នេះតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់ ចំនួន១០ដុល្លារដល់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ ហើយបន្ទាប់មកអ្នកតម្រូវឱ្យតម្កល់ប្រាក់ចំនួន៤៩៤ដុល្លារនៅក្នុងធនាគារក្រោមឈ្មោះក្រុមហ៊ុនតែមួយគត់។ ធ្វើយ៉ាងណាកុំធ្វើឱ្យបាត់វិក្កយបត្រប្រាក់តម្កល់ជំហ៊ានបន្ទាប់តម្រូវឱ្យអ្នកបង្កើតទម្រង់ចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុនដែលចំណាយប្រហែលពី៥ទៅ១៥ដុល្លារ។ ហើយឯកសារនេះអាចទទួលទទួលបានពីក្រុមប្រឹក្សាវិនិយោគកម្ពុជា បន្ទាប់មកអ្នកត្រូវបង់ប្រាក់15ដុល្លារផ្សេងទៀតដើម្បីទទួលបានត្រារបស់ក្រុមហ៊ុនជាផ្លូវការ។ បន្ទាប់មកអ្នកត្រូវបន្ទាប់មកអ្នកត្រូវបង្កើតផែនការអាជីវកម្មរបស់អ្នកហើយផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗ។ រួចហើយអ្នកត្រូវរងចាំរយៈពេល៣០ថ្ងៃបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកត្រូវបានបង្កើតឡើងមុនពេលដែល អ្នកចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មក្នុងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនត្រូវបានបង្កើតឡើងអ្នកត្រូវឱ្យឯកសាររបស់អ្នកទាំងអស់បោះត្រា។  នេះតម្រូវឱ្យអ្នកបង់២៦ ដុល្លារផ្សេងទៀតរួចហើយអ្នកត្រូវបំពេញទម្រង់ និងឯកសារមួយចំនួនដើម្បីទទួលបានការចុះបញ្ជីពន្ធដារជាផ្លូវការ។ នេះគឺជាជំហ៊ានចុងក្រោយដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ អ្នកក្លាយជាក្រុមហ៊ុន និងទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ។ មានឯកសារមួយចំនួនទៀតដែលអ្នកអាចទទួលបានដើម្បីធានាពីសុវត្ថិភាពនៃភាពជាម្ចាស់របស់ក្រុមហ៊ុននោះ។ ឯកសារសុវត្ថិភាពតម្រូវឱ្យអ្នកបង់ប្រាក់ប្រហែល១០០០ដុល្លារមន្ថែមទៀតសុពលភាពនៃឯកសារផ្លូវការស្របច្បាប់ដែលធ្វើឡើងដោយមានមេធាវីមានតម្លៃប្រហែល៥០០ដុល្លារ។ ចំពោះតម្លៃចុះបញ្ជីវិញគឺមានតម្លៃ៥០០ដុល្លារចំពោះឯកសារនិងអាជ្ញាប័ណ្ណក្រុមហ៊ុនមានតម្លៃ១,២០០ដុល្លារ។ ហើយអ្នកត្រូវដាក់ប្រាក់តម្កល់ចំនួន៥,០០០​ដុល្លារសម្រាប់ដំណើរការក្រុមហ៊ុនទាំងមូល។ មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយកិច្ចសន្យាជួលរយៈពេលវែង៖ការទិញដីមិនដូចទៅនឹងការជួលនោះឡើយ ប៉ុន្តែវាគឺជារឿងដែលល្អបំផុតនៅពេលអនាគត។ វាមានភាពងាយស្រួលជាង ហើយមានតម្លៃទាបជាងការបង្កើតក្រុមហ៊ុនដើម្បីទិញដី។តាមមធ្យោបាយនេះអាចអនុញ្ញតឱ្យជនបរទេសទិញអចលនទ្រព្យបាន។ ប៉ុន្តែជនបរទេសតម្រូវឱ្យចុះបញ្ជីពា ណិជ្ជកម្មដោយស្ថិតនៅក្រោមឈ្មោះរបស់ជនជាតិខ្មែរណាម្នាក់។ ភាគីទាំងពីរត្រូវមានកិច្ចសន្យាជួលដើម្បីប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ការជួលដីអនុញ្ញាតឱ្យជួលក្នុងរយៈពេលចាប់ពី៥០ឆ្នាំឡើយទៅ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះករណី ចាប់ពី៧៩និង៩៩ឆ្នាំនោះមិនទាន់ច្បាស់នូវឡើយ។​ តើមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិអ្វីខ្លះនៃកិច្ចសន្យាជួលរយៈពេលវែងសម្រាប់ជនបរទេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជា?ចំពោះមធ្យោបាយនេះគឺថាជនបរទេសនៅតែមិនអាចក្លាយជាម្ចាស់អចលនទ្រព្យពេញសិទ្ធិបានឡើយ ហើយនេះគឺមានន័យថាមានភាពមិនច្បាស់លាស់មួយចំនួនសម្រាប់អ្នកវិនិយោគសម្រាប់សុវត្ថិភាពទ្រព្យរបស់ពួកគេ។ ជាដំបូងអ្នកត្រូវផ្ដិតមេដាយនិងចុះហត្ថលេខាជាសញ្ជាតិខ្មែរជាមុនសិនទើបអ្នកអាចលក់អចលនទ្រព្យនោះបាន។ប៉ុន្តែសម្រាប់ការព្រៀងនៃការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ និងរយៈពេលកិច្ចសន្យាជួលអាចជួយអោយធានាបាននូវសុវត្ថិភាព ដែលនេះជាវិធីសាស្រ្តអាចគ្រប់គ្រងអចលនទ្រព្យបាន។ ជនបរទេសក៏អាចកាន់កាប់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិបានដែរដើម្បីធានាបាននូវការវាស់វែងដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពពីព្រោះជនជាតិខ្មែរមិនអាចលក់អចលនទ្រព្យនោះ ដោយគ្មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិនោះបានឡើយ។ចំពោះការជួលរយៈពេលវែងផ្ដល់អោយអ្នកជួលមានសិទ្ធិដើម្បីអភិវឌ្ឍន៏ដីដែលពួកគេកំពុងជួល។ ពួកគេនឹងទទួលបានការអនុញ្ញាតសាងសងក្នុងនាមជាឈ្មោះរបស់ពួកគេផ្ទាល់។ នេះបញ្ជាក់ថាជនបរទេសដែលជាប់ទាក់ទងអាចលក់អចលនទ្រព្យ ហើយមានសិទ្ធិរក្សានូវប្រាក់ដែលបានលក់នោះ។ សម្រាប់កាតព្វកិច្ចហិរញវត្ថុចំពោះមធ្យោបាយនេះសម្រាប់ជនបរទេសនឹងជាជំនួយស្របច្បាប់របស់មេធាវីនិងចំនួនផ្សេងទៀតដែលបានយល់ព្រមចំពោះតម្លៃនៃអចលនទ្រព្យ និងកិច្ចសន្យាជួលចំពោះតម្លៃអាចប្រែប្រួល។មធ្យោបាយក្នុងការវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយចុះបញ្ជីអចលនទ្រព្យជាជនជាតិខ្មែរម្នាក់មានន័យថាទិញតាមរយៈភាគីទីបី៖ ការទិញរបៀបនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាការទិញតាមតិយតជន។ តាមរយៈការទិញរបៀបនេះអាចធ្វើឱ្យ វិនិយោគិនមានទំនុកចិត្តជាមួួយម្ចាស់ដី។ បន្ទាប់មកដីនោះត្រូវបានដាក់ជាដីសម្រាប់កម្ចីទិញផ្ទះ។ បន្ទាប់មកទៀតដីនោះត្រូវបានជួលទៅឱ្យវិនិយោគិនបរទេសជាអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធវិញម្ដង។ អ្នកត្រូវមានឯកសារ៤ជាមុនសិនដើម្បីធានាបានសុវត្ថិភាព។ ឯកសារទាំងនោះរួមមានកិច្ចសន្យាកម្ចីទិញផ្ទះកិច្ចសន្យាជួល កិច្ចសន្យាខ្ចី និងកិច្ចសន្យាធានាសុវត្ថិភាព។តើឯកសារទាំងនេះសម្រាប់ធ្វើអ្វីចំពោះភាគីទីបី? កិច្ចសន្យាកម្ចីទិញផ្ទះត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅសង្កាត់។ រួចហើយបញ្ជូនឯកសារពីអ្នកទិញទាំងនោះទៅធនាគារ។ ការធ្វើដូច្នេះគឺដើម្បីការពារសកម្មភាពដ៏ទៃទៀតនៅពេលអនគតដោយជនជាតិខ្មែរដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីជនបរទេសឡើយ។ ចំពោះសកម្មភាពផ្សេងៗនៅពេលអនាគតតម្រូវឱ្យមានការយល់ព្រមពីជនបរទេស។កិច្ចសន្យាខ្ចីគឺជាក្រដាសតារាងប្រាក់កម្ចីដែលបានធ្វើឡើងរវាងភាគីទីបីនិងជនបរទេស។  វាបន្ថែមអត្រាការ ប្រាក់នៅលើពេលវេលាកំណត់មួយជាក់លាក់។ កិច្ចសន្យា​ជួលផ្ដល់ឱ្យជនបរទេសនូវសិទ្ធិស្របច្បាប់ក្នុងការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យ។កិច្ចសន្យាសុវត្ថិភាពបង្ហាញនូវការកំណត់នូវភាពចាំបាច់និងកាតព្វកិច្ចរបស់ភាគី នីមួយៗដោយជាប់ទាក់ទិនជាមួយនឹងអចលនទ្រព្យ។​ ជនបរទេសត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យមានសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យគ្រប់ប្រភេទតាមរយៈភាគីតំណាងនេះ។ ប៉ុន្តែមធ្យោបាយនេះមិនត្រូវបានឱ្យប្រើប្រាស់ឡើយពីព្រោះវាខុសនឹងរដ្ឋធម្មនុញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដោយក្នុងការកាន់កាប់អចលនទ្រព្យដោយផ្ទាល់ចំពោះជនបរទេស។ វាគឺជាភាពចន្លោះប្រហោងមួយដែល រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែព្យាយាមកែទម្រង់។ តម្លៃនៃដំណើរការទាំងមូលអាចប្រែប្រួលទៅតាមកិច្ចសន្យានៃភាគី ទាំងពីរដែលជាប់ទាក់ទងនឹងកិច្ចសន្យារបស់អ្នកទិញ និងមេធាវីរបស់ពួកគេ។មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាមរយៈដីសម្បទាន៖ បើយោងទៅលើមាត្រា៤៨នៃច្បាប់ភូមិបាល “ដីសម្បទានគឺត្រូវបានធ្វើឡើងដោយស្របច្បាប់និងមានចេញឯកសារច្បាប់ត្រឹមត្រូវដោយស្ថិតនៅក្រោមការសម្រេចរបស់អជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ទាំងនេះដើម្បីផ្ដល់ទៅបុគ្គលណាមួយម្ចាស់អជីវកម្មស្របច្បាប់ណាមួយឬក្រុមនៃមនុស្សណាមួយដើម្បីប្រើប្រាស់ដី និងដើម្បីប្រើ ប្រាស់ដីនោះស្របតាមសិទ្ធិដែលបានកំណត់ដោយច្បាប់នេះ។”មានដីសម្បទានបីប្រភេទក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដូចជា ដីសម្បទានដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងដីសម្បទានសង្គមកិច្ច។ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចផ្ដល់ឱ្យដើម្បីសាងសង់គម្រោងលំនៅដ្ឋាន និងការអភិវឌ្ឍន៏ដីរដ្ឋ។ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចផ្ដល់ឱ្យដើម្បីធ្វើឱ្យដីស្រឡះក្នុងគោលបំណងអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម ឬកសិកម្ម។ ដីសម្បទានដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍គឺ មិនត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ដោយច្បាប់ភូមិបាលក្នុងឆ្នាំ២០១១ឡើយ ជាពិសេសគឺមាត្រា៤៩និងមាត្រា៥០។​ ប៉ុន្តែប្រភេទនៃការសម្បទាននេះរួមមានការធ្វើកំពង់ផែការរុករករ៉ែការអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មការសាងសង់ ព្រលានយន្តហោះនិងការនេសាទត្រី។មាត្រា៥២និង៥៣បន្ថែមថា “ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមួយអាចបង្កើសិទ្ធិក្នុងរយៈពេលកំណត់មួយដោយកិច្ចសន្យា សម្បទានស្របតាមការផ្ដល់ឱ្យនៃច្បាប់នេះ។ ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចមិនអាចបង្កើតជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិស្រប ច្បាប់នៅលើដីដែលបានសម្បទានឱ្យនោះឡើយលើកលែងតែមានការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលបំណង់សង្គម។” មាត្រាដដែលបានបន្តថា“​ការសម្បទានដីមិនអាចកើតចេញពីស្ថានភាពកាន់កាប់ដីជាក់ស្ដែងបានទេ។ សម្បទានដីត្រូវផ្អែកទៅលើលិខិតគត្តិយុទ្ធជាក់លាក់ដែលចេញមុខកាន់កាប់ដីដោយអជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចគឺ រដ្ឋ ឬសមូហភាពដែនដីសារធារណៈ ឬគ្រឺះស្ថានសារធារណៈដែលជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃដីដែលត្រូវបានផ្ដល់ជា សម្បទានត្រូវតែចុះបញ្ជីនៅក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់។ ការសម្បទានមិនអាចច្រើនជាង១០,០០០ហិចតានោះទេហើយមានរយៈពេលកំណត់៥០ឆ្នាំប៉ុន្តែអាចត្រូវបាន លុបចោលដោយការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលប្រសិនបើមានបញ្ហាជាមួយច្បាប់។ប្រភេទសម្បទានដែលជនបរទេសតែងតែទទួលបាននោះគឺសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។តើត្រូវធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេចដើម្បីទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជា? វិនិយោគិនមិនអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីក្រៅប្រទេសបានទេ។ ពួកគេតម្រូវឱ្យចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុនក្នុងប្រទេស កម្ពុជាសុពលភាពពន្ធគណនីជាមួយធនាគារជាមុនសិន។ នៅពេលដែលបានដឹងទីកន្លែងនិងទំហំដីវិនិយោគិនត្រូវដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅក្រសួងកសិកម្ម។ វិនិយោគិនតម្រូវឱ្យមានឯកសារមួយចំនួនដើម្បីបញ្ជាក់ពីគុណភាព និងព័ត៌មានឯកសារបន្ថែមមួយចំនួនទៀតរបស់វិនិយោគិន។បន្ទាប់មកក្រសួងកសិកម្មនឹងពិនិត្យមើលព័ត៌មានលម្អិតនៅក្នុងបញ្ជីទិន្នន័យដីរបស់ខ្លួន។ ក្រសួងកសិកម្មនឹងសម្រេចថាតើដីនោះអាចផ្ដល់ឱ្យជាដីសម្បទានឬយ៉ាងណាដោយផ្អែកលើការពិនិត្យជាក់ស្ដែង។តំណាងពីក្រសួងកសិកម្មក្រសួងបរិស្ថានក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាមន្រ្តីរដ្ឋបាលខេត្ត និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនឹងបង្កើតឯកសារដីសម្បទានដើម្បីពិនិត្យមើលលទ្ធភាពអនុវត្តនៃការស្នើសុំនោះ។ ដូច្នេះវិនិយោគិន តម្រូវឱ្យបញ្ចូលផែនការអាជីវកម្ម និងឯកសារពាក់ព័ន្ធក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើការស្នើសុំ។ក្រសួងបរិស្ថានត្រូវធ្វើការត្រួតពិនិត្យ “ការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថានមួយ” ដែលសិក្សាពីកត្តាផ្សេងៗជាប់ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដីនោះ។ កត្តាទាំងនោះរួមមាន៖ ការវាយតម្លៃថ្លៃដី ការសងជំងឺចិត្តប្រព័ន្ធទឹក និងប្រភេទដីដំណើរការនៃការវាយតម្លៃមានរយៈពេល៣ខែ។ ការវាយតម្លៃក៏មានការរួមបញ្ចូលផងដែរនៃរចនាសម្ព័ន្ធដីសាងសង់ទីតាំងប្រវត្តិសាស្រ្តឬសាសនាទ្រព្យសម្បត្តិ សហគមននិងផែនទីដី។អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមានទំនួលខុសត្រូវលើកត្តាសង្គមកិច្ច និងផលប៉ះពាល់។ក្រសួងកសិកម្មបន្ទាប់មកបញ្ជូនពាក្យស្នើសុំនោះទៅខុត្ថការល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តីបន្ទាប់ពីការស្នើសុំនោះត្រូវ បានសម្រេច។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីនឹងចុះហត្ថលេខានឹងផ្ដល់សិទ្ធិទៅក្រសួងកសិកម្មដើម្បីព្រមព្រៀងដីសម្បទានសម្បទានជាមួវិនិយោគិន។វិនិយោគិនបន្ទាប់មកតម្រូវឱ្យបង្កើតផែនការមេ ឬផែនការអាជីវកម្មរយៈពេល៥ឆ្នាំមួយ។ ដីសាធារណៈ​បន្ទាប់មកត្រូវបានផ្ទេរទៅជាដីរដ្ឋកាន់កាប់នៅពេលដែលផែនការមេនោះត្រូវបានសម្រេច។ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានឹងផ្ដល់នូវបញ្ជីបង់ពន្ទពិសេសទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគិននោះដោយមានការ លើកលែងនិងការកាត់ពន្ធ។ បន្ទាប់មកក្រុមហ៊ុននោះនឹងត្រូវបានកត់ចំណាំក្នុងការវិនិយោគតាមរយៈការចុះ បញ្ជីជាមួយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា។អំឡុងពេលនៃដំណើការបញ្ចប់ប្រហែលជាមានរយៈពេល៦ទៅ៩ខែ។មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយរៀបការជាមួយជនជាតិខ្មែរ៖ ជនបរទេសដែលបានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយជនជាតិខ្មែរត្រូវចុះបញ្ជីអចលនទ្រព្យដោយប្រើប្រាស់ឈ្មោះ របស់ប្តីប្រពន្ធនោះលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ។ ក្នុងនាមជាជនដែលបានផ្ដល់ឱ្យជនបរទេសច្បាប់រដ្ឋរបស់ប្រទេសកម្ពុជាបាននិយាយថាដីត្រូវចុះបញ្ជីក្រោមឈ្មោះទាំងប្ដីនិងប្រពន្ធ។ នេះមានន័យថាត្រូវតែមានកិច្ចសន្យា មួយមុនពេលដីនោះត្រូវបានលក់។តើមានអ្វីកើតឡើងនៅពេលដែលអ្នកលែងលះគ្នា? មានពេលខ្លះតម្រូវឱ្យមានការបែកបាក់ ឬលែងលះគ្នាការបែងចែកដីនិងទ្រព្យសម្បត្តិគឺអាស្រ័យទៅលើលក្ខ ខ័ណ្ឌនៃច្បាប់តុលាកានីមួយៗ ដោយយោងទៅតាមការលែងលះនោះ។ ការរៀបការតម្រូវឱ្យមានការចូលរួមពីស្ថានទូតរបស់ជនបរទេសនោះនិងភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលក្នុងតំបន់ដូចជា៖​ នាយកដ្ឋានច្បាប់និងអគ្គកុងស៊ុលនៃក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងមន្រ្តីខេត្តនោះ។តើត្រូវមានលក្ខខណ្ឌអ្វីខ្លះដើម្បីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយជនជាតិខ្មែរបាន? សម្រាប់ការរៀបការ អ្នកត្រូវមានឯកសារមួយចំនួនដូចជា សំបុត្រកំណើតថតចំឡងលិខិតឆ្លងដែនដែលមានសុពលភាពដោយភ្ជាប់ជាមួយរូបភាព ទិដ្ឋការដោយមានរូបថត  លិខិតបញ្ជាក់ថានៅលីវ លិខិតបញ្ជាក់ អាពាហ៍ពិពាហ៍ លិខិតថ្កោលទោស លិខិតបញ្ជាក់ពីអាជីព លិខិតលែងលះ ឬស្លាប់ក្នុងករណីលែងលះពេលមុន ឬស្លាប់នៃប្ដីប្រពន្ធមុន លិខិតបញ្ជាក់សុខភាពពីមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងពាក្យស្នើសុំរៀប ការ។ចំពោះឯកសារផ្លូវច្បាប់ផ្សេងទៀតសម្រាប់រៀបការរួមមាន៖ ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បែបសាសនា ឬលក្ខណៈបែបស៊ីវិល។ ស្ត្រីដែលត្រូវរៀបការត្រូវមានអាយុយ៉ាងតិច១៨ឆ្នាំហើយបុរសត្រូវមានអាយុយា៉ងតិច២០ឆ្នាំ។ ត្រូវមានសាក្សីពីរនាក់ចំពោះការរៀបការនោះ។ ការរៀបការត្រូវចុះឈ្មោះក្នុងការិយាល័យចុះឈ្មោះស៊ីវិល ដើម្បីឱ្យមានការទទួលស្គាល់។មធ្យោបាយដើម្បីវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងនាមជាសញ្ជាតិកម្ពុជា៖ មធ្យោបាយមួយសម្រាប់អ្នកមានទិញដីគឺដោយទទួលបានជាសញ្ញជាតិកម្ពុជា។ ការធ្វើបែបនេះអាចធ្វើឡើងដោយមធ្យោបាយ ពីរ។ ដោយបង់ប្រាក់ចំនួន៣១២,៥០០​ដើម្បីក្លាយជាជនជាត់កម្ពុជាតាមរយៈរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឬដោយបរិច្ចាកអ្វីមួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ការទទួលបានជាជនជាតិកម្ពុជាជនបរទេសអាចទិញបាន១០០%នៃកម្មសិទ្ធិរបស់អចលនទ្រព្យនោះ។ ប៉ុន្តែត្រូវចំណាំថាសញ្ជាតិដើមរបស់ជនបរទេសមិនអ្វីប៉ះពាល់ឡើយ។ជនបរទេសគ្រប់រូបក៏អាចទទួលបានលំនៅដ្ឋានក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានដែរដោយរស់នៅយ៉ាងហោចណាស់៧ឆ្នាំក្នុងប្រទេស កម្ពុជា។ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការអាភិវឌ្ឍដ៏ជោគជ័យដោយមានដីសម្រាប់អភិវឌ្ឍសំខាន់ៗជាច្រើន។ ខណៈពេលដែលមនុស្សជាច្រើនបានចាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសនេះវាគឺពិតជាអាចធ្វើទៅបានពីព្រោះមានជនបរទេសជាច្រើនរួមមានវិនិយោគិនជាច្រើនទទួលបានប្រាក់ចំណេញជាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់សម្រាប់ដីដែលពួកគេមាន។ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការវិនិយោគដីក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយ Realestate.com.kh!

The coming up of high-rise buildings in Phnom Penh, coupled with the strata titles ownership development there over the years have altered the landscape of property investment and management in the city.Essentially, how well the strata titles owners co-manage the building such that it remains competitive for rental or resale market in the course of the investment, is one of the key considerations.    Given that, the owners shall therefore collectively adopt a certain standard of maintenance for the building, develop rules for communal living and sharing and most importantly, dutifully pay for the common funds determined.  Some best practices of it and our observation are:  1. Best Practices   (a) Facilities shall be maintained in accordance with the advice laid down in the operational manual in question religiously. In the case of it being misplaced, seek help from the manufacturer.  (b) Conduct pre-emptive repairs or parts replacement, do not wait for problems to arise.  (c) Cleaning, landscape and security services are to be contracted to competent service providers. Save for compelling reasons or professional input, the required manpower and frequency of service are not to be curtailed.  (d) Personal needs services such as leasing, repairs, laundry, delivery, SOS attendance may be made available to residents in the building. (e) Compliance matters such as inspection, tests or the likes must be strictly complied with.  Some international standards of safety (such as weekly water testing, yearly electricity/ fire alarm testing and fire drill etc) though not mandatory in here, should be practiced. (f) Set up management committee, operating procedures to look into the maintenance needs and long term wellbeing of the property. (g) Set up common maintenance and contingency funds, collection and control procedures thereof.   (h) Engage professional property management firm to render advice and services. 2 .Correct Mind Set (a) Correct thinking will support and sustain best practices. Very often, property owners curtailed the manpower or frequency of service of a maintenance contract half way through, reject a proposed increase in maintenance contribution for “cost cutting”. Sadly, this downgrades the quality of the building quickly and results in a greater loss. (b) Correct mindset of the people to comply with rules and cooperate with the management is also important. This will help enhance the name of the building.  3. Statutory Provisions  In Singapore, the relevant statutory provisions make management fund and sinking fund contribution mandatory, allows recovery actions of it to the point of a forced sale of the property in question. Some other breaches of the laws will result in it being fined or jailed.  In any country or system, this is imperative as it ensures satisfactory compliance.   Observation and expectation. Strata titles property ownership is very new here, many of the concepts have not been taken shape. In the absence of a legislation, the implementation of standard practices may be challenging, let alone adopting the best practices.  However, given the encouraging foreign investment and progress here, we are certain that a state of the art strata titles property management system will firm up and even on statutory footing in a not distant future. Meanwhile, we continue our sharing of best practices and experiences with the property owners and take effective steps to moderate some of the not so desirable practices here in our bid to prepare them for the new order.    By Benny Tan: Principal Consultant, Raffles Strata Management (Cambodia) Pte Ltd;  benny@rsm.com.sg

សញ្ញាបង្ហាញថាទីក្រុងភ្នំពេញមានការរីកចម្រើនខាងទីផ្សារអចលនទ្រព្យយ៉ាងខ្លាំង ទន្ទឹមនឹងនេះផងដែរវិនិយោគិននិងអ្នកអភិវឌ្ឍន៏ជាច្រើនក៏កំពុងតែក្រឡេកទៅមើលឆ្នេសមុទ្រកម្ពុជាក្នុងខេត្តព្រះសីហនុផងដែរ។ក្រុមហ៊ុនផ្សព្វផ្សាយអចលនទ្រព្យ Realestate.com.kh បានពិភាក្សាជាមួយលោក Ross Wheble ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុន  Knight Frank Cambodia ទាក់ទងទៅនឹងកត្តាខ្លះៗដែលធ្វើឱ្យមានកំណើនក្នុងវិស័យនេះនាពេលបច្ចុប្បន្ន។តើការអភិវឌ្ឍន៏ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបែបណាបានជាធ្វើឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៏វិស័យអចនទ្រព្យក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ? កត្តាសំខាន់ដែលជម្រុញឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៏អចលនទ្រព្យ និងការវិនិយោគគ្រប់ទីកន្លែងនៅលើពិភពលោកគឺហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ការអភិវឌ្ឍន៏ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនាពេលថ្មីៗគឺកំពុងតែបង្កើនទំនុកចិត្តវិនិយោគិនឱ្យមកវិនិយោគក្នុងភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឡើង។ព្រលានយន្តហោះខេត្តព្រះសីហនុនឹងក្លាយជាព្រលានយន្តហោះដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា នេះបើយោងតាមប្រភពជាច្រើនបានរាយការណ៍ឲ្យដឹង។ នេះមានន័យថាក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៏ជាច្រើនឹងហោះហើរដោយផ្ទាល់ពីតំបន់អន្តរជាតិមួយចំនួនទៅខេត្តព្រះសីហនុ។ ក្រុមហ៊ុន Grand Union Group ជាក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៏គម្រោង  Dara Sakor នៅខេត្តកោះកុងដែលជាតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយសក្តានុពលតំណាងឱ្យចំណុចពិសេសមួយដែលស្ថិតនៅមិនឆ្ងាយពីខេត្តមួយនេះ។នាពេលកន្លងមកនេះក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៏ជាច្រើនបានស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការហោះហើរទៅខេត្តព្រះសីហនុរហូតដល់មានបន្ទប់សណ្ឋាគារជាច្រើនបាននៅសល់។ ដូច្នេះហើយអ្នកអភិវឌ្ឍន៏មិនគួរសាងសង់ និងម្ចាស់សណ្ឋាគារមិនគួរធ្វើអាជីវកម្មក្នុងខេត្តព្រះសីហនុនោះទេពីព្រោះក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ជាច្រើនមិនដឹកអ្នកដំណើទៅកាន់ទីនេះដោយផ្ទាល់នោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះមានជើងហោះហើរថ្មីដោយផ្ទាល់ទៅក្រុងព្រះសីហនុ ដូច្នេះហើយមានសណ្ឋាគារប្រណិតៗជាច្រើនកំពុង​តែ​សាង​សង់ឡើង។ ជាក់ស្ដែងលោក  Alila ដែលសហស្ថាបនិក និងជាអតីតអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៃសណ្ឋាគារ  Aman Resorts ដោយមានផ្តល់សេវាកម្មបដិសណ្ឋារកិច្ចជាច្រើនដែលកំពុងតែមានប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសជាង២០លើពិភពលោក នឹងសម្ភោធសណ្ឋារគារលំដាប់ផ្កាយ៥មួយនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ ចំណែកឯកោះក្របីផងដែរក៏នឹងត្រូវសាងសង់សណ្ឋាគារប្រណិតនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ដែលមានការវិនិយោគដ៏ធំពីប្រទេសថៃ។ទន្ទឹមនឹងនេះផងដែរក្រុមហ៊ុនចិនបានបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសខេត្តព្រះសីហនុរួចរាល់ហើយ នេះក៏ជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចដែលធំបំផុតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានបង្ហាញសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនជាមួយការបង្កើតរោងចក្រជាង៣០០នៅឆ្នាំ២០២០។ ជើង​ហោះ​ហើរថ្មីពីប្រទេសចិនមកកាន់ក្រុងព្រះសីហនុបានសម្ភោធនាពេលថ្មីៗនេះផងដែរ ដោយសារមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិពិសេសទាក់ទងទៅនឹងជំនួញក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនេះ។ ការបន្តពង្រីកផែសមុទ្រទឹកជ្រៅគឺជាកាត់បន្ថយតម្លៃដឹកជញ្ជូនតាមជើងទឹកសម្រាប់ឧស្សាហកម្មខេត្តព្រះសីហនុ។ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសមួយផ្សេងទៀតនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុគឺតំបន់សេដ្ឋពិសេស​ក្នុងស្រុកស្ទឹងហាវដែលមានអាជ្ងាប័ណ្ណក្នុងការសាងសង់កំពង់ផែទី២នាពេលឆាប់ៗនេះ។ ការសាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿនពីភ្នំពេញទៅក្រុងព្រះសីហនុបានគ្រោងរួចរាល់ហើយ ហើយរំពឹងថានឹងសាង​សង់រួចដោយក្រុមហ៊ុន​សាងសង់ចិននៅក្នុងឆ្នាំ២០២០។ នេះមិនមែនត្រឹមតែជួយឲ្យមានភាពងាយស្រួលដល់អ្នកធ្វើដំណើនោះទេ ប៉ុន្តែនេះជាគន្លឹះពង្រឹងដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនរវាងរោងចក្រក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងកំពង់ផែខេត្តព្រះសីហនុផងដែរ។ តើរដ្ឋាភិបាលគួរតែមានផែនការអភវិឌ្ឍន៍តំបន់ឆ្នេរយ៉ាងដូចម្ដេចដើម្បីឱ្យត្រូវនឹងគម្រោងទាំងនេះ?តាមរយៈការវិនិយោគឯកជន រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែព្រៀងផែនការមេសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍តំបន់ឆ្នេរដោយមានធាតុសំខាន់ៗ​​ដែលកំពុងតែត្រូវបានពង្រឹងទាក់ទងនឹងការការពារ និងការថែរក្សាសម្បត្តិធម្មជាតិអេកូឡូស៊ីដូចជា៖ ច្រាំងសមុទ្រ និងព្រៃកោងកាង។ នៅពេលដែលគម្រោងទាំងនេះកំពុងតែគំរាមកំហែងដល់អាជីវកម្មមួយចំនួននាពេលបច្ចុប្បន្នជាពិសេសឆ្នេរអូឈើទាល ដោយមានការកែលំអនាពេលខាងមុខដើម្បីជាការទ្រទ្រង់ដល់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។ ចំណែកផ្លូវតាមឆ្នេរសមុទ្រតភ្ជាប់ពីក្រុងព្រះសីហនុទៅខេត្តកំពត និងកែបផងដែរក៏ត្រូវបានប្រកាសថានឹងសាងសង់។តើគម្រោងអ្វីខ្លះដែលបានកំពុងតែសាងសង់នៅខេត្តមួយនេះ?មានគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ចម្រុះជាច្រើនបានសម្ភោធក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ទាំងនេះហើយបង្ហាញថាទីផ្សារខុនដូក្នុងខេត្តព្រះសីហនុកំពុងតែលូតលាស់។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៏ទាំងនោះមានដូចជា៖ គម្រោង D’Seaview គម្រោង Sunshine Bay គម្រោងខុនដូ  Blue Bay គម្រោងខុនដូ Royal Bayview គម្រោង The Scarlett  និងគម្រោង Blue Sky Tower។ ដូច្នេះហើយ ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៦ទំហំវិនិយោគរាប់រយលានដុល្លារបានបោះទុនវិនិយោគក្នុងក្រុងព្រះ​សីហនុ រួមមានការវិនិយោគលើសណ្ឋាគារ កាស៊ីណូ និងការកំសាន្ត។ ដូចដឹងស្រាប់ហើយតួលេខនៃការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណកាស៊ីណូសង្កេតឃើញថាមាន កំណើនគួរឲ្យកត់សំគាល់ វាជាការវិនិយោគដ៏ច្រើនសម្បើមពីវិនិយោគិនចិន។ទន្ទឹមគ្នានេះដែរឆ្នេររាមដែលត្រូវបានគេដឹងថាជាផ្នែកមួយនៃខេត្តព្រះសីហនុដែលជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំប្រហែលជា ៣,៣០០ហិចតាកំពុងតែត្រូវបានអភិវឌ្ឍន៏ដោយវិនិយោគិនក្នុងស្រុកដោយមានការចូលរួមពីវិនិយោគិនបរទេស។ មានកិច្ចព្រមព្រៀងប្រមាណ១៥ដែលបានចុះហត្ថលេខាជាមួយទស្សនវិស័យរយៈពេលវែងនៃការបង្កើនគុណភាព និងប្រណិតភាពនៃវិស័យបដិសណ្ឋារកិច្ច រួមទាំងកន្លែងវាយកូនហ្គោល សណ្ឋាគារប្រណិតៗ កន្លែងកម្សាន្ត និងកន្លែងអេកូទេសចរណ៏។ កំពង់ផែដែលជួយដល់ការដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រក៏នឹងត្រូវបានសាងសង់នៅទីនោះផងដែរ ដែលអាចទទួលបានការដឹកជញ្ជូនពីកន្លែងផ្សេងៗដូចជា៖ ប្រទេសចិន និងហុងកុង។ តើក្រុងព្រះសីហនុផ្ដោតទៅលើអ្វីខ្លះបើធៀបទៅនឹងទីក្រុងភ្នំពេញ?នៅពេលដែលយើងមើលទៅលើចំនួននៃខុនដូធៀបទៅនឹងចំនួនប្រជាជនគឺហាក់បីដូចជាមិនមានការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការនោះទេ។ ប៉ុន្តែការផ្គត់ផ្គង់លើសនៅក្នុងទីផ្សារខុនដូប្រណិតៗគឺមានពិតមែន  ហើយបច្ចុប្បន្នយើងកំពុងមើលឃើញពីការផ្លាស់ប្តូរទៅជាគម្រោងខុនដូដែលមានតម្លៃសមរម្យក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញដែលផ្តោតសំខាន់លើអតិថិជនក្នុងស្រុក។ កត្តាដែលជម្រុញឱ្យមានការទិញនិងមានទំនោរទៅរកទីផ្សារក្នុងស្រុកពីព្រោះ​តែមានតម្រូវការជួលច្រើន ចំណែកឯខុនដូប្រណិតៗគឺតែសម្រាប់ជនបរទេសដែលមករស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ វាអាចមានឱកាសសម្រាប់ទទួលប្រាក់ចំណេញពីការជួលរហូតដល់ពេលគម្រោងនោះបាន​សាងសង់រួចរាល់។ខេត្តព្រះសីហនុគឺជាតំបន់មួយផ្តល់ជូននូវតម្រូវការសម្បូរបែប ដែលមានមូលដ្ឋានច្រើនបែបសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍៖ ទេសចរណ៍គឺបានស្រូបយកទាំងជនបរទេស និងអ្នកក្នុងស្រុក ​ប៉ុន្តែក្នុងពេលដំណាលគ្នានេះវាក៏ជាទីក្រុងសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់មួយដែលបានទាក់​ទាញ​ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិជាច្រើនឲ្យមកវិនិយោគក្នុងខេត្តនេះផងដែរ។ ចំនួនជនបរទេសលំដាប់អ្នកមានរួមជាមួយនឹងកំណើននៃភ្ញៀវទេសចរណ៍ដែលនឹងបន្តកើនឡើងសម្រាប់ពេលអនាគត ទំាងអស់នេះជាកត្តាដែលអាចទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ និងវិនិយោគិនយ៉ាងខ្លំាង។  ហេតុអ្វីមិនមែនជាខេត្តសៀមរាប? បើប្រៀបធៀបនឹងខេត្តសៀបរាប ខេត្តព្រះសីហនុផ្ដល់នូវសក្ដានុពលអភិវឌ្ឍន៍រយៈពេលវែងជាងខេត្តសៀមរាប។​ ខេត្តសៀមរាបមានកន្លែងទេសចរណ៏ និងបន្តរីកចម្រើនដូចគ្នាប៉ុន្តែខេត្តព្រះសីហនុគឺមជ្ឍមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចដែលវានឹងក្លាយជាខេត្តដែលមានតម្រូវការលំនៅដ្ឋានរយៈពេលវែងពីព្រោះប្រជាជនកំពុងតែកើនឡើង។ ជាងនេះទៅទៀតខេត្តសៀមរាបក៏ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរផងដែរ ខេត្តនេះមានប្រាសាទអង្គរវត្តដែលជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក ទោះជាយ៉ាងណានៅពេលដែលអ្នកទេសចរណ៍បានឃើញប្រាសាទនេះម្តងហើយ មើលទៅពួកគេអាចមិនត្រលប់មកមើលវាម្តងទៀតនោះទេ។ ក្រលេកមើលរម្មណីយដ្ឋានឆ្នេរសមុទ្រប្រសិនបើមានការអភិវឌ្ឍនឱ្យល្អវានឹងធ្វើឲ្យភ្ញៀវទេសចរណ៏មកទស្សនាម្តងហើយម្ដងទៀត ជាមួយនឹងការកើនឡើងភ្ញៀវទេសចរណ៏ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ កត្តាមួយផ្សេងទៀតដែលត្រូវយល់ដឹងនោះគឺទោះបីជាមិនអាចសម្រេចបានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលបច្ចុប្បន្នក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវាមានធនធានប្រេង និងឧស្ម័ននៅក្នុងតំបន់ដែលនឹងជំរុញឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែងក្នុងខេត្តព្រះសីហនុនៅពេលដែលមានការបូមយករ៉ែទាំងនោះនាពេលអនាគត។និពន្ធដោយលោក James Whitehead នាយកផ្នែកអត្ថបទប្រចំាក្រុមហ៊ុន  Realestate.com.khអត្ថបទនេះត្រូវបានសហការនិពន្ធដោយសារព័ត៌មានខ្មែរថាមស៍ និងគេហទំព័រអចលនទ្រព្យ Realestate.com.kh ដែលនឹងចុះផ្សាយព័ត៌មានអចលនទ្រព្យរៀងរាល់ថ្ងៃពុធនៅក្នុងកាសែតខ្មែរថាមស៍។ ខ្មែរថាមស៍ធ្វើការបោះពុម្ពផ្សាយកាសែតរៀងរាល់ថ្ងៃដែលមានចំនួន​១០,០០០​ច្បាប់ទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ សូមទំនាក់ទំនងមកកាន់យើងថ្ងៃនេះ សម្រាប់ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយព្រឹត្តិបត្តិព័ត៌មានអចលនទ្រព្យ។ស្វែងរកអចលនទ្រព្យជាច្រើននៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ តាមរយៈ Realestate.com.kh

The housing market has risen sharply within these five years, with noticeable trends seen as an influx of new launches of condominium and cluster landed housing units that seems to flood the market at the moment.This offers even more options for prospective buyers to tour around looking for a new home that suits their style, preference and budget. In the marketplace, most still prefer landed properties; a few look onto high-rise condos; and many seek ones at which they could afford to pay with some short of finance scheme. Yet there remains a lot more to learn about the Phnom Penh Housing Market.Coming this December, VTrust Appraisal, a local firm specialized in property valuation, research and consultancy, is going to launch the first-ever and in-depth report on cluster landed housing market, unveiling every detailed statistics and indicator about the market, including current and historical supply, demand and sales performance, development and completion status, and all other crucial indicators stratified by home types and locations within the capital.To get insights into the launch of the report as well as some views on the housing market here in Phnom Penh, Realestate.com.kh sat down Mr. Hoem Seiha, director of research at VTrust Appraisal, to discuss the topic:ReakhNews: As we recall, VTrust Appraisal has just recently released a housing market report that covers the market views on cluster landed housing in Ruessei Kaev district, one of the 12 districts of the capital. For the whole market view here, could you tell us in brief how it is going now?Hoem Seiha: In general, the market trends still hold onto the positive line. However, 2016 sees a y-o-y drop in new launches of cluster landed housing supply if compared to 2015 - but still more than other years in the history. But the good news is that there will be a big increase in housing completion if compared to 2015. By 2017, many projects with a lot more units will be finished and ready for buyers to move in. However, the result of overall market slowdown has impeded the speed of constructions at some development projects, especially the smaller or nascent ones who tended to rely on presale budget to cover their construction spending.ReakhNews: You have mentioned that 2016 sees a small decrease in new launches and increase in completion, so could you give the figure and why it is so compared to other years?Hoem Seiha: We have collected all market data across the capital, but let us give an account of Ruessei Kaev district as an example. There, the figure of new sale launches of cluster landed housing supply was almost 2,500 units in 2015, but only 1,000 new units were launched during 2016. The supply has slowed because the new entries accumulated on the market inventory over these few years have outpaced the current demand. Therefore, most of developers have been busier selling off their existing inventory rather than challenging themselves by adding new units to the inventory. Nevertheless, in Ruessei Kaev district, about 2,800 of new units have been finished this year, and 3,300 others are slated to be completed by 2017. While this could be a small case, the scenario may apply across the capital. ReakhNews: You have mentioned that 2017 will see a lot of housing completion within the district, and this may apply across the market here in Phnom Penh. If so, how will be the take-up rate or the speed of people moving to live in the completed houses?Hoem Seiha: A lot of new families will move in for sure, but the relocation speed is not so fast here. Further, there are also a number of to-be completed housing units still listed on the market inventory. In Ruessei Kaev district, for example, some projects still have their partially-finished units listed on pre sale inventory, be it 17 percent in general.ReakhNews: Is there any possibility of pricing drop within the housing market here in Phnom Penh? Hoem Seiha: No sign yet. The general pricing may not increase because of slow market absorption and overwhelming supply, but the price will not drop at the moment through to 2017. However, if the slow market absorption rate still persists until 2018 given the current large volume of supply and rapid completion rate by 2017, some of weak developers who struggle to finish their units but underperform sales of their completed units will consider selling them off below the market prices to recover their spending.ReakhNews: It is so interesting to learn about this market view, and there seems a lot more to learn from your report on this subject. If I were someone who wishes to learn more in greater details about your cluster landed housing market report, where should I go?Hoem Seiha: As we mentioned earlier, we are going to launch our market report entitled “Housing Market and Outlook Report 2016 – Phnom Penh, or HMOR 2016-Phnom Penh” on 16 December at Raffles Hotel Le Royal from 8:30am onwards. The report will provide in-depth figures and statistics regarding cluster landed housing market here in Phnom Penh. Register for the conference now:Ms. Chhoeurn Sonita, General Manager, Entrepreneur Consulting,  Tel: (855)-12-90-63-40/ (855)-86-777-734/ (855)12642466 | email: entrepconsulting@gmail.com hsrealestateconference@gmail.com | Website: hmor-pp.weebly.com | office: #113 (Parkway Square), 2nd floor, Mao Tse Tung Blvd, Tuol Svay Prey 1, Phnom Penh, Kingdom of Cambodia

វិស័យសំណង់បានរីកចម្រើននិងបានក្លាយជាកត្តាលីករតែមួយគត់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដូច្នេះហើយម្ចាស់ភាគហ៊ុនជាច្រើនបានស្នើឱ្យមានការការពារស្របច្បាប់ក្នុងវិស័យនេះ តួយ៉ាងការរៀបចំដែនដីជាមួយការការពារបន្ថែម និងគោលនយោបាយរយៈពេលវែងដើម្បីឱ្យមានស្ថិរភាពនៃការវិនិយោគក្នុងវិស័យនេះចាំបាច់ត្រូវតែមាន។ផែនការមេរៀបចំទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ២០៣៥សំដៅទៅលើការការរៀបចំគម្រោងទីក្រុងទំាងមូល ក៏ដូចជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័នថ្មីដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងកំណើនប្រជាជននាពេលបច្ចុប្បន្ន។ សម្រាប់នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះផែនការមេអភិវដ្ឍន៍ទីក្រុងមិនបានកំណត់នូវតំបន់អភិវឌ្ឍន៏​ជាក់លាក់ណាមួយឡើយ។ការអនុវត្តន៍ផែនការមេមានភាពយឺតយ៉ាវដែលធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្មណ៏ ជាក់ស្តែងការកកស្ទះចរាចរនិងគុណភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទូទៅនៅក្នុងខណ្ឌសំខាន់ៗមួយចំនួន ស្របពេលដែលខណ្ឌទំាងនោះត្រូវបានគេមើលឃើញថាកំពុងតែមានការអភិវឌ្ឍន៍​នូវគម្រោង​ខុនដូជាច្រើន។លោក Ross Wheble នាយកគ្រប់គ្រងនៃក្រុមហ៊ុន Knight Frank ​ បានលើកឡើងថា “ទីផ្សារអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺនៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៃការអភិវឌ្ឍន៏ និងនៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៏ដែលស្ថិតនៅក្នុងការរំពឹងទុកនៅឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៏កត្តាសំខាន់ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់គឺហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរួមមាន៖ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត៖ ផ្លូវថ្នល់ ប្រព័ន្ធរថភ្លើង ប្រព័ន្ធរថយន្តសាធារណៈ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចម្រុះ៖ ប្រព័ន្ធអប់រំ ប្រព័ន្ធសុខាភិបាល និងប្រព័ន្ធហិរញវត្ថុ។ ទំាងអស់នេះវាគឺជាការចងក្រងឯកសារមួយដើម្បីឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធពិតជាមានសារៈសំខាន់មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រផងដែរ ជាងនេះទៅទៀតថែមទាំងបង្កើនតម្រូវការអចលនទ្រព្យរយៈពេលវែងទៀតផង។លោកបានបន្តទៀតថា “រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងតែខិតខំធ្វើឱ្យមានការរីកចម្រើនក្នុងវិស័យនេះផងដែរដោយបានអភិវឌ្ឍន៏​​នូវគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តជាច្រើន។ សំណង់ដែលបានសាងសង់រួច និងសំណង់ដែលកំពុងតែសាងសង់ ឬស្ថិតនៅក្នុងផែនការសាងសង់កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅ ប៉ុន្តែទាំងនេះតម្រូវឱ្យមានគោលការណ៍រៀបចំផែនការហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធច្បាស់លាស់មួយដើម្បី​ឱ្យមានគុណភាព និងគុណតម្លៃ។”លោក Wheble បានបន្ថែមថា “មានវិធីមួយដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតមានឡើងទាក់ទងនឹងការអភិវិឌ្ឍន៍ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងរវាងការអភិវឌ្ឍន៍ និងការវិនិយោគ។ មធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះគឺត្រូវរៀបចំផែនការដែលជាចំនុចសំខាន់មួយ នៅពេលម្ចាស់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍បានអភិវឌ្ឍន៍នៅកន្លែងណាមួយ ម្ចាស់គម្រោងត្រូវតែរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់នោះ។ ធ្វើបែបនេះដើម្បីបង្កើនតម្លាភាពនៅក្នុងទីផ្សារ ជាធម្មតានៅក្នុងទីផ្សារអភិវឌ្ឍន៍ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវតែបែងចែកឱ្យបានច្បាស់លាស់ចំពោះការស្តារឡើងវិញ ឬសាងសង់ថ្មីដើម្បីធានាគុណភាពហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់អភិវឌ្ឍន៍នោះ។ ក៏ដូចជាធានាពីភាពប៉ះពាល់នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ទៅលើបណ្ដាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលមានស្រាប់។ ជាមួយកំណើននៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏ដែលបានមកបោះទុន​វិនិយោគ​​ក្នុងទីក្រុងត្រូវតែគិតគូរពីបញ្ហានេះ។”លោក Sunny Soo​ ជាអគ្គនាយក្រុមហ៊ុន Keystone Property Consultants Co., Ltd., ដែលមានការសហការអន្តរជាតិជាមួយក្រុមហ៊ុន Savills លោកបានបន្ថែមថា “ច្បាប់ និងគោលនយោបាយនៃទីក្រុង និងការរៀបចំផែនការឲ្យបានត្រឹមត្រូវចាំបាច់ត្រូវអនុវត្តន៏ឱ្យបានលឿន ហើយត្រូវតែបង្កើនការអនុវត្តន៏ដោយឥតឈប់ឈរ។ តម្លាភាពនៅក្នុងទីផ្សារ និងការពង្រឹងផែនការច្បាប់វានឹងធ្វើឱ្យចង្ខុវិស័យធំទូលាយនៅពេលអនាគត។  មិនមានជម្រើសដទៃក្រៅពីនេះទេផែនការច្បាស់លាស់ និងការពង្រឹងច្បាប់ដ៏ល្អមួយវាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីធ្វើឱ្យទីផ្សារកាន់តែឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៏ដ៏រុងរឿង។ នៅពេលដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងរណបកាន់តែមានការកើនឡើងវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក៏កាន់តែរីកចម្រើន ហើយថែមទំាងជួយបង្កើនឲ្យទីផ្សារអចលនទ្រព្យកាន់តែមានភាពរឹងមាំទៀតផង។ តំបន់ផ្សេងទៀតដែលត្រូវបង្កើនហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចម្រុះផងដែរ មានន័យថាការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រទេសត្រូវធ្វើឱ្យមានភាពងាយស្រួក្នុងការរស់នៅដូចជា៖ ស្ថាប័ណ្ណអប់រំ មណ្ឌលសុខភាព និងផ្សារជាដើម។ ខណៈដែលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងនេះកំពុងតែរីកចម្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ស្របនឹងរចនាបថរស់នៅរបស់ប្រជាជនកាន់តែមានភាពប្រសើរឡើងដែលអាចជាហេតុធ្វើឲ្យវិនិយោគិនងាកមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។លោក Marc Townsend​ ជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន CBRE កម្ពុជា និងវៀតណាមបាននិយាយថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសដែលមានភាពទាក់ទាញខ្លាំងសម្រាប់អ្នកវិនិយោគ។ នេះក៏ព្រោះតែប្រទេសកម្ពុជាមានតម្លៃនៃការរស់នៅទាបជាងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៏មួយចំនួន។ ប៉ុន្តែលោកបានព្រមានថាប្រទេសកម្ពុជានៅតែត្រូវពង្រឹងរាល់ក្តីបារម្ភដូចជា៖ ផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត ការធ្វើដំណើរ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងគោលបំណងដើម្បីប្រកួតប្រជែងនឹងប្រទេសដែលមានភាពចាស់ទុំដូចជាប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម។ លោកបានថ្លែងទៀតថា “យើងមិនបានព្យាយាមដើម្បីបញ្ជាក់ពីចំណុចអវិជ្ជមាននោះទេ យើងគ្រាន់តែព្យាយាមរកឲ្យឃើញថាតើមានទីផ្សារដែល​មាននិរន្តរភាពដែរឬទេ? ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានមានបទពិសោធន៍ជាយូរមកហើយក្នុងការទាក់ទាញនិវត្តជនជាមួយទិដ្ឋាការ​សម្រាប់មនុស្សចាស់។ ហើយប្រទេសកម្ពុជាកំពុងចាប់ផ្តើមធ្វើបែបនេះដែរ ដើម្បីទាក់ទាញនិវត្តជនដោយប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តមួយសម ស្របនឹងលក្ខខណ្ឌរស់នៅរបស់ពួកគាត់។”លោកបានពន្យល់ថាការចំណាយលើការរស់នៅគឺជាផ្នែកមួយនៃចំណុចពិសេសសម្រាប់ជនបរទេសទូទៅឲ្យងាកមកចាប់អារម្មណ៍​ប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែនេះគឺមិនគ្រប់ករណីទាំងអស់សម្រាប់មនុស្សគ្រប់វ័យនោះទេ លោកបាននិយាយថា “យើងគ្រប់គ្នាមិនអាចជៀសផុតពីការឈឺថ្កាត់បាននោះទេ។ ជាក់ស្តែងនៅពេលអ្នកឈឺអ្នកត្រូវទៅមន្ទីរពេទ្យ ឬពិគ្រោះយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ហើយអ្នកត្រូវដឹងថាឱសថដែលអ្នកទិញនៅកន្លែងណាមានសុវត្ថិភាពផងដែរ។ សូមបញ្ជាក់ថានេះគឺជាបញ្ហាមួយដែលកម្ពុជាមិនទាន់បានដោះស្រាយនៅឡើយ។”ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា!

ប្រជាជន និងវិនិយោគិនក្នុងប្រទេសនាពេលឆាប់ៗនេះនឹងអាចបំពេញការងារ កម្សាន្ត និងរស់នៅក្នុងអគារ The Gateway  កម្ពុជាដែលជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏អចលនទ្រព្យថ្មីមួយដែលអាចផ្លាស់ប្ដូរមុខមាត់នៃទីក្រុងភ្នំពេញ។The Gateway គឺជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏ចម្រុះដោយអ្នកទិញមានសិទ្ធិកាន់កាប់ពេញលេញដែលរួមមាន៖ លំនៅដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញ និងការិយាល័យសម្រាប់វិនិយោគិនក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ។គម្រោងអភិវឌ្ឍន៏នេះរួមមានចំណតរថយន្តចំនួន៧ជាន់ ហើយមានហាងលក់ទំនិញចំនួន២ជាន់ អគារលំនៅដ្ឋានកំពស់៣៩ជាន់ និងអគារការិយាល័យកំពស់៣៦ជាន់។ គម្រោងនេះនឹងមានរួមបញ្ចូលទាំងជាន់សម្រាកលំហែកាយ និងចំណតរថយន្តនៅជាន់ផ្ទាល់ដីសម្រាប់ម្ចាស់លំនៅដ្ឋាននីមួយៗផងដែរ។ គម្រោងទាំងមូលនឹងមានការិយាល័យសរុបចំនួន២៩៩យូនីត និងលំនៅដ្ឋានសរុបចំនួន៥៧២យូនីត។ចំពោះយូនីតលំនៅដ្ឋានមានប្រភេទបន្ទប់ចាប់ពី១ទៅ៣បន្ទប់គេងជាមួយកន្លែងហាត់ប្រាណដ៏ល្អប្រណិត និងមានយ៉រអង្គុយលេងជាលក្ខណៈឯកជនផងដែរ។ យូនីតទាំងនេះមានការផ្ដល់នូវការធានាលើការជួលត្រឡប់៦%ក្នុងមួយឆ្នាំសម្រាប់រយៈពេល២ឆ្នាំ។ សម្រាប់អ្នកដែលចង់ទិញនៅពេលបច្ចប្បន្នមានការផ្តល់ជូនពិសេសមួយដែលមានឈ្មោះថា “Star Buy Promotion”ការផ្តល់ជូនមានចំនួនកំណត់នៃយូនីតលំនៅដ្ឋាន ដែលយូនីតមួយបន្ទប់គេងមានតម្លៃចាប់ពី១៣០,០០០ដុល្លារ យូនីតដែលមានពីរបន្ទប់គេងតម្លៃ ចាប់ពី២០០,០០០ដុល្លារ ហើយយូនីតដែលមានបីបន្ទប់គេងមានតម្លៃ ចាប់ពី២៥០,០០០ដុល្លារ។សម្រាប់អគារការិយាល័យនឹងមានចំណតឧទ្ធម្ភាគចក្រមួយអាចចុះឡើងបានអគារមាន ជញ្ជាំងដែលមានកញ្ចក់ពីរជាន់សម្រាប់កាត់បន្ថយកម្ដៅ មានជណ្ដើរយន្ត ចំនួន៨ និងមានជណ្ដើរយន្តការពារអគ្គីភ័យដាច់ដោយឡែកមួយផ្សេងទៀតផងដែរ។ គម្រោង The Gateway ផ្ដល់ជូននូវការិយាល័យកម្រិតAសម្រាប់លក់ក្នុងតំបន់ពាណិជ្ជកម្មក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ យូនីតនៃការិយាល័យទាំងនេះមានការធានាលើការជួលត្រឡប់មកវិញចំនួន៨%ក្នុងមួយឆ្នាំសម្រាប់រយៈពេល២ឆ្នាំ។  គម្រោងក៏មានសក្ដានុពលក្នុងការវិនិយោគសម្រាប់ប្រាក់ចំណេញ ដោយសារតែមានតម្រូវការការិយាល័យច្រើនក្នុងទីផ្សារក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ទីក្រុងភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្នកំពុងតែផ្លាស់ប្ដូរទៅជាទីផ្សារពាណិជ្ជកម្ម និងផលិតកម្មអន្តរជាតិប្រចំាតំបន់អាស៊ាន។អ្នកជំនាញជាតិ និងអន្តរជាតិដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងលើការសាងសង់គម្រោង The Gateway កម្ពុជា បានយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងម៉ត់ចត់ទៅលើការប្រើប្រាស់សម្ភារៈសំណង់ដែលមានគុណភាពខ្ពស់។    ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៏  TACC (C.R.) Ltd., បានសម្រេចផ្តល់សិទ្ធិដល់ក្រុមហ៊ុន 2nd Edition Pte Ltd សម្រាប់ការរចនាតុបតែងផ្នែកខាងក្នុង។ ចំណែកឯក្រុមហ៊ុន Park + Associates Pte Ltd គ្រប់គ្រងលើផ្នែករចនាស្ថាបត្យកម្មដែលមានលោក Lim Koon Park ជាអ្នកជំនាញការដែលបានឈ្នះពានរង្វាន់រចនាស្ថាបត្យកម្មល្អបំផុត ក្រុមហ៊ុន KCL Consultants Pte គ្រប់គ្រងផ្នែកវិស្វកម្មសំណង់ ហើយក្រុមហ៊ុន United Project Consultants Pte Ltd ត្រូវបានទទួលសិទ្ធិលើផ្នែកវិស្វកម្មមេកានិចនិងអគ្គីសនី។ អ្នកអភិវឌ្ឍន៏លើគម្រោងនេះមានបទពិសោធន៏ជាង៤០ឆ្នាំលើវិស័យសំណង់ និងបទពិសោធន៏ ១៥ឆ្នាំលើវិស័យអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី ហើយបច្ចប្បន្នក្រុមហ៊ុនត្រូវបានដាក់ចូល ក្នុងផ្សារភាគហ៊ុនក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីផងដែរ។ គម្រោង The Gateway កម្ពុជា គ្រោងនឹងសាងសង់រួចរាល់ក្នុងខែធ្នូឆ្នាំ២០១៩។ គម្រោងនេះមានទីតាំងស្ថិតនៅតាមមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្សី។ មហាវិថីនេះជាផ្លូវធំដ៏សំខាន់មួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានទិសដៅចេញពីព្រលានយន្តហោះទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញហើយវាជាផ្លូវមួយដែលមិនមានទឹកលិចនោះទេ។ ជាផ្លូវដែលមានការអភិវឌ្ឍន៏ហើយរក្សានូវគុណភាពល្អបំផុតក្នុងចំណោមផ្លូវធំៗនៅក្នុងទីក្រុងនេះគឺជាចំណុចឆ្ពោះទៅរកកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសនៅទសវត្សខាងមុខ។យើងអាចធ្វើដំណើត្រឹមតែ១៥នាទីពីព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញទៅកាន់គម្រោង The Gateway វាគឺជាគម្រោងអគារខ្ពស់បំផុតដែលស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវធ្វើដំណើពីព្រលានយន្តហោះដល់ទីស្ដីកាគណៈរដ្ឋមន្រ្តី។ គម្រោងនេះផងដែរស្ថិតនៅជិតកន្លែងសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា៖ ក្រសួងការពារជាតិ មន្ទីរពេទ្យរ៉ូយ៉ាល់ភ្នំពេញ សាលារៀនលំដាប់អន្តរជាតិនិងសាកលវិទ្យាល័យជាច្រើនទៀត ចំណែកឯផ្សារទំនើបផាកសាន់ក៏ស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយមហាវិថីតែមួយផងដែរ។គម្រោងនេះក៏ស្ថិតនៅជិតគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏ភ្នំពេញស៊ីធីសិនធើដែលជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍លើតំបន់បឹងកក់ ដែលជាតំបន់តែមួយគត់ដែលមានផែនការមេសំខាន់ៗសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍។បើយោងទៅលើប្រភពអ្នកអភិវឌ្ឍន៏នៅពេលអនាគតស្ថានីយ៏រថភ្លើងMRTនឹងត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅជិតគម្រោង The Gatewayផងដែរ។ការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៏បង្ហាញឱ្យឃើញថាគម្រោងនេះបង្ហាញពីសក្តានុពលខ្លាំងលើផលចំណេញត្រលប់មកវិញ ហើយតម្លៃអាចកើនឡើងទ្វេរដងរាល់រយៈពេល៥ឆ្នាំ ដោយសារតែមានការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា តួយ៉ាងមានដូចជាប្រទេស៖ ជប៉ុន កូរ៉េ សហភាពអឺរ៉ុប និងប្រទេសចិន។ ហើយសម្រាប់គម្រោងនឹងមានការធានាលើផលចំណេញពី ៦% ទៅ៨% ក្នុងមួយឆ្នាំ។សូមស្វែងរកគម្រោងរបស់យើងប្រសិនបើអ្នកចង់ស្វែងរកលំនៅដ្ឋានសមរម្យ មានភាព ងាយស្រួលមានផាសុកភាព និងមានភាពប្រណិតក្នុងទីក្រុងដែលកំពុងតែរីកចម្រើនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ អ្នកមិនចាំបាច់ក្រឡេកមើលទៅណាឆ្ងាយក្រៅពីគម្រោង The Gateway នោះទេ៕ទទួលព័ត៌មានបន្ថែមសូមទាក់ទងមកកាន់ភ្នាក់ងារលក់របស់គម្រោង The Gatewayនៅថ្ងៃនេះ!

សន្តិសុខលំដៅដ្ឋាន ឫអាជីវកម្មគឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ម្ចាស់លំនៅដ្ឋាន និងម្ចាស់អា ជីវកម្ម   ហើយចំណុចទាំងនេះត្រូវទាមទារឲ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការការពារ និងថែរក្សាទៅតាមលក្ខណៈបទដ្ឋានស្តង់ដារត្រឹមត្រូវដើម្បីធានាថារាល់អចលនទ្រព្យរបស់អ្នកគឺពិតជាមានសុវត្ថិភាព១០០%។អ្នកនាង ស៊ឹម កល្យាណ ជាអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅរបស់ក្រុមហ៊ុន Global Security Solution(GSS) បានចូលរួមនៅក្នុងកម្មវិធី Realestate.com.kh  និងបានពិភាក្សាអំពីប្រធានបទនៃការការពារសន្តិសុខលំនៅដ្ឋាន និងអាជីវកម្មទៅតាមវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ។ ខាងក្រោមជាការណែនាំអំពីលក្ខណៈទូ ទៅនៃហានិភ័យ និងការប្រុងប្រយ័ត្នទុកជាមុនសម្រាប់ការការពារលំនៅដ្ឋាន។តើការជ្រើសរើសយកក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខណាមួយត្រូវពឹងផ្នែកលើលក្ខណៈសម្បត្តិអ្វីខ្លះ? អ្នកនាងកល្យាណបាននិយាយថាយើងត្រូវពិនិត្យលើប្រវត្តិនៃការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខនោះ ជាពិសេសពិនិត្យលើប្រវត្តិរបស់នាយកគ្រប់គ្រង ថាតើគាត់មានបទពិសោធន៍កម្រិតណា មាន គោលការណ៍សម្រាប់បុគ្គលិកបែបណា (បើកប្រាក់ខែឲ្យបុគ្គលិកទៀងទាត់ដែរឫទេ ប្រាក់ខែសន្តិសុខអាចចាយគ្រប់គ្រាន់ដែរឫទេ) ព្យាយាមសាកសួរព័ត៌មានពីក្រុមហ៊ុនដែលធ្លាប់ជួលពីមុនមកថាតើសេវា កម្មមានលក្ខណៈយ៉ាងម៉េចដែរ។ចំណុចមួយទៀតដែរគឺត្រូវពិនិត្យទៅលើថាតើក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខនោះបានចុះបញ្ជីអាជីវកម្មមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវដែរឫទេ ជាក់ស្តែងមានក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខជាង២០០នៅកម្ពុជាខ្លះមាន និងខ្លះគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណនោះទេ។និយាយអំពីការការពារសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនវិញម្តង តើយើងគួរមានការប្រុងប្រយ័ត្នដូចម្តេច? ចោរឆក់ ឬចោរប្លន់ជាហានិភ័យដែលគួរយកចិត្តទុកដាក់បំផុត អ្នកនាងកល្យាណបានណែនាំថាដើម្បីជៀសវាងបញ្ហាចោរឆក់យើងមិនគួរពាក់គ្រឿងអលង្ការច្រើនចេញទៅខាងក្រៅនោះទេ។ យើងត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នដោយខ្លួនឯងដោយដាក់កាបូប ប្រើកាបូបតូចៗដាក់ជាប់ខ្លួនឲ្យបានល្អយកល្អគួរពាក់អាវធំពីខាងក្រៅទៀត។ ទាក់ទងនឹងការការពារចោរប្លន់ សម្រាប់អ្នកមានលុយគឺមានអង្គរក្សសម្រាប់ការពារវាមិនអីទេ។ ប៉ុន្តែបើយើងមិនមានអង្គរក្សទេ យើងគួរធ្វើដំណើរមានគ្នាចាប់ពីពីនាក់ឡើងទៅ។ គួរមានការប្រុងប្រយ័ត្នពេលនៅកន្លែងមានមនុស្សច្រើន ព្រោះអាចមានការចាប់ជម្រិត ដោយសារមិនសូវមានអ្នកចាប់អារម្មណ៍ហើយសម្រាប់ការអង្គុយវិញយើងក៏គួរដឹងថា តើត្រូវអង្គុយក្នុងទីតាំងបែបណាដែលអាចមើលបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ក្នុងករណីយើងកំពុងធ្វើដំណើរ ហើយយើងដឹងថាមានចោរតាមយកល្អមិនគួរចូលផ្ទះទេត្រូវទៅកន្លែងណាដែលមានមនុស្សច្រើនដូចជា៖ មន្ទីរពេទ្យ ឬប៉ុស្តិ៍ប៉ូលីសជាដើម។ ការធ្វើដំណើរប្រចាំថ្ងៃយើងក៏ត្រូវចេះអង្កេតមើលកន្លែងសំខាន់ៗសម្រាប់ដោះខ្លួនពេលមានភាពចាំចាច់កើតឡើង។អ្នកនាងកល្យាណបានលើកឡើងទៀតថាករណីចាំបាច់មួយទៀតប្រសិនបើយើងចេញក្រៅរហូតដល់យប់ជ្រៅយល់ល្អមិនគួរត្រលប់មកផ្ទះវិញទេ។  ហើយប្រសិនបើវិលត្រលប់មកវិញត្រូវឲ្យដំណឹងអ្នកផ្ទះឲ្យបានដឹងជាមុនទូរស័ព្ទដៃក៏មិនគួរដាក់លេខសំងាត់នោះទេ។ ប្រសិនខ្ញុំជួលក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខរួចហើយ តើខ្ញុំគួរប្រើប្រាស់សេវាកម្មធានារ៉ាប់រងទៀតដែរឫទេ? ក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខមានការធានាសងលើការខូតខាតត្រឹមចំនួនកំណត់ណាមួយប៉ុណ្ណោះក្នុងករណីមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង។ ការជ្រើសរើសយកសេវាកម្មធានារ៉ាប់រងគឺជាជម្រើសល្អមួយសម្រាប់ការ ការពាររាល់ការបាត់បង់ដែលកើតមានឡើង។ អ្នកនាងកល្យាណបានណែនាំថា សម្រាប់អ្នកដែលរបស់មានតម្លៃច្រើនគួរប្រើប្រាស់សេវាកម្មធានារ៉ាប់រង និងទទួលការប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញផ្នែកសេវាកម្មធានារ៉ាប់រងឲ្យបានច្បាស់លាស់មុននឹងសម្រេចចិត្តទិញ។ ការទិញធានារ៉ាប់រងយើងគ្រាន់តែបង់ប្រចាំខែក្នុងចំនួនកំណត់ណាមួយ ប៉ុន្តែពេលមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើងយើងអាចទទួលបានសំណងសម្រាប់ការជួសជុលនូវអ្វីដែលបានបាត់បង់ អាចនិយាយបានធានារ៉ាប់រងគឺជាជម្រើសដ៏ល្អបំផុត។កត្តាដែលគួរយល់ដឹងផ្សេងទៀតអ្នកនាងកល្យាណបានបន្ថែមទៀតថាប្រសិនបើយើងដឹងថាមានអ្នកតាមឃ្លាំមើលយើងគ្រប់ពេលវេលា ដូច្នេះយកល្អយើងមិនគួរចេញពីកន្លែងធ្វើការទៀតទាត់ពេកនោះទេហើយមិនគួរជិះពីកន្លែងធ្វើការទៅផ្ទះនៅលើផ្លូវតែមួួយនោះដែរ។ ធ្វើដូចនេះគឺដើម្បីបង្វែងការតាមឃ្លាំមើល ពីពួកក្រុមចោរ ឲ្យពួកគេមិនអាចដឹងច្បាស់លាស់។ក្រៅពីនេះការប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្របីមាន រត់ វាយតទល់ និងលាក់ខ្លួន។ យុទ្ធសាស្រ្តទាំងបីអាចឲ្យយើងគេចផុតពីគ្រោះថ្នាក់បាន ប៉ុន្តែយើងត្រូវដឹងថាក្នុងកាលៈទេសៈមួយណាគួរយកវិធីមួយណាមកប្រើ។ អានអត្ថបទបន្ថែមអំពីការការពារសន្តិសុខលំនៅដ្ឋាន តាមរយៈ Realestate.com.kh!

Outcome of Trans-Pacific Partnership presents uncertainties and opportunities for flight-to-quality activities30 November 2016, Singapore – Knight Frank, the independent global property consultancy, today launches the Asia-Pacific Prime Office Rental Index for Q3 2016. The index monitors prime office rents in 19 cities across Asia-Pacific. For Q3 2016, eight cities registered positive rental growth, down from 10 in the previous quarter.Results for Q3 2016Knight Frank Asia-Pacific Prime Office Rental Index grew 0.6% in Q3 2016 compared to the previous quarter as a result of rising rents in eight markets and rental declines in six markets.Tokyo continues to experience the highest rental growth, although demand is expected to taper off as a strong supply pipeline looms.Singapore sees the largest decline in rental due to slowing global economy.Going forward, we expect rents in 14 cities to remain steady or increase, unchanged from last quarter’s forecast.While it is still early days, the results of the US election is likely to lead to more uncertainty across the region, with the likely end of the Trans-Pacific Partnership (TPP) a blow to export-dependent economies.   Mr Nicholas Holt, Head of Research for Asia-Pacific, says, “The outlook for the regional economy is uncertain as the future of the TPP hangs. We expect a knock-on effect on office demand when export-driven economies are dealt a blow should the TPP be dissolved.“Given the significant amount of supply coming into a number of markets, we do see opportunities for occupiers to upgrade into superior space, as the pendulum swings from landlord to tenant-friendly conditions.”Download the full Knight Frank Report

ដូណាល់ ត្រាំ(Donald Trump) ធ្វើឲ្យមានភាពចំរូងចំរាស់នៅគ្រប់ទីកន្លែង។ វាមិនមានបញ្ហានោះទេមិនថាជាការពិតជាក់ស្តែង ឫក៏នៅក្នុងនយោបាយនោះទេ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងដែរថា លោកគាំទ្រលោកត្រាំទួលបានជ័យជំនះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកនេះ ដោយសារវានឹងអាចកាត់បន្ថយភាពតានតឹងរវាងប្រទេសរុស្ស៊ី និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រត្តិការអន្តរជាតិ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកដែលជាប្រទេសដែលមានឥទ្ធិពលបំផុតមួយក្នុងពិភពលោក។ តើនឹងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្តេចសម្រាប់ប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍? លោក Marc Townsend ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសនៃក្រុមហ៊ុន CBRE កម្ពុជានិងវៀតណាម បានពិភាក្សាលើភាពជំពាក់ជំពិនគ្នានៅក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញរបស់លោកក្រោមប្រធានបទ “តើទីផ្សារលំនៅដ្ឋានកម្ពុជាជាគោលដៅវិនិយោគដែរឫទេ?” ការផ្លាស់ប្តូរ៖លោក Townsend លើកឡើងថាប្រទេសកម្ពុជាប្រហែលជាមិនទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ពីជ័យជំនះរបស់លោកត្រាំនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកព្រមានថាកម្ពុជាអាចនៅតែមានការព្រួយបារម្ភដោយសារលទ្ធផលនេះ។ ភាពជាដៃគូជាមួយតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកបានប្រតិបត្តិការក្នុងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកអូបាម៉ា ដោយបង្កើនការធ្វើពាណិជ្ជកម្មសេរីនៅក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន១២ក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក ប៉ុន្តែកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះអាចប្រហែលជាស្លាប់ទៅវិញខណៈពេលដែលលោកត្រាំបានបង្ហាញពីការប្រឆាំងលើផែនការមួយនេះ ប្រហែលជាមានការផ្លាស់ប្តូរក្នុងការឆ្ពោះទៅរកកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាក់លាក់មួយវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណាមិនមានការសម្រេចចិត្តណាមួយបានធ្វើឡើងទៅលើបញ្ហានេះនៅឡើយទេ។ លោក Townsend ពន្យល់ថា “វាគឺគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ និងចង់ដឹងថាតើចំណុចទាំងអស់នេះនឹងកើតមានឡើងដែរឫក៏អត់។ ជាក់ស្តែងកម្ពុជាគឺមិនបានចូលរួមខ្លាំងក្លាលើចំណុចនេះនោះទេ ប៉ុន្តែរលកនៃឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសមហាអំណាចនេះពិតជាគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។ តាមពិតទៅកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនៅថ្ងៃអនាគតក្រោមការដឹកនំារបស់លោកត្រាំនឹងកាន់តែឃ្លាតឆ្ងាយ។ រលកនៃការជះឥទ្ធិពល៖ការដោះស្រាយប្រឈមរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកត្រាំ នឹងជាមធ្យោបាយមួយដើម្បីផ្តោតលើផែនការមេ “ជនជាតិអាមេរិកជាអាទិភាព (Americans First)”។ នេះជានយោបាយមួយក្នុងការផ្តល់ការងារបន្ថែមដល់ជនជាតិអាមេរិក ដោយដកចេញឧស្សាហកម្មដែលមិនទាមទារកម្លាំងពលកម្មច្រើន។ លោកត្រាំប្រហែលយកពន្ធខ្ពស់ជាងមុននៅលើការនាំចូលផងដែរ។ សារព័ត៌មាន Fortune បានលើកឡើងថា“ការផ្លាស់ប្តូរអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ក្រុមហ៊ុននាំចេញនៅតំបន់អាស៊ី ដែលមួយភាគធំបាននាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពេលដែលពាណិជ្ជកម្មសកលបានធ្លាក់ចុះ។” ការសំខាន់គឺថាប្រទេសភាគច្រើន នឹងត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយសាការផ្លាស់ប្តូរនេះ ចំណែកប្រទេសកម្ពុជាដែលមានវិនិយោគិនធំៗជាច្រើន។ ការធ្លាក់ចុះខ្សោយនៃគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកមួយអាចបង្កបញ្ហាសម្រាប់ប្រទេសដែលពឹងផ្អែកសំខាន់ទៅលើការនាំចេញផ្នែកឧស្សាហកម្ម។ តារាងទិន្និន័យ៖លោក Townsend និយាយថា “យើងដាក់តារាងទិន្និន័យ ជាមួយគ្នាជារៀងរាល់ខែ។ ហើយអ្នកអាចឃើញនៅទីនេះជាពិសេស វាជាការសំខាន់ដោយមានការចង់ដឹងថាយើងមកពីណាការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសមកពីណា ពួកគេនឹងត្រូវទៅណា។” ក្នុងបទបង្ហាញរបស់លោកបង្ហាញថាមិនមានការប៉ាន់ស្មានពីអនាគតនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស យើងអាចតាមដានទំាងអស់គ្នានៃលទ្ធផលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកត្រាំនឹងទៅជាយ៉ាងណា។  ទោះជាយ៉ាងណាពួកគេសង្ឃឹមថាមានស្ថេរភាពនៃកំណើននៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ It is difficult to see how Trump’s going to play the presidency out until he reaches his first 100 days. But many are still hopeful that his making America great again will include better foreign trade agreements with nations such as Cambodia.វាជាការលំបាកក្នុងការមើលថាតើលោកត្រាំនឹងធ្វើអ្វីខ្លះក្នុងអណត្តិជាប្រធានាធិបតីក្នុងរយៈពេល១០០ថ្ងៃនៃការដឹកនាំរបស់លោក។ ប៉ុន្តែមនុស្សជាច្រើននៅតែសង្ឃឹមថាការធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លាំងម្តងទៀតនោះ នឹងរួមបញ្ចូលទាំងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មបរទេស ជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតក៏ដូចជាកម្ពុជាជាដើម។ ស្វែងរកព័ត៌មានបន្ថែមអំពីការណែនំាវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា!

អ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យកម្ពុជាបានរំលឹកឡើងកាលពីឆ្នាំ២០០៨–២០១០ថាតម្លៃអចលនទ្រព្យក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញបានធ្លាក់ចុះ៤០% ហើយការធ្លាក់ចុះនេះរហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០១៤។ ប្រជាជនក្នុងស្រុកជឿថាការធ្លាក់ចុះទីផ្សារអំឡុងពេលនោះជាការធ្លាក់ចុះតម្រូវការ ហើយនេះក៏ព្រោះតែការធ្លាក់ចុះទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចសកល។ អំឡុងពេលនៃការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចសកលនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាមិនមានលំហូរវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសចូលក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។ការបង្ហាញស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃទីផ្សារគឺកំពុងជម្រុញឲ្យអ្នកវិនិយោគវិស័យខុនដូពិចារណាទៅលើការវិនិយោគរយៈពេលវែង ហើយការវិនិយោគប្រាក់ចំណេញច្រើនលឿនក្នុងរយៈពេលខ្លីវាហាក់បីដូចជាមិនសូវមានផលល្អក្នុងការវិនិយោគនោះឡើយ។ ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃទីផ្សារបានធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគវិស័យខុនដូត្រូវតែពិចារណាទៅលើការវិនិយោគរយៈពេលវែងដែលមានភាពប្រាកដនិយមថាការវិនិយោគទំាងអស់ប្រកបដោយភាពយូរអង្វែង ជាជាងការវិនិយោគដែលទទួលបានប្រាក់ចំណេញខ្ពស់ក្នុងរយៈពេលខ្លី។ក្នុងឆ្នាំ២០១៦យើងឃើញថាមានការអភិវឌ្ឍន៏ទីផ្សារថ្មីមួយ(ទីផ្សារលំនៅដ្ឋានខុនដូ)ដែលជាការវិនិយោគដ៏ធំសម្បើមដែលមានគោលដៅសម្រាប់ទីផ្សារវិនិយោគបរទេសជាមួយតម្លៃខ្ពស់ ដែលជាកត្តារារំាងមួយសម្រាប់អ្នកទិញក្នុងតំបន់។ ការព្យាករណ៏មួយបានលើកឡើងថាការកើនឡើងការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូហាក់បីដូចជាកើនឡើងក្នុងទីផ្សារនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ចំពោះអត្រានៃការជួល ហាក់បីដូចជាមិនមានសន្ទុះកើនឡើងនោះទេបើធៀបនឹងចំនួននៃគម្រោងខុនដូចន្លោះឆ្នំា២០០៨-២០២០។ សំនួរមួយបានចោទសួរឡើងថាតើគួរធ្វើការកែប្រែតម្លៃ ឬរក្សាតម្លៃឲ្យនៅដដែលឬយ៉ាងណាចំពោះតម្លៃខុនដូដែលសាងសង់នៅកណ្តាលក្រុងភ្នំពេញ។សម្រាប់វិនិយោគិនអាចឃើញមានសញ្ញាណវិជ្ជមានកើតមានឡើងនៅពេលដែលមានតម្លៃលក់ជាឯកត្តាកើនឡើងខ្លាំងជាងលំហូរសាច់ប្រាក់។ ក្រឡេកមើលទិដ្ឋភាពមួយទៀតអំពីទីផ្សារលក់បន្ត(ទីផ្សារទី២)ចំពោះការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូបានបង្ហាញការព្រួយបារម្មណ៏ពីសំណាក់អ្នកវិនិយោគ។ការអភិឌ្ឍន៏ខុនដូជាច្រើនបានផ្ដល់នូវការធានាពីប្រាក់ជួលនូវរយៈពេលជាក់លាក់មួយ។ ការទទួលបានប្រាក់ចំណេញនេះទទួលអត្រាចាប់ពី ៦% ទៅ ៧%ក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយមួយចំនួនទៀតអាចទទួលបានរហូតដល់២០%។ អត្ថប្រយោជន៏ទទួលបានត្រឡប់នូវការជួលត្រលប់មកវិញនោះជាធម្មតាត្រូវបានធានារយៈពេល៣ឆ្នាំដោយអ្នកអភិវឌ្ឍន៏ ដោយមិនគិតអំពីថាតើអចលនទ្រព្យនោះត្រូវបានគេជួល ឬមិនជួលឡើយអ្នកអភិវឌ្ឍន៏មានកាតព្វកិច្ចក្នុងការចេញនូវប្រាក់ចំណេញទាំងនោះឱ្យអ្នកទិញ។នៅពេលដែលការធានាលើការជួលត្រឡប់ដល់កាលកំណត់នៃកិច្ចសន្យា ម្ចាស់អចលនទ្រព្យអាចសម្រេចចិត្តលក់ចេញដោយសារការខ្វះនៃការជួល វាអាចបង្ហាញឲ្យឃើញថាការផ្គត់ផ្គង់ហួសតម្រូវការក្នុងទីផ្សារផងដែរ។ កង្វះខាតនៃចំណូលពីការជួលនេះអាចធ្វើឱ្យអ្នកទិញត្រូវជំពាក់បំណុល នោះគឺគ្មានជម្រើសផ្សេងទេក្រៅពីការលក់ចេញ។ ក្តីបារម្ភគឺថាប្រសិនបើភាគច្រើននៃការធានាបានអស់សុពលភាពក្នុងពេលតែមួយ ក្រឡេកមើលទៅក្នុងទីផ្សារក្នុងឆ្នាំ២០១៨-២០២០បញ្ហានេះអាចបានជម្រុញឲ្យតម្លៃខុនដូធ្លាក់ចុះ។ការជួលទៅឲ្យជនបរទេសគឺអាចទទួលបានប្រាក់កម្រៃច្រើន ការកើនឡើងខ្លាំងលើការផ្គត់ផ្គង់ខុនដូក្នុងរយៈពេល២ទៅ៤ឆ្នាំទៀតនឹងកើតមានឡើង ដោយមានជំនឿមួយថាទីផ្សារបន្ទាប់បន្សំនឹងបន្តកើនឡើងសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការ។ប៉ុន្តែស្ថិតិប្រជាជនមិនបានឆ្លើយតបទៅនិងការព្យាករណ៏នេះទេ។ ខណៈដែលចំនួនជនបរទេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចប្បន្នមានចំនួនរហូតដល់៨០,០០០នាក់ ប៉ុន្តែយោងតាមបាយការណ៏របស់ក្រសួងការងារនិងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈមានជនបរទេសត្រឹមតែ ៣៥,០០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានសុំការអនុញ្ញាតធ្វើការក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៥ ហើយមានតែ២៥,០០០នាក់នៃអ្នកទាំងនេះត្រូវបានផ្ដល់ការអនុញ្ញាត។មធ្យោបាយដទៃទៀតដែលទីផ្សារលក់និងជួលអាចកើនឡើងគឺតាមរយៈមធ្យោបាយក្នុងតំបន់ ដើម្បីបង្កើនការវិនិយោគខុនដូ ប៉ុន្តែទាំងនេះក៏ស្ថិតនៅក្នុងដែនកំណត់មួយ។ តម្រូវការក្នុងស្រុកក៏គឺជាគន្លឹះសំខាន់នៃភាពជោគជ័យលើគម្រោងខុនដូសម្រាប់អ្នកអភិវឌ្ឍន៏ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារតែភាពជាម្ចាស់របស់ជនបរទេសនៃអគារនីមួយៗ (ច្បាប់កម្មសិទ្ធិកាន់កាប់អចលនទ្រព្យរួម) កំពុងតែត្រូវបានរឹតបន្ដឹងដោយច្បាប់តម្រូវឲ្យមានសិទ្ធិកាន់កាប់ត្រឹមតែ៧០%។ នេះមានន័យថា៣០%ទៀតត្រូវតែលក់ទៅឱ្យប្រជាជនកម្ពុជា។ទោះបីជាចំនួនប្រជាជនមានកំណើនក៏ដោយធនាគារពិភពលោកបានលើកឡើងថាសម្រាប់អត្រា៤%ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែអ្នកទិញនៅតែខ្វះថវិការដើម្បីទិញខុនដូ។  អ្នកទិញភាគច្រើនជ្រើសយកការបង់រំលស់លើយូនីតខុនដូលំដាប់មធ្យមទៅប្រណិតដែលធ្វើឲ្យសមាមាត្រកាផ្គត់ផ្គង់មានការកើនឡើង។ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ការស្ទង់មតិអតិថិជនក្នុងហាងកាហ្វេ Park Café បានបង្ហាញថាប្រជាជនត្រឹមតែ១%ប៉ុណ្ណោះដែលមានប្រាក់ចំណូលចន្លោះពី២,០០១ដុល្លារទៅ៥,០០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ ហើយប្រជាជនត្រឹមតែ៦%ប៉ុណ្ណោះដែលមានប្រាក់ចំណូលចាប់ពី១,០០១ ដុល្លារ ទៅ២,០០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ឆ្លើយតបចំពោះស្ថិតិនេះការស្ទង់មតិទីផ្សារលំនៅដ្ឋានរបស់ក្រុមហ៊ុន VTrust កាលពីឆ្នាំ២០១៥បានបង្ហាញថា៥៤%ចង់ទិញលំនៅដ្ឋានដែលមានតម្លៃចន្លោះពី៣០,០០០ដុល្លារទៅ៧០,០០០ដុល្លារក្នុងមួយយូនីត។ ក្នុងការប្រៀបធៀបក្រុមហ៊ុនVTrust បានកត់សម្គាល់ឱ្យឃើញថា៤០%នៃការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារខុនដូបច្ចុប្បន្នគឺមានតម្លៃតិចជាង៧០,០០០ដុល្លារក្នុងមួយយូនីត។ជាងនេះទៅទៀត អតិថិជននៅតែផ្ដោតខ្លាំងទៅលើទីផ្សារលំនៅដ្ឋានជាមួយដី។ ការស្ទង់មតិ របស់ក្រុមហ៊ុន VTrustបាន រកឃើញថាមានតែ៩%នៃអ្នកទិញទាំងនេះប៉ុណ្ណោះចង់ទិញខុនដូ។ ក្រឡេកមើលតាមទំលាប់សម្រាប់អចលនទ្រព្យប្រជាជនក្នុងស្រុកចូលចិត្តទិញប្រភេទអចលនវត្ថុជាដីធ្លីជាង។ស្ថានភាពនៃការផ្គត់ផ្គង់លើសនេះបើធៀបទៅនឹងតម្រូវការដែលបានបង្ហាញឡើងដោយសារការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចចិន និងប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាននាពេលបច្ចុប្បន្ន លើសពីនេះទៅទៀតការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការលើការវិនិយោគអចលនទ្រព្យកម្ពុជាពីទីផ្សារអ្នកវិនិយោគក្នុងតំបន់អាស៊ី។ទាក់ទងទៅនឹងទីផ្សាខុនដូសម្រាប់វិនិយោគិនបរទេស លោក Marc Townsend ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសវៀតណាម និងកម្ពុជារបស់ក្រុមហ៊ុនCBREបានលើកឡើងនៅក្នុង ការធ្វើបទបង្ហាញរបស់លោកថា “ទីផ្សារមានលក្ខណៈតូចចង្អៀតនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ហើយប្រាកដណាស់ចំនុចមួយចំនួនស្ថិតនៅក្នុងការចាប់អារម្មណ៏របស់មនុស្សជាច្រើន។” នៅពេលដែល កម្ពុជាឈានចូលជាអ្នកវិនិយោគក្នុងពិភពលោកទីផ្សារកម្ពុជាមានសក្ដានុពលក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងឆ្នាំ២០១៦នេះការយល់ដឹងហាក់បីដូចជាមានភាពតូចចង្អៀតនៅឡើយ។លោក Townsend បានបន្ថែមទៀតថាតម្រូវការនៃភាពច្បាស់លាស់នៃវិនិយោគិនបានច្រានចោលហាននិភ័យក្នុងទីផ្សារ នេះជាចំនុចដែលត្រូវបានបង្ហាញដោយការធ្លាក់ចុះទីផ្សាររបស់ប្រទេសចិន “យើងត្រូវការវិនិយោគិនមកពីគ្រប់តំបន់។ មិនចាំបាច់តែមកពីកន្លែងតែមួយនោះទេ ត្រូវតែធ្វើឱ្យមានតុល្យភាព។” មិនដូច្នោះទេនៅពេលដែលអ្នកវិនិយោគមួយចំនួនធ្វើពហិការមិនចូលវិនិយោគក្នុងទីផ្សារ ឬបាត់បង់ឥទ្ធិពល ក៏ទីផ្សារអាចនៅតែមានលំនឹងដោយសារមានអ្នកវិនិយោគមកពីច្រើនប្រទេស។ ជាក់ស្តែងជនជាតិតៃវ៉ាន់បានក្លាយជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគលើអចលនទ្រព្យធំមួយក្នុងចំណោមវិនិយោគបរទេសដទៃទៀតក្នុងកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ប្រសិនបើទីផ្សារតៃវ៉ាន់ផ្ដាច់ខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជាពីព្រោះតែខ្វះនូវទំនុកចិត្តលើទីផ្សារ ឬដោយសារភាពតានតឹងនយោបាយកើនឡើងក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ទីផ្សារទាំងមូលរបស់កម្ពុជានឹងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។ លោក Sam Yang ជាអគ្គនាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន Eastland Development HK Co. Ltd និងជាអ្នកអភិវឌ្ឍន៏ដ៏សកម្មមួយជាមួយគម្រោងចំនួន៣ធំៗក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញបានលើកឡើងថា “ការអប់រំនៃអ្នកវិនិយោគិនគឺជាកត្តាដ៏សំខាន់ដែលត្រូវការរក្សានូវស្ថេរភាពទីផ្សាររយៈពេលវែង។” លោក Yang បានបន្តទៀតថា “នេះគឺព្រោះតែអ្នកវិនិយោគដែលមិនមែនជាជនជាខ្មែរជាច្រើនមិនបានយល់ច្បាស់អំពីទីផ្សារកម្ពុជា។ សម្រាប់ប្រជាជនក្នុងស្រុកពួកគេមិនពេញចិត្តចំពោះអត្ថប្រយោជន៏នៃការរស់នៅក្នុងខុនដូនោះទេ។ ខ្ញុំហ៊ាននិយាយថា ប្រទេសនេះមានតម្រូវការខ្លាំងបន្ថែមទៀត ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយទៅដល់ពិភពលោកតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយនៅក្រៅប្រទេស   ដោយណែនាំអំពីសោភ័ណភាពរបស់ប្រទេសនេះ។ ហើយនោះជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលអាចដឹកនាំ និងសម្របសម្រួលជាមួយវិស័យឯកជនដើម្បីឱ្យទទួលបានភាពជោគជ័យ។”តួយ៉ាងការផ្ដល់ភាពឯករាជទាំងមូលដល់កម្ពុជាលើឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ និងស្បែកជើងបច្ចុប្បន្នប្រសិនបើលក្ខណ្ឌទីផ្សារសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផលិតផលទាំងនេះនិឹងផ្លាស់ប្ដូរពីកន្លែងមួយដែលឈ្មួញភាគច្រើនសម្រេចចិត្តផ្លាស់ទីប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកន្លែងដែលមានទីផ្សារប្រកួតប្រជែងជាងនេះទៀត នោះអាចធ្វើឱ្យបង្អាក់ការវិនិយោគអន្តរជាតិដ៏ធំមួយបានផងដែរ។ជាការពិតណាស់ទោះបីជាមានហានិភ័យទាំងនេះក៏ដោយនៅក្នុងដំណើរការយូរអង្វែង ទីផ្សារខុនដូគួរតែប្រសើរឡើងដោយខ្លួនឯង ដោយផ្តល់នូវលំនឹងមួយជាមួយតម្លៃនិងគុណភាពខុនដូ ក៏ដូចជាមានការផ្គត់ផ្គង់មួយដោយមសមស្របទៅតាមតម្រូវការអ្នកទិញ ឫលទ្ធភាពដែលអាចទិញបាន ឫការចង់បានសម្រាប់ទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយតម្លៃនឹងសមស្របទៅជាមួយនឹងសក្ដានុពលពិតសម្រាប់លើតម្លៃនៃការជួលដែលមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា។លោក Marc Townsend ជានាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន CBREនៅក្នុងបទបង្ហាញនាពេលថ្មីៗ បាននិយាយថានេះគឺជាភាពចាស់ទំនៃទីផ្សារ “ប្រែក្លាយពីផលប្រយោជន៍របស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៏ទៅជាផលប្រយោជន៍របស់អ្នកទិញ។”លោក យិន លាងគង់ ជានិពន្ធនាយករបស់ទស្សនាវដ្ដី Property View ជាអ្នកធ្វើបទបង្ហាញ និងជានិពន្ធនាយកផ្នែកអចលនទ្រព្យ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទូរទស្សន៏ BTV បានបង្ហាញក្នុងបទ សម្ភាសន៏កាលពីពេលថ្មីៗ ថាយើងនឹងមិនមានវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុដូចក្នុងឆ្នាំ២០០៨នោះទេជាក់ស្តែង “វាមិនអាចទៅរួចនោះទេ!តាមពិតទៅវិបត្តិអចលនទ្រព្យក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ មិនបានបង្កើតឡើងដោយកម្ពុជានោះទេ។ វាគឺជាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកដែលកើតឡើង ក្នុងទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ហើយទោះបីជាទីផ្សារអចលនទ្រព្យធ្លាក់ចុះក៏ដោយសម្រាប់ វិនិយោគិនដែលឆ្លាតវៃ និង មានបទពិសោធន៏ក្នុងវិស័យអចលទ្រព្យ គឺពួកគេបានចាត់វិធាន ការរួចរាល់ទៅហើយ។ ជាងនេះទៅទៀតរាជរដ្ឋាភិបាលបាន ចេញបទបញ្ញត្តិ ដើម្បីការពារវិបត្តិ ក្នុងវិស័យនេះរួចរាល់ហើយដែរ។”លោក Matthew Rendall នៃក្រុមហ៊ុនច្បាប់ ZICO law បានឱ្យដឹងក្នុងបទសម្ភាសន៏ថ្មីៗជាមួយ Realestate.com.kh ថា“អ្វីដែលជាតម្រូវការសំខាន់សម្រាប់អ្នក អភិវឌ្ឍន៏ដើម្បីរៀបចំយុទ្ធសាស្រ្តធ្វើការនោះគឺការគ្រប់គ្រងរយៈពេលវែង នៃប្លុកអាផាត មេននៅពេលដែលគម្រោអភិវឌ្ឍន៏ត្រូវបានបញ្ចប់ ហើយបានលក់រួចរាល់។ ត្រូវមានការ អភិវឌ្ឍន៏ដោយសហការគ្នា (ដែលម្ចាស់មកជាមួយគ្នាក្នុង នាមជាអ្នកត្រួតពិនិត្យ និងគ្រប់គ្រង ប្រាក់ដែលបានបាត់បង់)។ បើធ្វើមិនបានទេ អ្នកអភិវឌ្ឍន៏មិនអាចគ្រប់គ្រងប្លុកអាផាតមេន បើមានហានិភ័យក៏មិនអាចដោះស្រាយបានដែរ។  អ្នកទិញនឹងងាកមកមើល ការអភិវឌ្ឍន៏ ដែលមានកន្លងមក និងវិនិច្ឆ័យទៅលើការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេថាល្អកម្រិតណា (នៅពេលដែលសម្រេចចិត្តថាតើត្រូវទិញគម្រោងអភិវឌ្ឍន៏បន្ដបន្ទាប់ឬយ៉ាងណា) លោក Ross Wheble ជាអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុន Knight Frank ដែលបានធ្វើ បទសម្ភាសន៏ឱ្យកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍កាលពីពេលថ្មីៗថា អ្នកអភិវឌ្ឍន៏អចលនទ្រព្យទើបតែចាប់ ផ្ដើមយល់អំពីការផ្លាស់ប្ដូរដែលទីផ្សារខុនដូបានបង្ហាញកាលពីពីរបីឆ្នាំកន្លងទៅ។លោក Wheble បានព្យារករណ៏ថា “នឹងមានភាពប្រាកដប្រជាមួយនៃការរួមបញ្ចូលគ្នា ជាពិសេសនៅពេលដែលអ្នកប្រៀបធៀបតម្លៃជួលក្នុងវិស័យផ្សេងៗគ្នាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាមួយទីក្រុងសំខាន់ៗដូចជា កូឡាឡាំពួ និងបាងកក យើងឱ្យដំបូន្មានដល់អ្នកវិនិយោគថា ពួកគេត្រូវតែត្រួតពិនិត្យលើទស្សនរយៈពេលវែងដែលផ្ទុយទៅនឹងការរំពឹងទុករយៈពេលខ្លី។”លោកបានបន្តទៀតថា “តម្រូវការពីវិនិយោគិនបរទេសត្រូវបានធ្លាក់ចុះអំឡុងពេល៦ខែកន្លងមក ដូច្នេះអភិវឌ្ឍន៏ត្រូវតែមានភាពច្នៃប្រឌិតដែលធ្វើឲ្យផលិតផលដែលពួកគេផ្ដល់ឱ្យគឺសមនឹងតម្លៃទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន។” លោក Sunny Soo ជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Keystone Property Consultants Co., Ltd ដែលសមាជិកនៃសមាគមអន្តរជាតិ Savills បានលើកឡើងថា “ជាធម្មតាមានអ្នកឈ្នះ និងអ្នកចាញ់ក្នុងការប្រកួតប្រជែង គ្រប់គ្នាបានដឹងស្រាប់ហើយថាទីផ្សារជាកន្លែងដែលមានការអភិវឌ្ឍន៏ហើយក៏មានហានិភ័យខ្ពស់ផងដែរ។ ប្រសិនបើការៀបចំជាមុនលើការអភវឌ្ឍន៏របស់អ្នកអភិវឌ្ឍន៏គឺមិនមែនជាការរីកចម្រើនទីផ្សារនោះទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកអភិវឌ្ឍន៍គិតចំណុចវិជ្ជមានដើលពឹងផ្អែកលើគោលការណ៍តែម្នាក់ឯងដោយមិិនពឹងផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវជាសកលនេះជាសញ្ញាណអវិជ្ជមាននៅក្នុងទីផ្សារ។ចំណុចចុងក្រោយ គឺថាអ្នកអភិវឌ្ឍន៏បច្ចុប្បន្នកំពុងតែសំឡឹងរកទីតំាងថ្មីនៅក្នុងទីផ្សារក្រៅពីទីក្រុងភ្នំពេញ។ ការភ័យខ្លាចលើការការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាធម្មតាជម្រុញឱ្យអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ស្វែងរកទីផ្សារថ្មី តំបន់ទំាងនោះមានដូចជា ក្រុងព្រះសីហនុ ក្រុងសៀមរាប ក្រុងបាត់ដំបង និងក្រុងប៉ោយប៉ែត។សិក្សាអំពីឱកាសទីផ្សារខុនដូនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា!

កញ្ញា អ៊ិន ចាន់ស្រីល័ក្ខ ដែលជាអ្នកពិគ្រោះយោបល់ផ្នែកលក់របស់ក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យយ៉ុងយ៉ាប់ បានចូលរួមជាមួយកម្មវិធី Realestate.com.kh ជជែកអំពីផ្សារដែលពេញនិយមក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។តើផ្សារអ្វីខ្លះដែលមានការពេញនិយមបំផុតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ? សម្រាប់ផ្សារនៅរាជធានីភ្នំពេញគឺមានពីរដែលមានការពេញនិយមបំផុត មានផ្សារទួលទំពូង  និងផ្សារធំថ្មី។ ទាំងជនបរទេស និងអ្នកក្នុងស្រុកចូលចិត្តដើរផ្សារទិញអីវ៉ាន់នៅក្នុងទីផ្សារទាំងពីរនេះខ្លំាងណាស់។ហេតុអ្វីបានជាផ្សារទាំងនេះមានការពេញនិយម?ផ្សារទាំងពីរទទួលបានការពេញនិយមដូច្នេះ ដោយសារតែនៅទីនោះមានផលិតផលក្នុងស្រុករបស់ខ្មែរ៖ ដូចជា ក្រម៉ា ក្រណាត់សូត្រ គ្រឿងអលង្ការធ្វើពីដៃ និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនប្រភេទទៀតអាច រកទិញបាននៅទីនេះដែរ។ ភាគច្រើននៃជនបរទេសគឺមកទិញអីវ៉ាន់នៅក្នុងផ្សារទាំងនេះ មុនពេលដែលពួកគេត្រឡប់ទៅប្រទេសរបស់ខ្លួនវិញ។តើអាហារវិញមានការពេញនិយមដូចម្តេចដែរ?សម្រាប់ម្ហូបអាហារនៅក្នុងទីផ្សារទាំងពីរនេះគឺពិតជាឆ្ងាញ់ហើយមានរសជាតិគួរជាទីពេញចិត្ត និយាយអំពីតម្លៃរបស់វាគឺមានភាពសមរម្យ។ យើងអាចរកបាននូវជម្រើសអាហារច្រើនប្រភេទដូចជា ត្រីអាំង សាច់ជ្រូកអាំង ស៊ុប គុយទាវ   បាយឆា មីឆា បបរមាន់ បបរសាច់ជ្រូកនិងនំបញ្ចុកនិង មានច្រើនមុខច្រើនទៀត។តំបន់នៃផ្សារទួលទំពូងយើងមើលឃើញថាមាន បា  ភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញជាច្រើន។ តើកញ្ញាយល់ឃើញដូចម្តេច?ដោយសារតែបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងតំបន់នៃផ្សារទួលទំពូងមានជនបរទេសជាច្រើនបានមករស់នៅ ចំណែកភ្ញៀវទេសចរក៏បានមកដើរកំសាន្តនៅតំបន់នេះផងដែរ ពួកគេអាចមកទិញវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ និងញ៉ាំអាហារច្រើនប្រភេទ។  មានអាហារបែបខ្មែរ ហើយក៏មានភោជនីយដ្ឋានបែបអឺរ៉ុប ដែលមានជម្រើសច្រើនបែបងាយស្រួលសម្រាប់ជនបរទេសដែលមិនចេះញ៉ាំអាហារខ្មែរ ហើយពួកគេក៏អាចរីករាយជាមួយការទទួលទានស្រាបៀរបានទៀតផង។ ទាំងអស់នេះបានធ្វើឱ្យផ្សារទួលទំពូងកាន់តែមានប្រជាប្រិយភាពបន្ថែមទៀត។ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីជីវិតរស់នៅក្នុងតំបន់ទួលទំពុង!